Η διατροφή και η αντιμετώπιση των πανδημιών

Της Στέλλας Οικονομάκου*

Η αντιμετώπιση των ασθενειών και των ιώσεων, όπως αυτή με την πανδημία του κορονοϊού, μας υπενθυμίζει καθημερινά πόσο κάναμε το καθήκον μας να  προνοήσουμε για τη γενική θωράκιση του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος σαν κοινωνία και πόσο σαν άτομα για την ενίσχυση του οργανισμού και του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Οι ιώσεις εισχωρούν στα κενά του κοινωνικού και του ατομικού ανοσοποιητικού συστήματος με τα γνωστά αποτελέσματα που βλέπουμε σε παγκόσμιο επίπεδο να εκτυλίσσεται με τον covid19. Η ιστορία βέβαια έχει να μας διδάξει πολλά περισσότερα, δεδομένου ότι η επιστήμη δεν είχε τότε τη δυνατότητα παραγωγής εμπλουτισμένων φαρμάκων που θα δρούσαν κατασταλτικά στις ιώσεις και στις αρρώστιες.

Βασικός πυλώνας της θωράκισης του ανθρώπινου οργανισμού είναι η διατροφή μας και οι διατροφικές μας συνήθειες. Πέρα από τις γενικές εθιμικές και σύγχρονες συνήθειες της διατροφής μας, έχουμε σαφέστατα την ανάγκη της επιλογής μια ατομικής «διατροφικής συνήθειας». Η δυνατότητα ατομικής διατροφικής συνήθειας ορίζεται από τη δυνατότητα της παραγωγής τροφίμων στον πρωτογενή τομέα και σε συνέχεια από τις δυνατότητες της επεξεργασίας και ετοιμασίας των τροφών στο τραπέζι είτε ατομικά – οικογενειακά είτε με τις επιχειρήσεις επεξεργασίας τροφίμων και τις επιχειρήσεις εστίασης. Φυσικά εξαρτάται και από την οικονομική μας δυνατότητα.

Το δικό μας καθήκον είναι πάντα, στο μέτρο του δυνατού, να επιλέγουμε εκείνη τη διατροφή που δημιουργεί στον οργανισμό μας καλύτερες συνθήκες υγείας, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και την ψυχολογία μας και αποθηκεύει ενέργεια, ικανή να μας συνδράμει σε κάποιες κρίσιμες στιγμές του οργανισμού απέναντι σε ποικίλες επιθέσεις που ενδεχομένως μπορεί να δεχτεί από ατυχήματα, ασθένειες, ιούς, ψυχολογικές καταπτώσεις κ.α.

Ποιο προσανατολισμό πρέπει να έχει η αγροτικής μας παραγωγή;

Η Ελλάδα έχει πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα πρωτογενούς παραγωγής υγιεινών τροφίμων, όπως έχει επιβεβαιωθεί από την αρχαιότητα και από τους νέους χρόνους (μεσογειακή διατροφή κλπ). Οι αρχαίοι είχαν εστιάσει πάρα πολύ στην διατροφή υγείας και τη συνέδεσαν με το σύνολο της ζωής που αφορούσε κινητικότητα, παραγωγικότητα, υγεία, ψυχολογία, μακροζωία, αντιμετώπιση ασθενειών κλπ. Είχαν δε προχωρήσει στην αξιοποίηση της φύσης και της ανθρώπινης συμπεριφοράς (Πυθαγόρεια Φιλοσοφία σε συνδυασμό με την φιλοσοφία του Ιπποκράτη για τις 4 ιδιοσυγκρασίες) για να αντιμετωπίσουν ολιστικά τα θέματα της υγείας. Επίσης με τη βοτανολογία και τη χρήση φυσικών φαρμάκων και παροχή εμπλουτισμένων τροφών ενίσχυαν τον οργανισμό με αποτέλεσμα θετικές  επιδράσεις στην ζωή τους.

Αυτό που προέχει σήμερα είναι η αγροτική μας παραγωγή να εξετάσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας για μια στροφή – που ήδη βλέπουμε να γίνεται σιγά σιγά σε περιπτώσεις νέων καλλιεργητών – στην παραγωγή ποιοτικών τροφών με βάση το βαθμό της συνεισφοράς στην υγεία και την ανάπτυξη του οργανισμού. Και από οικονομικής πλευράς να το ειδωθεί, αυτή η επιλογή έχει μέλλον και επιπλέον έχει ένα εδαφικό και καιρικό μονοπώλιο που διαθέτει η χώρα μας. Σταδιακά ο κόσμος θα προσβλέπει σε αυτό που έχει ανάγκη και του προσφέρει το τρόφιμο για τη ζωή, την ευεξία και την υγεία και όχι στην τιμή ή στην ικανοποίηση γαστριμαργικών εξαρτήσεων.

 Η σημερινή κατάσταση της διατροφής μας

Η οικονομική κρίση και σε συνέχεια η πανδημία covid19 επέφεραν σημαντικό πλήγμα στην ποιότητα της διατροφής του Έλληνα. Κι ενώ αυξήθηκε το μερίδιο του εισοδήματος που διατίθονταν για τρόφιμα, έπεσε η ποιότητα των ειδών, δεδομένης της ισχυρής μείωσης των εισοδημάτων. Παρατηρήθηκε προσφυγή σε πτωχά σε διατροφικές  ιδιότητες προϊόντα. Αυτή η πτώση συνδυάστηκε  με ταυτόχρονη πτώση της ευεξίας και της ψυχολογικής κατάστασης μεγάλων στρωμάτων της κοινωνίας, η οποία επιδεινώθηκε ραγδαία με την εμφάνιση του κορονοϊού. Ξαφνικά, όλοι αναζητούσαν στον εσωτερικό «κουμπαρά» υγείας του οργανισμού τους,  αποθέματα και ενέργεια για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση!

Δεν ξέρουμε οι μελλοντικές μελέτες πως θα αξιολογήσουν την γενική κατάσταση της υγείας του πληθυσμού και τα αποθέματα αντίστασης έναντι του ιού, αλλά εκείνο που μπορούμε να πούμε είναι πόσο σημαντικό είναι η σωστή διατροφή σε καλές εποχές για να αντισταθούμε στις εποχές της  δυσκολίας.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε εδώ ότι η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού επιλέγει τη διατροφική του συνήθεια με βάση την εθιμική κληρονομιά και τις νέες διατροφικές συνήθειες του συρμού με βάση την επιθυμία της γεύσης, πολλές δε κάτω από την πίεση και επιβολή της διαφήμισης και όχι τις πραγματικές ανάγκες του οργανισμού. Έτσι παρατηρούνται τεράστιες παρενέργειες στα άτομα, και δυστυχώς στα παιδιά, ενώ οι περισσότεροι αρνούνται να παραδεχτούν ότι οφείλονται στις εντελώς λανθασμένες, ως επικίνδυνες, επιλογές τροφής, πέρα από τις περιπτώσεις που οφείλονται σε παθολογικά αίτια. Τα οποία βέβαια, παθολογικά αίτια, αντιμετωπίζονται και αυτά με συνδυασμό ιατρικής και διατροφής.

Αυτό που σταδιακά γίνεται παραδεκτό είναι ότι δεν αρκεί η προσφυγή σε υποκειμενικής αντίληψης διατροφή και δίαιτα, αλλά προέχει η διατροφή με βάση τις πραγματικές ανάγκες του οργανισμού.

Η Διατροφολογία σήμερα

 Ο καταναλωτής έχει σήμερα μια σειρά επιλογών για υγιεινή διατροφή. Η προσφυγή στην ιατρική επιστήμη για να δώσει τα στοιχεία του οργανισμού και να καθοριστούν σε συνέχεια οι διατροφικές ανάγκες από ειδκούς διατροφολόγους, είναι μια από τις πρώτες ενέργειες. Σε συνέχεια έχουμε μια σειρά δυνατότητες να ακολουθήσουμε κάποιο μοντέλο διατροφής σε συνδυασμό βέβαια με τη ρύθμιση του συνόλου της καθημερινής μας ζωής, της εργασίας, των δραστηριοτήτων, της ψυχολογίας κλπ.

Μερικές επισημάνσεις διατροφολογίας στο πλάι της κλασσικής ιατρικής

Διατροφή Αρχαίας Ελλάδας

Μεσογειακή διατροφή

Βοτανοθεραπεία

Πυθαγόρεια Ιδιοσυγκρασιακή Διατροφολογία

Ιπποκράτης και η θεωρία περί χυμών

Ιδιοσυγκρασιακή Διατροφολογία

Ολιστική Διατροφολογία

Εναλλακτικές διατροφικές συνήθειες

Ιατρική και φύση – Ιπποκράτης, Ασκληπιός

Κινέζικη κληρονομιά

 

(*)Η κα Στέλλα Οικονομάκου, είναι πτυχιούχος Γαλλικής Φιλολογίας και Ειδικός Σύμβουλος Πυθαγόρειας Ιδιοσυγκρασιακής Διατροφολογίας, Βοτανοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Ανθοϊαμάτων, Διευθύντρια Σπουδών Apollonios School.