Έρευνα ΕΣΕΕ:Οι επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία απο τον ΦΠΑ

Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας στην προσπάθειά της να διερευνήσει την επίδραση που  θα έχει στην πραγματική οικονομία και στο μέσο καταναλωτή η ριζική αναμόρφωση του υφιστάμενου πλαισίου ΦΠΑ, παραθέτει τις βασικές αλλαγές που θα επέλθουν τόσο στην καθημερινότητα χιλιάδων ελεύθερων επαγγελματιών όσο και στις συνήθειες του καταναλωτικού κοινού. Περαιτέρω και στους πίνακες που έπονται των συμπερασμάτων, γίνεται ανάλυση της νέας κατάστασης που θα διαμορφωθεί στον κλάδο του Εμπορίου από τη μετάταξη των συντελεστών ΦΠΑ, με βάση τα δύο επικρατέστερα σενάρια των τελευταίων ημερών, ενώ επισημαίνονται ταυτόχρονα τα οφέλη και οι επιβαρύνσεις που αναμένεται να καρπωθούν ή να υποστούν οι καταναλωτές. Ακολουθεί η παρουσίαση των βασικότερων σημείων/συμπερασμάτων.

 

Τα δύο κυριότερα σενάρια μετάταξης των συντελεστών ΦΠΑ, εκείνο του ενιαίου συντελεστή 16% με έναν υπερμειωμένο της τάξεως του 8% και το επικρατέστερο που προβλέπει  ενιαίο συντελεστή 18% με έναν πολύ χαμηλό που ισοδυναμεί με 6,5% και με σημείο αναφοράς τον κλάδο του εμπορίου, μπορεί από στατικής αναλύσεως να ισοδυναμούν με μείωση των φορολογικών εσόδων του κράτους, από την άλλη όμως η πτώση των τιμών αναμένεται να τονώσει την ιδιαίτερα χαμηλή καταναλωτική δαπάνη. Η διαρροή/απώλεια κρατικών εσόδων ύψους 7,1 δις (1O σενάριο) και περίπου 2,2 δις  αντίστοιχα (2O σενάριο) λόγω μείωσης του ΦΠΑ, εκτιμάται πως θα επιστρέψουν με πολλαπλασιαστικό τρόπο στην αγορά, εξαιτίας του θετικού αντίκτυπου που θα έχει στους καταναλωτές η πτώση του κόστους προμήθειας προϊόντων. Οι θετικές προσδοκίες που θα δημιουργηθούν θα συμβάλλουν στην αύξηση της ροπής κατανάλωσης, προσδίδοντας ώθηση στην πραγματική οικονομία.
Η μείωση των τιμών σε συνδυασμό με την ενδυνάμωση και τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής διοίκησης (ηλεκτρονικές διασταυρώσεις των δηλωθέντων στοιχείων, λογισμικά ανίχνευσης και πάταξης της φοροδιαφυγής ιδίως στο ΦΠΑ, η διασύνδεση των ταμειακών με τη ΓΓΠΣ κ.α.) εκτιμάται πως  θα συντελέσει ουσιωδώς στην εξασθένιση του κινήτρου της φοροδιαφυγής και στην εμπέδωση της στοιχειώδους φορολογικής συνείδησης που πρέπει να διακρίνει το σύνολο των υπόχρεων φυσικών προσώπων.
Παρόλα αυτά η ενδεχόμενη, με βάση και τα σενάρια που κυκλοφορούν στον Τύπο, κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα νησιά θα αποτελέσει ένα αδυσώπητο χτύπημα για τη νησιωτική Ελλάδα και την εθνική οικονομία εν γένει. Πιο συγκεκριμένα, η μετάταξη των υφιστάμενων συντελεστών ΦΠΑ από 5%, 9% και 16% στα επίπεδα του ενιαίου συντελεστή 18% (πιθανότερο σενάριο)  θα επιφέρει μία άνευ προηγουμένου αύξηση του επιπέδου των τιμών σε σειρά προϊόντων, καθιστώντας τη μόνιμη διαβίωση των νησιωτών στους τόπους ασύμφορη. 

Πρέπει να γίνει κατανοητό πως ο μειωμένος ΦΠΑ δε θεσπίστηκε με βάση ούτε χαριστικά αλλά ούτε και επιλεκτικά κριτήρια, αλλά αντισταθμίζει τα έξοδα που καταβάλλονται για τη μεταφορά προϊόντων από και προς την ηπειρωτική Χώρα, το κοινώς γνωστό ως «θαλάσσιο μεταφορικό ισοδύναμο». Κατά γενική παραδοχή η οικονομική δομή των κοινωνιών αυτών, βρίσκεται σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας, εξαιτίας του υψηλού κόστους μεταφοράς, ενώ  τα διάσπαρτα νησιά του Αιγαίου είναι απόλυτα εξαρτημένα από τις μεταφορές των προϊόντων σε αυτά.

Ο εμπορικός κόσμος έχοντας βιώσει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο επαγγελματικό κλάδο τα τελευταία χρόνια τις δυσμενέστατες συνέπειες από τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ, εν καιρώ μάλιστα κρίσης και οικονομικής δυσπραγίας, τάσσεται αναφανδόν εναντίον οποιοδήποτε εισπρακτικού  μέτρου έμμεσης φορολογίας, που πλήττει οριζοντίως και χωρίς καμία διάκριση το σύνολο των πολιτών. Τούτων δοθέντων, τόσο η επικείμενη αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ όσο και η επιβολή πρόσθετων τελών διαμονής στον κλάδο του Τουρισμού (από 6,5% για τα καταλύματα στο 9% ή ακόμη και στο 18%) σε συνδυασμό με τις ανατιμήσεις που θα λάβουν χώρα στο χώρο της Εστίασης (υπαγωγή στον ενιαίο συντελεστή 18%), θα οδηγήσουν στην απεμπόληση πληθώρας εθνικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και στην ασύμμετρη επιβάρυνση του μέσου καταναλωτή. 

Πιο αναλυτικά και με βάση τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στους πίνακες που ακολουθούν, η υιοθέτηση συντελεστών ΦΠΑ 9% στον κλάδο του Τουρισμού και 18% σε εκείνον της Εστίασης θα επιφέρει αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 88,6 εκ. ευρώ και 312,6 εκ. ευρώ αντίστοιχα (1ο σενάριο). Βεβαίως, στην περίπτωση που οι υπηρεσίες παροχής Καταλύματος και Εστίασης ενταχθούν τελικώς στον ενιαίο συντελεστή 18%, η συνολική καταναλωτική δαπάνη και η απασχόληση εκτιμάται πως θα υποστούν ένα καίριο πλήγμα, καθώς τα προαναφερθέντα φορολογικά έσοδα ΦΠΑ μόνο από τον κλάδο του Τουρισμού θα εκτιναχθούν στα 637,8 εκ. ευρώ από τα 230,3 εκ. που υπολογίζονται για το 2014.

Η δυσχερής θέση στην οποία θα επέλθουν τα ασθενέστερα οικονομικώς νοικοκυριά επιτείνεται, μεταξύ άλλων και από την αναρρίχηση του συντελεστή ΦΠΑ για την πλειονότητα της κατηγορίας των τροφίμων από το 13% στο 18%. Ο δείκτης της συγκεκριμένης ομάδας προϊόντων (διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά) σε αντίθεση με τις έντονα αποπληθωριστικές πιέσεις που σημειώνονται στην ελληνική οικονομία τα δύο τελευταία έτη συνεχίζει την ανοδική του πορεία το τρέχον έτος, ελέω κυρίως της ανελαστικότητας που εμφανίζει η συγκεκριμένη δαπάνη. (σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα που ακολουθεί, τα φορολογικά έσοδα του ΦΠΑ στον κλάδο του Εμπορίου θα αυξηθούν κατά 1,7 δις στη συγκεκριμένη περίπτωση – 2ο σενάριο)

Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, επιτελώντας το θεσμικό της ρόλο και επιδεικνύοντας το απαιτούμενο αίσθημα ευθύνης και αλληλεγγύης απέναντι στους λοιπούς πληγέντες κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όχι μόνο στους υπεύθυνους χάραξης φορολογικής πολιτικής αλλά και στους δανειστές-εταίρους μας, καθώς όπως αποδεδειγμένα έχει φανεί στο παρελθόν η επιβολή επαχθών εισπρακτικών μέτρων και δη οριζόντιου χαρακτήρα, συνήθως έχει τα αντίθετα του αναμενομένου οικονομικά αποτελέσματα. Η τόνωση των κρατικών φορολογικών εσόδων, συνεπικουρούμενη και από την αυξητική τάση της ιδιωτικής κατανάλωσης στη διάρκεια του 2014,  θα επιτελεστεί τόσο μέσω της εξυγίανσης, της αναβάθμισης  και του εκσυγχρονισμού της φορολογικής διοίκησης όσο και της παροχής των απαραίτητων κινήτρων που θα απεγκλωβίσουν την πραγματική οικονομία από το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει.

 

ΔΕΙΤΕ