Διευρύνεται ο συμψηφισμός οφειλών και απαιτήσεων ιδιωτών – Δημοσίου

Κάθε βεβαιωμένος φόρος και ληξιπρόθεσμο χρέος, στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ακόμα και αν είναι σε διαδικασία ρύθμισης θα μπορεί να συμψηφίζεται με χρέος του Δημοσίου προς τον ιδιώτη οφειλέτη. Αυτό προβλέπεται, σύμφωνα με «Το Βήμα», σε νομοθετική διάταξη που προωθεί το υπουργείο Οικονομικών και σύντομα θα κατατεθεί στη Βουλή. Έτσι  θα επεκταθεί σε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα η δυνατότητα συμψηφισμού των φορολογικών οφειλών και απαιτήσεων μεταξύ ιδιωτών και Δημοσίου.

Η σχετική νομοθετική διάταξη θα τροποποιεί τον Ν. 3943/2011 και θα επεκτείνει τον συμψηφισμό οφειλών και απαιτήσεων μεταξύ ιδιωτών και Δημοσίου και σε οργανισμούς της γενικής κυβέρνησης, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα των επιχειρηματιών και επιτηδευματιών που υποχρεώνονται να πληρώνουν πλήθος φόρων την ώρα που το Δημόσιο τους χρωστά μεγάλα ποσά.

Η νομοθετική παρέμβαση που ενδέχεται να περιληφθεί στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα προβλέπει πως κάθε βεβαιωμένος φόρος, ληξιπρόθεσμη οφειλή, ακόμα και χρέη σε διαδικασία ρύθμισης θα μπορούν να συμψηφίζονται αυτεπάγγελτα με ποσά που οφείλει το Δημόσιο στους φορολογουμένους. Έτσι, οι οφειλές ΔΕΚΟ, ασφαλιστικών ταμείων, νοσοκομείων, ΟΤΑ, και άλλων δημόσιων φορέων και οργανισμών προς ιδιώτες θα συμψηφίζονται αυτόματα με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Με τον τρόπο αυτό και θα μειωθούν οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα που ανέρχονται σήμερα στα 7 δισ. ευρώ και θα δοθεί μεγάλη ταμειακή ανάσα σε επιχειρήσεις και επιτηδευματίες.

 

Αντίθετη γνωμοδότηση το ΝΣΚ για το ΙΚΑ!

 

Σε αντίθεση με την πρόθεση της κυβέρνησης να συμψηφίζει οφειλές ιδιωτών προς ασφαλιστικά ταμεία μα δικές του οφειλές, το Α΄ τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε ότι δεν συντρέχει η ουσιαστική προϋπόθεση της «αμοιβαιότητας» των απαιτήσεων, ει μη μόνον στην περίπτωση που το Δημόσιο το ίδιο ως εργοδότης υποχρεούται σε απόδοση των ασφαλιστικών εισφορών στο Ι.Κ.Α. και άρα δεν μπορεί να γίνει συμψηφισμός οφειλών τρίτων προς ο ΙΚΑ.

 

Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1202/27.8.2013 περί μη αυτεπάγγελτου συμψηφισμού εισφορών που εισπράττονται ή παρακρατούνται από τις Δ.Ο.Υ. υπέρ του Ι.Κ.Α. κοινοποιήθηκε η με αριθμ. 186/2013 γνωμοδότηση του Α τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, (εφεξής Ν.Σ.Κ.), η οποία έγινε αποδεκτή με την από 5-8-2013 επισημειωματική επ' αυτής πράξη του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων.

 

Με την γνωμοδότηση αυτή το Ν.Σ.Κ. γνωμοδότησε ότι, το Δημόσιο, εφόσον ο οφειλέτης του είναι και δανειστής του, συντρέχουν δε και οι ουσιαστικές προϋποθέσεις, υποχρεούται να προβεί (αυτεπαγγέλτως) σε συμψηφισμό κατά τις διατάξεις του άρθρου 83, παρ. 3 εδαφ. α', του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974, Α'90), όπως ισχύουν. Εντούτοις, δεν χωρεί αυτεπάγγελτος συμψηφισμός κατά τις ως άνω διατάξεις οφειλών του Ι.Κ.Α. προς το Ελληνικό Δημόσιο με:
α) ασφαλιστικές εισφορές εισπραττομένων από τις Δ.Ο.Υ. υπέρ του Ι.Κ.Α.
β) χρηματικά εντάλματα πληρωμής (Χ.Ε.Π.) με δικαιούχο το Ι.Κ.Α., για εξαγορά, ως προϋπηρεσίας, στρατιωτικής θητείας ασφαλισμένου και
γ) παρακράτηση υπέρ του Ι.Κ.Α. επί ασφαλιστικής ενημερότητας, η οποία προσκομίζεται για την εξόφληση τίτλου πληρωμής με δικαιούχο τρίτο πρόσωπο (πλην του Ι.Κ.Α.). Τούτο διότι, δεν συντρέχει η ουσιαστική προϋπόθεση της «αμοιβαιότητας» των απαιτήσεων, ει μη μόνον στην περίπτωση που το Δημόσιο το ίδιο ως εργοδότης υποχρεούται σε απόδοση των ασφαλιστικών εισφορών στο Ι.Κ.Α. Περαιτέρω δε, σε ό,τι αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές, αυτές δεν μπορούν να αντιταχθούν σε συμψηφισμό αυτεπάγγελτο (μονομερή) ή μη, και επειδή, πηγάζοντας από έννομη σχέση δημοσίου δικαίου και εξυπηρετώντας ειδικό δημόσιο σκοπό, ανήκουν στη «δημόσια περιουσία» του Ι.Κ.Α., και ως εκ τούτου, δεν μπορούν να κατασχεθούν και να συμψηφιστούν.

 

Τι προβλέπει η διάταξη του νόμου για τον συμψηφισμό

 

N.Δ. 356/74 (ΦΕΚ – 90 Α') : Περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων

 

«Άρθρο 83

Ενέργειες και αποτελέσματα συμψηφισμού

 

1. Βέβαιη και εκκαθαρισμένη χρηματική απαίτηση του οφειλέτη κατά του Δημοσίου, η οποία αποδεικνύεται με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή δημόσιο έγγραφο, συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη αυτού προς το Δημόσιο.

2. Ο συμψηφισμός προτείνεται με δήλωση του οφειλέτη που υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ., η οποία είναι αρμόδια για την είσπραξη του χρέους. Ο συμψηφισμός μπορεί να ενεργείται και αυτεπάγγελτα, με πράξη του προϊσταμένου της ίδιας υπηρεσίας, εφόσον από τα υπάρχοντα στοιχεία αποδεικνύεται η απαίτηση του οφειλέτη. Απαίτηση του Δημοσίου παραγεγραμμένη αντιτάσσεται σε συμψηφισμό για μια τριετία από τη συμπλήρωση της παραγραφής.

Η δήλωση του οφειλέτη για συμψηφισμό της απαίτησης κατά του Δημοσίου ή το έγγραφο του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. για αυτεπάγγελτο συμψηφισμό κοινοποιείται στην εκκαθαρίζουσα την απαίτηση υπηρεσία, η οποία υποχρεούται σε άμεση απόδοση του συμψηφισθέντος ποσού.

3. Με τις πιο πάνω προϋποθέσεις επιτρέπεται ο συμψηφισμός απαιτήσεων κατά του Δημοσίου με χρέη προς το Δημόσιο που καταβάλλονται με ταυτόχρονη υποβολή δήλωσης φόρου ή άλλου εσόδου. Η δήλωση συμψηφισμού, που υποβάλλεται μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης που αναφέρεται στο προηγούμενο εδάφιο, δεν απαλλάσσει τον οφειλέτη από τις συνέπειες της εκπρόθεσμης υποβολής της.

4. Με το συμψηφισμό οι αμοιβαίες απαιτήσεις αποσβένονται από την ημερομηνία που συνυπήρξαν και κατά το μέρος που καλύπτονται, με την επιφύλαξη των άρθρων 89 και 94 του ν. 2362/1995 (ΦΕΚ 247 Α΄).

5. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η ειδικότερη διαδικασία, με την τήρηση των οποίων εξαιρούνται από τον αυτεπάγγελτο συμψηφισμό χρηματικές απαιτήσεις του οφειλέτη έναντι του Δημοσίου με βεβαιωμένα αλλά μη ληξιπρόθεσμα χρέη του προς το Δημόσιο.

6. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα.» – ΑΝΤΙΚ. ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 83 ΜΕ ΤΟ ΑΡΘ. 11 ΤΟΥ Ν. 3943/11, ΦΕΚ-66 Α/31-3-11 – ΕΙΧΕ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 15 ΤΟΥ Ν. 3888/10, ΦΕΚ-175 Α/30-9-10[Τέλος Τροποποίησης]

(βλ. Και άρθρο 1ο Παρ. Α Ν. 4152/13, ΦΕΚ-107 Α/9-5-13 σχετικά με τη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών – την πάγια ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών – Διάκριση ληξιπρόθεσμων οφειλών σε εισπράξιμες και ανεπίδεκτες είσπραξης – Διαγραφή των Οφειλών προς το Δημόσιο)

(Με το άρθρο 48 του Ν. 4174/13, ΦΕΚ-170 Α/26-7-13, (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας) , ορίζεται ότι : “1. Εξαιρουμένων των θεμάτων που ρυθμίζονται διαφορετικά από τον παρόντα Κώδικα, η αναγκαστική είσπραξη των φόρων και λοιπών εσόδων του Δημοσίου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα διενεργείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ν.δ. 356/1974 περί Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων.

2. Ειδικά, η διαδικασία συμψηφισμού που προβλέπεται στο άρθρο 83 του ν.δ. 356/1974 περί Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων δεν εφαρμόζεται αναφορικά με τους φόρους και λοιπά έσοδα του Δημοσίου που καλύπτονται από τον Κώδικα.

3. Όπου στον Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων γίνεται αναφορά στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., στον Διευθυντή του Δημοσίου Ταμείου ή γενικότερα σε άλλο αρμόδιο όργανο νοείται στο εξής ο Γενικός Γραμματέας.

4. Αναγκαστική εκτέλεση δεν διενεργείται για οφειλές, η πληρωμή των οποίων τελεί σε νόμιμη ή δικαστική αναστολή και για όσο χρόνο αυτή διαρκεί. Αναγκαστική εκτέλεση δεν διενεργείται επίσης για οφειλές που έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών, εφόσον ο φορολογούμενος συμμορφώνεται με το πρόγραμμα”).