Το δικαίωμα του εργοδότη ν’ αναζητά τα πιστοποιητικά εμβολιασμού του προσωπικού που απασχολεί

Γράφει η Σουζάνα Κλημεντίδη, Δικηγόρος-Συνεργάτης Ε.Ε.Α.

---

Καταρχήν, ο εργοδότης έχει υποχρέωση πρόνοιας προς τον  εργαζόμενο, δηλαδή υποχρεούται να φροντίζει για την προστασία του και ειδικότερα να αποφεύγει κάθε ενέργεια που μπορεί να βλάψει τα συμφέροντά του. Η υποχρέωση πρόνοιας του εργοδότη προς τον εργαζόμενο, περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και την υποχρέωσή του να μεριμνά για την προστασία της ζωής και της υγείας του εργαζομένου και να αποφεύγει κάθε συμπεριφορά από την οποία μπορεί να προκύψει βλάβη στην υγεία του. Ο  ν. 3850/2010 προβλέπει τη γενική υποχρέωση του εργοδότη «να εξασφαλίζει την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας και να λαμβάνει μέτρα που να εξασφαλίζουν την υγεία και ασφάλεια των τρίτων» καθώς και να «λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων πρόληψης των επαγγελματικών κινδύνων, ενημέρωσης και κατάρτισης, καθώς και της δημιουργίας της απαραίτητης οργάνωσης και της παροχής των αναγκαίων μέσων». Επιπλέον, σειρά νομοθετικών μέτρων προβλέφθηκαν και στο πλαίσιο της τρέχουσας πανδημίας για την προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων στους χώρους εργασίας και την πρόληψη της διάδοσης του κορωνοϊού. Ωστόσο, στο εν λόγω ευρύτατο πλέγμα μέτρων ειδικά για την προστασία των εργαζομένων από τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού εντός των χώρων εργασίας δεν προβλέπεται μέχρι σήμερα ο καθολικός υποχρεωτικός εμβολιασμός των εργαζομένων κατά του κορωνοϊού.

Περαιτέρω, με τον Ν. 4806/2021 θεσπίστηκε το Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID-19, με σκοπό τη διευκόλυνση της άσκησης του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας των φυσικών προσώπων-κατόχων του κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19. Το Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID-19 περιέχει πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του φυσικού προσώπου-κατόχου του όσον αφορά στον εμβολιασμό, το αποτέλεσμα της τελευταίας δοκιμασίας ταχέων μοριακών ελέγχων (rapid test) ή μοριακής μεθόδου ανάλυσης (PCR test), ή τη νόσηση από τον κορωνοϊό COVID-19, κατά περίπτωση. Το Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID-19 περιέχει σειρά δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Σύμφωνα με τοποθέτηση του Προέδρου της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, ο εργοδότης μπορεί να ζητήσει το πιστοποιητικό εμβολιασμού του εργαζόμενου, όχι όμως με σκοπό να το αρχειοθετήσει αλλά με σκοπό απλώς να το δει (απλή επίδειξη). Η τεκμηρίωση αυτού έγκειται στο γεγονός ότι για να υπάρξει πρόβλημα με τα προσωπικά δεδομένα, πρέπει να δημιουργηθεί κάποιο αρχείο. Επειδή ο εργοδότης έχει υποχρεώσεις, όπως να εξασφαλίζει τις κατάλληλες συνθήκες Υγείας και Ασφάλειας για τους εργαζομένους και των τρίτων που έρχονται σε επαφή με την επιχείρησή του, μέσα σε αυτό το πλαίσιο μπορεί να απαιτήσει ένα αντίγραφο του πιστοποιητικού, χωρίς όμως να αποθηκευτεί το αρχείο ή να τηρηθεί αντίγραφο, αλλά να γίνει μόνο απλή επίδειξη από τον εργαζόμενο. Τη διαδικασία επίδειξης του πιστοποιητικού θα πρέπει να τη διαχειρίζεται συγκεκριμένο άτομο και η πληροφορία για το εάν κάποιος έχει εμβολιαστεί ή όχι δεν θα πρέπει να διοχετεύεται εντός της εταιρίας και των στελεχών της, παρά μόνο στα απολύτως απαραίτητα και εξουσιοδοτημένα πρόσωπα. Δηλαδή, ο εργοδότης δεν μπορεί να απαιτήσει να ενημερωθεί από τον εργαζόμενο σχετικά με το αν αυτός υποβλήθηκε σε εμβολιασμό, όπως επίσης και να του χορηγηθεί αντίγραφο του πιστοποιητικού εμβολιασμού, καθώς αυτό συμπεριλαμβάνεται στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα υγείας, αλλά δύναται να απαιτήσει ένα αντίγραφο του πιστοποιητικού, χωρίς να γίνει αποθήκευση του αρχείου ή να τηρηθεί αντίγραφο, αλλά απλή επίδειξη από τον εργαζόμενο.

Ωστόσο, προσφάτως ανακοινώθηκε προφορικά από τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων ότι εφεξής σε όλο το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, οι εργοδότες έχουν το δικαίωμα να ζητούν πληροφόρηση σχετικά με τον εμβολιασμό των εργαζομένων. Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, οι εργοδότες θα έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν αν το προσωπικό τους έχει εμβολιασθεί μέσω της εφαρμογής Covid Free GR, που ελέγχει τα πιστοποιητικά εμβολιασμού, νόσησης καθώς και τη γνησιότητα των rapid και των μοριακών τεστ. Η εφαρμογή μπορεί να εγκατασταθεί σε οποιαδήποτε συσκευή χρησιμοποιεί λογισμικό iOS ή Android και να χρησιμοποιηθεί για την επαλήθευση των Ευρωπαϊκών Ψηφιακών Πιστοποιητικών COVID καθώς και των ελληνικών βεβαιώσεων του gov.gr.