Γράφει η Ιωάννα Παπαϊωάννου

Δικηγόρος 

 

Ο εξωδικαστικός Μηχανισμός θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως μια νομοθετική πρωτοβουλία, ένα νομικό εργαλείο, το οποίο θα θέσει το νομοθετικό εκείνο πλαίσιο μέσα στο οποίο οι βιώσιμες επιχειρήσεις θα  προχωρήσουν σε ρύθμιση και αναδιάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων οφειλών τους, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον Δημόσιο τομέα, είτε με την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής είτε με τη διαγραφή μέρους των οφειλών, στοχεύοντας στην εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος και στη προώθηση της επιχειρηματικότητας, στη στήριξη της αγοράς εργασίας κι επομένως της οικονομίας στο σύνολό της.

 

Η Αίτηση, που θα συνοδεύεται από μελέτες βιωσιμότητας, θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην Γενική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, έως την 31η Δεκεμβρίου 2018, ενώ ο συντονισμός της διαδικασίας θα ανατίθεται σε πιστοποιημένο Διαμεσολαβητή εγγεγραμμένο  στο Μητρώο Διαμεσολαβητών του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων  εξασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο τη νομιμότητα της διαδικασίας, που θα έχει ως αποτέλεσμα την αναδιάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών χρεών με τη συναίνεση της πλειοψηφίας των πιστωτών, όπως αυτή θα αποτυπώνεται στη συμφωνία πιστωτών – οφειλετών, η οποία θα επικυρώνεται από το  αρμόδιο Δικαστήριο.

 

Ως εκ τούτου οι μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και οι ατομικές επιχειρήσεις εκτός των ελευθέρων επαγγελματιών, θα υπάγονται  στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, υπό τις εξής προυποθέσεις:

• Να έχουν βεβαιωμένες οφειλές κατά την 31η Ιανουαρίου 2016, το σύνολο των οποίων να ξεπερνά τις 20.000 ευρώ, ενώ το 85% αυτών να μην ανήκει σε ένα πιστωτή μόνο.

• Να υπάρχει προς χρηματοδοτικό φορέα οφειλή από δάνειο ή άλλη αιτία σε 3μηνη καθυστέρηση ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 ή να υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την Εφορία ή προς έναν Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή να έχει βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών εκδόσεώς του οφειλέτη ή να έχουν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπροθέσμων απαιτήσεων εις βάρος του.

• Να πληρούνται τα κριτήρια επιλεξιμότητας. Ειδικότερα, θα αξιολογείται ως επιλέξιμος ο οφειλέτης, ο οποίος σε μια τουλάχιστον από τις τρεις τελευταίες χρήσεις πριν την υποβολή της αίτησης: α) έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων στην περίπτωση που τηρεί απλογραφικό σύστημα και β) έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή έχει θετική καθαρή θέση (equity) σε περίπτωση που τηρεί διπλογραφικό σύστημα.

 

Εξαιρούνται από τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και δεν μπορούν να υποβάλουν αίτηση:

1. Οι Τράπεζες και τα χρηματοδοτικά ιδρύματα

2. Οι πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών και οι Οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΕΚΑ), καθώς και οι διαχειριστές αυτών

3. Οι ασφαλιστικές εταιρίες

4. Τα νομικά πρόσωπα: α) που έχουν υποβάλλει αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις του ν.3588/2007 κι έχουν πτωχευτική ικανότητα ή στις διατάξεις του ν.4307/2014 προκειμένου να ρυθμίσουν μη εξυπηρετούμενες οφειλές τους, εκτός κι αν παραιτηθούν από τις ως άνω διαδικασίες έως την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, β) για τα οποία έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση υπαγωγής ή έχει συζητηθεί αίτηση για την υπαγωγή τους στις ως άνω διαδικασίες, γ) που βρίσκονται σε διαδικασία λύσης ή εκκαθάρισης και δ) που έχουν διακόψει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

5. Τα φυσικά πρόσωπα, όπως οι πρόεδροι, οι εταίροι, οι διευθύνοντες σύμβουλοι, οι διαχειριστές εταιριών, καθώς και κάθε πρόσωπο που είναι εντεταλμένο (είτε από το νόμο είτε από την ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση) στη διαχείριση εταιριών, τα οποία έχουν καταδικαστεί με τελεσίδικη δικαστική απόφαση για φοροδιαφυγή ή εισφοροδιαφυγή ή υπεξαίρεση ή απάτη κατά του Δημοσίου ή νομιμοποίηση εσόδων από παράνομη δραστηριότητα ή εκβίαση ή πλαστογραφία ή δωροδοκία ή λαθρεμπορία ή δόλια χρεοκοπία ή καταδολίευση δανειστών

 

Αξίζει να σημειωθεί πως το σχέδιο νόμου προβλέπει την μερική διαγραφή χρεών προς το Δημόσιο και τους Ασφαλιστικούς Φορείς, αφού δεν θα επιτρέπεται η διαγραφή βασικής οφειλής προς το Δημόσιο που αφορά σε:

1. Φόρο προστιθέμενης αξίας

2. Παρακρατούμενους φόρους

3. Ποσά από καταπτώσεις εγγυήσεων που χορηγήθηκαν σε δάνεια με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου

 

Εν κατακλείδι πρόκειται για μια αυτοματοποιημένη ταχύτατη διαδικασία, η οποία στοχεύει στη συρρίκνωση της γραφειοκρατίας, ενώ θα λειτουργεί παράλληλα και συμπληρωματικά προς το Πτωχευτικό Δίκαιο.

 

Εντούτοις, έντονο προβληματισμό προκαλούν κάποια από τα κριτήρια ένταξης των επιχειρήσεων στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό. Συγκεκριμένα απαιτείται:

1. Να έχει η επιχείρηση τουλάχιστον μια κερδοφόρα χρήση κατά την τελευταία 3τία πριν την ένταξή της στο Μηχανισμό

2. Η σύναψη ρύθμισης μετά την 1η Ιουλίου 2016

3. Το 85% του συνόλου των οφειλών της επιχείρησης να μην ανήκει σε έναν μόνο πιστωτή

 

Αν λάβουμε σοβαρά υπόψη την δυσμενή συγκυρία της οικονομικής κρίσης των τελευταίων αυτών ετών, που δεν άφησε περιθώρια για κερδοφορία στις επιχειρήσεις, το γεγονός πως οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν μια ή και παραπάνω ρυθμίσεις κατά την ημερομηνία της 1ης Ιουλίου 2016 και πως στην πράξη συνηθίζουν να δανείζονται από περισσότερα του ενός πιστωτικά ιδρύματα, τη στιγμή μάλιστα που τα δάνεια σε καθυστέρηση αγγίζουν το 44,7%, είναι περισσότερο από βέβαιο πως τα ως άνω κριτήρια θα περιορίσουν το πεδίο εφαρμογής του Νόμου αφήνοντας έξω από το πλέγμα των διατάξεων του μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, με κίνδυνο να χαθεί κι αυτή η «ευκαιρία» εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος και τόνωσης της επιχειρηματικότητας, την ώρα που η οικονομία της χώρας βρίσκεται σε αδιέξοδο…

 

ΣΒ