- 15/07/2021
Προστασία εμπορικής επωνυμίας, εμπορικού σήματος και domain name
Γράφει η Σουζάνα Κλημεντίδη, Δικηγόρος-Συνεργάτης Ε.Ε.Α.
Ι. H εμπορική επωνυμία είναι το όνομα με το οποίο ο επιχειρηματίας εμφανίζεται στις εμπορικές συναλλαγές. Κάθε έμπορος, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, πρέπει να έχει υποχρεωτικά εμπορική επωνυμία. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητο, η εμπορική επωνυμία, να ταυτίζεται με το όνομα της επιχείρησης. Για να αποκτήσει κάποιος δικαίωμα στην εμπορική επωνυμία θα πρέπει να έχει ξεκινήσει εμπορικές συναλλαγές και δεν αρκεί η καταχώρησή από το αρμόδιο επιμελητήριο , ενώ συνάμα το δικαίωμα στην επωνυμία ακολουθεί την αρχή της χρονικής προτεραιότητας. Ο δικαιούχος εμπορικής επωνυμίας έχει το δικαίωμα να τη χρησιμοποιήσει αποκλειστικώς και να συναλλάσσεται με αυτή, δικαιούμενος να αιτείται και δικαστική προστασία της επωνυμίας και του τίτλου του (άρθρο 8 του ν. 1089/1980 και 57 επ. ΑΚ).
Σχετικά, με την αναγνώριση της έννομης προστασίας της, αυτή προϋποθέτει την διακριτική της ικανότητα, να επιτελέσει την ονοματική λειτουργία της στις συναλλαγές. Η προστασία περιλαμβάνει με βάση το άρθρο 58 ΑΚ και τον ν. 146/1914, την αξίωση άρσης της προσβολής και την παράλειψή της στο μέλλον, εφόσον επίκειται κίνδυνος επανάληψής της, αλλά και προληπτικά, εφόσον επίκειται για πρώτη φορά κίνδυνος προσβολής, καθώς και την αξίωση καταβολής αποζημίωσης. Παράλληλα, ο ν. 146/1914 παρέχει τη δυνατότητα άσκησης αίτησης ασφαλιστικών μέτρων, ενώ προβλέπονται και ποινικές κυρώσεις στους παραβάτες. Το δικαίωμα λοιπόν στην προστασία της εμπορικής επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου είναι απόλυτο.
ΙΙ. Ως εμπορικό σήμα, ορίζεται κάθε σημείο επιδεκτικό γραφικής παράστασης ικανό να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από εκείνα άλλων επιχειρήσεων. Ο νόμος 4072/2012 προστατεύει το εμπορικό σήμα. Έτσι λοιπόν, όποιος χρησιμοποιεί ή παραποιεί ή απομιμείται σήμα, που ανήκει σε άλλον, για διάκριση όμοιων ή παρόμοιων προϊόντων ή εμπορευμάτων, μπορεί να εναχθεί για παράλειψη ή αποζημίωση ή και για τα δύο. Δεδομένου του απόλυτου χαρακτήρα του δικαιώματος κάθε προσβολή είναι κατ΄ αρχήν παράνομη, διότι περιέχει εναντίωση στην αποκλειστική εξουσία που παρέχει το δικαίωμα στον δικαιούχο, ώστε δεν ερευνάται περαιτέρω η τυχόν ύπαρξη πταίσματος του τρίτου. Η προστασία του σήματος είναι δεκαετής και αρχίζει από την επόμενη της ημερομηνίας κατάθεσης. Δύναται να ανανεώνεται ανά δεκαετία με εμπρόθεσμη αίτηση του δικαιούχου, η οποία κατατίθεται εντός του τελευταίου έτους της προστασίας. Σε αντίθεση περίπτωση το σήμα διαγράφεται (άρθρο 148 του ν. 4072/2012).
Σε αυτό το σημείο, είναι σημαντικό να αναφέρουμε, την ιδιαίτερη μεταχείριση που χρίζουν τα σήματα φήμης. Παρέχεται διευρυμένη νομική προστασία, στον δικαιούχου του σήματος, ο οποίος δικαιούται να απαγορεύει σε κάθε τρίτο να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές χωρίς την άδεια του σημείο ταυτόσημο ή παρόμοιο με το σήμα που έχει αποκτήσει φήμη και η χρησιμοποίηση του σημείου θα προσπόριζε στον τρίτο χρήστη, χωρίς εύλογη αιτία, αθέμιτο όφελος από το διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του προγενέστερου σήματος ή θα έβλαπτε το διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του σήματος, ανεξάρτητα αν αυτό προορίζεται να διακρίνει προϊόντα ή υπηρεσίες που ομοιάζουν με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες του μεταγενέστερου σήματος (άρθρο 125 παρ.3 του ν. 4072/2012).
Σχετικά λοιπόν, με την παροχή προστασίας επί σημάτων φήμης, αρκεί να ισχύουν οι παρακάτω προϋποθέσεις α) η χρήση μεταγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου με το καταχωρισθέν σήμα σημείου χωρίς τη συγκατάθεση του δικαιούχου, β) η χρήση του σημείου στις συναλλαγές με σκοπό την άντληση οικονομικού οφέλους, γ) η χρήση του σημείου για «για προϊόντα ή υπηρεσίες», δηλαδή η επίθεσή του στα προϊόντα που εμπορεύεται ο τρίτος μη δικαιούχος ή η χρήση του κατά τρόπο ώστε να θεμελιώνεται σύνδεσμος μεταξύ του εν λόγω σημείου και των προϊόντων που εμπορεύεται ή των υπηρεσιών που παρέχει ο τρίτος.
ΙΙΙ. Μετά την εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά και του εμπορίου, όπως είναι αναμενόμενο, αναπτύχθηκε και κατ΄ επέκταση το ηλεκτρονικό εμπόριο, δημιουργώντας έτσι τεράστια σημασία στο λεγόμενο domain name ή αλλιώς, όνομα χώρου ή τομέα. Το domain name, είναι η λεκτική αποτύπωση μιας αριθμητικής συστοιχίας, η οποία ταυτοποιεί τον κάθε ηλεκτρονικό υπολογιστή όταν αυτός συνδέεται στο ίντερνετ. Το πρώτο μέρος δηλώνει το πρωτόκολλο επικοινωνίας και είναι κοινό για όλα τα ονόματα χώρου «http:/www». Το δεύτερο μέρος αποτελείται από το κατεξοχήν όνομα, την κατεξοχήν ηλεκτρονική διεύθυνση, ενώ το τρίτο μέρος δηλώνει το σημείο αναφοράς, δηλαδή το είδος της τοποθεσίας ή τη γεωγραφική προέλευση. Το domain name είναι επομένως, η ηλεκτρονική διεύθυνση του χρήστη ή το πρωτόκολλο ανοίγματος της ηλεκτρονικής σελίδας στον κυβερνοχώρο. Συνεπώς, δεν δύναται να ταυτιστεί με την εμπορική επωνυμία, το διακριτικό τίτλο και το εμπορικό σήμα.
Σχετικά με την παρεχόμενη προστασία, αυτή προϋποθέτει τη χρησιμοποίηση στις συναλλαγές και κίνδυνο σύγχυσης. Η εξυπηρέτηση των αιτήσεων κατοχύρωσης γίνεται κατά σειρά άφιξής τους , χωρίς διενέργεια προληπτικού ελέγχου, αρκεί να μη κατέχει άλλος το ίδιο όνομα.
Συμπερασματικά λοιπόν προκύπτει πως υπάρχει ανάγκη προστασίας του domain name μιας επιχείρησης, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος προσβολής δικαιωμάτων τρίτων ή πρόκλησης συγχύσεως στους καταναλωτές. Είναι δε σημαντική και η κατοχύρωση του αντίστοιχου εμπορικού σήματος για την κάθε επιχείρηση, το οποίο (εμπορικό σήμα) παρέχει αποκλειστικό δικαίωμα στον δικαιούχο και δυνατότητα να το αντιτάξει κατά πάντων.
