tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

Μήπως ήρθε η ώρα για δημόσιες διαβουλεύσεις για διορθώσεις των διαδικασιών;;

Του Παναγιώτη Παντελή – Φοροτεχνικού, Οικονομικού Επόπτη Ε.Ε.Α., σε συνεργασία με τον Παναγιώτη Τζίκα-Τσουκαλά – Φοροτεχνικό και τον Ηλία Χατζηγεωργίου – Φοροτεχνικό, Αντιπρόεδρο Επιτροπής Λογιστών Ε.Ε.Α.


Την προηγούμενη εβδομάδα αναδείξαμε στο άρθρο μας ελάχιστα από τα προβλήματα που ανακύπτουν από τη μετάβαση στην ψηφιακή διακυβέρνηση, τα οποία αν παραμείνουν κινδυνεύουμε όντως να μπούμε σε μία κατάσταση αναπόλησης του παρελθόντος με τις χειρόγραφες και χειροκίνητες διαδικασίες.

Προφανώς και τα προβλήματα δεν είναι μόνο τα τρία που αναδείξαμε, αλλά απείρως περισσότερα, τα οποία για να έχει αξία να τα κουβεντιάζουμε ίσως θα ήταν καλύτερο να συνοδεύονται από ένα καλό μεζέ και αρκετά ποτήρια κρασιού, ώστε να μετατραπούν από στρεσογόνες ιστορίες που δημιουργούν άσχημα συναισθήματα, σε ιστορίες γέλιου. Θα υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να γίνει μία συνάντηση στην οποία ο κάθε συνάδελφος θα μεταφέρει 3-4 ιστορίες από την καθημερινότητα του. Είμαστε σίγουροι ότι η καταγραφή τους θα αρκεί ώστε να γραφτεί ένα πολύ μεγάλο βιβλίο που μελλοντικά θα αποτελέσει το σενάριο για μια καλή σειρά πολλών επεισοδίων. Το είδος της σειράς ας το κρίνει ο δημιουργός του.

Βέβαια για να πάμε και από την άλλη πλευρά, αυτή των υπαλλήλων, η εικόνα που μας μεταφέρεται αλλά και συναντάμε καθημερινά, είναι μία εικόνα υπηρεσιών που στην πλειονότητα τους είναι αφημένες στο έλεος του Θεού με μεγάλη υποστελέχωση και έλλειψη ενημέρωσης από τις καταστάσεις. Υπηρεσίες που καλούνται να υποστηρίξουν την ψηφιοποίηση που προχωρά, χωρίς όμως να έχουν το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό να το υποστηρίξει αυτό. Πολλές φορές, μας ζητούν να μεταφέρουμε την αγωνία τους στους ανωτέρω αρμοδίους, η οποία γεννάται από το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ανθρώπινα χέρια να υποστηρίξουν την όλη διαδικασία. Έχουν και αυτοί πιεστικές προθεσμίες να αντιμετωπίσουν, μας λένε. Δεν μπορούμε να μπούμε απόλυτα στην θέση τους, αλλά πολλές φορές καταλαβαίνουμε δια γυμνού οφθαλμού την υποστελέχωση που υπάρχει. Για παράδειγμα σε πολύ μεγάλη Δ.Ο.Υ των Αθηνών, το τμήμα μητρώου λειτουργεί με 4 άτομα εκ των οποίων βρίσκονται στην υπηρεσία κατά μέσο όρο τα τρία, αφού ο ένας λείπει εκτός, είτε με άδεια, είτε για άλλους λόγους όπως για παράδειγμα είναι η αναρρωτική άδεια.

Επίσης, αυτό που μας μεταφέρουν είναι ότι η ψηφιοποίηση θέλει μία γενικότερη ενημέρωση και εκπαίδευση σε όλους. Δεν μπορεί να γίνει από την μία μέρα στην άλλη. Όπως οι φορολογικές δηλώσεις, που πολύ καλά γνωρίζουμε δεν γίνονται με ένα κλικ, έτσι και πολλές διαδικασίες που οι αρμόδιοι νομίζουν ότι γίνονται με το πάτημα ενός κουμπιού, τελικά απαιτούν πολλά περισσότερα πατήματα και πολύ περισσότερο χρόνο.

Η προσωπική επαφή για να αντικατασταθεί από την ηλεκτρονική, απαιτεί εκπαίδευση και πίστωση χρόνου προς όλους. Υπάρχουν διαδικασίες που όντως έχει μηδενιστεί ο χρόνος εξυπηρέτησης τους, αλλά υπάρχουν και άλλες που ψηφιοποιημένα τελικά σου τρώει πολύ περισσότερο χρόνο από ότι το διά ζώσης, αφού οι απορίες στην προσωπική επαφή μπορούν να λυθούν άμεσα. Ψηφιοποιημένα μπορεί να μπεις σε μία διαδικασία απρόσωπων email, όπου για να φτάσεις στο αποτέλεσμα ενδεχομένως θα πάρει πολύ περισσότερο χρόνο και κόπο. Φυσικά δε λέμε να μείνουμε κολλημένοι στο παρελθόν, αλλά να προχωρήσουμε με ασφαλή βήματα και τρόπους προς το μέλλον. Για να γίνει αυτό, τα ανθρώπινα χέρια εξακολουθούν να είναι απαραίτητα για να μπορούν να υποστηρίξουν το όλο εγχείρημα. Μην τα απαξιούμε τελείως.

Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις που η ψηφιοποίηση είναι άκρως απαραίτητη και πρέπει να γίνει άμεσα, γιατί όσο παραμένουμε στο παρελθόν δημιουργούνται πολλά προβλήματα. Μία από αυτές τις περιπτώσεις είναι η έκδοση της φορολογικής ενημερότητας. Όταν κάποιος ζητάει ενημερότητα και δεν την λαμβάνει, σίγουρα θα του κολλήσει μία διαδικασία πολύ σημαντική. Κανείς δεν ζητάει ενημερότητα για «ψύλλου πήδημα», αλλά αντιθέτως από αυτή μπορεί να κρίνεται η συμμετοχή του σε ένα διαγωνισμό, μια δανειοδότηση, η είσπραξη χρημάτων από το στενό ή τον ευρύ δημόσιο τομέα, η ολοκλήρωση ενός συμβολαίου ακινήτου, αλλά και πολλοί άλλοι λόγοι που στην πλειονότητα τους είναι πολύ σημαντικοί.

Η καθυστέρηση έκδοσης λοιπόν σίγουρα θα δημιουργήσει πρόβλημα. Πολλές διαδικασίες εξαρτούνται από αυτό το μαγικό χαρτί. Αν εκδίδεται ηλεκτρονικά, όλα καλώς… Συναντάς την ψηφιοποίηση σε όλο της το μεγαλείο. Βέβαια, ο ηλεκτρονικός τρόπος έκδοσης δεν είναι κάτι νέο, αντιθέτως είναι από τις πρώτες ηλεκτρονικές υπηρεσίες που παρέχει το taxis εδώ και καιρό. Στον τομέα ενημερότητα όμως έχει παραμείνει εκεί και μόνο.

Όταν δεν βγαίνει ηλεκτρονικά αρχίζουν τα προβλήματα. Ενημερώνεσαι από ένα μήνυμα με έντονα κόκκινα γράμματα ότι «Δεν μπορεί να εκδοθεί Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας» και μέχρι εκεί. Δεν ενημερώνεσαι για το λόγο, παρά μόνο για την αδυναμία έκδοσης. Τότε αρχίζει η αγωνία της αναζήτησης της αιτίας. Αν η αιτία είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές το μυστήριο λύνεται σχετικά γρήγορα. Αν πάλι η αιτία είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές μίας εταιρείας της οποίας είσαι διαχειριστής ή ομόρρυθμος εταίρος, πάλι το μυστήριο λύνεται σχετικά γρήγορα. Αν από την άλλη, ξέχασες να υποβάλλεις κάποιο Φ.Π.Α ή δεν έχεις υποβάλλει φορολογικές δηλώσεις πενταετίας, το μυστήριο λύνεται κάπως δυσκολότερα, αλλά λύνεται. Το ίδιο και αν η εταιρεία που είσαι διαχειριστής ή ομόρρυθμος εταίρος, ξέχασε να υποβάλλει κάποια δήλωση που όφειλε.

Στην έρευνα αυτών των τεσσάρων περιπτώσεων στερεύουν και οι επιλογές. Μετά αρχίζει η φαντασία με πολλές ερωτήσεις. Μπορεί η ενημερότητα να μη βγαίνει γιατί την μπλόκαρε κάποιος δήμος ή κάποιο άλλο δημόσιο ταμείο. Μπορεί να μη βγαίνει γιατί υπάρχουν οφειλές από κάποιο πρόσωπο του οποίου είσαι κληρονόμος. Μπορεί επίσης να μη βγαίνει γιατί είσαι μέλος σε μία εταιρεία που αγνοείς και η εταιρεία έχει οφειλές. Μπορεί να μη βγαίνει για άλλους χίλιους δύο λόγους.

Το πιθανότερο είναι ότι για να απαντηθεί το μυστήριο χρειάζεται επίσκεψη στη Δ.Ο.Υ ή ψηφιοποιημένη επικοινωνία με αυτή. Έλα όμως που στις ενημερότητες στις περισσότερες υπηρεσίες βρίσκεται μόνο ένας υπάλληλος, άντε δύο το πολύ. Τι να πρωτοκάνει και αυτός; Δε γίνεται να γίνει χίλια κομμάτια, αλλά και να γίνει, η λύση θα είναι προσωρινή. Μήπως το θέμα θα έπρεπε να το δούμε σφαιρικότερα; Από τη στιγμή που θέλεις να απομακρύνεις τους φορολογούμενους από τις Δ.Ο.Υ, μήπως θα έπρεπε να κάνεις κάτι και για τις ενημερότητες;

Ο διοικητής της ΑΑΔΕ μίλησε για δημόσια διαβούλευση για το ζήτημα της ενημερότητας. Ας ξεκινήσουμε εμείς τη διαβούλευση αυτή παραθέτοντας κάποιες βασικές προτάσεις επί του θέματος:

  • Όταν η ενημερότητα δε βγαίνει, να ενημερώνεσαι και για τον λόγο. Όχι γενικά και αόριστα, αλλά συγκεκριμένα. Έτσι γλιτώνεις πολλές επισκέψεις στις κατά τόπους Δ.Ο.Υ.
  • Όταν ο φορολογούμενος θέλει ενημερότητα για είσπραξη χρημάτων, να του δίνεται η δυνατότητα να πάρει ηλεκτρονικά ενημερότητα με παρακράτηση του ανάλογου τιμήματος. Έχει ειπωθεί ότι θα γίνει, αλλά μέχρι στιγμής τίποτα. Αν κολλάμε στο ότι η νομολογία είναι πολυσύνθετη και χρειάζεται ανθρώπινη απόφαση, ας δημιουργηθούν σταθερά ποσοστά και αν κρίνει ο φορολογούμενος ότι θα έπρεπε να ήταν μικρότερο το ποσοστό, τότε να έπρεπε να απευθυνθεί στην Δ.Ο.Υ.
  • Το ίδιο με το προηγούμενο να γίνει και για τις μεταβιβάσεις ακινήτων. Στη μεταβίβαση η παρακράτηση είναι πάντα 100%. Θα μπορούσε η αίτηση να ζητάει τίμημα πώλησης και αν αυτό δεν καλύπτει τη συνολική οφειλή, τότε να σε παραπέμπει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ για να αποφασίσει ο έφορος αν θα τη χορηγήσει.
  • Να μειωθούν οι λόγοι για τους οποίους οι άλλες δημόσιες υπηρεσίες ζητούν ενημερότητα. Μέχρι στιγμής, τη ζητούν σχεδόν για κάθε λόγο. Ας αλλάξει η διαδικασία και να τη ζητούν όταν η πράξη ξεπερνάει κάποιο όριο, για παράδειγμα τις 30.000 ευρώ.
  • Να αυξηθούν τα όρια χρήσης των ενημεροτήτων, γιατί πολλές φορές οι δημόσιοι οργανισμοί που τις ζητούν δεν προλαβαίνουν να τις αξιοποιήσουν, λήγουν και ζητούν νέες. Πόσες φορές άραγε έχουμε πάει για ενημερότητα που θέλει ο ΕΦΕΠΑΕ δύο και τρεις φορές; Για αυτό έχουμε και το φαινόμενο του να ζητούν «φρέσκια ενημερότητα». Ας τους δώσει δύο τρεις μήνες περιθώριο και όχι μόνο έναν μήνα.
  • Όταν η ενημερότητα δεν βγαίνει γιατί το σύστημα δεν «βλέπει» δηλώσεις πενταετίας, να σου δίνεται η δυνατότητα να υποβάλλεις ηλεκτρονικά τις εν λόγω Υ/Δ ή έστω να χρειαστεί να τις κάνεις μία φορά και όχι κάθε φορά που χρειάζεσαι ενημερότητα. Αν δεν γίνεται αυτό, υπάρχει και άλλη λύση… Να μη χρεώνεσαι το πρόστιμο των 100 ευρώ για την υποβολή των μηδενικών εκπρόθεσμων φορολογικών δηλώσεων. Έμμεσα και αυτό μια Υ/Δ είναι. Πολλοί συνάδελφοι καταλαβαίνουν κατευθείαν τι εννοούμε.

Τα παραπάνω είναι μερικές από τις βασικές προτάσεις που σκεφτήκαμε και παραθέτουμε δημόσια στον διοικητή. Εκτός αυτού όμως θα του πούμε να σκεφτεί και κάτι άλλο. Η ενημερότητα παλαιότερα ήταν ένας τρόπος να «μπλοκάρεις» κάποιον μπαταχτσή, γιατί δεν υπήρχαν πολλοί άλλοι τρόποι να το κάνεις. Τώρα η πληροφόρηση και τα μέσα πίεσης έχουν αυξηθεί τόσο πολύ, που θεωρούμε ότι είναι λίγο αναχρονιστικό και παλαιομοδίτικο να μιλάμε για φορολογικές ενημερότητες…

Πηγή: www.e-forologia.gr