Καταβολή σύνταξης σε υποψήφιους συνταξιούχους – οφειλέτες του e-Ε.Φ.Κ.Α.

Γράφει η Ελένη Καραβέλα, Δικηγόρος – Νομικός Συνεργάτης Ε.Ε.Α.

---

Πριν από την ψήφιση του Νόμου 4798/2021, που επέφερε σημαντικές αλλαγές στην ασφαλιστική νομοθεσία, ως προς το ζήτημα της συνταξιοδότησης προσώπων με ασφαλιστικές εισφορές, κρίσιμες ήταν οι καταστατικές διατάξεις του εκάστοτε ταμείου (άρθρο 61 Ν.3863/2010). Συγκεκριμένα, προβλεπόταν ότι στους υποψήφιους συνταξιούχους του φορέα που είχαν οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές παρεχόταν η δυνατότητα συνταξιοδότησης, εφόσον το οφειλόμενο ποσό από ασφαλιστικές εισφορές και αναγνωρίσεις δεν ήταν μεγαλύτερο από το 30πλάσιο των κατωτάτων ορίων συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, όπως ίσχυε κάθε φορά, το οποίο προσαυξανόμενο με τα πρόσθετα τέλη δεν ήταν μεγαλύτερο του ποσού των 20.000 ευρώ για τον τέως ΟΑΕΕ.

Στο πλαίσιο ενοποίησης των ασφαλιστικών ταμείων και εναρμόνισης της ασφαλιστικής νομοθεσίας, με το άρθρο 259 του Νόμου 4798/2021 (ΦΕΚ A’ 68/24.04.2021) ρυθμίστηκε κατά ενιαίο τρόπο το ζήτημα των οφειλετών υποψήφιων συνταξιούχων και τέθηκε για όλους τους ασφαλιστικούς φορείς ενιαίο ανώτατο όριο οφειλών, με διαφοροποίηση μόνο ως προς του ασφαλισμένους του τέως ΟΓΑ.

Συγκεκριμένα, με το νόμο αυτόν προβλέπεται ότι η σύνταξη καταβάλλεται, εφόσον το συνολικά οφειλόμενο από τον ασφαλισμένο ποσό προς τον e-ΕΦΚΑ από κάθε είδους ασφαλιστικές εισφορές, οφειλές από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, πρόσθετα τέλη και λοιπές επιβαρύνσεις δεν είναι μεγαλύτερο των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ, ενώ αν πρόκειται για ασφαλισμένο του πρώην ΟΓΑ το όριο ορίζεται στο ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ.

Εάν το οφειλόμενο ποσό είναι μεγαλύτερο των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ ή των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ για ασφαλισμένους του πρώην Ο.Γ.Α., ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει εφάπαξ το υπερβάλλον ποσό εντός διμήνου από τη γνωστοποίηση της οφειλής, ειδάλλως το αίτημα αρχειοθετείται και επανέρχεται προς εξέταση από την πρώτη του επόμενου μήνα εξόφλησης της οφειλόμενης εισφοράς.

Το ποσό που δεν υπερβαίνει τα προαναφερθέντα ανώτατα όρια (20.000 ευρώ ή 6.000 ευρώ για ΟΓΑ) παρακρατείται ή συμψηφίζεται από τα ποσά των συντάξεων σε ίσες μηνιαίες δόσεις, που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από εξήντα (60).

Ως προς την εφαρμογή των άρθρων 259 και 260 του ν. 4798/2021, σχετικά με την καταβολή της σύνταξης σε πρόσωπα με οφειλές προς τους ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ φορείς δημοσιεύτηκε η με Αριθ. Πρωτ.Φ80000/Δ17/55277/10480/27-07-2021 εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Με την ως άνω εγκύκλιο παρασχέθηκαν διευκρινίσεις σχετικά με το όριο οφειλών προς τον τέως ΟΓΑ και τη μέθοδο παρακράτησης ποσού οφειλών από τη σύνταξη, με την ημερομηνία προσδιορισμού του ποσού οφειλής, με την εξόφληση ποσού πέραν του ανώτατου ορίου οφειλών και την έναρξη καταβολής σύνταξης, με την τύχη των εκκρεμών αιτήσεων και με την περίπτωση ύπαρξης προηγούμενης ρύθμισης οφειλών.

Ειδικότερα, ως προς το όριο οφειλών προς τον πρώην ΟΓΑ διευκρινίζεται ότι το όριο των έξι χιλιάδων ευρώ (6.000€) του εδαφίου β’ της παρ. 2 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010 (Α’ 115) αφορά αυτοτελώς οφειλές που προκύπτουν από την υπαγωγή στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ. Οι οφειλές από αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης μέσω εξαγοράς δεν περιλαμβάνονται στο όριο των 6.000€, αλλά περιλαμβάνονται στο γενικό όριο οφειλών των είκοσι χιλιάδων ευρώ (20.000€) του εδαφίου α’ της παρ. 2 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010 (Α’ 115).

Η παρακράτηση των οφειλών, ανεξάρτητα αν προέρχονται από μη καταβολή εισφορών ή λόγω αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης, πραγματοποιείται σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του άρθρου 259 (ήτοι σε 60 δόσεις), χωρίς δυνατότητα εφαρμογής των ρυθμίσεων του άρθρου 34 του ν. 4387/2016 περί παρακράτησης οφειλών από αναγνώριση πλασματικών χρόνων από τη σύνταξη έως του ποσού του Η αυτής. Η ρύθμιση του προτελευταίου εδαφίου της περ. γ’ της παρ. 1 του άρθρου 34 του ν.4387/2016 καταργείται σιωπηρώς από την έναρξη ισχύος του άρθρου 259 του ν.4798/2021.

Ως προς την ημερομηνία προσδιορισμού ποσού οφειλής ορίζεται η ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Η ανωτέρω θέση ισχύει για όλους τους ενταχθέντες στον e- ΕΦΚΑ φορείς, συμπεριλαμβανομένου του π. ΟΓΑ, και για όλα τα είδη συντάξεων (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου).

Σχετικά με την εξόφληση ποσού πέραν του ανώτατου ορίου οφειλών και την  έναρξη καταβολής σύνταξης διευκρινίζεται ότι, εάν ο αιτών εξοφλήσει εντός δύο (2) μηνών από τη γνωστοποίηση της οφειλής το υπερβάλλον ποσό, τότε ως έναρξη καταβολής της σύνταξής του ορίζεται η πρώτη μέρα του επόμενου της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης μήνα. Εάν αντιθέτως ο αιτών δεν εξοφλήσει εντός δύο (2) μηνών από τη γνωστοποίηση της οφειλής το υπερβάλλον ποσό, τότε ως έναρξη καταβολής της σύνταξής του ορίζεται η πρώτη μέρα του επόμενου της εξόφλησης του υπερβάλλοντος ποσού μήνα. Το ποσό των οφειλών προσδιορίζεται κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

Διευκρινίζεται επίσης ότι η συνέχιση της απασχόλησης μετά την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης είναι επιτρεπτή βάση του άρθρου 1 του ν.4554/2018 και ο αιτών υπάγεται στις ρυθμίσεις του άρθρου 20 του ν.4387/2016 (Α’ 85) εφόσον τελικά καταστεί συνταξιούχος. Τυχόν οφειλές που προκύπτουν από την μετά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης υπαγωγή του στην ασφάλιση, δεν προσμετρώνται στο όριο οφειλών του άρθρου 259 του ν.4798/2021.

Η τροποποίηση του άρθρου 61 του ν.3863/2010, με το άρθρο 259 του ν.4798/2021 καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος του ν.4798/2021 αιτήσεις συνταξιοδότησης, ήτοι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί μέχρι την προηγούμενη της έναρξης ισχύος ημερομηνία (23.04.2021) και επί των οποίων μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία δεν έχει εκδοθεί θετική ή απορριπτική απόφαση ή δεν έχουν με βάση τα καταστατικά των πρώην Φορέων τεθεί στο αρχείο. Σε κάθε περίπτωση καταλαμβάνονται οι αιτήσεις για τις οποίες δεν έχει κοινοποιηθεί η οφειλή στον ασφαλισμένο ή έχει κοινοποιηθεί η οφειλή αλλά δεν έχει παρέλθει η δίμηνη προθεσμία εντός της οποίας μπορεί να εξοφληθεί.

Τέλος, διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που ο αιτών ως ασφαλισμένος είχε υπαχθεί σε προηγούμενη ρύθμιση των οφειλών του, την οποία τηρεί μέχρι την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, το ύψος των οφειλών του καθορίζεται βάσει του εναπομείναντος ανεξόφλητου ποσού της ρυθμισμένης οφειλής, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Ειδικότερα, για τον υπολογισμό του οφειλόμενου ποσού λαμβάνεται υπόψη το υπόλοιπο της ρύθμισης, απαλλαγμένο από επιβαρύνσεις, τόκους και πρόστιμα πέραν του 15% αυτών, όπως ορίζεται στο ν.4611/2019.

Ο αιτών πρέπει να ενημερώνεται ότι η υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης συνεπάγεται την εφεξής κατάργηση της ρύθμισης οφειλών του και ότι οφείλει να σταματήσει να καταβάλλει τις επόμενες δόσεις αυτής, καθώς η οφειλή θα ενταχθεί στις ρυθμίσεις του άρθρου 61 του ν.3863/2010, όπως ισχύουν.

Τα ανωτέρω ισχύουν για τις οφειλές προς όλους τους ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ Φορείς.

Ακολουθεί η ως άνω με αρ.πρωτ.Φ80000/Δ17/55277/10480/27-07-2021 εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων: