Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη: Δικαιώματα ανέργων και ανασφάλιστων

Γράφει η Λογίστρια- Φοροτεχνικός-Εργασιακός Σύμβουλος Χριστίνα Ψυχογυιού, Συνεργάτης Ε.Ε.Α.

---

Η πολυετής οικονομική κρίση έχει φέρει πολλούς από εμάς αντιμέτωπους με χρέη στους ασφαλιστικούς μας φορείς. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε χάσει την ασφάλιση, ακόμη και τη δουλειά μας. Επίσης, αρκετοί που εργάζονται με “μαύρα” είναι επίσης ανασφάλιστοι. Όμως, το 2016 ψηφίστηκε νόμος που μας δίνει ισότιμη πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας. Είτε κάποιος είναι άνεργος, είτε ανασφάλιστος, μπορεί να έχει δωρεάν φαρμακευτική και ιατρική περίθαλψη

Το νομοθετικό πλαίσιο δίνει το δικαίωμα σε ανέργους και ανασφάλιστους εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζει να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη όπως όταν ήταν εργαζόμενοι και κανονικά ασφαλισμένοι.

Παρακάτω παρουσιάζουμε τρεις περιπτώσεις ανέργων και ανασφάλιστων που έχουν δικαίωμα στην ασφάλιση:

Παροχές Ασθένειας σε Είδος στους Ανέργους Ηλικίας άνω των 29 έως 55 ετών

Άνεργοι ηλικίας άνω των 29 έως 55 ετών, μετά από αίτηση που υποβάλλουν στον ασφαλιστικό φορέα στον οποίο ασφαλίζονται πριν την διακοπή της εργασίας τους, καλύπτονται για παροχές ασθενείας σε είδος από αυτόν για διάστημα μέχρι δύο (2) χρόνια. Εάν έχουν ασφαλιστεί σε περισσότερους από ένα ασφαλιστικό οργανισμό, καλύπτονται από τον ασφαλιστικό οργανισμό στον οποίο έχουν ασφαλιστεί για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Οι εν λόγω άνεργοι θα πρέπει κατά την υποβολή της αίτησής τους για υπαγωγή στο πρόγραμμα, να προσκομίσουν βεβαίωση του ΟΑΕΔ ότι είναι εγγεγραμμένοι ως άνεργοι για ένα συνεχές τουλάχιστον δωδεκάμηνο πριν την υποβολή της αίτησής τους για υπαγωγή στην ασφάλιση, εξακολουθούν να είναι άνεργοι και ότι κατέχουν κάρτα ανεργίας ανανεωμένη ανά μήνα.

Επίσης, θα πρέπει να προσκομίσουν βεβαίωση από το οικείο ασφαλιστικό φορέα στην οποία θα βεβαιώνεται ότι: α) έχουν πραγματοποιήσει στην ασφάλιση οποιουδήποτε ασφαλιστικού οργανισμού εξακόσιες (600) ημέρες εργασίας, προσαυξανόμενες μετά τη συμπλήρωση του τριακοστού (30ού) και μέχρι το πεντηκοστό τέταρτο (54ο) έτος της ηλικίας κατά εκατό (100) ημέρες ανά έτος και ότι β) δεν ασφαλίζονται για οποιονδήποτε λόγο στο Δημόσιο ή σε ασφαλιστικό οργανισμό.

Παροχή Ιατροφαρμακευτικής Περίθαλψης σε Ανέργους Ηλικίας μέχρι 29 ετών

Άνεργοι νέοι ηλικίας μέχρι 29 ετών υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ για παροχές ασθενείας σε είδος, μετά από αίτηση που υποβάλλουν στα υποκαταστήματα του ΙΚΑ του τόπου κατοικίας τους.

Οι εν λόγω άνεργοι θα πρέπει κατά την υποβολή της αίτησής τους για υπαγωγή στο πρόγραμμα, να προσκομίσουν βεβαίωση του ΟΑΕΔ ότι είναι εγγεγραμμένοι ως άνεργοι για ένα τουλάχιστον δίμηνο πριν την υποβολή της αίτησής τους, εξακολουθούν να είναι άνεργοι και ότι κατέχουν κάρτα ανεργίας ανανεωμένη ανά τρίμηνο. Επίσης, θα πρέπει να είναι ανασφάλιστοι, να μη σπουδάζουν και μόλις αναλάβουν εργασία θα πρέπει να το δηλώσουν στο υποκατάστημα του ΙΚΑ του τόπου κατοικίας τους.

Το βιβλιάριο ασθενείας που χορηγείται ισχύει για ένα εξάμηνο και ανανεώνεται με την προσκόμιση νέας βεβαίωσης από τον ΟΑΕΔ, ότι συνεχίζουν να είναι άνεργοι.

Παροχές Ασθένειας σε Είδος στους Ηλικιωμένους Μακροχρονίως Ανέργους

Μακροχρόνια άνεργοι ηλικίας άνω των 55 ετών, μετά από αίτηση που υποβάλλουν στα υποκαταστήματα του ΙΚΑ του τόπου κατοικίας τους, καλύπτονται για τον κλάδο των παροχών ασθενείας σε είδος εφόσον έχουν πραγματοποιήσει οποτεδήποτε τουλάχιστον (3000) τρεις χιλιάδες ημερομίσθια στην ασφάλιση του κλάδου ασθενείας του ΙΚΑ. Η ως άνω ασφαλιστική κάλυψη αρχίζει από τη ημ/νία υποβολής της αίτησής τους για ασφάλιση και λήγει με την συνταξιοδότησή τους από οποιοδήποτε Ασφαλιστικό Οργανισμό. Επίσης, μακροχρόνια άνεργοι ηλικίας άνω των 55 ετών, που έχουν πραγματοποιήσει τον απαιτούμενο από τη νομοθεσία του οικείου ασφαλιστικού φορέα αριθμό ημερομισθίων για τη χορήγηση της κατώτερης σύνταξης γήρατος (4500 ημερομίσθια), καλύπτονται από το ΙΚΑ για τον κλάδο των παροχών ασθενείας σε είδος.

Απαραίτητη προϋπόθεση και στις δύο περιπτώσεις είναι η εγγραφή των ανέργων στα μητρώα των Υπηρεσιών του ΟΑΕΔ επί ένα συνεχές δωδεκάμηνο πριν την υποβολή της αίτησής τους για υπαγωγή στην ασφάλιση του ΙΚΑ, και σχετική βεβαίωση από το οικείο ασφαλιστικό φορέα.

Τι ισχύει όμως και για όσους δεν πληρούν τα παραπάνω

Με τον ν.4368/2016 και την ΚΥΑ Α3(γ)/ΓΠ/οικ.25132/4-4-2016 θεσπίζεται για πρώτη φορά το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης σε όλες τις δημόσιες δομές υγείας για την παροχή νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε ανασφάλιστους και σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η πλέον θεμελιώδης αλλαγή που εισάγει το ανωτέρω θεσμικό πλαίσιο είναι η εξίσωση του δικαιώματος ασφαλισμένων, ανασφάλιστων και πρώην κατόχων Ατομικού Βιβλιαρίου Οικονομικά Αδυνάμου ή Ανασφάλιστου ως προς την πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας. Η υγειονομική κάλυψη που εγγυάται το νέο πλαίσιο είναι πλήρης και περιλαμβάνει τη νοσηλευτική, διαγνωστική και φαρμακευτική κάλυψή τους.

Τι δικαιούμαι σαν ανασφάλιστος;

Ό,τι ακριβώς δικαιούνται και οι ασφαλισμένοι από τις δημόσιες δομές παροχής υγείας.
Ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση σε πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες δημόσιες δομές υγείας, μονάδες ψυχικής υγείας, δομές απεξάρτησης και πανεπιστημιακά νοσοκομεία.
Το σύνολο των νοσηλευτικών και διαγνωστικών πράξεων χωρίς καμία χρέωση
Προγραμματισμένα χειρουργεία χωρίς καμία χρέωση
Πρόληψη και προαγωγή υγείας (π.χ. εμβολιασμοί) χωρίς καμία χρέωση
Δωρεάν οδοντιατρική περίθαλψη
Δωρεάν παροχές μαιευτικής περίθαλψης και προγραμματισμού τοκετών από τα Δημόσια Νοσοκομεία
Χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής από τα ιδιωτικά και τα δημόσια φαρμακεία. Σημαντικό τμήμα του ανασφάλιστου πληθυσμού δικαιούται μηδενική συμμετοχή στη φαρμακευτική αγωγή.
Κατάργηση του 1€ ανά συνταγή για τους ανασφάλιστους που δικαιούνται μηδενική συμμετοχή στη φαρμακευτική αγωγή.
Φυσικοθεραπείες, λογοθεραπείες, εργοθεραπείες, ψυχοθεραπείες και πράξεις ειδικής αγωγής.
Χορήγηση ιατρικών βοηθημάτων και αναλωσίμων υλικών

Ποιοι είναι οι δικαιούχοι των παροχών και με ποιον τρόπο;

2.5 εκατομμύρια ανασφάλιστων πολιτών.
Όσους λόγω κρίσης έχασαν την ασφάλισή τους, ακόμα και αν έχουν χρέη στους ασφαλιστικούς τους φορείς. Αν είσαι Έλληνας πολίτης ή διαμένεις νόμιμα στην Ελλάδα, απευθύνεσαι σε όλες τις δημόσιες δομές με το ΑΜΚΑ σου.
Αν δεν μένεις νόμιμα στην Ελλάδα αλλά ανήκεις σε κάποια ευάλωτη ομάδα που χρήζει άμεσης υγειονομικής κάλυψης (έγκυες, παιδιά, χρόνιοι, ανάπηροι, ψυχικά ασθενείς, κτλ.) δικαιούσαι την Κάρτα Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (Κ.Υ.Π.Α.) με την οποία θα έχεις πρόσβαση στις Δημόσιες Δομές Υγείας. Μέχρι να ξεκινήσει να εκδίδεται η ΚΥΠΑ δικαιούσαι όλων των νοσηλευτικών και διαγνωστικών παροχών από τα δημόσια νοσοκομεία.
Όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως νομικού καθεστώτος, εξακολουθούν να δικαιούνται πρόσβασης στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών
Κανένας άνθρωπος δεν εξετάζεται από καμία επιτροπή νοσοκομείου προκειμένου να εγκριθεί η πρόσβασή του στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας.

Πού να απευθυνθώ;

Αν έχεις ΑΜΚΑ σε όλες τις δημόσιες δομές υγείας που οφείλουν να σου διασφαλίσουν άμεσα πλήρη πρόσβαση στις υπηρεσίες τους
Αν δεν έχεις ΑΜΚΑ ή νομιμοποιητικά έγγραφα διαμονής, αλλά ανήκεις σε κάποια ευάλωτη ομάδα πληθυσμού (α.33 του 4368/2016), στα Γραφεία Προστασίας Δικαιωμάτων ή στις Διοικητικές Υπηρεσίες των Νοσοκομείων όπου θα σε ενημερώσουν πώς μπορείς να βγάλεις την Κάρτα Υγειονομικής Περίθαλψης.

Τι χρειάζεται να πληρώσω;

Δεν χρειάζεται να πληρώσεις απολύτως τίποτα για το σύνολο των νοσηλευτικών και διαγνωστικών πράξεων που προβλέπονται στη ρύθμιση και πραγματοποιούνται σε δημόσιες δομές.
Δεν χρειάζεται να πληρώσεις τίποτα αν εξαιρείσαι των συμμετοχών λόγω ειδικότερων διατάξεων
Δεν χρειάζεται να πληρώσεις τίποτα για εξωνοσοκομειακές θεραπείες, εμβολιασμούς και πρόληψη
Υποχρεούσαι στις ίδιες συμμετοχές που έχουν και οι ασφαλισμένοι στη φαρμακευτική δαπάνη, εκτός αν εμπίπτεις στις εισοδηματικές, κλινικές και κοινωνικές εξαιρέσεις της ΚΥΑ, οπότε και πάλι έχεις μηδενική συμμετοχή.

Δικαιούμαι δωρεάν τα φάρμακα?

Υποχρεούσαι μόνο στις ίδιες συμμετοχές που έχουν και οι ασφαλισμένοι στη φαρμακευτική δαπάνη.

Ωστόσο, ως ανασφάλιστος θεωρείσαι οικονομικά αδύναμος πολίτης. Το πιο πιθανό είναι να εμπίπτεις στις εισοδηματικές, κλινικές και κοινωνικές εξαιρέσεις, όπου θα έχεις μηδενική συμμετοχή.

Αν θέλεις, μπορείς να δεις online στο Πληροφοριακό Σύστημα «Άτλας» τις παροχές, αλλά και να βεβαιωθείς ότι δικαιούσαι ως ανασφάλιστος μηδενική συμμετοχή στα φάρμακα.

Η σύνδεση γίνεται μέσω του Taxisnet, και απαιτείται μόνο να γνωρίζεις τον Α.Μ.Κ.Α. σου

Πως θα τα προμηθευτώ

Ο νόμος προβλέπει την χορήγηση των φαρμάκων από τα συμβεβλημένα με τον ΠΕΔΥ, ιδιωτικά φαρμακεία. Τα ψυχιατρικά και νευρολογικά φάρμακα παρέχονται αποκλειστικά από τα φαρμακεία των νοσοκομείων.

Τα φάρμακα που δεν κυκλοφορούν στη χώρα μας, αλλά εισάγονται κατά περίπτωση στην Ελλάδα, χορηγούνται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν για τους ασφαλισμένους.

Επιπλέον, τα φάρμακα υψηλού κόστους παρέχονται από τα φαρμακεία και τα σημεία διανομής του ΠΕΔΥ.

Είναι πλήρης η υγειονομική κάλυψη για τους ανασφάλιστους?

Η υγεία είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.

Όλοι πρέπει να έχουμε πλήρη πρόσβαση σε φαρμακευτική και ιατρική περίθαλψη, ανεξάρτητα από την οικονομική μας κατάσταση, την ιθαγένεια, το χρώμα, τις θρησκευτικές και φιλοσοφικές μας πεποιθήσεις.

 

---

Χριστίνα Ψυχογυιού

  

Λογίστρια- Φοροτεχνικός- Εργασιακός Σύμβουλος 

Facebook: https://www.facebook.com/christina.psychoguiou