tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

Η πανδημία, οι κυβερνήσεις και το ηλεκτρονικό σάρωμα της γραφειοκρατίας

Υπάρχουν στιγμές που σε ελάχιστο χρόνο γίνονται όσα δεν γίνονταν δεκαετίες ολόκληρες! Αυτό είναι ένα απόσταγμα πολιτικής φιλοσοφίας από την παρατήρηση των ποιοτικών αλμάτων της κοινωνίας, μετά από συσσώρευση άπειρων ποσοτικών αλλαγών που εγκλωβίζονταν στα όρια ενός πολιτικού «καζανιού» που σιγόβραζε και αύξανε την πίεση στο διαρκώς πιο ανασφαλές καπάκι! Η «στιγμή» ήταν πάντα, η στιγμή που έσκαγε κι ελευθερώνονταν όλες οι δυνάμεις που δέσμευε!

Ίδιο είναι το συμπέρασμα της «εισβολής» μαζικών ηλεκτρονικών και ψηφιακών υπηρεσιών στη ζωή μας πρόσφατα, εν μέσω κορονοϊού! Μια εισβολή που έπρεπε να αρχίσει ομαλά και σταδιακά πριν 25 χρόνια, όταν το ίντερνετ άρχισε να προσφέρει αξιόπιστες υπηρεσίες επικοινωνίας, ανταλλαγής πληροφοριών και ψηφιοποιημένων αρχείων. Δυστυχώς ατυχήσαμε!

Όλες οι κυβερνήσεις από την αρχή της νέας χιλιετίας υμνούσαν την ηλεκτρονική, τον αυτοματισμό και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών. Έθεσαν μάλιστα ως στόχο την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, για να εκτοπίσουν, έλεγαν, την ατελείωτη γραφειοκρατία που ταλαιπωρούσε τους πολίτες και τη Δημόσια Διοίκηση. Μάλιστα, τέθηκαν σε εφαρμογή προγράμματα πολλών εκατομμυρίων ευρώ για την επίτευξή της!

Αυτά στις πολιτικές διακηρύξεις. Το σχέδιο που άρχισε να εφαρμόζεται ήταν μια πανσπερμία μικρών ηλεκτρονικών «νησίδων», ασύμβατες μεταξύ τους που ικανοποιούσαν τις ανάγκες μερικών γραφείων και κτηρίων υπηρεσιών, όχι όμως και ένα ενιαίο σχέδιο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Το κόστος αύξαινε αλλά γέφυρα δεν κτίζονταν. Ο μόνος τομέας που έδειξε με πανηγυρικό τρόπο την υπεροχή της ηλεκτρονικής έναντι της χειρόγραφης γραφειοκρατίας, ήταν ο τομέας της φορολογίας! Αυτός έδειξε τι μπορούσε να επιτευχθεί αν η πολιτική βούληση ήταν ανάλογη των αναγκών.

Άγνωστο ποια συμφέροντα και ποιές δυνάμεις αδράνειας έδεναν  τα χέρια πολιτικών και υπηρεσιών από το να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν ταχύτατα έναν ενιαίο, συμβατό και συνεκτικό σύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στο σύνολο της Δημόσιας Διοίκησης και στο σύνολο της σχέσης του με τους πολίτες, την οικονομία και την κοινωνία. Το θέμα είναι η καθυστέρηση. Μέχρι που ήρθε η οικονομική κρίση να κτυπήσει την πόρτα των κυβερνήσεων για άμεσες εφαρμογές. Μόνο όμως όσες στιγμιαία προέκυπταν ως υποχρέωση των μνημονίων.

Μετά, ήρθε ο κορονοϊός…

Η πανδημία αποκάλυψε πως όλα τα πολιτικώς «ανέφικτα» και τεχνικώς δυνάμενα, γίνονται εφικτά αρκεί να υπάρξει πολιτική βούληση! Με την οικονομική κρίση το υποψιαστήκαμε και κάναμε δειλά βήματα, με τον κορονοϊό το πιστοποιήσαμε αμετάκλητα!

Σήμερα, μεσούσης της ανάπτυξης του κορονοϊού και των σκληρών μέτρων αντιμετώπισής του, με την αναγκαστική απομόνωση των πολιτών, αποκαλύφθηκε ότι δεκάδες υπηρεσίες που μέχρι τώρα για χίλιους λόγους δεν γινόταν ηλεκτρονικά, απλώς εφαρμόστηκαν με απίστευτη ταχύτητα! Από την αρχή της κρίσης με τον ιό πολλές εργασίες και δοσοληψίες, από την τηλεργασία και την τηλεκπαίδευση, μέχρι την ψηφιακή συνταγογράφηση, αντικατέστησαν τη φυσική παρουσία και μετατράπηκαν σε εξ αποστάσεως ηλεκτρονικές διαδικασίες. Η πανδημία σάρωσε κάθε επιχείρημα δικαιολόγησης της καθυστέρησης. Αποκορύφωμα ήταν το “gov.gr”, όταν σε μια μέρα θεσπίστηκε η  άμεση εξ αποστάσεως ηλεκτρονική πρόσβαση σε 11 δημόσιους τομείς με 507 υπηρεσίες! Και είμαστε στην αρχή. Άπειρος αριθμός μπορεί να ακολουθήσει.

Είναι άγνωστο αν απολογηθεί κανείς για τις καθυστερήσεις αυτές. Το θέμα είναι πως όλοι είδαμε με έκπληξη να γίνεται σε λίγες μέρες, ό,τι δεν γινόταν επί δεκαετίες!

Εδώ πρέπει να εξάρουμε την προνοητικότητα της διοίκησης του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας που, χρόνια τώρα, ποτέ δεν σταμάτησε να απαιτεί το πέρασμα στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Μάλιστα, με πρωτοβουλία της, δεν περίμενε καμία κυβέρνηση και ξεκίνησε, με τεράστια επιτυχία, την παροχή εξ αποστάσεως ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τα μέλη, απαλλάσσοντας από τεράστιο φόρτο εργασίας και γραφειοκρατίας. Το αποτέλεσμα είναι να λειτουργεί σχεδόν σαν «ηλεκτρονικό επιμελητήριο», το οποίο είναι κεντρικός στόχος του ΕΕΑ, μη έχοντας να ζηλέψει τίποτα από πολλά ευρωπαϊκά επιμελητήρια. Τα δε μέλη του ΕΕΑ, δεν βρέθηκαν απροετοίμαστα για εξ αποστάσεως εξυπηρέτηση από αυτό. Έτσι προσαρμόζονται πολύ ευκολότερα και στις νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που τίθενται σε εφαρμογή.

Αντί για «τέλος καλό, όλα καλά», θα πούμε ότι μένουν άπειρα πράγματα να γίνουν ακόμη γιατί η ηλεκτρονική διακυβέρνηση, οι νέες τεχνολογίες, ο αυτοματισμός και τη 4η βιομηχανική επανάσταση ανοίγουν μια νέα εποχή με απέραντες δυνατότητες. Δεν πρέπει να χαθούν.

 

Β