Λειτουργία ψηφιακής κάλπης “ΖΕΥΣ”

Γράφει ο Στάθης Δημ. Σταματελόπουλος, Νομικός Συνεργάτης Ε.Ε.Α.

---

Είναι γεγονός ότι, η πανδημία του κορονοϊού έχει επιφέρει τεράστιες αλλαγές στην καθημερινότητα μας, ενώ ταυτόχρονα, έχει οδηγήσει και σε νέες πρακτικές, προκειμένου να καταστεί δυνατή η άσκηση περισσοτέρων δραστηριοτήτων με μεγαλύτερη ασφάλεια. Στα πλαίσια αυτά είναι αληθές ότι, παρά την έκδοση αρκετών αποφάσεων, με τις οποίες παρατάθηκε η θητεία των συλλογικών οργάνων διοίκησης των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, ώστε να μην υπάρξουν φαινόμενα φυσικής έλλειψης διοίκησης αυτών, καθίσταται αναγκαία η θεσμοθέτηση νέων διαδικασιών, που με την βοήθεια της τεχνολογίας θα παρέχουν την δυνατότητα για την εξ αποστάσεως διεξαγωγή των αρχαιρεσιών, για την ανάδειξη των οργάνων διοίκησης των νομικών προσώπων, ώστε να υπάρχει ασφάλεια και αποφυγή μεγάλων συναθροίσεων.

Προς τον σκοπό αυτό, εξεδόθη η υπ. αριθμ. 5204/11.11.2021
απόφαση του Υπουργού Επικρατείας, για την Λειτουργία της ψηφιακής κάλπης «ΖΕΥΣ» (ΦΕΚ Β’ 5244/12-11-2021), με την οποία καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την λειτουργία του συστήματος της εξ αποστάσεως δυνατότητας διενέργειας ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, για την ανάδειξη την οργάνων διοίκησης των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου.

Με την ως άνω απόφαση θεσμοθετείται για πρώτη φορά η Ψηφιακή Κάλπη «ΖΕΥΣ», η οποία αποτελεί είναι πλήρες πληροφοριακό σύστημα, μέσω του οποίου είναι δυνατή η διεξαγωγή ηλεκτρονικών ψηφοφοριών. Το σύστημα αυτό το αναπτύσσει και το λειτουργεί η ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία «Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας Α.Ε.» (ΕΔΥΤΕ ΑΕ).

Όπως ορίζεται στην ως άνω σχετική υπουργική απόφαση η Ψηφιακή Κάλπη «ΖΕΥΣ» βασίζεται σε διεθνώς αναγνωρισμένα τεχνολογικά πρότυπα για τη διεξαγωγή ηλεκτρονικών ψηφοφοριών, τα οποία διασφαλίζουν το αδιάβλητο και το απόρρητο της εκλογικής διαδικασίας. Υποστηρίζει πολλαπλά είδη ψηφοδελτίων και εκλογικών συστημάτων, όπως ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών, ψηφοφορίες με διαφορετικό ψηφοδέλτιο ανά συνδυασμό, ακόμα και ψηφοδέλτια για ταξινομική ψήφο (STV). Τόσο η προετοιμασία της ψηφοφορίας από τη Διεξάγουσα Αρχή, όσο και η υποβολή της ψήφου από τους ψηφοφόρους γίνονται απομακρυσμένα μέσω του Διαδικτύου.

Ως «Διεξάγουσες Αρχές», που μπορούν να κάνουν χρήση της Ψηφιακής Κάλπης «Ζευς», ορίζονται τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, οι φορείς της εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων, οι φορείς του δημοσίου, ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και κάθε άλλο νομικό πρόσωπο δημόσιου, ή ιδιωτικού δικαίου, στους οποίους η ΕΔΥΤΕ ΑΕ δύναται να παρέχει δικτυακές και υπολογιστικές υπηρεσίες, σύμφωνα με την νομοθεσία που διέπει τους σκοπούς και τη λειτουργία της ΕΔΥΤΕ ΑΕ και το καταστατικό της. Η χρήση της Ψηφιακής Κάλπης «Ζευς» πραγματοποιείται κατόπιν απόφασης των αρμόδιων οργάνων των Διεξαγουσών Αρχών, σύμφωνα με τους κανόνες λειτουργίας τους, ή το καταστατικό τους. Η έκδοση της εν λόγω απόφασης δεν απαιτείται, αν από την κείμενη νομοθεσία προβλέπεται ρητά ως υποχρεωτική η χρήση της Ψηφιακής Κάλπης «Ζευς».

Περαιτέρω, στην σχετική υπουργική απόφαση ορίζεται ότι, για τους σκοπούς της λειτουργίας της, η Ψηφιακή Κάλπη «ΖΕΥΣ» δύναται να χρησιμοποιεί αυθεντικοποίηση με την χρήση των κωδικών διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (taxisnet), σύμφωνα με τα άρθρα 24 και 84 του Ν.4727/2020 και το άρθρο 47 του Ν.4623/2019.

Κάθε αίτημα διεξαγωγής ηλεκτρονικής ψηφοφορίας μέσω της Ψηφιακής Κάλπης «ΖΕΥΣ» και κάθε επικοινωνία με την ΕΔΥΤΕ ΑΕ γίνεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected].

Η Ψηφιακή Κάλπη «Ζευς» διατίθεται αυτούσια, ως πληροφοριακό σύστημα για την αδιάβλητη διεξαγωγή απόρρητων ψηφοφοριών με αμιγώς ηλεκτρονικό τρόπο. Τόσο η προετοιμασία για τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας, όσο και η υποβολή της ψήφου από τους ψηφοφόρους και το σύνολο της διεξαγωγής και της εξαγωγής των αποτελεσμάτων, πραγματοποιείται και τελεί υπό την αποκλειστική ευθύνη της εκάστοτε Διεξάγουσας Αρχής. Η ΕΔΥΤΕ ΑΕ αναλαμβάνει μόνο τη διαχείριση του Πληροφοριακού Συστήματος της υπηρεσίας Ψηφιακή Κάλπη «ΖΕΥΣ» και δεν φέρει ουδεμία ευθύνη για την νομιμότητα, τον τρόπο οργάνωσης, τη χρήση των αποτελεσμάτων και τον σκοπό κάθε ψηφοφορίας, για τα οποία υπεύθυνη είναι μόνο η εκάστοτε Διεξάγουσα Αρχή.

Για τη διεξαγωγή των ηλεκτρονικών ψηφοφοριών, η εκάστοτε Διεξάγουσα Αρχή ορίζει το αρμόδιο «Όργανο Διεξαγωγής Εκλογών», το οποίο ορίζει περαιτέρω και τον Διαχειριστή της εκλογικής διαδικασίας.

Η Διεξάγουσα Αρχή, που διενεργεί ηλεκτρονικές ψηφοφορίες μέσω της Ψηφιακής Κάλπης «ΖΕΥΣ» ορίζεται ως υπεύθυνος επεξεργασίας, κατά την έννοια της περ. 7 του άρθρου 4 και του άρθρου 26 του ΓΚΠΔ.
Το Όργανο Διεξαγωγής Εκλογών ορίζεται ως σημείο επικοινωνίας των υποκειμένων, των οποίων τα δεδομένα υποβάλλονται σε επεξεργασία στο πλαίσιο της διαδικασίας ηλεκτρονικών ψηφοφοριών, με την Διεξάγουσα Αρχή.

Η ΕΔΥΤΕ ΑΕ ενεργεί ως εκτελούσα την επεξεργασία, κατά την έννοια της περ. 8 του άρθρου 4 του ΓΚΠΔ, παρέχοντας το πληροφοριακό σύστημα της υπηρεσίας Ψηφιακή Κάλπη «ΖΕΥΣ» για τη διεξαγωγή της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας υπό τις οδηγίες και την ευθύνη της Διεξάγουσας Αρχής.

Μεταξύ της ΕΔΥΤΕ ΑΕ και της Διεξάγουσας Αρχής συνομολογείται Συμφωνητικό Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 28 του ΓΚΠΔ, μέσω αυτόματης ηλεκτρονικής διαδικασίας προτεινόμενων όρων και αποδοχής αυτών, η οποία καθορίζεται από την ΕΔΥΤΕ ΑΕ.Οι τεχνικές λεπτομέρειες για τη διαδικασία διεξαγωγής κάθε ηλεκτρονικής ψηφοφορίας αποτελούν περιεχόμενο των προαναφερόμενων όρων του Συμφωνητικού.

Η δυνατότητα που παρέχει η ως άνω ψηφιακή πλατφόρμα για την εξ αποστάσεως διενέργεια ψηφοφορίας για την ανάδειξη των οργάνων διοίκησης νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, σε συνδυασμό με την πρόβλεψη διαδικασιών, που εξασφαλίζουν το αδιάβλητο της διαδικασίας της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, ασφαλώς και αποτελούν μία θετική εξέλιξη, καθώς διευκολύνει την διεξαγωγή αρχαιρεσιών με ασφάλεια, ειδικά εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού.