Αν κανένας νόμιζε ότι μόνο στην Ελλάδα χάθηκαν, με την κρίση, πολλά εργασιακά δικαιώματα θα κάνει λάθος. Καθόλου καλό δεν είναι το τοπίο των εργασιακών σχέσεων σε όλο τον κόσμο. Αυτό τουλάχιστον δείχνει ο δείκτης ITUC.

 

Σε μια χώρα όμως όπως η Ελλάδα που θέλει να γυρίσει στην «κανονικότητα» και στην ανάπτυξη, η κατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων στις άλλες χώρες έχε σημαντική σημασία. Από τη μη τήρηση ελάχιστων δικαιωμάτων, ιδίως σε χώρες «φθηνού κόστους» επηρεάζεται άμεσα και αρνητικά, τόσο η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, όσο και η προσέλκυση επενδύσεων.

 

Με τέτοιους όρους όμως ούτε η ανάπτυξη ευνοείται ούτε τα δικαιώματα των εργαζομένων στη χώρα μας.

 

Ο δείκτης της ITUC 2018, αφορά το 2017, για τα δικαιώματα των εργαζομένων σε όλο τον κόσμο και ταξινομεί 142 χώρες, σύμφωνα με 97 διεθνώς αναγνωρισμένους δείκτες. Αξιολογεί σε ποιες χώρες τα δικαιώματα των εργαζομένων προστατεύονται καλύτερα από τον νόμο αλλά και εφαρμόζονται στην πράξη. Η σύγκριση γίνεται με τα στοιχεία του 2016.

 

Τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύει κάθε χρόνο η ITUC, Παγκόσμια Συντονιστική Συνδικαλιστική Ομοσπονδία για τα εργατικά δικαιώματα, έχουν μεγάλο ενδιαφέρον δείχνοντας την ραγδαία χειροτέρευση των εργατικών δικαιωμάτων.

 

Σύμφωνα με την Έκθεση:

 

• Το 65% των χωρών αποκλείει ορισμένες ομάδες εργαζομένων από το εργατικό δίκαιο, συνήθως εισαγόμενο εργατικό δυναμικό και μετανάστες.

• Το 87% των χωρών παραβιάζουν το δικαίωμα της απεργίας.

• 81% των χωρών αρνούνται σε ορισμένους ή όλους τους εργαζομένους να έχουν συλλογικές διαπραγματεύσεις.

• Από τις 142 χώρες που διερευνώνται, οι 54 αρνούνται ή περιορίζουν την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία γενικότερα.

• Ο αριθμός των χωρών όπου οι εργαζόμενοι εκτίθενται σε σωματική βία και απειλές αυξήθηκε κατά 10% (από 59 έγινε 65) και περιλαμβάνει Μπαχρέιν, Ονδούρα, την Ιταλία και το Πακιστάν.

• Οι χώρες όπου οι εργαζόμενοι συλλαμβάνονται και κρατούνται φυλακισμένοι αυξήθηκε από 44 το 2016 στις 59 το 2017.

• Δολοφονήθηκαν συνδικαλιστές σε δέκα χώρες: Βραζιλία, Κίνα, Κολομβία, Γουατεμάλα, Γουινέα, Μεξικό, Νίγηρας, Νιγηρία και Τανζανία και πρόσφατα στην Ιταλία.

•  Η έκθεση ταξινομεί τις παρακάτω δέκα χειρότερες χώρες για τα δικαιώματα των εργαζομένων το 2018: Αλγερία, Μπαγκλαντές, Καμπότζη, Κολομβία, Αίγυπτος, Γουατεμάλα, Καζακστάν, Φιλιππίνες, Σαουδική Αραβία και Τουρκία.

• H Αϊτή, Κένυα, FYROM, Μαυριτανία και Ισπανία έχουν υποχωρήσει στην κλίμακα με αύξηση των επιθέσεων κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε νομοθεσία και σε πρακτικές. 

• Η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική ήταν και πάλι η χειρότερη περιοχή του κόσμου για την μεταχείριση των εργαζομένων. Το σύστημα kafala στις χώρες του Κόλπου εξακολουθεί να εμποδίζει εργατικά δικαιώματα σε εκατομμύρια ανθρώπους. Στο σύστημα αυτό ισχύει ότι η εισαγωγή εργατικού δυναμικού, χορήγηση βίζας και διαμονής εξασφαλίζονται από τον εργοδότη και όχι από το κράτος. Έτσι οι εργαζόμενοι είναι έρμαια των εργοδοτών που παρακρατούν τα διαβατήριά τους και αποφασίζουν αυτοί, εκβιάζοντας μισθολογικές και άλλες υποχωρήσεις, το δικαίωμα παραμονής των εργαζομένων στην χώρα.

 

• Η απόλυτη άρνηση θεμελιωδών εργασιακών δικαιωμάτων παραμένει στην Σαουδική Αραβία. Οι συγκρούσεις (ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις) στη Λιβύη, Παλαιστίνη, Συρία και Υεμένη οδήγησαν στον κλονισμό του κράτους δικαίου με συνέπεια την παντελή απουσία εργατικής νομοθεσίας και άρα στην άρνηση του δικαιώματος του εργαζόμενου να βρει μια αξιοπρεπή δουλειά. Ειρηνικές εργατικές διαδηλώσεις κατεστάλησαν βίαια σε όλες τις χώρες όπως και κατεστάλη βίαια και συστηματικά από τις Αρχές η προσπάθεια να σχηματιστεί ένα ανεξάρτητο, μη κρατικό, εργατικό κίνημα στην Αλγερία και την Αίγυπτο.

 

• Η κατάσταση στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού έχει επιδεινωθεί με αυξημένη βία, ποινικοποίηση του δικαιώματος της απεργίας και αύξηση των συλλήψεων, κράτησης και φυλάκισης ακτιβιστών και συνδικαλιστικών στελεχών. Όλες οι 22 χώρες της περιοχής έχουν παραβιάσει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και του δικαιώματος στην απεργία. Πολλές απολύσεις των εργαζομένων που ζήτησαν να ασκούν τα δικαιώματά τους έγιναν στην Ινδονησία, όπου 4.200 εργάτες απολύθηκαν από την εταιρεία εξόρυξης PT Freeport, στην Μιανμάρ, όπου απολύθηκαν 184 συνδικαλιστές  και στην Καμπότζη που απολύθηκαν 558 εργαζόμενοι μετά από απεργία στο εργοστάσιο ενδυμάτων Gawon.

 

• Στην Αφρική, εργαζόμενοι υποβλήθηκαν σε σωματική βία στο 65% των χωρών της περιοχής. Διαδηλώσεις στη Νιγηρία κατεστάλησαν βίαια από το στρατό, και ένας εργαζόμενος σκοτώθηκε από άγνωστους οπλοφόρους κατά τη διάρκεια απεργίας.

 

• Tο 58% των Ευρωπαϊκών χωρών παραβιάζει τα δικαιώματα συλλογικών διαπραγματεύσεων και το 75% (!) των χωρών παραβιάζει το δικαίωμα στην απεργία.

•  Η Αμερική εξακολουθεί να μαστίζεται από το κυρίαρχο κλίμα ακραίας βίας και καταστολής ενάντια στους εργαζόμενους και συνδικαλιστές. Στην Κολομβία μόνο τον τελευταίο χρόνο , δολοφονήθηκαν 19 συνδικαλιστές, μια δραματική αύξηση από τις 11 δολοφονίες τον προηγούμενο χρόνο.

• Τρεις παγκόσμιες τάσεις για τα δικαιώματα εργαζομένων καταγράφονται στο 2018 Global Index. Συρρίκνωση της δημοκρατίας, ανεξέλεγκτη παρέμβαση των επιχειρήσεων και άρνηση εφαρμογής της υπάρχουσας νομοθεσίας, αναγνωρίζει η ITUC.

• Η στατιστική ξεχωρίζει τις χώρες με την συχνότητα παραβίασης των εργατικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων όπως παρακάτω:

 

Σποραδικές παραβιάσεις των εργατικών- συνδικαλιστικών δικαιωμάτων:

 

13 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιρλανδίας και της Δανίας.

Επανειλημμένες παραβιάσεις των δικαιωμάτων: 23 χώρες συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Εσθονίας.

 

Συχνή παραβίαση των δικαιωμάτων:

 

26 χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας και της FYROM.

 

Συστηματική παραβίαση των δικαιωμάτων:

38 χώρες συμπεριλαμβανομένων την Αϊτή και την Κένυα.

 

Κανένα δικαίωμα εγγύησης δικαιωμάτων:

32 χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ονδούρας και της Νιγηρίας.

 

Μη ύπαρξη εργατικού δικαίου:

10 χώρες συμπεριλαμβανομένου του Μπουρούντι, Παλαιστίνη, Συρία και Υεμένη.

 

Το κείμενο άντλησε τα στοιχεία από σχετικό άρθρο του Πάνου Αλεπιώτη.

Ο Πάνος Αλεπλιώτης είναι γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος χωροτάκτης και διετέλεσε δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000.

 

ΑΣΒ