Μεταμνημονιακή εποχή: Αντιφάσεις, προκλήσεις και ευκαιρίες

 

Η πρόσφατη συμφωνία για τη μεταμνημονιακή πορεία της Ελλάδος έθεσε εκ νέου στο επίκεντρο τις αντιφάσεις των πολιτικών που ακολουθούνται για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων αλλά και τον προβληματισμό  για τη δυνατότητα υλοποίησής τους.

Η συνύπαρξη, στο πλάνο της στόχευσης, των υψηλών πλεονασμάτων και των σημαντικών και για μεγάλη διάρκεια ποσοστών ανάπτυξης, σε μια οικονομία που δεν επιτυγχάνει την επιδιωκόμενη εξωστρέφεια και δεν τολμά στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, αποτελεί κρίσιμο στοίχημα, ανάλογο του οποίου, μάλλον με δυσκολία θα εντοπίσει κανείς στην παγκόσμια ιστορία σε συγκρίσιμες περιόδους και κοινωνίες.

Από την άλλη φυσικά, ο σχεδιασμός των παραπάνω στόχων αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την αποδοχή της πεποίθησης για τη βιωσιμότητα του χρέους που είναι απαραίτητη τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Ταυτόχρονα, οι πολιτικές που αναπτύσσονται, επηρεαζόμενες προφανώς από το ιδεολογικό υπόβαθρο τόσο της εκτελεστικής όσο και της νομοθετικής εξουσίας, αναδεικνύουν συχνά την έλλειψη της αναγκαίας, ιδιαίτερα λόγω των προαναφερόμενων δυσκολιών της, ιδιοκτησίας του προγράμματος από τη μια και την προτεραιοποίηση επιλογών με επίκεντρο το επερχόμενο εκλογικό έτος από την άλλη.

Η πραγματικότητα, όμως, στην καθημερινή λειτουργία της οικονομίας μας απαιτεί τολμηρές παρεμβάσεις και μακροχρόνιο σχεδιασμό ώστε να εξαλειφθούν οι αντιφάσεις και να δημιουργηθούν ουσιαστικές συνθήκες για ανάπτυξη, ιδιαίτερα, δε, σε μια θετική συγκυρία καλών αποτελεσμάτων συγκεκριμένων τομέων της, όπως ο τουρισμός.

Καταρχάς, οι πολυπόθητες μεταρρυθμίσεις που ακόμα δεν υλοποιήθηκαν και τίθενται εκ νέου ως απαίτηση για την υλοποίηση τμήματος της συμφωνίας για το χρέος. Μεταρρυθμίσεις κομβικής σημασίας που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία της προσπάθειας της χώρας και θα παρέμβουν αποτελεσματικά σε τομείς που ταλανίζουν διαχρονικά την οικονομία μας. Ενδεικτικά, συμφωνήθηκαν εκ νέου και απαιτούνται, οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα των αδειών εκμετάλλευσης των επενδύσεων, στην αποκατάσταση του τραπεζικού συστήματος, στην ενέργεια, στις διαδικασίες αποφυγής συσσώρευσης νέων ληξιπρόθεσμων χρεών, η υλοποίηση του σχεδίου δράσης για την αδήλωτη εργασία, η ολοκλήρωση του έργου του κτηματολογίου, ο εκσυγχρονισμός της διαχείρισης των ανθρώπινων πόρων στο δημόσιο τομέα, η συνέχιση του εκσυγχρονισμού της ΑΑΔΕ, η υλοποίηση των μεγάλων ιδιωτικοποιήσεων κ.ά.

Επιπλέον, η πολιτική επιλογή για δημιουργία «μαξιλαριού» ασφαλείας με ταυτόχρονη την απαίτηση για υψηλά πλεονάσματα,  καθυστερούν την προσδοκώμενη αύξηση του προϋπολογισμού και την υλοποίηση προγραμμάτων δημοσίων επενδύσεων. Ταυτόχρονα η υπερφορολόγηση, μέσω της παράλληλης ύπαρξης υψηλών ποσοστών υπολογισμού φόρου και της επιπλέον προκαταβολής, παρότι υπηρετεί μέρος των οικονομικών στόχων, στερεί τη δυνατότητα ανάπτυξης της μικρομεσαίας επιχείρησης. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι το φαινόμενο της προκαταβολής φόρου υπολογιζόμενο σε ποσοστό 100% επί του πραγματικού φόρου, που καταλογίζεται στην κερδοφόρα επιχείρηση, αποτελεί αναγκαστικό δανεισμό προς το κράτος, την ώρα που η πρόσβαση σε κεφάλαια από το τραπεζικό σύστημα είναι ιδιαίτερα περιορισμένη. Η βελτίωση της κερδοφορίας μιας επιχείρησης τιμωρείται απομυζώντας τα διαθέσιμα με αυτονόητες συνέπειες.

Η αντιμετώπιση δύσκολων οικονομικών προκλήσεων, σε μια χώρα με υψηλό δημόσιο χρέος, ύστερα από 10ετή δημοσιονομική πίεση, και σε μια κουρασμένη κοινωνία η οποία ανέπτυξε, σε ένα βαθμό αναγκαστικά, μηχανισμούς επιβίωσης που δυσχεραίνουν την ισότιμη κατανομή των βαρών και την υγιή ανταγωνιστικότητα έχοντας ταυτόχρονα υψηλό ιδιωτικό χρέος, απαιτεί συνεπή υλοποίηση των συμφωνηθέντων αλλά και ανάπτυξη πρωτοβουλιών σε ξεκάθαρο πλαίσιο ιδεολογικών αρχών και πολιτικών αξιών. Τα έως τώρα επιτεύγματα της χώρας μας συνδυαζόμενα με την δεδομένη παραγωγικότητα και ικανότητα των Ελλήνων αποτελούν στέρεα βάση για την επόμενη μέρα με προϋπόθεση την πολιτική σταθερότητα και την έντιμη σχέση πολιτείας- πολιτών.