tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

Ψηφιακή μάθηση στον εργασιακό χώρο – έξι βασικές προκλήσεις

Άρθρο στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα κατάρτισης epale

 

Είμαστε στην αρχή μιας επανάστασης στον τρόπο με τον οποίο οι ενήλικες έχουν πρόσβαση και χρησιμοποιούν ευκαιρίες μάθησης στον εργασιακό χώρο. Σε αυτό το άρθρο, η δεύτερη από τις δύο θέσεις blog σχετικά με την ψηφιακή μάθηση στο χώρο εργασίας, ο θεματικός συντονιστής EPALE Andrew McCoshan εξετάζει τις προκλήσεις που παρουσιάζει για τους επαγγελματίες του τομέα.

Οι ευκαιρίες που παρουσιάζουν οι νέες τεχνολογίες στη μάθηση στο χώρο εργασίας αυξάνονται σχεδόν καθημερινά. Σε μια άλλη θέση στο blog , έχω δει μερικά παραδείγματα για το πώς συμβαίνει αυτό. Ταυτόχρονα, η ψηφιακή μάθηση αναδεικνύει μια σειρά από ερωτήσεις που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες.

1 Πώς μπορούμε να έχουμε το πιο παιδαγωγικό όφελος από τις ψηφιακές τεχνολογίες;

Οι ψηφιακές τεχνολογίες μάθησης έχουν τεράστιες δυνατότητες για να υποστηρίξουν τις αλλαγές στις παιδαγωγικές εργασίες στο χώρο εργασίας. Ωστόσο, όπως επεσήμανε ο  ΟΟΣΑ) :

«[…] η απλή παρουσία της τεχνολογίας δεν είναι από μόνη της επαρκής για την καινοτομία […] Και η καινοτομία δεν πρέπει να θεωρηθεί συνώνυμη με την ψηφιακή, διότι μπορεί να αναπαραγάγει μόνο παραδοσιακές μεθόδους και παιδαγωγικές μορφές διαφορετικές».

Οι πόροι ηλεκτρονικής μάθησης μπορούν να επιτρέψουν στους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές να έχουν πρόσβαση σε περισσότερους πόρους χωρίς να έχουν αναγκαστικά σημαντικές επιπτώσεις στις διαδικασίες μάθησης. Αλλά οι ίδιοι πόροι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μετατόπιση της παιδαγωγικής σε νέες κατευθύνσεις, π.χ. περισσότερη ανάμικτη εκμάθηση και «γυρισμένες τάξεις». Πώς μπορούμε να σιγουρευτούμε ότι κατανοούμε τέτοιες ευκαιρίες; Ποιες ευκαιρίες θέλουμε ή πρέπει να κατανοήσουμε και γιατί;

Οι απαντήσεις σε τέτοιες ερωτήσεις δεν είναι εύκολη. Αλλά με εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές στην «πρώτη γραμμή» τυχόν παιδαγωγικών αλλαγών, είναι σαφές ότι πρέπει να διασφαλίσουμε ότι διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες μέσω κατάλληλης εκπαίδευσης. Πρέπει επίσης να βοηθήσουμε τους παρόχους να έχουν τις στρατηγικές για να προσαρμοστούν στις τεχνολογικές αλλαγές και να εξασφαλίσουν ότι οι ευκαιρίες μεγιστοποιούνται με συνεκτικό και προγραμματισμένο τρόπο. Αλλά πώς θα έπρεπε να αναπτυχθούν τέτοιες εξελίξεις στην πράξη;

2 Πώς γνωρίζουμε πότε οι πόροι του διαδικτύου είναι καλής ποιότητας;

Η ταχεία ανάπτυξη της ψηφιακής μάθησης εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την ποιότητα: υπάρχουν τόσοι πολλοί διαθέσιμοι πόροι στο διαδίκτυο, πώς γνωρίζουμε τι είναι «καλό» και τι δεν είναι; Είναι ένα θέμα που οι εκπαιδευτικοί και οι εκπαιδευτές συχνά θέτουν. Παρόλο που θα χρησιμοποιήσουν την επαγγελματική τους κρίση – όπως θα επιλέξουν ένα εγχειρίδιο – φαίνεται ότι συχνά χάνουν την εμπιστοσύνη τους απέναντι σε τόσο πολύ συντριπτική επιλογή. Είναι ενδιαφέρον ότι, όπως είδαμε στην συνοδευτική δημοσίευση ιστολογίου , η μεγάλη πλειοψηφία των εταιρειών αναμειγνύεται με το δικό τους περιεχόμενο, το οποίο είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης ζητημάτων ποιότητας και συνάφειας. Αλλά η ηλεκτρονική μάθηση επίσης επεκτείνει μαζικά τις ευκαιρίες για αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, πώς μπορούν οι εκπαιδευόμενοι να διασφαλίσουν ότι έχουν πρόσβαση σε σχετικές και υψηλής ποιότητας παροχές;

Εδώ, θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάπτυξη της πλευράς φήμης των πραγμάτων στο διαδίκτυο. Μείνετε σε ένα ξενοδοχείο και θα σας ζητηθεί να δημοσιεύσετε μια κριτική online. Αγοράστε κάτι από έναν πάροχο στο διαδίκτυο και θα σας ζητηθεί να το βαθμολογήσετε. Ίσως να πρέπει να αναπτυχθούν τέτοιοι «μηχανισμοί της αγοράς» για την ηλεκτρονική μάθηση – ίσως ένα «LearningAdviser» ισοδύναμο με το «TripAdvisor»; Αλλά ίσως και άλλοι μηχανισμοί θα ήταν καλύτεροι;

3 Ποιος πρέπει να επικυρώσει την ηλεκτρονική μάθηση και ποια πρότυπα;

Η ηλεκτρονική μάθηση ανοίγει επίσης το ζήτημα του ποιος επικυρώνει τη μάθηση και ποια πρότυπα. Η ηλεκτρονική μάθηση μεταθέτει τα όρια μεταξύ επίσημης και άτυπης επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Διατίθενται εναλλακτικοί τρόποι επικύρωσης, όπως τα «ψηφιακά εμβλήματα». Αλλά από πού αφήνουν τους μαθητές σε σχέση με τα προσόντα που αναγνωρίζονται και επικυρώνονται από το κράτος και τους κοινωνικούς εταίρους;

Η ανταπόκριση σε μια τέτοια πρόκληση μπορεί να διαφέρει στις διάφορες χώρες. Όπου τα συστήματα επικύρωσης είναι μακρά εγκατεστημένα και βαθιά ενσωματωμένα κοινωνικά και οικονομικά, η αποδοχή νέων μεθόδων επικύρωσης μπορεί να είναι δύσκολη. Αντίθετα, οι χώρες που εξατομικεύουν τις διαδρομές μάθησης και ενσωματώνουν ευκαιρίες για την επικύρωση της προηγούμενης μάθησης, όπως στη Φινλανδία, μπορεί να είναι κατάλληλες για να αντιμετωπίσουν αυτές τις νέες προκλήσεις.

4 Η ιδιωτική πρόνοια αυξάνεται – πρέπει οι δημόσιοι φορείς να ανταποκριθούν;

Πολλά ψηφιακά προϊόντα και ηλεκτρονικοί πόροι δημιουργούνται σε εμπορική βάση από εξειδικευμένες εταιρείες. Ενώ είναι δύσκολο να εκτιμηθεί το μέγεθος του ιδιωτικού τομέα, η παρουσία του αυξάνεται . Η εκπαίδευση των ενηλίκων στο χώρο εργασίας υποστηρίχθηκε πάντοτε από τον ιδιωτικό τομέα κατάρτισης, με τους εργοδότες να αγοράζουν προγράμματα ή μικρές εφάπαξ εκπαιδευτικές δραστηριότητες για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους σε δεξιότητες. Έχουμε μάλλον μια αρκετά «μικτή οικονομία» που αναδύεται τώρα, αφενός, με έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό δωρεάν εκπαιδευτικών πόρων ανοικτής πρόσβασης και, αφετέρου, με ακριβά προϊόντα, όπως τα εργαλεία μάθησης που βασίζονται σε εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα , που απαιτούν σημαντικές επενδύσεις εκ των προτέρων και επομένως είναι διαθέσιμες μόνο για αγορά από ιδιωτικούς παρόχους.

Εντούτοις, η εκπαίδευση είναι μια αυξανόμενη πρόκληση στα παραδοσιακά όρια στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και στη θέση των επίσημων φορέων του δημόσιου τομέα. Η προσαρμογή σε αυτές τις νέες συνθήκες θα είναι σημαντική για τους παρόχους επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ιδίως στην αγορά εκπαίδευσης ενηλίκων στο χώρο εργασίας, και θα ήταν ενδιαφέρον να ακούσουμε παραδείγματα από την Ευρώπη όπου αυτό γίνεται – ίσως έχετε μερικά παραδείγματα που μπορείτε να μοιραστείτε σχόλια παρακάτω.

5 Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι αναπτύσσονται νέα εργαλεία μάθησης σε μικρές και μεγάλες αγορές;

Σε όλες τις αγορές υπάρχει αποτυχία στην αγορά – και η αγορά για τη μάθηση στο χώρο εργασίας δεν αποτελεί εξαίρεση. Ορισμένοι επιχειρηματικοί τομείς είναι υπερβολικά περιορισμένοι για να καταστήσουν εμπορικά βιώσιμη την ανάπτυξη ηλεκτρονικής μάθησης και ψηφιακών εργαλείων. Το ίδιο ισχύει και για τις γλώσσες που ομιλούνται από συγκριτικά μικρό αριθμό ατόμων. Οι διεθνείς εμπορικοί προμηθευτές θα δουλεύουν σε κυρίαρχες γλώσσες για να μεγιστοποιήσουν τις πωλήσεις. Απαιτείται κάποια μορφή δημόσιας παρέμβασης για να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι τομείς και οι χώρες θα επωφεληθούν; Η ανοικτή πρόσβαση στους πόρους και η ικανότητα των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευτών να προσαρμόσουν τους πόρους μάθησης στις ανάγκες τους μπορεί να είναι μερικά από τα εργαλεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν όλους τους τομείς και τις γλωσσικές ομάδες να επωφεληθούν από τις νέες τεχνολογίες μάθησης.

6 Μπορεί η ψηφιακή μάθηση να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ανισότητα στη μάθηση;

Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο η ψηφιακή μάθηση να έχει την ακούσια συνέπεια της διεύρυνσης του χάσματος μεταξύ των ανθρώπων που μαθαίνουν ως ενήλικες και εκείνων που δεν το κάνουν. Υπάρχει μια δυσάρεστη λογική εδώ …

Ερώτηση: Εάν η ηλεκτρονική μάθηση ανοίγει περισσότερες και ευκολότερες ευκαιρίες για μάθηση των ανθρώπων (κυρίως μέσω αυτοδίδακης μάθησης), ποιος θα επωφεληθεί περισσότερο;

Απάντηση: Όσοι είναι ήδη πιο πιθανό να μάθουν, δηλαδή εκείνοι που είναι ήδη κοινωνικά και οικονομικά ευνοημένοι.

Αυτή είναι μια ανησυχητική σκέψη όταν η Ευρώπη έχει ήδη πολλές κοινωνικές διαιρέσεις. Γνωρίζουμε ήδη ότι υπάρχει ένα «ψηφιακό χάσμα»: αν και έχει μειωθεί στην Ευρώπη, εξακολουθεί να υφίσταται (link is external) . Η έλλειψη πρόσβασης στην ψηφιακή τεχνολογία είναι πιο σημαντική μεταξύ των ατόμων με λιγότερα εκπαιδευτικά προσόντα. Επικαλύψτε αυτήν την κακή πρόσβαση στις ψηφιακές ευκαιρίες μάθησης και αυτό αποτελεί μια πρόκληση που πρέπει να κατανοήσουν επειγόντως οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής.

Πρέπει να υπάρχουν και άλλες προκλήσεις

Αυτές είναι μόνο έξι από τις προκλήσεις στην ψηφιακή μάθηση στο χώρο εργασίας. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν περισσότερα.

Ο Andrew McCoshan έχει εργαστεί στην εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ευρώπη για πάνω από 30 χρόνια ως ακαδημαϊκός ερευνητής και σύμβουλος. Σήμερα είναι Ανώτερος Ερευνητικός Συνεργάτης στο Κέντρο Εκπαιδευτικών Μειονεκτημάτων στο Πανεπιστήμιο του Dublin City στην Ιρλανδία.

Πηγή: epale.ec.europa.eu/en

Β