Η Εργατική Πρωτομαγιά έχει σημαδευτεί με κάθε είδους απόψεις, σχόλια, εκτιμήσεις αλλά και πολιτικές και ιδεολογικές διαμάχες στην πορεία των χρόνων.

 

Οι μικρομεσαίοι και κυρίως οι επαγγελματίες, έχουν άπειρους δεσμούς με την εργατική τάξη και τους εργαζόμενους, γιατί στην πορεία των χρόνων πολλές φορές βρέθηκαν σε κοινούς αγώνες για την επιβίωση και μια καλύτερη ζωή, καθώς και για την αποτίναξη σκληρών μέτρων σε βάρος τους. Όχι όμως μόνο αυτό. Σε σημαντικό βαθμό είναι «συγκοινωνούντα δοχεία» και πολλές φορές η μια ιδιότητα είναι διαδοχή της άλλης. Αυτή η σχέση είναι δύσκολο να διακοπή γιατί βρίσκεται συνεχώς σε αναγκαστική λειτουργία.

 

 

Καθόλου παράξενο δεν είναι που σε βασικά ζητήματα όπως η αμοιβή της εργατικής δύναμης και της εργασίας, η κοινωνική ασφάλιση, το ωράριο εργασίας κ.α. οι μικρομεσαίοι, βλέποντας το γενικότερο συμφέρον της κοινωνίας και το δικό τους, στέκονται με συνέπεια υπέρ της κάλυψης των αναγκών των εργαζομένων και σε ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς και αμοιβής.

 

Είναι σε αυτούς γνωστό ότι αν η αναλογικότητα του κύκλου παραγωγή – εισοδήματα –  κατανάλωση διαταραχθεί, η δική τους ύπαρξη υπονομεύεται μαζί με τη θέση των εργαζομένων. Η τελευταία κρίση που έπληξε τη χώρα επιβεβαίωσε αυτόν τον κανόνα με τον χειρότερο τρόπο. Ο ανεργία και η μείωση των αμοιβών των εργαζομένων ήταν ευθέως ανάλογη του κλεισίματος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίοι προστίθονταν και αυτοί στις στρατιές των ανέργων, των φτωχών, των υπερχρεωμένων…

 

Σήμερα περισσότερο από ποτέ, οι μικρομεσαίοι βλέπουν με προσοχή την πορεία και τη θέση των εργαζομένων στην οικονομία και στην κοινωνία και στέκονται θετικά σε σωρεία αιτημάτων τους γιατί αυτό συμβάλει στην οικονομική σταθερότητα και στην κοινωνική συνοχή.

 

 

Η ιστορία

 

8 ΩΡΕΣ ΔΟΥΛΕΙΑ, 8 ΩΡΕΣ ΥΠΝΟ- ΞΕΚΟΥΡΑΣΗ, 8 ΩΡΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑΤΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΝΘΡΩΠΟΙ. Ένας κανόνας, φυσικός, κοινωνικός, ατομικός, που ισχύει απολύτως και σήμερα, ανεξαρτήτως των συνεχών παραβιάσεων.

 

Την πρώτη Μαΐου «γιορτάζεται» η μέρα των εργατών. Είναι μέρα απεργίας και όχι αργίας. Είναι στην πραγματικότητα η ημέρα τιμής των εργαζομένων και των κοινωνιών για την εξέγερση των εργατών του Σικάγου, η οποία αποτέλεσε μια από τις κορυφαίες στιγμές διεκδίκησης των εργαζόμενων τάξεων για κοινωνική και οικοδομική προκοπή στη νεώτερη εποχή.

 

Στην επιλογή της ημέρας 1^η Μάη έπαιξε ρόλο και η σχέση με την αρχέγονη γιορτή της αναγέννησης – «ανάστασης» της φύσης με τη βαθύτερη έννοια του περιβάλλοντος και της γενοβολιάς της και όχι με τα περί «μέρας των λουλουδιών».

 

H 1η Μαΐου καθιερώθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών στις 20 Ιουλίου 1889 κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δευτέρας Διεθνούς στο Παρίσι, σε ανάμνηση του Μακελειού του Σικάγο το 1886, όπου η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά εργατών που διαμαρτύρονταν υπέρ της διεκδίκησης της οκτάωρης εργασίας και καλύτερων εργασιακών συνθηκών. Ωθούμενοι από τις πετυχημένες διεκδικήσεις Καναδών συντρόφων τους, τα εργατικά συνδικάτα των ΗΠΑ αποφάσισαν την έναρξη απεργιακών κινητοποιήσεων την 1η Μαΐου 1886.

 

Βασικό τους αίτημα αποτελούσε το οκτάωρο, καθώς την περίοδο εκείνη δεν υφίστατο στις ΗΠΑ κανονιστικό εργασιακό πλαίσιο και οι εργαζόμενοι αναγκάζονταν να εργάζονται αμέτρητες ώρες, ακόμα και Κυριακές. Στη δυναμική πορεία του Σικάγο έλαβαν μέρος περισσότεροι από 90.000 εργαζόμενοι, ενώ περίπου 600.000 εργάτες συμμετείχαν στις απεργίες.

 

Οι βίαιες συμπλοκές έλαβαν χώρα τρεις μέρες αργότερα, στις 4 Μαΐου, στην πλατεία Χέιμαρκετ του Σικάγο, κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης προς συμπαράσταση των απεργών, στην οποία συμμετείχαν ενεργά μέλη του αναρχικού κινήματος. Παρά τον ειρηνικό χαρακτήρα της πορείας, η αστυνομία έλαβε την εντολή να διαλύσει με τη βία την κινητοποίηση.

 

Στις συμπλοκές που ακολούθησαν, άγνωστος από το πλήθος πέταξε προς τις αστυνομικές δυνάμεις μία χειροβομβίδα, η οποία εξερράγη, σκοτώνοντας έναν αστυνομικό και τραυματίζοντας δεκάδες.

Σε απάντηση, οι αστυνομικοί άρχισαν να πυροβολούν τους συγκεντρωμένους, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τέσσερις διαδηλωτές και σημαντικός αριθμός τους να τραυματιστεί. Στη συμπλοκή έχασαν τη ζωή τους και άλλοι έξι αστυνομικοί από πυρά, χωρίς να εξακριβωθεί η προέλευσή τους. Την προηγούμενη μόλις ημέρα, επιπλέον 4 διαδηλωτές είχαν σκοτωθεί από τις αστυνομικές δυνάμεις.

 

Οκτώ συνδικαλιστές καταδικάστηκαν σε απαγχονισμό για τη βομβιστική επίθεση που προκάλεσε το θάνατο του αστυνομικού. Μοναδικό επιχείρημα του εισαγγελέα, Τζούλιους Γκρίνελ, εναντίον τους ήταν η ενθάρρυνση του άγνωστου βομβιστή από τους λόγους που εκφώνησαν. Ως εκ τούτου, κρίθηκαν ένοχοι για συνωμοσία και θανατώθηκαν.

 

 

Η Πρωτομαγιά ανά τον κόσμο

 

Την επίσημη καθιέρωση της Εργατικής Πρωτομαγιάς από το ιδρυτικό συνέδριο της Δευτέρας Διεθνούς ακολούθησε η πρόταση του Ρέιμοντ Λαβίν, η οποία καλούσε σε διεθνή κινητοποίηση την ημέρα της επετείου των γεγονότων του Σικάγο το 1890. Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν τόσο μεγάλη, με αποτέλεσμα οι διαδηλώσεις της 1ης Μαΐου να λάβουν έκτοτε ετήσιο χαρακτήρα.

 

Ως γιορτή αφιερωμένη στους αγώνες των εργατών και στο σοσιαλιστικό κίνημα, η Πρωτομαγιά αποτελεί μία τεράστιας σημασίας επίσημη εργατική και κοινωνική γιορτή σε πολλές χώρες του κόσμου.

 

Η Εργατική Πρωτομαγιά συνδέθηκε και με το σοσιαλιστικό κίνημα που είχε σαν κύριο σκοπό του την πολιτική και ταξική εξουσία της εργατικής τάξης, στην οποία ο εργαζόμενος παραγωγός του πλούτου θα είναι ο μόνος και αποκλειστικός ιδιοκτήτης μέσω της κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής.

 

Στην πορεία του χρόνου χύθηκε πολύ αίμα για την αναγνώριση της Πρωτομαγιάς, αλλά κυρίως για να γίνουν αποδεκτά τα αιτήματά της που ακόμη και σήμερα είναι αμφισβητούμενα.

 

Η ελληνική Πρωτομαγιά

 

Η πρώτη ελληνική κινητοποίηση πραγματοποιήθηκε το 1893 από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη. Περίπου 2.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και διαδήλωσαν υπέρ της οκτάωρης εργασίας, της καθιέρωσης της Κυριακής ως αργίας και της κρατικής ασφάλισης για θύματα εργατικών ατυχημάτων. Οι συγκεντρωμένοι ενέκριναν ψήφισμα, το οποίο επέδωσαν στον Πρόεδρο της Βουλής την 1η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους.

 

Η κωλυσιεργία του προέδρου της Βουλής να το εκφωνήσει προκάλεσε τη μεγαλόφωνη αντίδραση του Καλλέργη, με αποτέλεσμα να συλληφθεί, με εντολή του προέδρου, για διατάραξη της συνεδρίασης. Ο Καλλέργης ξυλοκοπήθηκε και μεταφέρθηκε στο αστυνομικό τμήμα, όπου παρέμεινε για δύο μέρες. Λίγες μέρες αργότερα, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 ημερών.

 

Χρειάστηκε να περάσουν 17 ολόκληρα χρόνια, ως το 1911 που γιορτάστηκε και πάλι η εργατική Πρωτομαγιά. Στο διάστημα αυτό ξέσπασαν μεγάλες απεργίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδας και σε πολλούς κλάδους, ενώ πολλά σωματεία και δευτεροβάθμιες οργανώσεις δημιουργήθηκαν.

 

Το 1911, η Φεντερασιόν Θεσσαλονίκης αναλαμβάνει τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στη Θεσσαλονίκη. Οι αστυνομικές δυνάμεις επεμβαίνουν και συλλαμβάνουν τους πρωτεργάτες, ανάμεσα σ´αυτούς τον Μπεναρόγια, που εξορίζεται στη Σερβία.

 

Την ίδια χρονιά, στην Αθήνα, αποφασίζεται να γιορταστεί εκ νέου η Πρωτομαγιά με πρωτοβουλία του Ν.Γιαννιού στο Μετς, με κεντρικό σύνθημα «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση και 8 ώρες ύπνο». Η Αστυνομία οδήγησε τους Γιαννιό, Αποστολίδη και Παπαγιάννη στα γραφεία της γιατί «δεν είχαν άδειαν», όπου τελικά αφέθηκαν ελεύθεροι.

 

Η πρωτομαγιά γιορτάζεται ξανά το 1919 σε 12 πόλεις πανελλαδικά, ένα χρόνο μετά την ίδρυση της ΓΣΕΕ. Στο μεταξύ, ψηφίστηκε ο Ν.281/1914 «περί Σωματείων» με τον οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και τα σωματεία αρχίζουν να αποκτούν καθαρά εργατικό χαρακτήρα.

 

 

Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης. Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 8 εργάτες. Σ' αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών αποτέλεσαν την έμπνευση του Ρίτσου για τον "Επιτάφιος" Τελικώς το 8ωρο στην Ελλάδα (όπως και το ΙΚΑ) από 27/6/1932

 

 

Σημειώνεται ότι στην Καισαριανή την 1η Μαΐου 1944, η εργατική Πρωτομαγιά συνέπεσε με την εκτέλεση 200 Ελλήνων πατριωτών, κομμουνιστών και αριστερών αγωνιστών, ως αντίποινα για τον φόνο ενός Γερμανού στρατηγού και των τριών συνοδών του, που έγινε στις 27 Απριλίου 1944 σε τοποθεσία κοντά στους Μολάους Λακωνίας . Οι 200 της Καισαριανής μεταφέρθηκαν απ' το στρατόπεδο Χαϊδαρίου, όπου ήταν κρατούμενοι, στο σκοπευτήριο της Καισαριανής και εκεί εκτελέστηκαν από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής. Η ίδια ημέρα είναι ημέρα ιστορικής τιμής και μνήμης.

 

Τα σημερινά αιτήματα

 

Σήμερα τα αιτήματα της εργατικής τάξης αναφέρονται σε τρέχοντα προβλήματα, ιδίως δε αυτών που προκαλούν τα μνημόνια και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφαρμόζονται. Πέρα από αυτό βέβαια δεν διαφεύγει και η αντίδρασή της στις πολεμικές επιχειρήσεις που διαρκώς μεγαλώνουν και φέρνουν τον κόσμο στο φάσμα ενός φαύλου κύκλου όλο και μεγαλύτερων πολέμων.

 

Τα αιτήματα της ΓΣΕΕ

 

 

• Άμεση κατάργηση του συνόλου των αντεργατικών μνημονιακών διατάξεων που οδήγησαν στο στραγγαλισμό των συλλογικών εργατικών δικαιωμάτων και εγγυήσεων και την εμπέδωση της εργοδοτικής αυθαιρεσίας.

• Κανένα άλλο μέτρο που θα επιβαρύνει τα συνήθη υποζύγια τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους.

• Ουσιαστικά και αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισης της ανεργίας και ανακούφισης των ανέργων.

• Διεκδικούμε, πολιτικές που θα δημιουργούν ανάπτυξη και δεν θα εντείνουν την ύφεση, εργασία με αξιοπρεπείς μισθούς και φυσικά αξιοπρεπείς συντάξεις για τους απόμαχους της εργασίας.

• Διασφάλιση από το Κράτος της βιωσιμότητας και των παροχών των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης και την επαναφορά των κύριων και επικουρικών συντάξεων σε επίπεδα αξιοπρεπούς διαβίωσης.

• Δίκαιο φορολογικό σύστημα. Όχι άλλα άδικα και υπέρμετρα βάρη, όχι στη συνέχιση της φορολογικής επιδρομής.

• Άμεση κατάργηση της εμπλοκής της κρατικής εξουσίας στον προσδιορισμό του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.

• Αποκατάσταση της διαδικασίας, του περιεχομένου και της καθολικότητας ισχύος του συνόλου των όρων (μισθολογικών και λοιπών) της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και άμεση επαναφορά σε σταθερές βάσεις των πυλώνων του συλλογικού εργατικού δικαίου για την επεκτασιμότητα των συλλογικών συμβάσεων και τη μετενέργεια του συνόλου των όρων τους.

• Αποτελεσματική προστασία της πρώτης κατοικίας. Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη!

• Καμία παρέμβαση στην αποτελεσματική άσκηση των δημοκρατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, καμία παρέμβαση στο ισχύον πλαίσιο για την ελεύθερη συνδικαλιστική δράση και την απαγόρευση του lock out (ανταπεργία) των εργοδοτών.

• Επανασύσταση των φορέων εργατικής εστίας και κατοικίας που σήμερα είναι αναγκαία κάθε άλλο παρά ποτέ και έχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη για τους αδύναμους συνανθρώπους μας.

• Διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των οργανισμών και επιχειρήσεων κοινωνικής ωφέλειας. Όχι στο ξεπούλημα των κοινωνικών αγαθών και υπηρεσιών.

• Δίκαιο φορολογικό σύστημα. Ελάφρυνση των μισθωτών και των συνταξιούχων από τα άδικα και υπέρμετρα βάση της φορολογικής επιδρομής.

• Τέλος στον αυταρχισμό και τη φτωχοποίηση.

 

 

ΑΣΒ