tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

ΜΠρΑθ 5268/2022 (Διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων) – Μη νόμιμη η επιβολή ρήτρας αναπροσαρμογής και η μονομερής αλλαγή τιμολόγησης κιλοβατώρας – Απαγόρευση διακοπής ηλεκτροδότησης

Γράφει ο Στάθης Δημ. Σταματελόπουλος, Νομικός Σύμβουλος Υ.Γ.Ε.ΜΗ. του Ε.Ε.Α.


Εν μέσω έντονης συζήτησης για την δυνατότητα των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας να επιβάλουν υπέρογκες ρήτρες αναπροσαρμογής, λόγω της αύξησης των τιμών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και των σημαντικών δικαστικών πρωτοβουλιών, που έχουν αναλάβει τόσο οι διάφορες ενώσεις καταναλωτών, όσο και άλλοι κοινωνικοί φορείς, μεταξύ των οποίων και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο, αλλά και η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων, για την θέση περιορισμών σε περιπτώσεις αυθαιρεσίας των παρόχων, εκδόθηκε μία σημαντική απόφαση από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, που δίκασε κατά την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, με την οποία κρίθηκε μη νόμιμη η ενέργεια παρόχου ηλεκτρικής ενέργειας, να επιβάλλει ρήτρα αναπροσαρμογής της τιμής του ηλεκτρικού και να μεταβάλλει μονομερώς την τιμολόγηση της κιλοβατώρας, σε σύμβαση παροχής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, στην οποία υπήρχε εξ αρχής συμφωνημένη με τον αντισυμβαλλόμενο καταναλωτή, σταθερή ετήσια συνδρομή του, τόσο για την οικιακή, όσο και για την επαγγελματική παροχή του, την οποία αυτός ανελλιπώς κατέβαλε, προκειμένου να έχει – κατά τους όρους της σύμβασης –, σταθερή τιμή της κιλοβατώρας και για τις δύο παροχές του.

Ειδικότερα, η υπόθεση αφορά σε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, που κατέθεσε ενώπιον του Μονομελούς πρωτοδικείου Αθηνών, δικηγόρος, σε βάρος εταιρείας – παρόχου ηλεκτρικής ενέργειας, με την οποία αυτός ζητούσε να διαταχθεί, ως πρόσφορο ασφαλιστικό μέτρο και μέχρι να κριθεί από το Δικαστήριο, με έκδοση τελεσίδικης απόφασης, η νομιμότητα των ενεργειών και των όρων, επί των οποίων η καθ’ ης εταιρεία προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, επέβαλε σε βάρος του και μονομερώς τις χρεώσεις που αναφέρονταν στην σχετική αίτηση, η απαγόρευση της διακοπής της ηλεκτροδότησης, τόσο από την καθ’ ης εταιρεία – πάροχο, όσο και από την επίσης καθ’ ής η αίτηση, ήτοι τον Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε, ως αρμόδιο Φορέα για τη διακοπή ηλεκτροδότησης ακινήτων, στα πλαίσια τυχόν παροχής τέτοιας εντολής προς αυτόν από την ως άνω πάροχο, και για την οικία, αλλά και για το γραφείο του, τόσο σε σχέση με τους προσβαλλόμενους με την αίτηση λογαριασμούς ρεύματος, όσο και σε σχέση με μελλοντικούς λογαριασμούς ρεύματος του παρόχου, στους οποίους τυχόν θα εμπεριέχονται παρανόμως ρήτρες αναπροσαρμογής κόστους ενέργειας και τιμολόγησης κιλοβατώρας, καθώς και ετήσια συνδρομή, πέραν αυτής που έχει συμφωνήσει, άλλως να διαταχθούν να απόσχουν οι καθ’ ων από οποιαδήποτε ενέργεια διακοπής ηλεκτροδότησης των ανωτέρω ακινήτων.

Το Δικαστήριο αρχικά έκρινε ότι, η σχετική αίτηση αρμοδίως καθ’ ύλη και κατά τόπο εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον αυτού, με την  διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (σύμφωνα με τα άρθρα 22, 682, 683, 686 επ., 731 ΚΠολΔ), παράλληλα δε ότι, η αίτηση είναι νόμιμη, ως εδραζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 731 επ, 176 ΚΠολΔ, και στις διατάξεις του Ν. 2251/1994 (περί προστασίας του καταναλωτή).

Ο αιτών εξέθετε στην αίτηση του ότι, η πρώτη των καθ’ ών εταιρεία στα πλαίσια προώθησης των παρεχόμενων εκ μέρους της προϊόντων και υπηρεσιών της, τον προσέγγισε το 2018 και του πρότεινε να συνάψει σύμβαση για προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να πληρώνει για ρεύμα λιγότερα, σε σχέση με τη ΔΕΗ, προτείνοντας του τιμή κιλοβατώρας 0,064/KWh. Μάλιστα τον ενημέρωσε ότι, η τιμή αυτή μπορεί να είναι σταθερή για πάντα, εφόσον επιλέξει σχετικό πρόγραμμα το οποίο προβλέπει σχετικά με την καταβολή ειδικής ετήσιας συνδρομής σταθερού ύψους, τόσο για την  οικιακή παροχή, όσο και για την αντίστοιχη επαγγελματική παροχή.

Μάλιστα, ο αιτών προκειμένου να είναι βέβαιος ότι θα γινόταν η χρέωση του σύμφωνα με τις τιμές προμήθειας ρεύματος που διαφήμιζε ο πάροχος, πριν προχωρήσει στην υπογραφή της σχετικής σύμβασης παροχής προμήθειας με την καθ’ ης ζήτησε από στέλεχος της εταιρείας να του στείλει επιβεβαιωτικά ηλεκτρονικό μήνυμα, στο οποίο θα του επιβεβαίωνε ότι, ανεξαρτήτως κατανάλωσης θα διατηρείται ως προς την προμήθεια του ηλεκτρικού ρεύματος η σταθερή τιμή 0,064/KWh υπό τον όρο ότι, αυτός θα καταβάλλει την ειδική συμφωνηθείσα ετήσια συνδρομή .

Πράγματι του απεστάλη ηλεκτρονικό μήνυμα, στο οποίο αναφέρονταν ρητά ότι, για το χρονικό διάστημα που έχει καταβληθεί η ετήσια συνδρομή θα είναι πλήρως καλυμμένος ότι, θα διατηρείται η σταθερή τιμή 0,064/KWh ανεξαρτήτως κατανάλωσης, τόσο για την οικιακή, όσο και για την επαγγελματική του παροχή.

Μετά από αυτήν την ρητή διαβεβαίωση, ο αιτών προχώρησε με την πρώτη των καθ’ ών – πάροχο, στην υπογραφή δύο συμβολαίων παροχής ρεύματος τόσο για την οικία του, όσο και για το γραφείο του. Η συνεργασία αυτή διαταράχθηκε όταν για πρώτη φορά η καθ’ ης εταιρεία αποφάσισε να χρεώσει τον αιτούντα ποσά υπό τον τίτλο «Ρήτρα κόστους προμήθειας» και «Συμπληρωματικές χρεώσεις», οπότε και αναγκάσθηκε ο αιτών να διαμαρτυρηθεί υποβάλλοντας έγγραφη καταγγελία, ενώπιον της Γενικής γραμματείας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης, η οποία και διαβιβάσθηκε στη ΡΑΕ.

Κατόπιν της καταγγελίας του αιτούντος, επικοινώνησε μαζί του  στέλεχος της καθ’ ης παρόχου εταιρείας και του πρότεινε να του επιστραφούν όλες οι καταβληθείσες από τον αιτούντα συμπληρωματικές χρεώσεις, μέσω της έκδοσης πιστωτικών υπολοίπων, σε λογαριασμούς του, που αντιστοιχούσαν στα καταβληθέντα από τον αιτούντα ποσά.

Στη συνέχεια και αφού είχε λήξει το ζήτημα των συμπληρωματικών χρεώσεων στους λογαριασμούς του, ο αιτών έλαβε λογαριασμό ρεύματος της καθ’ ης για την παροχή της οικίας του, με τον οποίο καλείτο να καταβάλλει για διάστημα 30 ημερών- έναντι -, το ποσόν των 914,01 ευρώ.  Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονταν : α) ειδική συνδρομή ύψους 29,95 ευρώ που ουδέποτε είχε συμφωνήσει με την καθ’ ης (αντιθέτως είχε συμφωνήσει να καταβάλλει προκειμένου να έχει την ως άνω σταθερή χρέωση 0,064/KWh ειδική σταθερή ετήσια συνδρομή, την οποία μάλιστα είχε καταβάλει, όπως έπραττε και κάθε έτος με τον αντίστοιχο λογαριασμό, β) ρήτρα αναπροσαρμογής (αυξημένο κόστος ενέργειας λόγω ενεργειακής κρίσης) ύψους 558,71 ευρώ την οποία ουδέποτε είχε συμφωνήσει με την καθ’ ης εταιρεία και γ) η καθ’ ης αποφάσισε να τροποποιήσει μονομερώς και τη σταθερή τιμή κιλοβατώρας 0,064/KWh, που είχαν συμφωνήσει και επέλεξε να τον χρεώσει για πρώτη φορά με χρέωση ενέργειας ημέρας  και με χρέωση ενέργειας νύχτας.

Παράλληλα, το Δικαστήριο επεσήμανε ότι, ως προς τον υπολογισμό του ποσού, που αντιστοιχεί στη ρήτρα αναπροσαρμογής δεν υπήρχε κανένας απολύτως τρόπος υπολογισμού, ή επιμέτρησης του. Περαιτέρω, ο αμέσως προηγούμενος εκκαθαριστικός λογαριασμός της οικίας του για περίοδο 63 ημερών – ήτοι τη διπλάσια περίοδο και παραπάνω από τον άνω λογαριασμό -, ανερχόταν στο ποσόν των 417,97 ευρώ, ο έναντι λογαριασμός για την οικιακή παροχή του για τη ίδια περίοδο, ανερχόταν στο ποσόν των 211,23 ευρώ ενώ ο εκκαθαριστικός για περίοδο 69 ημερών ανερχόταν στο ποσόν των 338,48 ευρώ.

Στη συνέχεια, ο αιτών απέστειλε στην καθ’ ής – πάροχο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, με το οποίο αφού διαμαρτυρήθηκε για τα ως άνω, καλούσε την καθ’ ης να του αποστείλει νέο λογαριασμό, ωστόσο η καθ’ ης δεν απάντησε ποτέ στο παραπάνω mail και στα καταγγελλόμενα σε αυτά. Αντιθέτως, ο αιτών έλαβε μήνυμα να καταβάλει με ποινή διακοπής της ηλεκτροδότησης της οικίας του, το ποσόν των 157,67 ευρώ από προηγούμενο έναντι λογαριασμό ποσό, για το οποίο είχε διαμαρτυρηθεί στην καθ’ ης, ότι αντιστοιχούσε σε περίοδο κατανάλωσης για τη οποία είχε ζητήσει και λάβει εκκαθαριστικό λογαριασμό, τον οποίο είχε εξοφλήσει και επομένως δεν το όφειλε, πλην όμως, η καθ’ ής εταιρεία ουδόλως απάντησε.

Κατόπιν τούτου, ο αιτών αναγκάσθηκε με επιφύλαξη να καταβάλλει το ποσόν των 157,67 ευρώ, υπό την απειλή της διακοπής της ηλεκτροδότησης της οικίας του. Το δικαστήριο δέχθηκε επίσης ότι, με την ειδοποίηση διακοπής που αναγράφονταν στον τελευταίο έναντι λογαριασμού ύψους 914,01 ευρώ, η καθ’ ης εταιρεία επιχείρησε να αποσπάσει την καταβολή του ποσού αυτού, στο οποίο περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων χρεώσεων και η ρήτρα αναπροσαρμογής των 558,71 ευρώ. Αντιστοίχως, με τα όσα η καθ’ ής έπραξε για την οικιακή παροχή του αιτούντα, το δικαστήριο δέχτηκε ότι, επίσης η καθ’ ης επέλεξε μονομερώς και χωρίς ποτέ να έχουν συμφωνήσει κάτι τέτοιο και παρότι ο αιτών κατέβαλε σταθερά ειδική ετήσια συνδρομή, για να έχει σταθερή χρέωση κιλοβατώρας 0,064/KW, να του επιβάλει ρήτρα κόστους αναπροσαρμογής και στην επαγγελματική του παροχή.

Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα δέχτηκε το δικαστήριο, δεν θα έπρεπε να λάβει χώρα αλλαγή τιμολόγησης, εφόσον είχε συμφωνηθεί εξ αρχής η καταβολή σταθερής ετήσιας συνδρομής και για την οικιακή παροχή και για την επαγγελματική παροχή του αιτούντος, τις οποίες κατέβαλλε ανελλιπώς ο αιτών, προκειμένου να έχει σταθερή τιμή κιλοβατώρας 0,064KWh και για τις δύο παροχές του.

Επίσης, το δικαστήριο έκρινε ότι, ο αιτών ποτέ δεν έλαβε από πριν γνώση των ουσιωδών τροποποιήσεων, στις οποίες προέβη η καθ’ ης, προκειμένου να μπορέσει να αντιδράσει. Συνεπώς λόγω των μονομερών τροποποιήσεων από την καθ’ ης των ουσιωδών όρων των μεταξύ τους συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, δια της επιβολής ρήτρας αναπροσαρμογής 558,71, καθώς και της ειδικής συνδρομής 29,95 ευρώ, καθώς και της απόφασης της να τροποποιήσει μονομερώς τη σταθερή τιμή κιλοβατώρας 0,064KWh, που έχουν συμφωνήσει και επέλεξε να τον χρεώσει για πρώτη φορά με χρέωση ενέργειας ημέρας και με χρέωση ενέργειας νύχτας, αντί της σταθερής 0,064KWh που είχαν συμφωνήσει για τον οικιακό λογαριασμό του, καθώς και της ρήτρας αναπροσαρμογής 90,99 και 40,91 Ευρώ στο επαγγελματικό του λογαριασμό, οι λογαριασμοί ρεύματος καθίστανται υπέρογκοι και αδυνατεί να τους εξοφλήσει με συνέπεια να κινδυνεύει τόσο η οικία του, όσο και το γραφείο του, σε διακοπή της ηλεκτροδότησης της από την καθ’ ης, με κίνδυνο να περιέλθει σε εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση ο ίδιος ο αιτών και η οικογένεια του.

Κατόπιν των τούτων, το Δικαστήριο έκρινε ότι, η αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη και για τον λόγο αυτό διέταξε, μέχρι να κριθεί από το Δικαστήριο, με έκδοση τελεσίδικης απόφασης η νομιμότητα των ενεργειών και των όρων επί των οποίων η καθ’ ης επέβαλε σε βάρος του αιτούντος και μονομερώς τις χρεώσεις που αναφέρονται στην αίτηση, την απαγόρευση της διακοπής της ηλεκτροδότησης τόσο από την πρώτη καθ’ ης – πάροχο, όσο και από τη δεύτερη των καθ’ ων (ΔΕΔΔΗΕ), ως αρμόδιο Φορέα για τη διακοπή της ηλεκτροδότησης ακινήτων, στα πλαίσια τυχόν παροχής τέτοιας εντολής προς αυτόν από την ως άνω πάροχο για την οικία του, όσο και για το γραφείο του αιτούντος, τόσο σε σχέση με τους προσβαλλόμενους με την αίτηση λογαριασμού ρεύματος, όσο και σε σχέση με μελλοντικούς λογαριασμούς ρεύματος της καθ’ ης, στους οποίους τυχόν θα εμπεριέχονται παρανόμως ρήτρες αναπροσαρμογής κόστους ενέργειας και τιμολόγησης κιλοβατώρας.

Αναμένεται βέβαια με ενδιαφέρον και η απόφαση του αρμοδίου δικαστηρίου, η οποία θα κρίνει τελεσίδικα σχετικά με την νομιμότητα της μεταβολής των όρων των σχετικών συμβάσεων με μονομερείς ενέργειες του παρόχου.