Ένα παλιό – νέο πρόβλημα: Ο χρόνος μεταβίβασης – διαδοχής στις επιχειρήσεις

Ένα «αρχαίο» πρόβλημα επανέκαμψε με ένταση και πάλι λόγω των επειγόντων αναπροσαρμογών του παγκόσμιου επιχειρείν, εξ αιτίας τόσο της οικονομικής κρίσης όσο και της κρίσης της πανδημίας. Η κρίση του covid19 επιτάχυνε πολλαπλάσια την ανάγκη διαδοχής και εισδοχής νέων γενεών στις επιχειρήσεις, γενεών που είναι ικανές να διαχειριστούν το υποχρεωτικό πέρασμα με ταχύτατο ρυθμό στην ψηφιακή εποχή, στην ψηφιακή επιχείρηση.

Το πρόβλημα είχε εξετασθεί και παλιότερα στην Ελλάδα από τον ΕΟΜΜΕΧ και είχε επισημανθεί ότι η καθυστέρηση της διαδοχής παρεμποδίζει την ανανέωση του επιχειρηματικού δυναμικού και την εισαγωγή νέων ιδεών με αποτέλεσμα να είναι αργά, όταν η υστέρηση κτυπάει την πόρτα με ένα λουκέτο. Γιατί η ανάπτυξη των απαιτήσεων διαχείρισης μιας σύγχρονης ανταγωνιστικής επιχείρησης, είναι πολύ ταχύτερη από τις δυνατότητες προσαρμογής των παλιότερων γενεών επιχειρηματιών. Αυτό αφορά πολύ περισσότερο τις μικρές, πολύ μικρές και οικογενειακές επιχειρήσεις που αποτελούν πάνω από το 90-95% των επιχειρήσεων στον κόσμο.

Όπως μας ενημερώνει το ΑΠΕ=ΜΠΕ, πολλές εταιρείες θα είχαν επιβιώσει εάν είχε προηγηθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά ο σχεδιασμός της διαδοχής τους.  Αυτό επισημάνθηκε στην διαδικτυακή συνάντηση της κοινοπραξίας του έργου Interreg Europe “Success Road” που πραγματοποιήθηκε, στις 28 Οκτωβρίου 2020,  την και στην οποία συμμετείχαν δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς από την Ισπανία, για να συζητήσουν τον ρόλο των κοινωνικών εταίρων στη διευκόλυνση της μεταβίβασης των οικογενειακών επιχειρήσεων στην ΕΕ.

Εμπειρογνώμονες σε νομικά και φορολογικά θέματα, μοιράστηκαν την εμπειρία τους με στόχο να τροφοδοτήσουν με νέες ιδέες και στοιχεία τους αρμόδιους χάραξης πολιτικής σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο στην Ευρώπη.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για το θέμα, η επόμενη συνάντηση της κοινοπραξίας θα είναι με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς από την Ελλάδα για την αξιολόγηση των βασικών δράσεων που προβλέπουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στο πλαίσιο του «πακέτου διαδοχής» και για την ανάλυση του τρόπου με τον οποίο η καινοτομία, η ψηφιοποίηση και ο εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τις διαδικασίες μεταβίβασης επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται  στους κλάδους της κλωστοϋφαντουργίας, της ένδυσης και της υπόδησης.

Ο Χρόνος της διαδοχής : αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα επιτυχίας στη μεταβίβαση των επιχειρήσεων

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου, οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι πολλές εταιρείες θα είχαν επιβιώσει εάν είχε προηγηθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά ο σχεδιασμός της διαδοχής τους. Η μεταβίβαση μιας επιχείρησης, μιας οικογενειακής κληρονομιάς, αποτελούσε ένα δύσκολο βήμα και οι οικογένειες συχνά ανέβαλαν αυτή τη στιγμή, μέχρι που αποδεικνυόταν ότι ήταν πολύ αργά σε περίπτωση που κάποτε πραγματοποιείτο. Ο έγκαιρος προγραμματισμός, η συμμετοχή της επόμενης γενιάς στις λειτουργίες της εταιρείας, η δημιουργία μιας δομής διακυβέρνησης και η συνεργασία με ειδικούς σε νομικά και φορολογικά θέματα, θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά, να εξαλείψει τις συγκρούσεις και να εξασφαλίσει μια επιτυχημένη μεταβίβαση. Η τρέχουσα πανδημία έχει αναδείξει την ανάγκη επιτάχυνσης των αποφάσεων σχετικά με τη διαδοχή. Οι οικογένειες, που συνήθως χρονοτριβούν στη λήψη αποφάσεων που επηρεάζουν τις επιχειρήσεις τους, καλούνται τώρα να ενεργήσουν γρήγορα για τη διαμόρφωση της μελλοντικής τους πορείας και να είναι πιο ευέλικτες.

Οι κοινωνικοί εταίροι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ενημέρωση και καθοδήγηση των οικογενειακών επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαδοχής και στη διαμεσολάβηση όταν προκύπτουν συγκρούσεις. «Η συμμετοχή σε οικογενειακές επιχειρηματικές συγκρούσεις, η παροχή νομικών και φορολογικών συμβουλών και η κατάρτιση μέσων πολιτικής για τη διευκόλυνση της διαδοχής των επιχειρήσεων, είναι μερικές από τις κύριες δραστηριότητες που καλύπτονται από την AVECAL», εξήγησε ο εκπρόσωπος της Ένωσης Επιχειρηματιών Υποδημάτων της Βαλένθια (Valencian Association of Footwear Entrepreneurs) η οποία διοργάνωσε το εργαστήριο.

Μεταφορά επιχείρησης: φορολογικές πτυχές
Τo εργαστήριο πραγματεύτηκε, μεταξύ άλλων, το ευαίσθητο θέμα της φορολογίας. Οι φόροι αποτελούν ένα σημαντικό θέμα για τις οικογένειες που σχεδιάζουν να μεταβιβάσουν τις επιχειρήσεις τους και οι τρέχουσες φορολογικές αλλαγές ενδέχεται να επηρεάσουν τις στρατηγικές τους. Όπως εξήγησε ο ειδικός φοροτεχνικός που συμμετείχε στο εργαστήριο «μια προγραμματισμένη διαδοχή θα οδηγούσε σίγουρα σε σημαντικά πλεονεκτήματα, σε σύγκριση με μια μη-προγραμματισμένη διαδοχή που μπορεί να οδηγήσει σε πιθανή απώλεια κληρονομιάς και φορολογικών οφελών».
 Μαθαίνοντας από τις εμπειρίες των άλλων
Οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο είχαν την ευκαιρία να ακούσουν περιπτώσεις μεταβίβασης από τρεις ισπανικές εταιρείες Actiu (έπιπλα), Wonders και Grupo Illice (υποδήματα). Οι εκπρόσωποι των εταιρειών αυτών συμφώνησαν στην ιδέα ότι οι διάδοχοι έχουν ισχυρά κίνητρα και αισθάνονται την ευθύνη να αναβαθμίσουν την κληρονομιά που έχουν αναλάβει για να την περάσουν με τη σειρά τους στην επόμενη γενιά. Κατά συνέπεια, ανταλλάσσουν συνεχώς ιδέες για νέες στρατηγικές , σε θέματα όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, η διεθνοποίηση, κλπ που θα μπορούσαν να μετασχηματίσουν τις επιχειρήσεις τους, διατηρώντας παράλληλα την κουλτούρα και την εμπειρία τους. Παράλληλα, συμμερίστηκαν την άποψη του εμπειρογνώμονα επί των δημοσιονομικών θεμάτων, ότι η δυναμική είναι καθοριστικής σημασίας για την έναρξη του σχεδιασμού διαδοχής και ότι οι στρατηγικές διαδοχής συνήθως επιτυγχάνουν όταν καταρτίζονται ενόσω η εταιρεία έχει καλή απόδοση.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Β