Παραγραφή δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλλει τέλη χαρτοσήμου

Σε πενταετή παραγραφή υπόκειται το δικαίωμα του Δημοσίου να επιβάλλει τέλη χαρτοσήμου για τις χρήσεις μέχρι 31.12.2013, σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 433/2020). Όπως είναι γνωστό, η νομοθεσία περί τελών χαρτοσήμου για τις χρήσεις έως 31.12.2013 δεν περιέχει ρητή διάταξη για την παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου. Ως εκ τούτου, μέχρι σήμερα, εφαρμοζόταν κατά πάγιο τρόπο η γενική, εικοσαετής παραγραφή του Αστικού Κώδικα.  Ωστόσο, με την εν λόγω απόφαση κρίθηκε ότι στη φορολογία χαρτοσήμου δε μπορεί να εφαρμοστεί αναλογικά η ανωτέρω εικοσαετής παραγραφή του αστικού δικαίου αλλά εφαρμόζεται, αναλογικά, η πενταετής παραγραφή που προβλέπεται κατά κανόνα στη φορολογία εισοδήματος. Κι αυτό γιατί η παραγραφή των φορολογικών αξιώσεων του Δημοσίου πρέπει να είναι εύλογης διάρκειας και μάλιστα όχι ιδιαίτερα μεγάλης, ούτως ώστε να είναι σύμφωνη με τις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της αναλογικότητας, όπως αυτές απορρέουν από το Σύνταγμα και όπως ερμηνεύθηκαν με τη σημαντική απόφαση του ΣτΕ (1738/2017).

Η ανωτέρω πενταετής παραγραφή μπορεί να επεκτείνεται σε δεκαετή, στην περίπτωση που προκύψουν «συμπληρωματικά στοιχεία», επίσης κατ’ ανάλογη εφαρμογή της φορολογικής διάταξης που εφαρμόζεται για το φόρο εισοδήματος σε ελεγχόμενες χρήσεις μέχρι και το 2013. Με την ίδια απόφαση το ΣτΕ δέχθηκε την, κατ’ εξαίρεση, παρέκταση αυτή και για το τέλος χαρτοσήμου, ακολουθώντας την παγιωμένη ήδη νομολογία του για τη δεκαετή παραγραφή στο φόρο εισοδήματος και μάλιστα με τις ίδιες προϋποθέσεις. Εντύπωση, πάντως, προκαλεί το γεγονός ότι το Δικαστήριο, παραπέμποντας σε ανάλογη εφαρμογή των δύο εκδοχών της συγκεκριμένης φορολογικής διάταξης (πενταετούς και δεκαετούς παραγραφής), αγνόησε την εκδοχή της δεκαπενταετούς παραγραφής στην περίπτωση μη υποβολής δήλωσης. Και τούτο παρότι η υπό κρίση υπόθεση αφορούσε σε μη υποβολή δηλώσεων τελών χαρτοσήμου για όλες τις ελεγχόμενες χρήσεις. Έτσι, κανόνας για τις υποθέσεις αυτές καθίσταται η πενταετής παραγραφή, και εξαίρεση η δεκαετής. Επισημαίνεται ότι για τις χρήσεις από 1.1.2014 και εφεξής, ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας προβλέπει ρητά την πενταετή παραγραφή και για τα τέλη χαρτοσήμου.

Πηγή: Grant Thornto

Β