Γ. Χατζηθεοδοσίου στη "Δημοκρατία": Επένδυση στον εργαζόμενο!

Άρθρο του Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμου Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πειραιά και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, στην εφημερίδα “Δημοκρατία” (26/08/2025).

Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη έχει δύο όψεις: χαμηλή ανεργία, αλλά και σοβαρές ελλείψεις προσωπικού σε βασικούς κλάδους. Πρόκειται για μία σύνθετη κατάσταση που επηρεάζεται από παράγοντες όπως η γήρανση του πληθυσμού, η έλλειψη αντιστοίχισης ανάμεσα στις δεξιότητες που ζητά η αγορά και εκείνες που διαθέτουν οι εργαζόμενοι, οι ελλείψεις στη μεταναστευτική πολιτική, αλλά και από το γεγονός ότι πολλές θέσεις εργασίας παραμένουν υποτιμημένες.

Στην Ελλάδα, η εικόνα είναι χαρακτηριστική. Στον τουρισμό και την εστίαση υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις σε βασικές ειδικότητες. Στη γεωργία, η έλλειψη εργατικών χεριών οδηγεί σε απώλειες παραγωγής. Στη βιομηχανία και τη μεταποίηση, πολλοί εργαζόμενοι είναι μεγαλύτερης ηλικίας και δεν υπάρχουν αρκετοί νέοι για να τους αντικαταστήσουν. Ταυτόχρονα, σε τομείς υψηλής τεχνολογίας, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η κυβερνοασφάλεια, λείπουν εξειδικευμένα στελέχη με τις απαραίτητες γνώσεις.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP), το 40% των εργοδοτών στην ΕΕ δηλώνει ότι δεν βρίσκει προσωπικό με τις δεξιότητες που χρειάζεται. Στην Ελλάδα, η κατάσταση επιδεινώθηκε τα προηγούμενα χρόνια λόγω της φυγής χιλιάδων νέων στο εξωτερικό και της αποσπασματικής πολιτικής στην επαγγελματική κατάρτιση.

Η λύση δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στην εισροή εργαζομένων από το εξωτερικό – αν και η στοχευμένη προσέλκυση εργατικού δυναμικού αποτελεί μέρος της απάντησης. Χρειάζεται μια νέα πολιτική για την εργασία, που να απαντά στα σημερινά δεδομένα με ρεαλισμό και σχέδιο.

Η σοβαρή επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο του τόπου, είναι η μόνη επιλογή.

Χρειάζεται να συνεργαστούμε για να επικαιροποιήσουμε το περιεχόμενο, τόσο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο και της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης: με ενίσχυση των εισακτέων σε αντικείμενα που σχετίζονται με τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας, με προγράμματα που απαντούν σε γεωγραφικούς αναπτυξιακούς στόχους, στο πλαίσιο της «έξυπνης εξειδίκευσης». Είναι επίσης σημαντικό να ενισχυθεί το κύρος των τεχνικών επαγγελμάτων, μέσα από σύγχρονη επαγγελματική εκπαίδευση και προγράμματα πρακτικής εξάσκησης σε συνεργασία με τις τοπικές επιχειρήσεις.

Πρέπει να γίνουν, ταυτόχρονα, σοβαρές αλλαγές στην κατάρτιση, ώστε τα προγράμματα να συνδέονται με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς και να αξιολογούνται για την αποτελεσματικότητά τους. Απαραίτητα είναι, επίσης, φορολογικά και ασφαλιστικά κίνητρα για όσους επιλέγουν να εργαστούν σε τομείς με μεγαλύτερες απαιτήσεις.

Χρειάζεται να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ειδικά προγράμματα αναβάθμισης των δεξιοτήτων των εργαζομένων που απασχολούνται στην επιχειρηματικότητα μικρής κλίμακας, ιδιαίτερα σε τεχνικές ειδικότητες, αλλά και με στοχευμένα κίνητρα και ενισχύσεις, ώστε να παρέχουν εκπαίδευση στο προσωπικό τους.

Η πολιτική για την εργασία πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Είναι η ώρα για μια νέα, ουσιαστική στρατηγική, που θα αντιμετωπίζει την εργασία ως την πιο σημαντική επένδυση για το μέλλον.