tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

Παπαδημητρίου για Δάνεια σε Ελβετικό φράγκο : Αναμένουμε Δικ.αποφάσεις

Θα επιβάλλουμε τότε συγκεκριμένες συμπεριφορές στα πιστωτικά ιδρύματα.

Θα επιβάλλουμε τότε συγκεκριμένες συμπεριφορές στα πιστωτικά ιδρύματα.

Απάντηση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, Δημήτρη Παπαδημητρίου, σε Επίκαιρη ερώτηση του Ανεξάρτητου Βουλευτή Β΄ Αθηνών Γεωργίου-Δημητρίου Καρρά, σχετικά με την επείγουσα ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης των στεγαστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο | Παρασκευή, 17 Φεβρουαρίου 2017.

Κύριε Καρρά, έχετε τον λόγο.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΡΑΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε, όπως και τον κύριο Υπουργό για την παρουσία του.

Το θέμα είναι γνωστό λίγο-πολύ. Στην εποχή της αμεριμνησίας οι τράπεζες συνέστηναν στους δανειολήπτες να παίρνουν τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο. Βεβαίως, το ελβετικό φράγκο ήταν ανύπαρκτο, ήταν μόνο μια λογιστική εγγραφή και οι τράπεζες αποκέρδαιναν από τη μετατροπή των νομισμάτων τόσο κατά την εκταμίευση του κεφαλαίου όσο και από την είσπραξη των δόσεων. Όμως, δεν λήφθηκε καμιά μέριμνα-πρόνοια υπέρ των δανειοληπτών για τη συναλλαγματική μεταβολή, τον συναλλαγματικό κίνδυνο.

Τότε συνέφερε να παίρνει κάποιος δάνειο σε ελβετικά φράγκα. Σήμερα, όμως, με τη μεταβολή της ισοτιμίας -που έχει σχεδόν εξισωθεί 1 φράγκο προς 1 ευρώ- η ανταπόκριση είναι αδύνατη, άδικη και ιδιαίτερα επαχθής, διότι πληρώνουν οι άνθρωποι, όσο μπορούν να ανταποκριθούν στις συνθήκες κρίσης, αλλά δυστυχώς δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη μείωση του κεφαλαίου, διότι το κεφάλαιο διατηρείται άληκτο, χωρίς να γνωρίζουμε πότε θα καταλήξει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση το έλαβε υπόψη της και εισήγαγε την Οδηγία 2014/17, την οποία κάναμε πρόσφατα και εσωτερική νομοθεσία της Ελλάδας με τον ν. 4438.

Δυστυχώς, κύριε Υπουργέ –και αυτό οφείλω να το πω- το Υπουργείο Ανάπτυξης στηρίχθηκε επί σειρά δύο ή τριών ετών αφ’ ότου έχει ανακύψει το πρόβλημα –και είναι πάρα πολλές οι ερωτήσεις συναδέλφων, ακόμα και οι επίκαιρες- στο ότι η Οδηγία αυτή δεν επέτρεπε την αναδρομική ισχύ. Διότι η Οδηγία, όπως εισήχθη στη νομοθεσία, υποχρεώνει και τις πιστώτριες να ειδοποιούν, αλλά και να περιλαμβάνονται στις συμβάσεις όροι, βάσει των οποίων αν η συναλλαγματική ισοτιμία διακυμαίνεται πάνω από το 20%, παρέχει δικαίωμα στον δανειολήπτη, να αποφασίσει επί του νομίσματος βάσει του οποίου το δάνειο θα αποπληρώνεται και δεν αναλαμβάνει πλέον τον συναλλαγματικό κίνδυνο ή εν πάση περιπτώσει, τον είχε ενημερωμένο.

Στην Ελλάδα δεν συνέβησαν αυτά. Το Υπουργείο Ανάπτυξης με μια κακή –επιτρέψτε μου να πω- ερμηνεία δέχθηκε τη μη αναδρομική εφαρμογή της Οδηγίας. Όμως, δεν έλαβε υπόψη του ότι η Οδηγία ισχύει για το μέλλον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έλαβε πρόνοια για το παρελθόν, αλλά η εσωτερική νομοθεσία μπορεί ανά πάσα στιγμή.

Η κυρία Παπανάτσιου στη συζήτηση στη Βουλή και μετά από δική μου πίεση είπε ότι σύντομα θα έρθει μια ρύθμιση αυτών των ζητημάτων, τα οποία είναι πολύ δύσκολα για τους δανειολήπτες.

Έχουμε μπροστά μας την αξιολόγηση. Αν, λοιπόν, κλείσει η αξιολόγηση χωρίς να ρυθμιστεί το θέμα των δανείων σε ελβετικό φράγκο, οι άνθρωποι οδηγούνται σε καταστροφή. Αυτό θα το εξηγήσω ειδικότερα στη δευτερολογία μου.

Ζητώ λοιπόν –για να είμαι και εντός του χρόνου, κύριε Πρόεδρε- νομοθετική ρύθμιση της ισοτιμίας. Οι δικαστικές αποφάσεις έχουν πει σωρηδόν –τις οποίες γνωρίζουμε όλοι, ας τις γνωρίζει και το Υπουργείο- ότι βάσει της αρχής της δικαιοσύνης, θα πρέπει η ισοτιμία της εκταμίευσης του δανείου να είναι η ισοτιμία αποπληρωμής, διότι οι τράπεζες έχουν πάρει τα χρήματά τους, έχουν ήδη κερδίσει με τη μετατροπή των νομισμάτων.

Δεύτερο ζήτημα. Αν αυτό δεν καθίσταται δυνατόν, η δεύτερη πρόταση που κάνω με την ερώτησή μου είναι να καθοριστεί μια ισοτιμία το πολύ 1/1,20 φράγκου με ελβετικό φράγκο, ούτως ώστε να είναι καθαροί οι κανόνες του παιχνιδιού.

Και για να μην ακούσω το επιχείρημα ότι οι τράπεζες θα καταστραφούν, θα προτείνω είτε μακροχρόνια απόσβεση των τυχόν επισφαλειών που θα προκύψουν –αν προκύψουν και κατά την άποψή μου, δεν προκύπτουν, γιατί τα έχουν εισπράξει με τη μετατροπή των νομισμάτων- ή εν πάση περιπτώσει, να το εντάξετε και αυτό στην έννοια της αναβαλλόμενης φορολογικής υποχρέωσης –κάτι που συζητάμε με την αξιολόγηση- και να κλείσουμε το θέμα. Διαφορετικά, θα αιμάσσονται εβδομήντα χιλιάδες οικογένειες.

Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικήτας Κακλαμάνης): Λόγω του ενδιαφέροντος του θέματος, επέτρεψα στον κύριο συνάδελφο να μιλήσει λίγο παραπάνω.

Ορίστε, κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.

ΔΗΜΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε Καρρά, όπως ξέρετε, η Κυβέρνηση συνολικά, αλλά και το δικό μας Υπουργείο έχουν θεσπίσει μια σειρά μέτρων για τα «κόκκινα δάνεια» τα οποία έχουν αποδώσει κάποιους καρπούς, καθώς με βάση την Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος κατά το 2016, έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός αύξησής τους. Και φυσικά, αναμένουμε και περαιτέρω μείωση, μετά την ανάπτυξη της οικονομίας.

Ειδική κατηγορία αποτελούν, όπως αναφέρατε, τα στεγαστικά δάνεια τα οποία έχουν συναφθεί με ρήτρα ελβετικού νομίσματος, καθώς λόγω της αλλαγής της ισοτιμίας πολλοί δανειολήπτες βρέθηκαν σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση, αφού διαπίστωσαν ότι οι οφειλές τους αυξήθηκαν σε ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό.

Η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία αναφέρεστε, η 2014/17, πράγματι δίνει τη δυνατότητα στους δανειολήπτες που δανείζονται εφεξής, όπως είπατε, επίσης σε ξένο νόμισμα, όταν υπάρχει διακύμανση μεγαλύτερη από 20% μεταξύ του συνολικού οφειλόμενου ποσού και του ποσού που ίσχυε κατά τη σύναψη της σύμβασης, να μπορούν να μετατραπούν σε εναλλακτικό νόμισμα. Από την ίδια την Οδηγία, όπως είπατε επίσης, δεν υπάρχει περιθώριο νομοθετικής ρύθμισης με αναδρομική ισχύ, ώστε να καταλαμβάνονται και οι ήδη συναφθείσες δανειακές συμβάσεις.

Θα ήθελα να σημειώσω ότι το Υπουργείο Οικονομίας και ιδιαίτερα η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή παρακολουθούν στενά την έκδοση δικαστικών αποφάσεων, σχετικά με το ζήτημα αυτό. Γνωρίζουμε δε ότι μεμονωμένοι δανειολήπτες αλλά και δανειολήπτες οι οποίοι έχουν καταθέσει αγωγές έχουν δικαιωθεί από τη δικαιοσύνη σε πρώτο βαθμό. Εντούτοις, όμως, όπως γνωρίζετε, μπορούμε να νομοθετήσουμε βάσει δικαστικών αποφάσεων οι οποίες δεν βασίζονται σε εξειδικευμένα και μεμονωμένα περιστατικά της εκάστοτε κρινόμενης περίπτωσης, αλλά επί τη βάσει αγωγών δανειοληπτών οι οποίοι προσφεύγουν ομαδικά, με ομαδικές αγωγές. Στις περιπτώσεις αυτές το σκεπτικό των αποφάσεων βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά, τα οποία καλύπτουν έναν μεγάλο συγκριτικό αριθμό δανειοληπτών. Οι δικαστικές αποφάσεις δηλώνουν, όπως έχουμε δει μέχρι τώρα, κατά γενική ομολογία ότι η συμπεριφορά των τραπεζών αφορούσε μεγάλο αριθμό δανειοληπτών.

Παρακολουθούμε, λοιπόν, αυτό που κάνουμε, τις δικαστικές εξελίξεις επί του θέματος αυτού και αναμένουμε τις αποφάσεις οι οποίες θα δικαιώσουν αμετάκλητα και τελεσίδικα τους δανειολήπτες στη βάση των ομαδικών αγωγών τους, αποφάσεις που έχουν ήδη συζητηθεί και εκκρεμούν στον δεύτερο βαθμό μόλις δημοσιευτούν, κατ’ εφαρμογή αυτών. Θα επιβάλλουμε τότε συγκεκριμένες συμπεριφορές στα πιστωτικά ιδρύματα.

Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικήτας Κακλαμάνης): Κύριε Καρρά, έχετε τον λόγο.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΡΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, ενδιαφέρουσα η τοποθέτηση του Υπουργού. Θα σημειώσω, όμως, μερικά σημεία αντιλόγου.

Πράγματι, πολλοί είτε με ατομικές είτε με συλλογικές αγωγές προσφεύγουν. Το δεδικασμένο που προκύπτει αφορά καταρχήν μόνο αυτούς του διαδίκους. Το αν θα έρθει να νομοθετήσει το κράτος ή να εκδώσει απόφαση κατά τη νομοθεσία προστασίας των καταναλωτών συμβαδίζει με ένα άλλο σημείο. Θα πρέπει να γίνει δεκτό, για να μπορεί να είναι νόμιμη η κρατική πράξη, ότι ο δανειολήπτης που πήγε να πάρει ένα δυαράκι σπίτι είναι ταυτόχρονα και επενδυτής, με την έννοια ότι κερδοσκόπησε επί της μετατροπής των νομισμάτων. Δεν είναι όμως, επενδυτής. Δεν σκέφτηκε ποτέ την κερδοσκοπία σε αυτό το σημείο. Σκέφτηκε το φθηνότερο τότε επιτόκιο.

Υπάρχει και ένα δεύτερο ζήτημα που κατ’ εμέ είναι επείγον και ιδιαίτερα σημαντικό και γι’ αυτό κατέθεσα, κύριε Υπουργέ, την ερώτηση, για το λόγο ότι έχουν προηγηθεί πάρα πολλοί και καλύτεροι συνάδελφοι από εμένα. Και ο Πρόεδρος με σειρά ερωτήσεων το έχει παρακολουθήσει το θέμα. Τι με απασχολεί; Με απασχολεί ότι ο δανειολήπτης σε ελβετικό φράγκο δεν μπορεί να προσφύγει στον Νόμο Κατσέλη, στον ν. 3869, και να ζητήσει προστασία για το σπίτι του, για την υπόστασή του, για τον συγκεκριμένο λόγο: Ο Νόμος Κατσέλη απαιτεί πρώτα την αποδοχή του ύψους της οφειλής, οπότε είναι ομολογία μέσα στο δικαστήριο και μετά τη ρύθμιση. Συνεπώς, αφού δεν θα έχει ρυθμιστεί το ζήτημα της ισοτιμίας, δεν προσφεύγει, αλλά επιβαρύνεται, χρεώνεται. Καθημερινά, λοιπόν, πάμε σε επιβαρύνσεις, χωρίς να λύνεται.

Άλλο ζήτημα. Εντός ολίγου, κύριε Υπουργέ –και παρακαλώ να σταθούμε σε αυτό- θα λειτουργήσουν –αδειοδοτούνται ήδη από την Τράπεζα της Ελλάδος- εταιρείες απόκτησης και διαχείρισης στεγαστικών-καταναλωτικών δανείων και είναι ευχερές στις τράπεζες να δώσουν και πακέτα σε ελβετικό φράγκο. Η ερώτησή μου και η αγωνία μου είναι: Αυτή η μεταβίβαση ή η διαχείριση που θα δοθεί πάντοτε θα δοθεί με ένα άληκτο κεφάλαιο και με οφειλόμενους ληξιπρόθεσμους τόκους ή περιθώρια των τραπεζών.          

Αυτό, όμως, αφού δεν θα έχει γίνει η μετατροπή, που θα είναι η προσήκουσα και η δίκαιη, θα έχει διπλασιάσει ήδη το κεφάλαιο. Μένει άληκτο το κεφάλαιο και θα πληρώσει, ξέρετε, επί δύο τελικά ο δανειολήπτης.

Η πρότασή μου είναι η εξής και το λέω με κάθε καλοπιστία. Δεν υπάρχει δυνατότητα εξώδικου δικαστικού συμβιβασμού, διότι από ό,τι μαθαίνουμε κατά την αξιολόγηση με τους θεσμούς, τίθεται θέμα εξώδικου δικαστικού συμβιβασμού μόνο για τα επιχειρηματικά ή επαγγελματικά δάνεια. Επομένως, είναι μονόδρομος η δικαστική προστασία. Ο δανειολήπτης σε ελβετικό φράγκο πρέπει να πάει δύο φορές στο δικαστήριο, μια φορά που θα πάει στο δικαστήριο να του καθορίσει την ισοτιμία και όταν τελεσιδικήσει -αυτό που είπατε, κύριε Υπουργέ-, με τα τρία ή πέντε χρόνια να μπορεί να προσφύγει στο νόμο Κατσέλη, οπότε θα έχει χάσει το σπίτι του -σας το λέω με κάθε βεβαιότητα- ή θα έχει χάσει και τη ζωή του ακόμα με τέτοιους κινδύνους που αναλαμβάνει. Έχετε την ευχέρεια. Ψάξτε το με τις τράπεζες, δεν έχουν ζημιωθεί. Να ρυθμιστεί τώρα. Η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν απαγορεύει την εσωτερική νομοθεσία να έχει αναδρομική ισχύ.

Να θυμίσω και κάτι άλλο. Δεν υπάρχει συνταγματικό κώλυμα. Διότι αφού δεχόμεθα ότι τα δικαστήρια μπορούν να καθορίζουν την ισοτιμία αποπληρωμής, γιατί να μην μπορεί η Βουλή ή η νομοθεσία;

Και τελειώνοντας, λέω ετούτο: Θα βρεθεί, λοιπόν, η κατάσταση αυτή εις το διηνεκές να περιμένουμε τις αποφάσεις των δικαστηρίων. Δεν κάνω ποτέ πρόβλεψη απόφασης δικαστηρίου δευτέρου βαθμού. Συγχωρήστε μου μια εμπειρία δεκαετιών, κύριε Υπουργέ. Εγώ προσωπικά δεν κάνω ποτέ πρόβλεψη αποφάσεως δικαστηρίων δευτέρου βαθμού. Θα πούμε τότε: «Ξέρεις κύριε δανειολήπτα, χρωστούσες εκατό, τώρα χρωστάς εκατόν πενήντα», αλλά και να του αναγνωρίσει ισοτιμία μέσα στο διαδραμόντα χρόνο που δεν μπορεί να ανταποκριθεί με τις σημερινές συνθήκες, επιβαρύνεται το δάνειό του και κοκκινίζει και εμφανίζεται να πληρώνει ακριβότερα από ό,τι πραγματικά οφείλει.

Ζητώ, λοιπόν -με καλοπιστία σας το ξαναλέω- να καθίσουμε κάτω να βρούμε την ορθή νομοθετική λύση. Υπάρχει δυνατότητα, υπάρχει ευρωπαϊκή νομοθεσία. Και η Κύπρος το ρύθμισε -αν θέλετε να αναφερθώ- και άλλες χώρες τα ρύθμισαν.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικήτας Κακλαμάνης): Ολοκληρώστε, κύριε Καρρά.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΡΑΣ: Συγκεντρώστε τη νομοθεσία, να τη βασανίσουμε, να δούμε τι συμφέρει για τη χώρα. Δεν έχουμε χρόνο, κύριε Υπουργέ. Αν κλείσει η αξιολόγηση, τελειώσαμε.

Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε και για την ανοχή.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικήτας Κακλαμάνης): Ορίστε, κύριε Υπουργέ.

ΔΗΜΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης): Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε.

Αυτό που θέλω να απαντήσω είναι ότι οι δανειολήπτες που έχουν δανειστεί σε συνάλλαγμα, αν είναι φυσικά πρόσωπα -και αυτό το στεγαστικό δάνειο ήταν για να χρηματοδοτηθεί η αγορά πρώτης κατοικίας-, μπορούν, δύνανται να επωφεληθούν των ευνοϊκών διατάξεων του νόμου Κατσέλη 3869 και να επιδιώξουν δικαστική ρύθμιση της οφειλής τους. Πρέπει να είναι, όμως, φυσικά πρόσωπα.

Αναφερθήκατε σε εταιρείες της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων ή των στεγαστικών δανείων. Αυτές οι εταιρείες δεν μπορούν να κάνουν τίποτα διαφορετικό από ό,τι θα κάνουν οι τράπεζες. Αυτό είναι στο νομοσχέδιο. Και τέλος, αναφερθήκατε στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ο οποίος είναι φυσικά μόνο για επιχειρήσεις. Αν το δάνειο είχε γίνει από επιχειρηματικά κεφάλαια, φυσικά μπορεί να μπει και αυτό στον εξωδικαστικό μηχανισμό.

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικήτας Κακλαμάνης): Κι εγώ σας ευχαριστώ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΡΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, αν μου επιτρέπετε μια λέξη μόνο, με την ανοχή σας.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικήτας Κακλαμάνης): Ναι.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΡΑΣ: Προσέξτε, ο νόμος Κατσέλη λέει για αποδοχή του οφειλόμενου ποσού. Δεν επιτρέπει την μετατροπή προηγουμένως των νομισμάτων. Θα είναι παγίδα. Προσέξτε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικήτας Κακλαμάνης): Ήσασταν σαφής σε ό,τι αφορά το νόμο Κατσέλη. Θα το δει ο Υπουργός. Προφανώς θα έχει τέτοια ενημέρωση που ήταν άλλη η άποψη από τις υπηρεσίες του Υπουργείου.

Πάντως, κλείνοντας εγώ πιστεύω ότι ο Υπουργός όσα άκουσε από εσάς θα τα δει με προσοχή. Αλλιώς, μπορείτε να φέρετε μια πρόταση νόμου, που νομίζω ότι πολλοί συνάδελφοι θα την προσυπογράψουν.

 

 

 

 

ΣΒ