Έξω τα «ψιλά γράμματα» από τις συμβάσεις εταιρειών – πρατηρίων

Στο νομοσχέδιο για τους «Κανόνες ρύθμισης της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών» που ψηφίστηκε στις 24 Ιουλίου, περιέχεται και η διάταξη για την αλλαγή του ελάχιστου περιεχόμενου των συμβάσεων αποκλειστικής συνεργασίας εταιρειών – πρατηρίων.

Οι νέες διατάξεις είναι αρκετά προχωρημένες και δικαιώνουν πολλούς βενζινοπώλες που διαμαρτύρονταν για καταχρηστικούς όρους στις συμβάσεις που επέβαλαν οι εταιρείες σε βάρος των πρατηρίων.

Με το νέο καθεστώς διαχωρίζονται οι εμπορικές συμφωνίες και πράξεις μεταξύ πρατηρίου και εταιρείας από την προμήθεια καυσίμων και τις τιμές τους, γίνονται ξεκάθαρες οι τιμές προμήθειας, μειώνεται ο χρόνος συμβάσεων συνεργασίας, γίνεται εύκολη η καταγγελία των συμβάσεων από τους πρατηριούχους που δεν έχουν οικονομικές υποχρεώσει στην εταιρεία και Ρυθμίζονται οι τυχόν εκκρεμότητες των συμβάσεων.

Στο χέρι των βενζινοπωλών είναι να μην κάνουν ετεροβαρείς εμπορικές συμφωνίες που τους δεσμεύουν για περισσότερο από 5 χρόνια ώστε να έχουν ελευθερία κινήσεων όταν λήγει η σύμβαση.

Τι ακριβώς λέει ο νόμος                                                                              

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ

Άρθρο 28

Ελάχιστο περιεχόμενο συμβάσεων χονδρικής εμπορίας

1. Η σύμβαση προμήθειας μεταξύ εταιριών εμπορίας και συνεργαζόμενων με το σήμα της εταιρίας εμπορίας πρατηριούχων καταρτίζεται εγγράφως.
2. Στη σύμβαση προσδιορίζονται κατόπιν διαπραγμά­τευσης της εταιρίας εμπορίας και του πρατηριούχου: α) η πιστωτική πολιτική, η πολιτική παροχών και εκπτώσεων συμπεριλαμβανομένων των απολογιστικών, β) το ύψος και η χρονική διάρκεια για την οποία χορηγούνται οι εκ­πτώσεις, γ) οι τυχόν απολογιστικές εκπτώσεις για αγο­ρές συγκεκριμένης περιόδου, η οποία δεν υπερβαίνει το ένα (1) έτος.
3. Το ύψος και η χρονική διάρκεια των εκπτώσεων που χορηγούνται, πλην των απολογιστικών, εμφανίζο­νται υποχρεωτικά στα εκδιδόμενα από τις εταιρίες πα­ραστατικά έγγραφα.
4. Στην ίδια σύμβαση προβλέπεται ότι η χονδρική τιμή πώλησης των υγρών καυσίμων και του υγραερίου κίνη­σης διαμορφώνεται εναλλακτικά με βάση:

α) Τις τιμές αναφοράς μη προσδιοριζόμενες από τα συμβαλλόμενα μέρη και προσβάσιμες στον πρατηριού­χο, πλέον μεικτού περιθωρίου. Οι εκπτώσεις και παροχές της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου υπολογίζονται επί της ως άνω τιμής αναφοράς που προβλέπεται στη σύμβαση.

β) Την τιμή χονδρικής πώλησης που ανακοινώνουν οι εταιρίες εμπορίας καθημερινά στη ΡΑΕ για την περιοχή του κάθε πρατηριούχου, μείον τις εκπτώσεις της παρα­γράφου 2 του παρόντος άρθρου. H τιμή αυτή χονδρικής πώλησης αναπροσαρμόζεται με βάση κριτήρια που είναι διαφανή και προσβάσιμα στον πρατηριούχο.

1. Οι κατά τα ανωτέρω όροι της σύμβασης τροποποι­ούνται με έγγραφη συμφωνία των μερών. Τυχόν πρό­βλεψη στη σύμβαση για μονομερή τροποποίηση από μέ­ρους των εταιριών εμπορίας όρων που αφορούν στις χο­ρηγούμενες εκπτώσεις είναι άκυρη.
2. Πρατηριούχοι, κατά την έννοια της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, θεωρούνται και τα εκμεταλλευό­μενα τα πρατήρια πρόσωπα, στα οποία οι εταιρίες εμπο­ρίας υγρών καυσίμων και υγραερίου κίνησης εκμισθώ­νουν ή παραχωρούν τη χρήση ιδιόκτητων ή μισθωμένων από αυτές πρατηρίων.

Άρθρο 29

Συμβάσεις αποκλειστικής προμήθειας

1. Η μέγιστη διάρκεια σύμβασης αποκλειστικής προμή­θειας υγρών καυσίμων και υγραερίου κίνησης ορίζεται στα πέντε (5) έτη και δύναται να παρατείνεται κάθε φο­ρά με γραπτή συμφωνία των συμβαλλομένων για ίσο χρόνο. Η παράταση υφιστάμενης σύμβασης μετά τη δη­μοσίευση του παρόντος νόμου λογίζεται ως νέα σύμβα­ση.

Σε περίπτωση μίσθωσης από τον πρατηριούχο ή παρα­χώρησης της χρήσης στον πρατηριούχο χώρων που είτε ανήκουν στην εταιρία εμπορίας είτε μισθώνονται από αυτήν από τρίτους, μη συνδεδεμένους με τον πρατηριούχο, η σύμβαση αποκλειστικής προμήθειας μπορεί να είναι διάρκειας μεγαλύτερη της πενταετίας, που όμως δεν μπορεί να υπερβαίνει τη διάρκεια της μίσθωσης.

1. Εφόσον η σύμβαση αποκλειστικής προμήθειας είτε δεν συνοδεύεται από παροχή οικονομικών και χρηματο­δοτικών ανταλλαγμάτων ή πραγματοποίηση επενδύσε­ων από την εταιρία εμπορίας είτε η αξία αυτών έχει ήδη αποπληρωθεί, μπορεί να καταγγελθεί από μέρους του πρατηριούχου και χωρίς σπουδαίο λόγο, μετά τη συ­μπλήρωση τριετίας, με τήρηση προθεσμίας έξι (6) μηνών.

Άρθρο 30

Παροχή οικονομικών και χρηματοδοτικών ανταλλαγμάτων

Σε περίπτωση παροχής οικονομικών και χρηματο­δοτικών ανταλλαγμάτων ή πραγματοποίησης επενδύσε­ων από τις εταιρίες εμπορίας προς τον πρατηριούχο, η αξία, καθώς και ο τρόπος αποπληρωμής τους αποτελεί αντικείμενο ξεχωριστού κεφαλαίου της μεταξύ τους γραπτής σύμβασης. Δεν συνιστά επένδυση προς την επι­χείρηση λιανικής πώλησης η εγκατάσταση των διακριτι­κών ενδείξεων, σημάτων και διασχηματισμών της εται­ρίας εμπορίας που αποβλέπουν στην προβολή των δια­κριτικών αυτής γνωρισμάτων, εκτός από όσα τυχόν πα­ραμείνουν προς όφελος του πρατηριούχου.

Η αποπληρωμή της αξίας, των ανταλλαγμάτων ή ε­πενδύσεων από τον πρατηριούχο πραγματοποιείται με καταβολή ποσοστιαίων δόσεων, σταθερών ή αποκλιμακούμενων, που καθορίζονται στη σύμβαση.

3. Στη σύμβαση μπορεί να προβλέπεται το δικαίωμα του πρατηριούχου να αποπληρώσει οποιαδήποτε στιγμή βάσει αναλογιστικής αποτίμησης το οφειλόμενο υπόλοι­πο της αξίας του ανταλλάγματος ή της επένδυσης και να αποδεσμευτεί από την αντίστοιχη σύμβαση, με την επι­φύλαξη της παραγράφου 2 του προηγούμενου άρθρου. Στην εν λόγω σύμβαση περιλαμβάνονται, επίσης, ρήτρες αναφορικά με τον τρόπο και το χρόνο απόσβεσης τυχόν επενδύσεων που πραγματοποιούνται από τις εταιρίες εμπορίας προς τους πρατηριούχους και προσδιορίζονται κατά τρόπο διαφανή τυχόν επιπτώσεις της απόσβεσης του κόστους επενδύσεων στις πολιτικές παροχών και εκ­πτώσεων των εταιριών εμπορίας προς τους πρατηριού­χους.

Οι θέσεις της  ΟΒΕ για τις συμβάσεις

Με επιστολή της προς το υπουργείο Ανάπτυξης η Ομοσπονδία Βενζινοπωλών Ελλάδος εξέφρασε τις παρακάτω θέσεις για τις συμβάσεις αποκλειστικής συνεργασίας: 

Οι τροποποιήσεις για τη διαφάνεια στη λιανική αγορά καυσίμων, με έμφαση στις Συμβάσεις Αποκλειστικής Συνεργασίας και στη διαφάνεια των χρεώσεων των Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών απέναντι στα πρατήρια, κινούνται γενικά σε σωστή κατεύθυνση.

Η συγκεκριμενοποίηση των όρων και του περιεχομένου των συμβάσεων που ως τώρα ήταν γενικές και αόριστες ήταν από καιρό αναγκαίο να γίνει.

Συμφωνούμε με τη ρύθμιση που προβλέπει ως ανώτερη διάρκεια των Συμβάσεων τα 5 έτη για τα ιδιόκτητα πρατήρια των βενζινοπωλών και την άρση ετεροβαρών όρων σε βάρος των πρατηρίων οι οποίες επιβάρυναν πρατηριούχο και καταναλωτή με τις δεσμεύσεις και τους καταχρηστικούς όρους που έθεταν.

Στις συμβάσεις θα πρέπει να προβλεφθεί ότι σε περιπτώσεις αδυναμίας τροφοδοσίας σε τακτό χρόνο ή καταστρατήγησης των όρων που αφορούν την τιμολόγηση και την τροφοδοσία οι οποίοι προβλέπονται στις συμβάσεις, ο βενζινοπώλης δικαιούται, για όσο διαρκεί αυτή η αδυναμία ή η καταστρατήγηση, να προμηθευτεί καύσιμα από τα διυλιστήρια ή άλλη εταιρεία αφού ενημερώσει εγγράφως την εταιρεία και το κοινοποιήσει στην Περιφέρεια.

Υποστηρίζουμε τη θέση ότι, δεν είναι επένδυση τα χρησιδανισθέντα διαφημιστικά στο πρατήριο (π.χ. ταμπέλες, στέγαστρο, αντλίες). Αντιθέτως είναι παροχή του βενζινοπώλη προς τις εταιρείες για την προβολή τους η οποία θα έπρεπε να συμψηφίζεται με ισότιμες παροχές της εταιρείας. Ομοίως μας βρίσκουν σύμφωνους οι άλλες ρυθμίσεις του εν λόγω άρθρου που εμπεδώνουν τη διαφάνεια των συναλλαγών και των επιβαρύνσεων που η κάθε πλευρά αναλαμβάνει χωρίς να είναι δυνατόν να εμπλέκονται υποχρεώσεις άλλων συμφωνιών με τις τιμές χονδρικής πώλησης καυσίμων προς τα πρατήρια».