Πότε οι ελ. επαγγελματίες υποχρεούνται να εκδώσουν απόδειξη δαπάνης

Απαντώντας σε ερώτηση μέλους του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών ο φορολογικός συνεργάτης του ΕΕΑ κ. Θράσος Μίαρης δίνει διευκρινίσεις για τις περιπτώσεις στις οποίες οι επιτηδευματίες υποχρεούνται να εκδώσουν απόδειξη δαπάνης για τις αμοιβές που καταβάλλουν.

Υπάρχει κάποια σχετική ρητή αναφορά στη νομοθεσία για το αν μπορούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες να πληρωθούν με απόδειξη δαπάνης ή δεν ισχύει αυτό; Επίσης, αναφέρεται κάπου στη νομοθεσία αν υπάρχει όριο σχετικά με πόσες αποδείξεις δαπάνης μπορεί κάποιος να αμειφθεί ετησίως (π.χ. 2-3 αποδείξεις δαπάνης ή ισχύει μόνο το όριο των 10.000 ευρώ ετησίως);

Σύμφωνα με τον προϊσχύοντα ΚΒΣ ανάλυση και ερμηνεία από το βιβλίο του Διδάκτορα Δημήτρη Σταματόπουλου (έκδοση 2008) στο άρθρο 15 αποδείξεις δαπανών αναφέρονται τα εξής:

Σε ποιες περιπτώσεις οι επιτηδευματίες κλπ υποχρεούνται να εκδώσουν απόδειξη δαπάνης για τις αμοιβές που καταβάλλουν

Όταν καταβάλλεται αμοιβή , ο δικαιούχος αυτής δεν εκδίδει δικό του φορολογικό στοιχείο μόνο στην περίπτωση που δεν χαρακτηρίζεται , σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΣ ως επιτηδευματίας. Για να μην έχει υποχρέωση έκδοσης στοιχείων ο δικαιούχος της αμοιβής πρέπει, σύμφωνα με όσα έχει δεχτεί η Διοίκηση , να συντρέχουν στο πρόσωπό του αθροιστικά και ρητά πλέον όπως ορίζεται στο άρθρο 2 παρ.1 του ΚΒΣ οι παρακάτω προϋποθέσεις.
Α. Να πρόκειται για αμοιβή σε φυσικό πρόσωπο πλην του ελεύθερου επαγγελματία.
Β. Να απασχολείται περιστασιακά με τη συγκεκριμένη εργασία και όχι από σύστημα .
Γ. Να λαμβάνει από αυτήν την απασχόληση ποσά κάτω του ορίου τήρησης βιβλίων …………
Δ. Να μην είναι επιτηδευματίας από άλλη αιτία.

Επίσης από την ανάλυση και ερμηνεία ΕΛΠ  Δημήτρη Σταματόπουλου αναφέρονται τα κάτωθι:

Eίναι δυνατή η καταβολή αμοιβών με απόδειξη δαπάνης:α) στα φυσικά πρόσωπα, τα οποία, ευκαιριακά και ως παρεπόμενη απασχόληση, παρέχουν υπηρεσίες, εφόσον οι συναλλαγές αυτές στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν το ποσό των 10.000 ευρώ ετησίως.Ενδεικτικά, στην περίπτωση αυτή εμπίπτουν: – Τα φυσικά πρόσωπα όπως φοιτητές, νοικοκυρές, άνεργοι κλπ, που συμβάλλονται με εταιρείες ερευνών με συμβάσεις έργου ή όχι.
– Τα φυσικά πρόσωπα που διενεργούν πωλήσεις με το σύστημα της κατ’ οίκον επίδειξης, ως αντιπρόσωποι πωλητές (dealers).
– Οι ιδιωτικοί ή δημόσιοι υπάλληλοι, φοιτητές, μεταπτυχιακοί φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες κ.λ.π οι οποίοι μετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα επιχορηγούμενα ή μη, τα οποία εκτελούνται τόσο από πρόσωπα υπόχρεα των ΕΛΠ, όσο και από διάφορους φορείς.
– Οι διερμηνείς ή μεταφραστές.β) στους δημόσιους ή ιδιωτικούς υπαλλήλους ή συνταξιούχους που είναι συγγραφείς ή εισηγητές εκπαιδευτικών προγραμμάτων (π.χ. μεταπτυχιακά) και σεμιναρίων (π.χ. ημερίδες), εφόσον δεν ασκούν άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Για την κατηγορία αυτή δεν τίθεται όριο ακαθαρίστων εσόδων.

Τι χαρακτηρίζεται ως ευκαιριακή παρεπόμενη δραστηριότητα. Ως ευκαιριακή παρεπόμενη δραστηριότητα χαρακτηρίζεται, σύμφωνα με την Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015 (§ 39.1.5), η δραστηριότητα που δεν ασκείται κατά σύστημα και αποδεικνύεται από τα πραγματικά περιστατικά. Τέτοια πραγματικά περιστατικά αποτελούν ιδίως η συνέχεια ή μη της άσκησης της δραστηριότητας αυτής, η ύπαρξη ιδιαίτερης επαγγελματικής εγκατάστασης, η ύπαρξη ιδιαίτερου εξοπλισμού και μηχανικών μέσων για την παροχή των υπηρεσιών αυτών ή την παραγωγή των αγαθών ή απόκτηση αγαθών με σκοπό τη μεταπώληση, και γενικότερα το εάν η παροχή των υπηρεσιών αυτών ή των αγαθών, έχει τα χαρακτηριστικά της οργανωμένης επιχείρησης. Ενδεικτικές περιπτώσεις περιστασιακά απασχολούμενων. Ενδεικτικές περιπτώσεις που εμπίπτουν στην περίπτωση (β) της παραγράφου 1 του άρθρου 39 είναι: α) Τα φυσικά πρόσωπα όπως φοιτητές, νοικοκυρές, άνεργοι κλπ, που συμβάλλονται με εταιρείες ερευνών με συμβάσεις έργου ή όχι.
β) Τα φυσικά πρόσωπα που διενεργούν πωλήσεις με το σύστημα της κατ’ οίκον επίδειξης, ως αντιπρόσωποι πωλητές (dealers).
γ) Οι ιδιωτικοί ή δημόσιοι υπάλληλοι, φοιτητές, μεταπτυχιακοί φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες κ.λ.π οι οποίοι μετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα επιχορηγούμενα ή μη, τα οποία εκτελούνται τόσο από πρόσωπα υπόχρεα των ΕΛΠ, όσο και από διάφορους φορείς.
δ) Οι διερμηνείς ή μεταφραστές. Σχετ. Εγκ. ΠΟΛ. 1003/2015, § 39.1.6.Η διάταξη αυτή καταλαμβάνει, ουσιαστικά, υπαλλήλους και λοιπούς εργαζόμενους με εξαρτημένη εργασία, συνταξιούχους, ανέργους, νοικοκυρές, φοιτητές κ.λπ. Στην περίπτωση αυτή εντάσσονται και οι ευκαιριακοί «παλιατζήδες».Σύμφωνα με τις ανωτέρω αναλύσεις και ερμηνείες θεωρώ, ότι ένας π.χ. μηχανικός , δεν μπορεί να αμειφθεί με απόδειξη δαπάνης.Επίσης δεν εναφέρεται η ποσότητα των αποδείξεων που μπορούν να εκδοθούν κατ΄έτος όμως αν εκδίδονται συστηματικά , τότε μπορεί να θεωρηθεί ότι υποκρίπτεται εξαρτημένη εργασία.