tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

Γ. Χατζηθεοδοσίου στα “Επίκαιρα”: Με συνεννόηση και συνεργασία

Άρθρο του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμου Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πειραιά, στο περιοδικό “Επίκαιρα”.


Στην τελική ευθεία για τις εθνικές εκλογές της 21ης Μαΐου η οικονομία και η επιχειρηματικότητα είναι, ή θα έπρεπε, κατά τη γνώμη μας, να είναι τα κυρίαρχα προτάγματα.

Σε αυτούς τους δύο κρίσιμους τομείς πρέπει να εστιάσει την επόμενη μέρα η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί, είτε αυτοδύναμη είτε συνεργασίας.

Και για να συμβεί αυτό χρειάζονται ξεκάθαρες θέσεις και ρεαλιστικές προτάσεις για την αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων που «γονατίζουν» πολίτες, επιχειρηματίες και επαγγελματίες.

Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται, βεβαίως η ακρίβεια, που ήρθε να ανατρέψει το σκηνικό ανάκαμψης που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται μετά την πανδημία.

Οι συνεχείς ανατιμήσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες, τα τελευταία δύο περίπου χρόνια, έχουν φέρει σε δυσχερή θέση τα νοικοκυριά, και κυρίως τα πιο ευάλωτα, καθώς και τη μεγάλη πλειονότητα των επιχειρήσεων. Και παρά την αποκλιμάκωση που εμφανίζεται τους τελευταίους μήνες οι τιμές παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα, ενώ στα είδη πρώτη ανάγκης συνεχίζουν να την αλματώδη πορεία τους.

Η διαχείριση της κρίσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει μέχρι σήμερα κατώτερη των περιστάσεων, ενώ οι παρεμβάσεις της Πολιτείας, σε εθνικό επίπεδο, είναι κυρίως επιδοματικού χαρακτήρα και δεν καταφέρνουν να λύσουν το πρόβλημα. Προσφέρουν μια πρόσκαιρη ανακούφιση, όμως η ακρίβεια συνεχίζει να κατατρώει τα εισοδήματα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, με μεγάλο μέρος εξ αυτών να αδυνατούν να ανταπεξέλθουν σε βασικές ανάγκες και υποχρεώσεις, όπως καταδεικνύουν όλες οι έρευνες, και τα έσοδά τους να εξαντλούνται τις πρώτες 18 μέρες του μήνα.

Ως Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών έχουμε προτείνει, από την απαρχή της κρίσης, μία σειρά από στοχευμένα μέτρα αντιμετώπισης, μεταξύ των οποίων η μείωση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης αλλά και η μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα, οι τιμές των οποίων βλέπουμε να παίρνουν και πάλι την ανηφόρα.

Πέρα από τη μεγάλη αύξηση του λειτουργικού κόστους και τη μείωση των τζίρων που επιφέρει στις επιχειρήσεις η ακρίβεια, ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα για τη βιωσιμότητά τους είναι η ρευστότητα και η πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό ή άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ.

Εκτός λόγω κριτηρίων

Για τη συντριπτική πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οι «στρόφιγγες» των τραπεζών είναι κλειστές, ενώ οι μικρές, πολύ μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις της χώρας συνεχίζουν να βρίσκονται εκτός του βασικού σχεδιασμού αξιοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις περίπου 850.000 επιχειρήσεις, μόλις οι 50.000 έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό.

Σε ό,τι αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αποτελεί ασφαλώς μια μοναδική ευκαιρία, να αποκτήσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πρόσβαση σε ενισχύσεις και σε ευνοϊκή δανειοδότηση, για να επενδύσουν σε στρατηγικούς για την ανάπτυξή τους τομείς: στον ψηφιακό μετασχηματισμό, στην εξωστρέφεια, στην ενσωμάτωση καινοτομιών, στην πράσινη μετάβαση.

Τα στοιχεία, ωστόσο, καταδεικνύουν ότι στην πράξη ο σχεδιασμός ευνοεί έως τώρα τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις – αυτές που ήδη έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό.

Όπως ανακοίνωσε πρόσφατα το Υπουργείο Οικονομικών, μέχρι στιγμής, έχουν υποβληθεί 381 επενδυτικά σχέδια στο δανειακό σκέλος του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», τα οποία έχουν συνολικό προϋπολογισμό 12,12 δισ. ευρώ.

Έχουν, ήδη, υπογραφεί 106 δανειακές συμβάσεις, με συνολικό προϋπολογισμό 5,2 δισ. ευρώ (δάνεια από το Ταμείο: 2,1 δισ. ευρώ, κεφάλαια τραπεζών: 1,8 δισ. ευρώ και ίδια κεφάλαια: 1,3 δισ. ευρώ).

Από τα 381 επενδυτικά σχέδια, τα 230 έχουν κατατεθεί από πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και έχουν συνολικό προϋπολογισμό 2,73 δισ. ευρώ.

Είναι, λοιπόν, ξεκάθαρο ότι ο μεγάλος όγκος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων – εκείνων δηλαδή που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από τις δανειοδοτικές δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης – παραμένει εκτός, λόγω αδυναμίας κάλυψης των τραπεζικών κριτηρίων χρηματοδότησης.

Τρόπος υπάρχει, λείπει η απόφαση

Εξειδικευμένη μελέτη που πραγματοποίησε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, δείχνει τη δυσκολία πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στους πόρους του Ταμείου, ενώ καταδεικνύεται ότι υπάρχει τρόπος να αυξηθεί ο αριθμός των μικρομεσαίων που θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν αυτό το σημαντικό εργαλείο. Μένει μόνο η πολιτική απόφαση.

Λύση, όμως, πρέπει να δοθεί και στο σοβαρό ζήτημα που έχει προκύψει με τις συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων και τη μεγάλη επιβάρυνση των δανειοληπτών τον τελευταίου χρόνο, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των δόσεων των δανείων τους έως και 30%.

Παρότι σχεδιάζεται να ισχύσει ένα «πάγωμα» επιτοκίων, η ζημιά έχει γίνει και η αδυναμία πληρωμής, που μπορεί να επιφέρει, ενέχει τον κίνδυνο αύξησης των «κόκκινων» δανείων και του ιδιωτικού χρέους. Ένα ιδιωτικό χρέος που ξεπερνά πλέον τα 260 δισ. ευρώ.

Για τη «βόμβα» των χρεών, που απειλεί τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών έχει προτείνει μία συνολική ρύθμιση οφειλών, όπου θα δίνεται η δυνατότητα αποπληρωμής σε αρκετές δόσεις όλων των χρεών προς το Δημόσιο, αλλά και να υπάρξει διαγραφή των προσαυξήσεων. Η τελευταία ρύθμιση που ανακοινώθηκε ουσιαστικά δεν  συμπεριλαμβάνει όλους τους ενδιαφερόμενους, ενώ διατηρεί τα υψηλά επιτόκια, κάτι που κάνει δυσκολότερη την κατάσταση για τους οφειλέτες.

Η επόμενη μέρα των εκλογών θα βρει την όποια κυβέρνηση μπροστά σε όλες αυτές τις δυσκολίες. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις αναμένουν λύσεις. Όχι αόριστες. Επεξεργασμένες, εφαρμόσιμες και άμεσες.

Για αυτές ζητούν να ενημερωθούν και επί αυτών οφείλουν τα κόμματα να κάνουν ένα ειλικρινή και εξαντλητικό διάλογο.

Ένα είναι σίγουρο. Ο δρόμος για την ενδυνάμωση της οικονομίας και της κοινωνίας δεν θα είναι εύκολος και απαιτεί συνεννόηση και συνεργασία στα μεγάλα και κρίσιμα.