Γ. Χατζηθεοδοσίου στη “Ναυτεμπορική”: Ανάπτυξη με θετικό αποτύπωμα στην κοινωνία

Άρθρο του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμου Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πειραιά, σε ειδικό ένθετο της εφημερίδας “Ναυτεμπορική” για το επιχειρείν.

---

Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη είναι μια έννοια που εξελίσσεται συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες, σε διάλογο με τις ανάγκες, τις προκλήσεις και τα προβλήματα ενός μεταβαλλόμενου κόσμου.

Από τη δεκαετία του 1970 και τον ορισμό του Milton Friedman, ότι η κοινωνική ευθύνη μιας επιχείρησης είναι η αύξηση της κερδοφορίας της, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει. Οι κρίσεις του 21ου αιώνα – χρηματοοικονομική κρίση, κλιματική αλλαγή, γεωπολιτική αστάθεια, διεύρυνση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων – αφύπνισαν τις κοινωνίες σε σχέση με τους κινδύνους της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης. Οι απαιτήσεις των πολιτών για υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές, έγιναν υψηλότερες.

Σήμερα, οι πολίτες και ιδιαίτερα οι νεότεροι, αναδεικνύουν όλο και περισσότερο την επιχειρηματική ηθική ως βασικό κριτήριο για την αξιολόγηση μιας εταιρίας και των προϊόντων ή των υπηρεσιών της: από τον τρόπο παραγωγής και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των προϊόντων και των υπηρεσιών της, μέχρι τη συμπεριφορά προς τους εργαζομένους, τους συνεργάτες της, την κοινωνία.

Σε αυτό το περιβάλλον, η υπεύθυνη επιχειρηματική λειτουργία δεν απλώς μια ηθική υποχρέωση, αλλά μονόδρομος για τη μακροπρόθεσμη επιχειρηματική επιτυχία. Είναι μια στρατηγική επιλογή που απαντά στο αίτημα για περισσότερη διαφάνεια, ακεραιότητα και λογοδοσία, σε όλα τα επίπεδα. Μια επιλογή που οφείλει να διαπερνά όλες τις δραστηριότητες της επιχείρησης, να κινητοποιεί καινοτομίες, να διαμορφώνει την κουλτούρα της και τις σχέσεις της με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Μέχρι πρότινος υπήρχε η αντίληψη ότι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αφορά αποκλειστικά σχεδόν τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες διαθέτουν «περίσσευμα» οικονομικών και ανθρώπινων πόρων, αλλά και εργαλεία για την υλοποίηση σχετικών προγραμμάτων. Στις μέρες μας, όμως, η υπευθυνότητα δεν κρίνεται με βάση τα χρήματα που δαπανά μια επιχειρηση για κοινωφελείς σκοπούς, αλλα με βάση το αξιακό της υπόβαθρο, τον τρόπο που αντιμετωπίζει τους εργαζόμενους, τους συνεργάτες και τους πελάτες της, τις πρακτικές με τις οποίες συνεισφέρει στην προσπάθεια για συλλογική ευημερία και πρόοδο.

Με αυτή την έννοια, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη μπορεί να γίνει κτήμα των επιχειρήσεων κάθε μεγέθους, ακόμα και των μικρότερων – οι οποίες μπορούν να αντισταθμίσουν την έλλειψη πόρων αξιοποιώντας πλεονεκτήματα, όπως είναι η άμεση επαφή με τους εργαζομένους τους και τις τοπικές κοινωνίες, που τους επιτρέπει να κατανοούν καλυτερα τις ανάγκες, η δυνατότητα συνεργασίας και δικτύωσης με άλλες επιχειρήσεις και φορείς σε τοπικό και κλαδικό επίπεδο κ.ά. Η εταιρική υπευθυηνότητα μπορεί, επίσης, να πάρει τη μορφή της υιοθέτησης λύσεων και πρακτικών, οι οποίες μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα καλύτερη διαχείριση πόρων και εξοικονόμηση κόστους.

Ζητούμενο, επομένως, για τις επιχειρήσεις είναι να επενδύσουν στο διάλογο με τα εμπλεκόμενα μέρη, να προσπαθήσουν να κατανοήσουν τις προσδοκίες τους και να ευθυγραμμίσουν ανάλογα τις πρακτικές και τις προτεραιότητές τους. Να αναλάβουν πρωτοβουλίες που ενδυναμώνουν τις τοπικές κοινωνίες και ιδιαίτερα τις ευπαθείς ομάδες, δημιουργούν νέες ευκαιρίες και δυνατότητες.

Η γεφύρωση της επιχειρηματικής με την κοινωνική ανάπτυξη δεν σημαίνει απομάκρυνση από το στόχο της κερδοφορίας. Αντίθετα, τον υπηρετεί μακροπρόθεσμα, ενισχύοντας τη φήμη τους, σφυρηλατώντας σχέσεις εμπιστοσύνης με τα εμπλεκόμενα μέρη, συμβάλλοντας σε ένα καλύτερο κοινό μέλλον.

Αντίστοιχα, βεβαίως, είναι ευθύνη της Πολιτείας, να δημιουργήσει ένα γόνιμο περιβάλλον στο οποίο οι μικρές επιχειρήσεις μπορούν όχι απλώς να επιβιώνουν, αλλά και να σχεδιάζουν, να υλοποιούν νέες πρωτοβουλίες, να ενσωματώνουν καινοτομίες, να δοκιμάζουν νέες, βιώσιμες πρακτικές. Είναι, επίσης, καθήκον της κοινωνίας και όλων μας, να στηρίξουμε και να επιβραβεύσουμε υπεύθυνες πρακτικές, σε τοπικό και ευρύτερο επίπεδο. Να αναδείξουμε με τις επιλογές μας την υπευθυνότητα σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για κάθε επιχείρηση.

Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, έχει αναλάβει ενεργό ρόλο στην προώθηση των αρχών της Κοινωνικής Υπευθυνότητας, τόσο μεταξύ των μελών του, όσο και ευρύτερα στην επιχειρηματική κοινότητα. Μέσα από δράσεις, πρωτοβουλίες και συνεργασίες, φιλοδοξεί να εμπνεύσει, να προβάλει καλές πρακτικές, να κινητοποιήσει δυνάμεις, να ενθαρρύνει καινοτόμες πρωτοβουλίες και συνέργιες, με μακροπρόθεσμο θετικό αποτύπωμα στην κοινωνία και στο περιβάλλον.

Αν κάτι μας έχει διδάξει η εμπειρία των τελευταίων ετών, είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει επιχειρηματική ανάπτυξη σε κοινωνίες που πάσχουν, αλλά ούτε και κοινωνική ευημερία χωρίς υγιείς και δυνατές επιχειρήσεις. Με όχημα μια σύγχρονη αντίληψη για την Εταιρική Υπευθυνότητα, οι επιχειρήσεις μπορούν να γίνουν μέρος της λύσης, απέναντι στα προβλήματα και τις προκλήσεις της εποχής μας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα καλύτερους όρους για την επιτυχία τους, στο παρόν και στο μέλλον.