Γ.Χατζηθεοδοσίου:Παρατηρήσεις επί του Ν/Σχ Επιμελητηριακής Νομοθεσίας

(Α)      Με το υπό εξέταση νομοσχέδιο δεν φαίνεται να εισάγεται ευθεία διάταξη για την υποχρεωτική εγγραφή στο ΓΕΜΗ των ατομικών επιχειρήσεων. Όμως, αυτές, ανέρχονται σε χιλιάδες, αποτελούν τον κύριο όγκο μελών συγκεκριμένων επιμελητηρίων, μεταξύ των οποίων και τα Επαγγελματικά.

 

Υπενθυμίζεται ότι το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών αποτελεί το μεγαλύτερο σε αριθμό μελών Επιμελητήριο της χώρας. Συνέπεια της μη ένταξης αυτών στο ΓΕΜΗ αποτελεί η μη υποχρέωση αυτών καταβολής οποιουδήποτε τέλους, με αποτέλεσμα τα συγκεκριμένα Επιμελητήρια να μην εισπράττουν πόρους, η δε επιχειρηματική δραστηριότητα των ατομικών επιχειρήσεων, που πλέον δεν θα αποτελούν υποχρεωτικά μέλη των επιμελητηρίων, να είναι ανεξέλεγκτη.

 

Ομοίως, η προβλεπόμενη από το παρόν σχέδιο νόμου καταβολή τέλους, άπαξ, κατά την αρχική καταχώριση και ακολούθως για την κάθε μεταβολή ή τήρηση της μερίδας του υποχρέου στο ΓΕΜΗ, είναι περιορισμένα ή ελάχιστα ανταποδοτική, ως επιμελητηριακός πόρος. Τούτο, διότι, περιορίζεται η εμβέλεια του συγκεκριμένου πόρου  στο πεδίο των κεφαλαιουχικών εταιρειών – κυρίως, οι οποίες, κατά τεκμήριο είναι υποχρεωμένες σε ετήσια βάση να προχωρούν σε πράξεις δημοσιότητας των οργάνων διοίκησης αυτών, (εκλογή, έγκριση πεπραγμένων, κ.λ.π.).

 

Στον αντίποδα οι προσωπικές εταιρείες, σπάνια, μόνο σε περιπτώσεις μεταβολής της εταιρικής σύνθεσής τους, (αποχώρηση ή θάνατος εταίρου) ή μεταβίβασης εταιρικού μεριδίου, υποχρεούνται σε μεταβολές στο ΓΕΜΗ. Κατά συνέπεια, η εισαγόμενη ρύθμιση συνεισφέρει πόρους σχεδόν αποκλειστικά σε Επιμελητήρια, που κατά το μεγαλύτερο μέρος τους διαθέτουν κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις, ως μέλη.

 

Εξυπακούεται, βεβαίως, ότι ακόμη και στη περίπτωση που προβλεπόταν η εγγραφή στο ΓΕΜΗ των ατομικών επιχειρήσεων, η είσπραξη τέλους για τη κάθε μεταβολή θα ήταν άνευ οποιασδήποτε σημασίας, δεδομένου, ότι στη περίπτωση των ατομικών επιχειρήσεων δεν εμφανίζονται μεταβολές, με εξαίρεση τη διακοπή λειτουργίας αυτών!

 

Σε καμία ωστόσο περίπτωση δεν πρέπει η ρυθμιστική εξουσία του νομοθέτη, να μην ασκείται ενιαία, αλλά, διαφορετικά για ομοειδείς κατηγορίες.

 

Δηλαδή, δεν είναι αποδεκτό από την έννομη τάξη μας να εισάγονται ρυθμίσεις που επιφέρουν διακρίσεις στην (οικονομική) μεταχείριση ομοίων φορέων, όπως, εν προκειμένω, τα επιμελητήρια.

 

 

(Β).      Με το υπόψη σχέδιο νόμου δεν οριοθετείται με σαφήνεια το περιεχόμενο και οι όροι είσπραξης του ενιαίου ειδικού τέλους από τα Επιμελητήρια. Κυρίως, όμως, παραπέμπεται στο μέλλον, στην έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας η επίλυση κάθε ζητήματος που αφορά τους όρους και προϋποθέσεις είσπραξης του ως άνω τέλους. Πρακτικά, αυτό συνεπάγεται την διακοπή εισροής κάθε επιμελητηριακού πόρου από 01.01.2015, για όσο χρονικό διάστημα δεν εκδίδεται η ΚΥΑ. Είναι, ωστόσο, σύνηθες φαινόμενο στη νομοθετική πρακτική, η κατ’ εξουσιοδότηση έκδοση υπουργικής απόφασης να βραδύνει αορίστως, έως και να μην εκδίδεται ουδέποτε.

 

 

(Γ).      Η σύμπτωση της ιδιότητας μέλους του Επιμελητηρίου με αυτή του εγγραφόμενου στο ΓΕΜΗ, και, μάλιστα, «αυτοδίκαια», εγείρει πλείστες όσες επιφυλάξεις, ως προς τη νομική και μεθοδολογική ορθότητα, αφού δεν αποσαφηνίζεται το ειδικότερο περιεχόμενο της ιδιότητας. Αντίθετα, υπάρχουν νομικά πρόσωπα, όπως οι αστικές εταιρείας, που ενώ δεν ασκούν εμπορική-κερδοσκοπική δραστηριότητα, εντούτοις προαιρετικά μπορούν να εγγραφούν στο ΓΕΜΗ, με αποτέλεσμα τυχόν σύμπτωση της εγγραφής αυτής με την ιδιότητα μέλους του Επιμελητηρίου, όπου εγγράφονται όσοι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, να εμφανίζεται αδόκιμη.

 

 

(Δ).      Προβλέπεται η κατάργηση της  παραγράφου 2 του άρθρου 4 του ν. 2081/1982 (Α 154), όπως ισχύει. Όμως, η ρύθμιση είναι ατυχής, διότι αφαιρεί τη δυνατότητα ρύθμισης από την Διοικητική Επιτροπή κάθε Επιμελητηρίου, βεβαιωμένων ή συνδρομών παρελθόντων ετών, και ως εκ τούτου δεν εμπίπτει στο ρυθμιστικό εύρος της σκοπούμενης ρύθμισης, η οποία αφορά τη μη υποχρεωτικότητα εφεξής της συνδρομής, και όχι για το παρελθόν.

 

 

(Ε).     Εισάγεται με το ως άνω σχέδιο νόμου ρύθμιση με την οποία, «..Η εγγραφή των μελών στα επιμελητήρια της χώρας είναι αυτοδίκαιη και αρχίζει στη περίπτωση των φυσικών προσώπων από την έναρξη της εμπορικής τους δραστηριότητας και στη περίπτωση των νομικών πρόσωπων από τη σύστασή τους», (άρθρο 22). Όμως, υπάρχουν εκ του νόμου ειδικές επαγγελματικές κατηγορίες, (όπως ο χώρος της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, κ.λ.π.), για τις οποίες, ως εκ της ιδιαιτερότητας και σημαντικότητας του έργου τους, τα Επιμελητήρια διαδραματίζουν ειδικό, κομβικό ρόλο, σε τρόπο ώστε, η προηγούμενη εγγραφή τους, (υπό αυστηρές προϋποθέσεις που έχει θεσπίσει η εθνική και ευρωπαϊκή έννομη τάξη), να αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Συνεπώς, η εισαγόμενη, αντίθετη, γενικόλογη ρύθμιση χρήζει επανεξέτασης.

 

 

(ΣΤ).   Παρατηρείται, η χρήση αδόκιμων, κατά περίπτωση, νομικών όρων, όπως, του άρθρου 23, κατά το οποίο, «Στην παράγραφο 1 του άρθρου 1 του ν. 2081/1992 (Α 154) η  λέξη «υποχρεωτικές» αντικαθίσταται από τη λέξη «αυτοδίκαιες», που ενδεχομένως αποτελεί παραδοξολογία ή αστοχία, («αυτοδίκαιες ενώσεις»;). Συναφώς, καταλείπονται αδιευκρίνιστες ουσιώδεις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου, όπως της παρ. 3, άρθρο 23, κατά το οποίο είναι δυνατό να επάγεται υποχρέωση συγχώνευσης επιμελητηρίου, με αριθμό μελών «λιγότερα από 5.000»). Όμως, δεν διευκρινίζεται αν η αναφορά γίνεται στα εγγεγραμμένα μέλη ή στα ταμειακά εντάξει μέλη.

 

Δεδομένου, δε, ότι μέσω του ΓΕΜΗ «ομογενοποιούνται» οι εγγραφόμενοι ως μέλη των Επιμελητηρίων, καθίσταται περαιτέρω δυσχερής η διακρίβωση  της πλήρωσης της ως άνω προϋπόθεσης.

 

 

(Z).      Τέλος, εξαιτίας της αποσπασματικότητας των ρυθμίσεων του υπόψη σχεδίου νόμου προκύπτουν σημαντικά και καίρια για την λειτουργία των επιμελητηρίων ζητήματα. Χαρακτηριστικά, αναφέρονται οι ιδιότητες του εκλογέα και του εκλόγιμου, που προϋποθέτουν την ύπαρξη ταμειακά εντάξει μελών των Επιμελητηρίων. Όμως, κατά ποια έννοια το μέλος, (του σωματειακού χαρακτήρα ν.π.δ.δ., που είναι το Επιμελητήριο) είναι πλέον «ταμειακά εντάξει», όταν δεν προβλέπεται συνδρομή; Και, πως, διασφαλίζεται, πλέον, η αντιπροσωπευτικότητα, των διοικήσεων των Επιμελητηρίων, εάν το δικαίωμα περιοριστεί (συρρικνωθεί) σε ελάχιστο αριθμό μελών;

 

 

ΙΩΑΝΝΗΣ  ΧΑΤΖΗΘΕΟΔΟΣΙΟΥ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΕΑ