Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος: Το μέλλον του πλανήτη στα χέρια μας

• Η 5^η Ιουνίου κάθε έτους καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ ως η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος

 

Η προειδοποίηση των επιστημόνων:

Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από τη Γη: Η καταστροφή του περιβάλλοντος! Αυτή η προειδοποίηση – απειλή δεν είναι ούτε της φαντασίας, ούτε της «φιλοσοφίας». Είναι άμεση απειλή που όλοι οι άνθρωποι καθημερινά βιώνουν και κατανοούν ότι αν δεν κάνουν τώρα κάτι, το μέλλον της ανθρωπότητας και της Γης θα είναι ζοφερό. Ωστόσο σχεδόν όλοι, κυβερνήσεις, τάξεις, πλούσιοι, φτωχοί και ταπεινοί έχουν αντιληφθεί δύο βασικά δεδομένα:

1 -Ότι η κύρια ευθύνη για την συντελούμενη καταστροφή ανήκει στους ίδιους τους ανθρώπους και στις βιομηχανικές, ενεργειακές  δραστηριότητές τους με στόχο να υποτάξουν, με καταστροφικούς όρους, την φύση στις πρόσκαιρες ανάγκες τους, και

2 -Ότι στο χέρι της ανθρωπότητας είναι να διορθώσει έγκαιρα το τεράστιο λάθος της, τώρα που είναι ακόμη καιρός και δεν σημειώθηκαν ανεπίστρεπτες καταστροφές.

Μέσα σε αυτά τα δυο αντιθετικά δεδομένα οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις  και οι άνθρωποι έχουν καθήκον να κάνουν όλα όσα είναι αναγκαία και απαραίτητα για να σώσουν τον πλανήτη, τη φύση και την ανθρωπότητα.

Οι επιστήμονες έχουν μιλήσει. Το μέλλον του πλανήτη βρίσκεται στα χέρια μας.

Μεγάλες και μικρές πράξεις

Οι πλέον μεγάλες, εμβληματικές, πράξεις προστασίας του περιβάλλοντος είναι οι αποφάσεις του ΟΗΕ και η «Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή». Από κοντά είναι και οι πολιτικές αποφάσεις της ΕΕ για «κλιματικά ουδέτερη οικονομία και κοινωνία έως το 2050»

Οι πλέον «μικρές» πράξεις, με γιγάντια όμως επίδραση στην προστασία του περιβάλλοντος, είναι αυτές των μεμονωμένων επιχειρήσεων και των απλών ανθρώπων που προσχωρούν στη φιλοσοφία της «περιβαλλοντικής ευθύνης» και δρουν σύμφωνα με αυτή.

Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε την μεγάλη επίδραση που είχαν στη συνειδητοποίηση της περιβαλλοντικής καταστροφής, τα αυθόρμητα και οργανωμένα οικολογικά κινήματα σε όλο τον κόσμο τα οποία όρθωσαν μέτωπο κατά της καταστροφικής επέκτασης των μεγάλων επιχειρήσεων που θυσίαζαν το περιβάλλον στα συμφέροντά τους. Μια συνειδητοποίηση που σταδιακά πέρασε σε πολλές κοινωνικές, συνδικαλιστικές και πολιτιστικές οργανώσεις και στον απλό κόσμο. Ακολούθησε η εισαγωγή οικολογικών διδασκαλιών στην εκπαίδευση οι οποίες διαμόρφωσαν θετικό υπόστρωμα για την ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης στις νέες γενιές.

Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθήνας

Επειδή οι λεγόμενες «μικρές πράξεις» προστασίας του περιβάλλοντος είναι άπειρες και συνήθως δεν φέρουν στην προμετωπίδα τους την ετικέτα “περιβαλλοντική δράση” ή “πράσινο αποτύπωμα” θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι άπειρες πράξεις μπορεί να είναι στην πραγματικότητα περιβαλλοντική δράση παράπλευρα ή συστατικό της κύριας δράσης.

Στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να διακρίνουμε σειρά δράσεων του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας που στο βάθος τους έχουν δομηθεί με ενσωματωμένη παράλληλη αντίληψη περιβαλλοντικής λειτουργίας, μερικές των οποίων παραθέτουμε:

1. Το ίδιο το εγχείρημα της μετατροπής του ΕΕΑ σε «Ηλεκτρονικό Επιμελητήριο» είχε σαφή παράπλευρη υποδομή την προστασία του περιβάλλοντος σε πλήρη αρμονία με την αναβάθμιση και ενίσχυση της ποιότητας της επιχειρηματικότητας. Είναι ανυπολόγιστες οι εργατοώρες, οι μετακινήσεις και οι ενεργειακές καταναλώσεις που έχουν αποφευχθεί από το πέρασμα των μελών στο ηλεκτρονικό επιμελητήριο και στη διεκπεραίωση υπηρεσιών και δράσεων χωρίς τα μέλη και οι ενδιαφερόμενοι να μετακινηθούν από τις έδρες τους,
2. Το χωρίς πρόβλημα πέρασμα στις ηλεκτρονικές εργασίες και στις ηλεκτρονικές συσκέψεις, διασκέψεις, συνεδριάσεις κλπ, κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Χωρίς την ψηφιακή αναβάθμιση του επιμελητηρίου αυτό θα ήταν αδύνατο.
3. Το πρόγραμμα “Συνεργατικά Δίκτυα Ανοιχτής Καινοτομίας (COINs)”  περιείχε στο σύνολο της δράσης την περιβαλλοντική αντίληψη μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας, της ευέλικτης εξειδίκευσης και της μείωσης του κόστους εργασίας και ενέργειας.
4. Οι συνεχείς επαγγελματικές καταρτίσεις και επανακαταρτίσεις με σεμινάρια που στόχευαν στη ποιοτικά ανώτερη επαγγελματική εργασία με μικρότερα υλικά αναλώσιμα κόστη,
5. Το εμβληματικό έργο των Ανοικτών Κέντρων Εμπορίου σε πολλούς δήμους της Αττικής,
6. Η δράση του για την αναβάθμιση της ιστορικής αγοράς του κέντρου, την Πλάκα και το Μοναστηράκι,
7. Η καθιέρωση σεμιναρίων με εξ αποστάσεως κατάρτιση που με σχεδόν μηδενικό μεταφορικό, ενεργειακό και υλικό κόστος, μετέφεραν πλούσιες νέες γνώσεις σε επαγγελματίες και εργαζόμενους, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την έδρα του ΕΕΑ,
8. Η στήριξη κάθε καινοτομικής συλλογικής και επιχειρηματικής προσπάθειας, συμβατής με την προστασία του περιβάλλοντος,
9. Η σύναψη συμφώνων συνεργασίας με πανεπιστημιακά ιδρύματα που από την φύση και την αποστολή τους περιλαμβάνουν το «πράσινο αποτύπωμα» σε κάθε δράση τους,
10. Η προβολή από την ιστοσελίδα του, κάθε χρήσιμης πληροφορίας, καινοτομίας και τεχνολογίας που αφορά επιχειρήσεις, εταιρική κοινωνική ευθύνη και περιβαλλοντική προσαρμογή,
11. Η ανάληψη δράσης σε συνεργασία με την Περιφέρεια για την αναδάσωση του Υμηττού και οι δράσεις άμεσης αποστολής βοήθειας σε πληττόμενους επαγγελματίες και πολίτες από φυσικές καταστροφές όπως στο Μάτι, στην Κινέττα, στην Καρδίτσα, στην Κεφαλλονιά κ.α.
12. Η ανάπτυξη ποικίλων δράσεων στήριξης των επιχειρήσεων και της κοινωνίας στον τομέα τήρησης επαγγελματικών κανόνων προστασίας της  υγείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας covid19

Το ΕΕΑ δίπλα στους πληγέντες επαγγελματίες από την πυρκαγιά στο Μάτι Αττικής

Φυσικά οι δράσεις του ΕΕΑ που με άμεσο ή έμμεσο τρόπο έχουν στο βάθος περιβαλλοντικό αποτύπωμα είναι πολλές και δεν μπορούν να αναφερθούν όλες.

Οι αντιφάσεις στην Ελλάδα

Παρότι έχει αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό η προβολή της αναγκαίας περιβαλλοντική ανθρώπινης συμπεριφοράς, παρότι έχουν θεσπιστεί νομοθεσίες, παρότι έχουν διεξαχθεί πολλές καμπάνιες και πολλά προγράμματα προσαρμογής της οικονομίας και της κοινωνίας σε αλλαγή πρακτικών και υιοθέτησης περιβαλλοντικής συνείδησης, η χώρα μας βρίσκεται ακόμη πίσω από τα διεθνή πρότυπα. Συμφέροντα αντίθετα υποδαυλίζουν τόσο την φυσική καταστροφή (πυρκαγιές, οικοπεδοποίηση, αυθαίρετα, κλείσιμο χειμάρρων, έλλειμμα βιολογικών καθαρισμών, ρύπανση θαλασσών, καταστροφικά δίχτυα κ.α.) όσο και την υποβάθμιση της περιβαλλοντικής προστασίας του υπεδάφους και της ατμόσφαιρας (ρίψη βαρέων μετάλλων, χημικών στοιχείων, λιπασμάτων, νιτρικών, ζιζανιοκτόνων, χωματερές, χρήση λιγνίτη, κατανάλωση υγρών καυσίμων, ρίψη πλαστικών κλπ).

Παράλληλα, ειδικά επιδοτούμενα προγράμματα ανάπτυξης ΑΠΕ, προκαλούν άλλου είδους αντιθέσεις με τοπικές κοινωνίες, κάτι που επείγει να λυθεί με κοινωνικό και επιστημονικό τρόπο και όχι απλώς με πολιτικό ή επιχειρηματικό.

Είναι παρήγορο ότι ο πολιτικός κόσμος έχει σημαντικά ανεβάσει την ευαισθησία του στο περιβαλλοντικό πρόβλημα και είναι ζήτημα των επόμενων χρόνων να αρχίσει η μεταβολή της αρνητικής κατάστασης στη  χώρα μας.

Το μεγάλο πρόβλημα.

Η καταστροφή του περιβάλλοντος του πλανήτη έχει επισημανθεί και τεκμηριωθεί επιστημονικά από πολλά χρόνια. Οι αρχικές προειδοποιήσεις των επιστημόνων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων του κόσμου έγιναν κραυγές αγωνίας όσο η καταστροφή, ιδίως με την κλιματική αλλαγή, την καταστροφή του όζοντος και το λιώσιμο των πάγων, έδειχναν ανάγλυφα την απειλή για τον πλανήτη.

Το θέμα βέβαια είναι τι θα κάνουμε τώρα. Συνοπτικά παρουσιάζουμε τις πλέον σοβαρές προσπάθειες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής σε παγκόσμια κλίμακα.

ΟΗΕ: 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης

Το 2015 , οι ηγέτες των χωρών του κόσμου ενέκριναν ομόφωνα την Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.  Οι στόχοι για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι το μονοπάτι που μας οδηγεί σε ένα κόσμο δικαιότερο, πιο ειρηνικό και ευημερούντα, και σε έναν υγιή πλανήτη. Είναι επίσης μια πρόσκληση για αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο καθήκον από το να επενδύσουμε στην ευημερία των νέων. Ο ΟΗΕ είναι αποφασισμένος να διασφαλίσει πως θα καταφέρει να επιτρέψει στους ανθρώπους παντού, του σήμερα και του αύριο, να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους και να υλοποιήσουν τις προσδοκίες τους.

Η Συμφωνία των Παρισίων

Στις 12 Δεκεμβρίου 2015, 196 κράτη – μέλη του ΟΗΕ υπέγραψαν στην  21η Διάσκεψη των Μερών, στο Λε Μπουρζέ της Γαλλίας, τη Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή. Από τη συμφωνία αποχώρησαν οι ΗΠΑ για ένα διάστημα, αλλά με την εκλογή του Τζ. Μπάιντεν στην προεδρία επανήλθαν.

Ορισμένες προβλέψεις της συμφωνίας παραθέτουμε παρακάτω:

[Στο πλαίσιο των εθνικά καθορισμένων συνεισφορών για την παγκόσμια αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όλα τα μέρη θα πρέπει να αναλάβουν και να γνωστοποιήσουν φιλόδοξες προσπάθειες με σκοπό την επίτευξη του στόχου της παρούσας συμφωνίας.

Οι προσπάθειες όλων των μερών θα αντιπροσωπεύουν μια διαχρονική εξέλιξη, αναγνωρίζοντας παράλληλα την ανάγκη υποστήριξης των συμβαλλομένων αναπτυσσόμενων χωρών για την αποτελεσματική εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας.

Άρθρο 4

1. Προκειμένου να επιτευχθεί ο μακροπρόθεσμος στόχος της θερμοκρασίας που ορίζεται στο άρθρο 2, τα μέρη επιδιώκουν την επίτευξη των παγκόσμιων ανώτατων ορίων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το συντομότερο δυνατό, αναγνωρίζοντας ότι για την επίτευξη των εν λόγω ορίων θα απαιτηθεί περισσότερος χρόνος για τις συμβαλλόμενες αναπτυσσόμενες χώρες, και την εφεξής ταχεία μείωσή τους σύμφωνα με τα βέλτιστα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία, ώστε να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ των ανθρωπογενών εκπομπών από πηγές και των απορροφήσεων από καταβόθρες αερίων θερμοκηπίου κατά το δεύτερο μισό αυτού του αιώνα, βάσει της ισότητας και στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης και των προσπαθειών εξάλειψης της φτώχειας.
2. Κάθε μέρος καταρτίζει, κοινοποιεί και τηρεί διαδοχικές εθνικά καθορισμένες συνεισφορές που προτίθεται να επιτύχει.

Άρθρο 5

1. Τα μέρη ενθαρρύνονται να λαμβάνουν μέτρα για τη διατήρηση και τη βελτίωση, κατά περίπτωση, των καταβοθρών και των ταμιευτήρων των αερίων του θερμοκηπίου … συμπεριλαμβανομένων των δασών.

Άρθρο 7

Τα μέρη καθορίζουν τον παγκόσμιο στόχο για την προσαρμογή που είναι η βελτίωση της προσαρμοστικής ικανότητας, ενίσχυση της ανθεκτικότητας και η μείωση της ευπάθειας σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, με σκοπό τη συμβολή στην αειφόρο ανάπτυξη και την εξασφάλιση επαρκούς αντιμετώπισης στο πλαίσιο του στόχου θερμοκρασίας που αναφέρεται στο άρθρο 2.]

Η ΕΕ και η Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή

Η ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη της έχουν υπογράψει και κυρώσει τη Συμφωνία των Παρισίων και είναι απόλυτα αποφασισμένα να την εφαρμόσουν. Σύμφωνα με τη δέσμευση αυτή, οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν ότι η ΕΕ θα γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη οικονομία και κοινωνία έως το 2050.

Όπως ορίζεται στη συμφωνία, η ΕΕ υπέβαλε τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της για μείωση των εκπομπών και τα αναπροσαρμοσμένα σχέδιά της για το κλίμα πριν από το τέλος του 2020, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να μειώσει τις εκπομπές της κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030.

Η ΕΕ είναι πρωτοπόρος στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Εφαρμόζοντας τολμηρές πολιτικές και μέτρα, είναι σημείο αναφοράς για τον καθορισμό προτύπων και του επιπέδου φιλοδοξίας για το κλίμα παγκοσμίως.