tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

Τα «αγκάθια» της ρύθμισης των δανείων

Πόσο προστατεύεται η πρώτη κατοικία και πόσο διευκολύνονται οι δανειολήπτες με το νέο πλαίσιο ρύθμισης;

Πολλές οι ενστάσεις των ενδιαφερομένων για το νέο πλαίσιο ρύθμισης δανείων και κατ’ επέκταση των πλειστηριασμών. Το κύριο θέμα είναι οι λεγόμενοι «κόφτες» στις ρυθμίσεις καθώς και το πέρασμα διαδικασιών όπως η αρμοδιότητα της δικαιοσύνης στα δάνεια, στην κρίση των τραπεζών, έστω και αν τίθενται «αντικειμενικά κριτήρια» στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Από την άλλη, η ανάγκη πάταξης των «στρατηγικών κακοπληρωτών» επιβάλει να «ξετιναχτούν» κάποιοι που έμαθαν να λαμβάνουν αυτοί και να πληρώνουν οι άλλοι!

Η νέα ρύθμιση έχει υποβληθεί στους ευρωπαϊκούς «θεσμούς» για περαιτέρω επεξεργασία, ενώ οι συνεννοήσεις συνεχίζονται μέσω τηλεδιασκέψεων, ενόψει της κατάθεσης των τελικών ρυθμίσεων στη Βουλή. Ωστόσο, η αίσθηση που βγάζουν οι αναλυτές είναι ότι πρόκειται για χειρότερη λύση από τις ρυθμίσεις του «νόμου Κατσέλη» για τους φτωχούς δανειολήπτες.

Ορισμένες παρατηρήσεις.

  1. 1. Η προσωρινή «προστασία» θα έχει διάρκεια μόλις 12 μήνες και βέβαια θα συνδυάζεται με σκληρούς όρους και προϋποθέσεις που επιβάλλουν κυβέρνηση και τραπεζίτες. Ουσιαστικά η νέα δικλίδα ασφαλείας για τις τράπεζες έγκειται στην εκβιαστική προσθήκη της απόσυρσης κάθε προστασίας μετά τη λήξη της 12μηνης περιόδου που θα ξεκινήσει με την έναρξη λειτουργίας της ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τον «εξωδικαστικό συμβιβασμό». Για να λειανθεί η εν λόγω διάταξη αναμένεται να προβλέπει δυνατότητα παράτασης για κατηγορίες όπως οι μακροχρόνια άνεργοι και τα άτομα με αναπηρίες, και μάλιστα μόνο για 3ετή περίοδο.
  2. Στη νέα ρύθμιση εντάσσονται μόνο τα στεγαστικά δάνεια που έχουν «κοκκινίσει» μέχρι 31 Δεκέμβρη 2018. Αυτά που θα «κοκκινίσουν» στη συνέχεια, δηλαδή, θα βρεθούν έξω και από αυτή την πρόσκαιρη και υποτυπώδη προστασία.
  3. Σχεδιάζεται ο μαζικός επανέλεγχος δανειοληπτών που ήδη έχουν ενταχθεί (με δικαστικές αποφάσεις) στις διατάξεις του νόμου Κατσέλη. Οι τράπεζες έχουν ζητήσει να αποκτήσουν πρόσβαση μέχρι και στα φορολογικά στοιχεία που τηρούνται στο Taxis, προκειμένου να διαπιστώσουν κατά πόσο τηρούνται τα εισοδηματικά και άλλα κριτήρια «προστασίας». Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση με προηγούμενη παρέμβαση «κλείδωσε» και την υποχρεωτική άρση του τραπεζικού απορρήτου, όχι μόνο σε όσους αιτηθούν δικαστική προστασία αλλά και για όσους ήδη έχουν ενταχθεί στην υπάρχουσα ρύθμιση. Στόχος είναι η αποβολή και άλλων δανειοληπτών από το καθεστώς της όποιας παρεχόμενης νομικής προστασίας.
  4. 4. Τυχόν κατάθεση αίτησης του δανειολήπτη για προστασία από τα αρμόδια δικαστήρια θα έχει ως προϋπόθεση την αποπληρωμή του 30% της ληξιπρόθεσμης οφειλής μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης. Η εξέλιξη αυτή θα βάζει αποφασιστικό φραγμό σε αιτήσεις προστασίας από τα δικαστήρια με στόχο τη διεκπεραίωση των υποθέσεων αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του «εξωδικαστικού συμβιβασμού», όπου οι τράπεζες θα παραλαμβάνουν τον πλήρη φάκελο των υποθέσεων.
  5. Για την ώρα, παραμένουν οι ασάφειες σχετικά με τις υποθέσεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα στα δικαστήρια και υπολογίζονται σε αρκετές δεκάδες χιλιάδες. Σε κάθε περίπτωση, η 12μηνη ισχύς του νέου νόμου εξαναγκάζει και τη συγκεκριμένη κατηγορία δανειοληπτών να προσφύγουν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα των τραπεζών.
  6. 6. Παραπέρα, ο νέος νόμος αναμένεται να περιέχει διάταξη άμεσης απόρριψης των αιτήσεων προστασίας που κατατίθενται στις παραμονές ενός προγραμματισμένου πλειστηριασμού κ.λπ.

 

Οι «κόφτες»

Τα παραπάνω, βέβαια, έρχονται να συμπληρώσουν τους υπόλοιπους «κόφτες» για την υπαγωγή στο καθεστώς «προστασίας», όπως αυτόν που θα αφορά την εισαγωγή ενός ακόμη κριτηρίου: Του υπόλοιπου του στεγαστικού δανείου για την πρώτη κατοικία, με το πλαφόν να οριοθετείται στην περιοχή των 130.000 ευρώ, ποσό στο οποίο αθροίζονται τόκοι και πανωτόκια από τις καθυστερήσεις, με μια οριακή «εξαίρεση» τους τόκους υπερημερίας του τελευταίου εξαμήνου.

Σε κάθε περίπτωση, οι χρόνοι καθυστέρησης στην αποπληρωμή των δόσεων ανεβάζουν τα πανωτόκια που χρεώνουν οι τράπεζες, απογειώνοντας και τα τρέχοντα υπόλοιπα των δανείων. Ετσι, για παράδειγμα, χωρίς έστω αυτή την υποτυπώδη προστασία θα βρεθεί πρώτη κατοικία αξίας χαμηλότερης και από τα 100.000 ευρώ.

Σήμερα, το περιουσιακό κριτήριο «προστασίας» ξεκινά από 180.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και φτάνει μέχρι 280.000 ευρώ για οικογένεια με τρία παιδιά.

Την ίδια ώρα, το «παζάρι» συνεχίζεται αναφορικά με τα οικογενειακά εισοδηματικά κριτήρια «προστασίας», γύρω από τα οποία συζητιούνται τροποποιήσεις σε σχέση με αυτά που είχαν γίνει γνωστά λίγες μέρες νωρίτερα. Σε κάθε περίπτωση, φυσικά, τυχόν «βελτιώσεις» συνεπάγονται την προσθήκη «ισοδύναμων μέτρων», όπως άλλωστε έγινε φανερό κατά την «πρόοδο» των διεργασιών για τους πλειστηριασμούς στην πρώτη κατοικία.

Ποιοι προστατεύονται;

«Κλειδωμένο» θεωρείται και το ζήτημα της κρατικής επιδότησης στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας. Πως θα επιδράσει αυτό; Διασφαλίζεται η τράπεζα ή ο δανειολήπτης;

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η επίδοση καθορίστηκες σε ύψος 200 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, πράγμα που αναλογεί κατά μέσο όρο σε επιδότηση ύψους 50 εκατ. για καθεμία από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Ποσά μικρά σε σχέση με τον όγκο των κόκκινων δανείων.

Τα εν λόγω νοικοκυριά υποχρεώνονται στην καταβολή ελάχιστης δόσης στις τράπεζες. Αυτή αποτελεί όρο και προϋπόθεση προκειμένου να χορηγηθεί η ενίσχυση του Δημοσίου, η οποία μάλιστα διακόπτεται σε περίπτωση «καθυστέρησης» που υπερβαίνει την αξία τριών μηνιαίων δόσεων.

Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, με βάση και τον «Κώδικα Δεοντολογίας», θα μπορούν να εξετάζουν «κουρέματα» ή επιμηκύνσεις αποπληρωμών (σε αυτούς που προσφεύγουν στον «εξωδικαστικό συμβιβασμό» και πληρούν τα κριτήρια). Σε αυτό το πλαίσιο, «κούρεμα» θα προβλέπεται μόνο σε περιπτώσεις οφειλετών με τρέχον χρέος μεγαλύτερο από την αξία του ακινήτου και όχι για το αντίθετο.

Η προωθούμενη διάταξη αναμένεται να προβλέπει δυνατότητα για «κούρεμα» μόνο στην περίπτωση που το υπόλοιπο του δανείου υπερβαίνει το 120% της αξίας του ακινήτου. Ουσιαστικά δηλαδή το δήθεν «κούρεμα» θα αφορά ένα ορισμένο τμήμα από τα πανωτόκια και άλλες χρεώσεις που έχουν φορτώσει οι τράπεζες στο αρχικό δάνειο, είτε για καθυστερήσεις είτε για άλλους λόγους.

Πηγή: Σύμφωνα με στοιχεία της Καθημερινής και του Ριζοσπάστη

Β