Επιστολή Προέδρου Ε.Ε.Α. προς τον Υπουργό Εργασίας για "κάλυψη μη μισθωτών για ασθένεια - αδυναμία εργασίας"

Με επιστολή του προς τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Κωστή Χατζηδάκη ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών κ. Γιάννης Χατζηθεοδοσίου ζητεί την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου και την εξομοίωση της αντιμετώπισης των Μισθωτών με τους Μη Μισθωτούς, στις περιπτώσεις όπου κρίνονται ανίκανοι για εργασία, είτε για μικρό χρονικό διάστημα, είτε για μεγαλύτερο. Ανεξάρτητα αν η αιτία της αδυναμίας εργασίας είναι ασθένεια ή ατύχημα.

Ακολουθεί η επιστολή:

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Το ασφαλιστικό μας σύστημα διακρίνει δυσμενώς τους Μη Μισθωτούς όταν αυτοί βρεθούν σε δυσμενή θέση να μην μπορούν να εργαστούν λόγω ασθένειας ή ατυχήματος. Σε αντίθεση με το πλαίσιο στήριξης των μισθωτών, οι Μη μισθωτοί βρίσκονται ακάλυπτοι με πολύ άσχημες συνέπειες για αυτούς και τις οικογένειές τους. Οι Μισθωτοί λαμβάνουν την αμοιβή της εργασίας τους όταν ασθενήσουν

Η πρότασή μας είναι η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου και η εξομοίωση της αντιμετώπισης των Μισθωτών με τους Μη Μισθωτούς, στις περιπτώσεις όπου κρίνονται ανίκανοι για εργασία, είτε για μικρό χρονικό διάστημα, είτε για μεγαλύτερο. Ανεξάρτητα αν η αιτία της αδυναμίας εργασίας είναι ασθένεια ή ατύχημα.

Αναγνωρίζουμε ότι η φύση της εργασίας ενός Μη Μισθωτού είναι εν μέρει διαφορετική από αυτή του Μισθωτού. Όμως ο μεγάλος αριθμός Μη Μισθωτών – Ελεύθερων Επαγγελματιών στην Ελλάδα, με μέσο εισόδημα πλησίον ή μικρότερο του μέσου εισοδήματος ενός Μισθωτού, αποδεικνύει ότι σε γενικές γραμμές τα χαρακτηριστικά εργασίας τους είναι παρόμοια.

Σε κάθε περίπτωση αυτό που προτείνουμε είναι η δημιουργία ενός καθεστώτος ασφάλειας για τους Μη Μισθωτούς, για τους Μη Μισθωτούς που σήμερα τρέμουν στην ιδέα να αρρωστήσουν καθώς αυτός οδηγεί σε αδυναμία εργασίας και αδυναμία απόκτησης εισοδήματος.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΟΥΣ

Σήμερα αυτό που ισχύει για τους Μη Μισθωτούς είναι το ακόλουθο (ΠΗΓΗ ΕΦΚΑ www.efka.gov.gr/sites/default/files/2021-07/myefkalive_astheneia.pdf ) :

Επίδομα Ασθενείας λόγω εργατικού ατυχήματος π. ΟΑΕΕ. Χορηγείται σε περίπτωση πρόσκαιρης ανικανότητας για την άσκηση του επαγγέλματος που οφείλεται σε βίαιο συμβάν που επήλθε κατά την άσκηση του επαγγέλματος ή εξ αφορμής αυτού (εργατικό ατύχημα), και καταβάλλεται στον παθόντα χρηματικό επίδομα, ανεξάρτητα εάν η επιχείρηση του ασφαλισμένου εξακολουθεί να λειτουργεί.

Για την χορήγηση του επιδόματος απαιτείται η διάρκεια της ανικανότητας να υπερβαίνει τις τριάντα ημέρες σύμφωνα με την απόφαση της Πρωτοβάθμιας Υγειονομικής Επιτροπής του ΠΕΔΙ.

Για τη θεμελίωση του δικαιώματος απαιτείται το ατύχημα να αναγγελθεί στην αρμόδια Υπηρεσία Μη Μισθωτών του e-ΕΦΚΑ, μέσα σε ένα (1) μήνα από την ημέρα που έγινε.

Το επίδομα εργατικού ατυχήματος καταβάλλεται για όσο χρόνο ο παθών κρίνεται ανίκανος από την υγειονομική επιτροπή να ασκήσει το επάγγελμά του και μέχρι τέσσερις μήνες κατ’ ανώτατο όριο.

Το ποσό του επιδόματος ανέρχεται στο τριπλάσιο της μηνιαίας εισφοράς του Κλάδου ή κλάδων στους οποίους είναι ασφαλισμένος αυτός που υπέστη το ατύχημα κατά την ημέρα του ατυχήματος.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΙΣΘΩΤΟΥΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΟΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΟΥΣ

Για τους ασφαλισμένους στο π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ισχύουν, αναλόγως, τα ακόλουθα:

Απαιτούμενη ανικανότητα για εργασία Πλέον των 3 (τριών) ημερών και όχι των 30 ημερών που ισχύει για τους Μη Μισθωτούς.
Η επιδότηση είναι 1) μέχρι 182 ημέρες ή 2) μέχρι 360 ημέρες ή 3) μέχρι 720 ημέρες, ανάλογα με τον ασφαλιστικό χρόνο εργασίας που έχει ο ασφαλισμένος. Αντίθετα στους Μη Μισθωτούς ο ανώτατος χρόνος επιδόματος ασθενείας είναι 120 ημέρες, ανεξάρτητα χρόνου ασφάλισης.
Για τους Μισθωτούς δεν διακρίνεται αιτία που οδηγεί σε ανικανότητα, δηλαδή εκτός από ατύχημα περιλαμβάνεται και η ασθένεια. Για τους Μη Μισθωτούς η απαίτηση για να δοθεί επίδομα είναι μόνο πρόσκαιρη ανικανότητα για την άσκηση του επαγγέλματος που οφείλεται σε βίαιο συμβάν που επήλθε κατά την άσκηση του επαγγέλματος ή εξ αφορμής αυτού (εργατικό ατύχημα). Αποκλείεται η ασθένεια.
Οι μισθωτοί δικαιούνται επίδομα ασθενείας εφόσον διαπιστωθεί προσωρινή ανικανότητα για εργασία (πλέον των 3 ημερών) από τον θεράποντα γιατρό του ΠΕΔΥ, ΤΟΜΥ, Κέντρου Υγείας και περιφερειακών ιατρείων, εξωτερικών ιατρείων νοσοκομείων του ΕΣΥ καθώς και συμβεβλημένου με τον ΕΟΠΥΥ, μπορεί να βεβαιώσει ανικανότητα για εργασία μέχρι δεκαπέντε [15] ημέρες συνολικά, μέσα σε χρονική περίοδο ενός ημερολογιακού έτους είτε συνεχόμενη είτε διακεκομμένη . Σε περίπτωση παράτασης της ανικανότητας ή εμφάνισης νέας πάθησης, μετά την συμπλήρωση των 15 ημερών, η ανικανότητα βεβαιώνεται πάντοτε με γνωμάτευση της πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής. Για τους μη μισθωτούς απαιτείται σε κάθε περίπτωση η γνωμάτευση της πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής, με συνέπεια την σημαντική καθυστέρηση στην λήψη του επιδόματος, ενώ οι ασφαλιστικές και λοιπές υποχρεώσεις συνεχίζουν να «τρέχουν»..
Οι εργαζόμενοι Μισθωτοί λαμβάνουν τα ακόλουθα:

Ποσό 50% του τεκμαρτού ημερομισθίου της ασφαλιστικής κλάσης στην οποία ανήκει ο ασφαλισμένος, βάσει του μέσου όρου των αποδοχών των τριάντα (30) τελευταίων ημερών εργασίας του προηγούμενου της αναγγελίας της ανικανότητας προς εργασία ημερολογιακού έτους.

Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν ημερομίσθια ως ανωτέρω, για τον υπολογισμό του επιδόματος ασθένειας, λαμβάνεται υπόψη το τεκμαρτό ημερομίσθιο της ασφαλιστικής κλάσης που κατατάσσεται ο ασφαλισμένος, βάσει του ημερομισθίου της τελευταίας ημέρας εργασίας.

Προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος οικογένειας του δικαιούχου και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι ανώτερο του εκάστοτε ισχύοντος τεκμαρτού ημερομισθίου της 8ης ασφαλιστικής κλάσης, ούτε του 70% του ημερομισθίου της ασφαλιστικής κλάσης βάση της οποίας υπολογίζεται το επίδομα.

Κατ` εξαίρεση, για τις πρώτες δεκαπέντε (15) ημέρες αποχής από την εργασία λόγω ασθενείας, το ποσό του επιδόματος με τις προσαυξήσεις λόγω οικογενειακών βαρών, ισούται με το 50% του καθοριζόμενου ποσού και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι ανώτερο του τεκμαρτού ημερομισθίου της 3ης ασφαλιστικής κλάσης, όπως αυτό ισχύει κάθε φορά, ούτε και του 35% του ημερομίσθιου της ασφαλιστικής κλάσης με την οποία υπολογίζεται το επίδομα.

Αντίθετα για τους Μη Μισθωτούς ισχύει ότι το ποσό του επιδόματος ανέρχεται στο τριπλάσιο της μηνιαίας εισφοράς του Κλάδου ή κλάδων στους οποίους είναι ασφαλισμένος αυτός που υπέστη το ατύχημα κατά την ημέρα του ατυχήματος. Επίσης δεν υπάρχει καμία προσαύξηση με βάση την οικογενειακή κατάσταση.

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα και με το άρθρο 32 του Ν. 4387/2016 και προκειμένου να ενοποιηθεί επί της ουσίας ο e-ΕΦΚΑ υπάρχει η νομοθετική δέσμευση για την θέσπιση ενιαίου κανονισμού παροχών για όλους τους ασφαλισμένους (μισθωτούς και μη μισθωτούς), ο οποίος παρόλες της κατά καιρούς εξαγγελίες των κυβερνήσεων, μέχρι σήμερα και σχεδόν έξι έτη από την ψήφιση της άνω διάταξης, δεν έχει ακόμα θεσπιστεί. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει σε μεγάλη ανισότητα στην αντιμετώπιση ιδίως των μη μισθωτών, οι οποίοι αν και υποχρεούνται στην καταβολή του συνόλου των εισφορών τους, δεν δικαιούνται τις ίδιες παροχές σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, όπως είναι η αποδεδειγμένη ανικανότητα προς εργασία και μάλιστα σε συνθήκες υγειονομικής κρίσης-πανδημίας.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΕΑ

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω προτείνουμε όπως μεταβληθεί το υφιστάμενο νομοθετικό καθεστώς με τρόπο τέτοιο ώστε να υπάρξει εξομοίωση της αντιμετώπισης των Μισθωτών με τους Μη Μισθωτούς, στις περιπτώσεις όπου κρίνονται ανίκανοι για εργασία, είτε για μικρό χρονικό διάστημα, είτε για μεγαλύτερο. Ανεξάρτητα αν η αιτία της αδυναμίας εργασίας είναι ασθένεια ή ατύχημα.

Η πρότασή μας αφορά το Επίδομα Ασθενείας και την Αναστολή Υποχρεώσεων για την περίοδο της Ασθένειας είναι η ακόλουθη:

ΕΠΙΔΟΜΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

Το επίδομα ασθενείας να δίδεται στους Μη Μισθωτούς με προϋπόθεση την απαιτούμενη ανικανότητα για εργασία πλέον των 3 (τριών) ημερών.
Το επίδομα Ασθενείας θα εξαρτάται από τον ασφαλιστικό χρόνο εργασίας που έχει ήδη ο ασφαλισμένος Μη Μισθωτός ως ακολούθως: 1) μέχρι 182 ημέρες ή 2) μέχρι 360 ημέρες ή 3) μέχρι 720 ημέρες.
Το επίδομα Ασθενείας θα ανέρχεται στο τριπλάσιο της μηνιαίας εισφοράς του Κλάδου ή κλάδων στους οποίους είναι ασφαλισμένος αυτός που υπέστη το ατύχημα κατά την ημέρα του ατυχήματος ή την ημέρα που κατέστη ασθενής.
Το επίδομα Ασθενείας θα αφορά ασθένεια και ατύχημα, δηλαδή οποιαδήποτε αιτία καθιστά τον Μη Μισθωτό ανίκανο να εργαστεί.
Το επίδομα ασθενείας θα καταβάλλεται εφόσον διαπιστωθεί προσωρινή ανικανότητα για εργασία (πλέον των 3 ημερών) από τον θεράποντα γιατρό του ΠΕΔΥ, ΤΟΜΥ, Κέντρου Υγείας και περιφερειακών ιατρείων, εξωτερικών ιατρείων νοσοκομείων του ΕΣΥ καθώς και συμβεβλημένου με τον ΕΟΠΥΥ, ο οποίος μπορεί να βεβαιώσει ανικανότητα για εργασία μέχρι δεκαπέντε [15] ημέρες συνολικά, μέσα σε χρονική περίοδο ενός ημερολογιακού έτους είτε συνεχόμενη είτε διακεκομμένη. Σε περίπτωση παράτασης της ανικανότητας ή εμφάνισης νέας πάθησης, μετά την συμπλήρωση των 15 ημερών, η ανικανότητα βεβαιώνεται πάντοτε με γνωμάτευση της πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής.
Το επίδομα Ασθενείας καταβάλλεται σε κάθε ασφαλισμένο που έχει εξοφλήσει (ή έχει ρυθμίσει και τηρεί την ρύθμιση) εισφορές έως και 18 μήνες πριν το ατύχημα. Δεν απαιτείται η ταμειακή ενημερότητα του ασφαλισμένου κατά το χρονικό διάστημα του ατυχήματος.

ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

Με δεδομένο ότι οι υποχρεώσεις που συνεχίζει να έχει ένας Μη Μισθωτός που θα ασθενήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν μπορούν να καλυφθούν λόγω αποχής του από την εργασία, προτείνουμε όπως αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής τους για το διάστημα που παραμένει ανίκανος να εργαστεί (υποχρεώσεις προς δημόσιο, ασφαλιστικό φορέα και τράπεζες). Οι πληρωμές που θα ανασταλούν θα καταβληθούν σταδιακά (σε δόσεις) μετά την επάνοδό του σε εργασία. Οι δόσεις θα ορίζονται με βάση το ποσό οφειλής και τον χρόνο αποχής από την εργασία (όσο μεγαλύτερος χρόνος αποχής, τόσο περισσότερες οι δόσεις).

Για όσες υποχρεώσεις έχει υπαχθεί σε ρύθμιση, κατόπιν αιτήσεώς του ασφαλισμένου, αναστέλλεται η καταβολή των δόσεων για το διάστημα της ιατρικής άδειας. Οι δόσεις που αναστέλλονται προστίθενται στο τέλος της ρύθμισης.

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές διορθωτικές κινήσεις, σε διάφορα επίπεδα, για την εξομοίωση της αντιμετώπισης των Μισθωτών και των Μη Μισθωτών (πχ ασφαλιστικές εισφορές, οργανωτική ενοποίηση τέως ταμείων, υπολογισμός σύνταξης κ.λπ.). Ελπίζουμε και σε αυτό το σημαντικό θέμα η Πολιτεία να προχωρήσει σε ανάλογη πρόβλεψη, πάντα λαμβάνοντας υπόψη ότι επιβάλλεται.

Με εκτίμηση

Γιάννης Χατζηθεοδοσίου

Πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών