Γ. Χατζηθεοδοσίου στο “Ποντίκι”: Να ανοίξει η τραπεζική χρηματοδότηση

Άρθρο του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμου Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πειραιά, στην εφημερίδα “Το Ποντίκι” (24/11/2022).

---

Οι τράπεζες εδώ και πολλά χρόνια, από το ξεκίνημα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης τη διετία 2008-2009 μέχρι και σήμερα, ασκούν λιγότερο από το αναγκαίο τον πρωταρχικό ρόλο που οφείλουν να διαδραματίζουν στην ελληνική (και σε κάθε άλλη) οικονομία, ο οποίος δεν είναι άλλος από τη χρηματοδότηση της επιχειρηματικότητας.

Με άλλα λόγια έχουν περιορίσει αισθητά την άσκηση του «core business» τους, που είναι η χορήγηση δανείων για την πραγματοποίηση επενδύσεων με όσο το δυνατόν υψηλότερη προστιθέμενη αξία για την εγχώρια οικονομία, οι οποίες στόχο έχουν να οδηγήσουν την Ελλάδα σε μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή τροχιά με τον πλέον βιώσιμο και διαφανή τρόπο.

Ο κύριος λόγος για τον οποίο θεωρούμε ότι έχει υπάρξει αυτή η αλλαγή είναι ότι εδώ και σχεδόν μία δεκαπενταετία οι τράπεζες, σαφώς επηρεασμένες και από την πολυετή χρηματοπιστωτική κρίση, έχουν κρατήσει κλειστές τις «κάνουλες» χρηματοδότησης, ειδικά προς τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες, με αποτέλεσμα η «ασφυξία» να έχει οδηγήσει δεκάδες χιλιάδες από αυτούς μέχρι και στο «λουκέτο».

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι τράπεζες, το τελευταίο διάστημα, με πρόσχημα τον (εισαγόμενο, όπως τονίζουν ξανά και ξανά από την κυβέρνηση) πληθωρισμό, έχουν προχωρήσει σε μεγάλες αυξήσεις στα επιτόκια δανεισμού εκτοξεύοντας σε επίπεδα μη βιώσιμα, για τους περισσότερους, τις δόσεις που ήδη πληρώνουν, ενώ ταυτόχρονα συρρικνώνουν ακόμα περισσότερο τις πιθανότητες μίας μελλοντικής αναχρηματοδότησής τους.

Το χειρότερο για το τραπεζικό σύστημα είναι ότι, ενώ «βομβαρδίζει» τους τελευταίους μήνες επιχειρήσεις και νοικοκυριά με όλο και υψηλότερα επιτόκια, κρατάει σε επίπεδα σχεδόν μηδενικά τα επιτόκια καταθέσεων.

Με απλά λόγια οι τράπεζες, ενώ από τη μία κερδίζουν όλο και περισσότερα χρήματα από τις φουσκωμένες χρεώσεις τους στα νέα και υφιστάμενα δάνεια που χορηγούν, δεν πληρώνουν τίποτα στους καταθέτες που έχουν τοποθετήσει σε αυτές τα χρήματά τους. Κοινώς έχουν αυξήσει κατακόρυφα το περιθώριο κέρδους τους που προέρχεται από τη διαφορά μεταξύ επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων.

Το πιο ανησυχητικό είναι ότι αυτή την… άνεση, δηλαδή να μπορούν να ανεβάζουν τα επιτόκια στα δάνεια χωρίς να έχουν κίνητρο να προσελκύσουν νέες καταθέσεις, τους την έχουν δώσει οι συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις δισεκατομμυρίων (ή αλλιώς οι «ενέσεις» ρευστότητας) που δέχτηκαν κατά τη διάρκεια των μνημονίων προκειμένου να μην καταρρεύσουν, τις οποίες πλήρωσε ο ελληνικός λαός.

Την ίδια ώρα βλέπουμε να εκποιούνται πρώτες κατοικίες, ακόμα και αν η οφειλή μπορεί να είναι λίγες χιλιάδες ευρώ, γεγονός που εύλογα προκαλεί έντονη ανησυχία σε όλη την κοινωνία. Κατά τη γνώμη μας απαιτείται μία ψύχραιμη προσέγγιση στο πρόβλημα προκειμένου να βρεθούν οι κατάλληλες λύσεις για να μη δούμε να καταλήγουν σε funds τα σπίτια δανειοληπτών που αποδεδειγμένα δυσκολεύονται πολύ να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Τώρα λοιπόν που οι τράπεζες δεν αντιμετωπίζουν πλέον προβλήματα ρευστότητας, έχουν χρέος προς την ελληνική κοινωνία να επιστρέψουν στις πατροπαράδοτες «ρίζες» της κύριας δραστηριότητάς τους και να στηρίξουν ξανά τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Ας μην γελιόμαστε, μόνο αυτές μπορούν, με τη δημιουργία σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων, σε συνδυασμό και με το ταμείο ανάκαμψης, να δημιουργήσουν τις απαραίτητες συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης και ψηφιακού μετασχηματισμού που χρειάζεται άμεσα, για να μπει ξανά σε θετική τροχιά η ελληνική οικονομία.