tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

Γ. Χατζηθεοδοσίου στη Deal News: Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις χρειάζονται διαρκή στήριξη

Συνέντευξη του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμου Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πειραιά, στην εφημερίδα Deal News (23/3/2023).


  • Ο πληθωρισμός υποχωρεί ελαφρά, όμως η ακρίβεια «μαίνεται» ιδίως σε τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης; Ποια είναι η εικόνα που έχετε από την αγορά της πρωτεύουσας; Πόσο έχει επηρεαστεί; 

Μπορεί ο πληθωρισμός να έχει εμφανίσει το τελευταίο διάστημα εικόνα σχετικής υποχώρησης, όμως για πολύ μεγάλο διάστημα κάθε μήνα σημείωνε και νέο ρεκόρ αύξησης, ενώ σήμερα συνεχίζει να «τρέχει» με διψήφιο ποσοστό στις τιμές των τροφίμων, κάτι που παραδέχεται και η κυβέρνηση. Έτσι έχουμε οδηγηθεί σε τρομερές ανατιμήσεις, ακόμα και βασικών αγαθών, γεγονός που έχει προκαλέσει πολλά και σοβαρά προβλήματα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Τα μεν νοικοκυριά αδυνατούν σε πολλές περιπτώσεις να καλύψουν τις ανάγκες τους, ενώ οι επιχειρήσεις έχουν δει το λειτουργικό τους κόστος να εκτοξεύεται. Όλες οι έρευνες που έχουμε κάνει τον τελευταίο χρόνο ως Επιμελητήριο αλλά και σχετικές έρευνες άλλων φορέων, καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Την οικονομική δυσπραγία. Τα έσοδα σε ένα σπίτι επαρκούν για περίπου 18 ημέρες, οι πολίτες «κόβουν» από όπου μπορούν και οι επιχειρήσεις βλέπουν τον τζίρο τους να κατρακυλά εξαιτίας της μειωμένης κατανάλωσης. Και το πρόβλημα αποκτά σοβαρότερες διαστάσεις καθώς αυτή η ακρίβεια που ασκεί ασφυκτικές πιέσεις σε όλη την αγορά, φαίνεται ότι θα έχει διάρκεια.

  • Οι Βρυξέλλες προωθούν δραστικό περιορισμό των μέτρων στήριξης για το ενεργειακό κόστος μόνο στα ευάλωτα νοικοκυριά. Θα αντέξουν οι επιχειρήσεις χωρίς συνέχιση της στήριξης; Τι προτείνετε;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση άργησε χαρακτηριστικά να αποφασίσει κάποια μέτρα στήριξης. Και σε τέτοιες περιπτώσεις, αν κάτι θεωρείται απαραίτητο, είναι σίγουρα η ταχύτητα αντίδρασης απέναντι σε προβλήματα. Οπότε σε αυτή την περίπτωση η Ε.Ε. αδράνησε πολύ, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της να βρεθεί σε δυσχερή θέση. Σίγουρα οι ευάλωτοι πρέπει να συνεχίσουν να στηρίζονται. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να αγνοηθούν οι υπόλοιποι. Σχετικά με την στήριξη των επιχειρήσεων, υποστηρίζω τη λήψη στοχευμένων μέτρων που θα συμβάλουν στην προσπάθεια διάσωσης τους. Ειδικά οι μικρομεσαίες –σε όλα τα κράτη αλλά στη χώρα μας σε πιο έντονο βαθμό- έχουν βρεθεί στο «μάτι του κυκλώνα». Καμία μικρομεσαία επιχείρηση δεν θα μπορούσε να αντέξει για πολύ υπό τέτοιες συνθήκες. Οπότε μπορούμε να πούμε ότι η επιδότηση των λογαριασμών ενέργειας –κυρίως του ηλεκτρικού ρεύματος- σε κάποιες περιπτώσεις λειτούργησε ως σανίδα σωτηρίας. Και αυτή η κάλυψη πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί.

  • Θεωρείτε επαρκή τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης της επιχειρηματικότητας απέναντι στην ακρίβεια, το ενεργειακό κόστος και τα άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν; Τι επιπλέον προτείνετε;

Επειδή πρέπει να μιλάμε με στοιχεία, εγώ θα σας αναφέρω το εύρημα της τελευταίας έρευνας του Ε.Ε.Α., σχετικά με την αποδοτικότητα των μέτρων στήριξης. Το 53% των ερωτηθέντων κρίνει ότι τα μέτρα της κυβέρνησης προσφέρουν σχεδόν μηδαμινή βοήθεια. Όταν οι ίδιοι οι πολίτες έχουν αυτή την άποψη, θεωρώ ότι πρέπει να προβληματιστούμε όλοι και κυρίως η κυβέρνηση. Μπορεί με την εφαρμογή αυτών των μέτρων να υπήρξε μία ανακούφιση, όμως ήταν πρόσκαιρη. Η κοινωνία ζητά δράσεις που θα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την ακρίβεια και όχι κάποια ημίμετρα χωρίς προοπτική. Ως Ε.Ε.Α. συνεχίζουμε να ζητάμε τη μείωση φορολογικών συντελεστών, όπως τον ΦΠΑ σε βασικά αγαθά, τον ΕΦΚ στα καύσιμα και ελάφρυνση των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών από βάρη όπως το τέλος επιτηδεύματος και η προκαταβολή φόρου. Γιατί όχι μόνο πρέπει να παλέψουμε απέναντι στο κύμα της ακρίβειας, αλλά για την ώρα είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε και με μηδαμινή ρευστότητα καθώς «τρέχουν» παράλληλα πολλές άλλες υποχρεώσεις.

  • Με το κόστος χρήματος διαρκώς να ακριβαίνει, πόσο απειλείται η βιωσιμότητα επιχειρήσεων με δανειακά ανοίγματα; Πρόσφατα μια συστημική τράπεζα προέβλεψε έως και δεκαπλασιασμό νέων «κόκκινων» δανείων λόγω της αύξησης των επιτοκίων, αλλά με μικρότερη ένταση των επιχειρηματικών. Ποια είναι τα μηνύματα που εισπράττετε από τους συναδέλφους σας; 

Και εγώ εκτιμώ ότι το επόμενο διάστημα θα δούμε μία νέα γενιά «κόκκινων» δανείων, επειδή οι δανειολήπτες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υψηλότερες δόσεις μετά τις συνεχόμενες αυξήσεις των επιτοκίων. Και σίγουρα θα επηρεαστούν αρνητικά όχι μόνο τα νοικοκυριά αλλά και επιχειρήσεις που είχαν πάρει κάποιο δάνειο. Γιατί χωρίς τον απαιτούμενο τζίρο, δεν υπάρχει περίπτωση να μπορούν να πληρώσουν τις νέες δόσεις. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στην αγορά επικρατεί έντονη ανασφάλεια και φόβος για το αύριο. Για αυτό και εμείς ζητάμε ρύθμιση οφειλών με επιτόκια χαμηλότερα από τα ισχύοντα, αν χρειαστεί «ψαλίδι» στις προσαυξήσεις, νομοθετική ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας των πραγματικά ευάλωτων και γενικότερα αλλαγή στάσης των τραπεζών με χαμηλότερες προμήθειες στις συναλλαγές και μεγαλύτερη στήριξη των μικρομεσαίων με περισσότερα χρηματοδοτικά εργαλεία. Ήδη παρατηρούμε έναν αποκλεισμό των ΜμΕ από τον τραπεζικό δανεισμό, γεγονός που επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση τους καθώς δεν έχουν πρόσβαση στην αναγκαία για το επιχειρείν ρευστότητα.

  • Είστε ικανοποιημένος από την συμμετοχή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης; Ή ισχύει και εκεί ο «κόφτης» των τραπεζών; Ποια είναι η πραγματικότητα και τι πρέπει να αλλάξει; 

Με τον μέχρι τώρα σχεδιασμό, από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ελάχιστα θα καταλήξουν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το ίδιο δηλαδή που ισχύει και για τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία, τα προγράμματα χρηματοδότησης αφορούν στο 6% των ΜμΕ, ενώ ο τραπεζικός δανεισμός μόλις στο 3,8%. Η Πολιτεία Οφείλει να ανασχεδιάσει τις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του νέου ΕΣΠΑ, ώστε να μπορέσουν να υπαχθούν σε αυτές περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις – που σήμερα είναι αποκλεισμένες. Σε αυτή την κατεύθυνση το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών το επόμενο διάστημα θα παρουσιάσει μελέτη, η οποία θα αφορά τη βελτίωση της προσβασιμότητας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων σε πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Μια μελέτη, η οποία έχει ως αντικείμενο τον εντοπισμό προβλημάτων και δυνατοτήτων και την κατάρτιση συγκεκριμένου πλάνου δράσης. Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο προς όλους ότι δεν νοείται βιώσιμη ανάπτυξη, χωρίς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οφείλουμε λοιπόν όλοι οι εμπλεκόμενοι να τις προστατεύσουμε και να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη τους.

  • Συμφωνείτε με την νέα αύξηση του κατώτατου μισθού; Αντέχουν το κόστος οι επιχειρήσεις;

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ένα ζωντανό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και αναγνωρίζουν ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που υπάρχουν σήμερα, είναι ο περιορισμός των εισοδημάτων των πολιτών. Είμαστε λοιπόν υπέρ της αύξησης του κατώτατου μισθού. Είναι θετικό να ενισχυθεί η αγοραστική δυνατότητα των συμπολιτών μας, ειδικά αυτή τη κρίσιμη περίοδο. Όμως θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Κάθε μέτρο που λαμβάνεται δεν μπορεί να λειτουργεί αποσπασματικά. Χρειάζεται να εντάσσεται αρμονικά μέσα σε ένα γενικότερο πλαίσιο. Η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού από μόνη της δεν θα συμβάλει στη βελτίωση της οικονομίας. Απαιτείται μείωση του μη μισθολογικού κόστους ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να ανταποκριθούν στο υψηλότερες υποχρεώσεις τους. Γιατί αν αύριο δεν θα καταφέρουν να το κάνουν, τότε ή θα αναγκαστούν να κατεβάσουν ρολά ή να μειώσουν το εργατικό δυναμικό τους. Δηλαδή υπάρχει ορατός ο κίνδυνος να χαθούν θέσεις εργασίας, κάτι που θα έχει οδυνηρές συνέπειες και για την οικονομία και για την κοινωνία.

  • Ποιες πρωτοβουλίες του ΕΕΑ που «τρέχουν» αυτή την περίοδο εκτιμάτε ότι έχει «αγκαλιάσει» ο επιχειρηματικός κόσμος; 

Σίγουρα αυτήν της διευκόλυνσης της ψηφιακής μετάβασης των επιχειρήσεων, μέσω της δυνατότητας που δίνει στα μέλη του να αποκτήσουν δωρεάν το δικό τους eshop και τη δική τους ιστοσελίδα. Έντονο ενδιαφέρον υπάρχει και για θέματα που σχετίζονται με την επιμόρφωση στα νέα ψηφιακά δεδομένα. Επίσης για τη δωρεάν ψηφιακή υπογραφή που δίνουμε στα μέλη μας. Πολλές επιχειρήσεις –ανεξαρτήτως αν είναι μέλη μας ή όχι- ενισχύθηκαν μέσα από στοχευμένες δράσεις που κάνει το Ε.Ε.Α. σε διάφορους δήμους. Μία από αυτές είναι η διοργάνωση της Λευκής Νύχτας, πρωτοβουλία που στηρίζει την τοπική επιχειρηματικότητα και οικονομία. Μία άλλη δράση μας που έχει κεντρίσει το επιχειρηματικό ενδιαφέρον είναι η λειτουργία των Ανοιχτών Κέντρων Εμπορίου στους δήμους Νέας Σμύρνης και Αγίας Βαρβάρας. Το σημαντικό όμως είναι ότι μέσω του Ε.Ε.Α. οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και επαγγελματίες έχουν πλέον «φωνή» που ακούγεται. Και που φτάνει στα κέντρα αποφάσεων.

  • Η εθνική τραγωδία των Τεμπών, πέρα από την γενική οδύνη, έχει προκαλέσει σημαντικές μεταβολές και στο πολιτικό τοπίο. Πολλοί ανησυχούν για παρατεταμένη περίοδο ρευστότητας λόγω των διπλών εκλογών, με επιπτώσεις στην οικονομία και την επιχειρηματικότητα. Εσείς πρόσφατα μιλήσατε για την ανάγκη εθνικής συνεννόησης. Σας ανησυχούν οι πολιτικές εξελίξεις;

Σε κάθε προεκλογική περίοδο παρατηρείται ένα «πάγωμα» της αγοράς καθώς μοιραία αυξάνεται η ανασφάλεια ενώ και οι υποψήφιοι επενδυτές τηρούν στάση αναμονής. Αυτό ισχύει και σήμερα. Μέχρι να δούμε τη νέα κυβέρνηση, η αγορά θα κινείται με χαμηλούς ρυθμούς. Σίγουρα δεν βοηθά και το εξαιρετικά πιθανό ενδεχόμενο των διπλών εκλογών, όμως δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτό. Αυτό όμως που τονίζουμε ως Επιμελητήριο είναι ότι πρέπει επιτέλους να υπάρξει εθνική συνεννόηση για θέματα που σχετίζονται με την προσπάθεια εξεύρεσης λύσης απέναντι σε μεγάλα προβλήματα, όπως στην Οικονομία, την Υγεία, την Παιδεία, τη Δικαιοσύνη. Όπως αποδείχθηκε με το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη, πολύ δύσκολα μία κυβέρνηση –όποια και αν είναι αυτή- θα αποφασίσει να αναλάβει το πολιτικό κόστος για την υλοποίηση μεγάλων μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη η χώρα. Μόνο με συνεργασία ευρύτερων πολιτικών δυνάμεων μπορούμε να καταπολεμήσουμε χρόνιες παθογένειες και να χαράξουμε την αναπτυξιακή πορεία που έχει ανάγκη ο τόπος και που ζητούν οι πολίτες.