Οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία καθορίζουν το πρόσωπο που θα είναι Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας για πέντε χρόνια. Από το 1965, η εκλογή του Προέδρου γίνεται με άμεση και καθολική ψηφοφορία. Οι υποψήφιοι δικαιούνται να συμμετάσχουν μετά την συγκέντρωση 500 υπογραφών.

 

Η επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1848

 

Στα μέσα του 19ου αιώνα, για μιαν ακόμη φορά στην ιστορία της, η Γαλλία βρίσκεται στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Πρόκειται για εποχή-σταθμό στην ευρωπαϊκή ιστορία, εποχή που έμελλε να διαμορφώσει την πολιτική συνείδηση των λαών μέσα από μια σειρά εξεγέρσεων και αναταραχών. Η επανάσταση του Παρισιού τον Φεβρουάριο του 1848 τερμάτισε την Ιουλιανή Μοναρχία (1830-1848) και οδήγησε στη δημιουργία της Δεύτερης Δημοκρατίας παίζοντας  καθοριστικό ρόλο στα ιστορικά τεκταινόμενα καθώς έφερε στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής νέες ιδέες, φιλελεύθερες αντιλήψεις αλλά και εθνικά αιτήματα, που στην ουσία τους αμφισβητούσαν έντονα και εφ’ όλης της ύλης τη νομιμότητα των μοναρχικών καθεστώτων.

 

Τον Μάιο του 1848, η Γαλλική Συντακτική Εθνοσυνέλευση όρισε μια επιτροπή δεκαοχτώ ατόμων (μεταξύ των οποίων ήταν και ο Αλεξίς ντε Τοκβίλ) αναθέτοντάς της το καθήκον της σύνταξης ενός σχεδίου συντάγματος. Έπειτα από έντονες διαβουλεύσεις που αρκετές φορές έφτασαν στα άκρα, η επιτροπή υιοθέτησε την αρχή της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας με άμεση καθολική ψηφοφορία των ανδρών την οποία ενέκρινε η πλειοψηφία της Εθνοσυνέλευσης και συμπεριλήφθηκε  στο σύνταγμα που ψηφίστηκε στις 12 Νοεμβρίου του 1848.

 

 

 

(Καρικατούρα που απεικονίζει το παθιασμένο κλίμα της πρώτης προεδρικής εκλογής του 1848).

 

 

Δεύτερη Δημοκρατία

 

Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 1848, ο Πρόεδρος πρέπει να είναι Γάλλος, πάνω από 30 ετών και να μην έχει ποτέ απολέσει την γαλλική εθνικότητα. Εκλέγεται με άμεση ψηφοφορία των ανδρών της Γαλλίας για 4 χρόνια «και μπορεί να επανεκλεγεί μόνο μετά από την πάροδο 4 χρόνων από το πέρας της προεδρίας του»! 

 

Ο Ναπολέων Βοναπάρτης Γ΄ είναι ο πρώτος εκλεγμένος Πρόεδρος της Γαλλίας και μάλιστα από τον πρώτο γύρο, με 74% των ψήφων. Αυτή η εκλογική διαδικασία με καθολική και άμεση ψηφοφορία θα είναι μοναδική στην ιστορία της Γαλλίας μέχρι το 1965!  Η επόμενη εκλογή Προέδρου θα είχε γίνει το 1852, αν δεν είχε μεσολαβήσει το πραξικόπημα της 2ας Δεκεμβρίου 1851 που σήμανε το τέλος της Δεύτερης Δημοκρατίας…  

 

Τρίτη Δημοκρατία

Οι συνταγματικοί νόμοι του 1875 προβλέπουν την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από καθολική ψηφοφορία και με απόλυτη πλειοψηφία από τα δύο σώματα του Κοινοβουλίου σε κοινή συνεδρία ως Εθνοσυνέλευση. Η εντολή δίδεται για 7 χρόνια και ο Πρόεδρος μπορεί να επανεκλεγεί. Δεκαπέντε εκλογές διεξήχθησαν μεταξύ 1873 και 1940 και εξελέγησαν 13 Πρόεδροι.

 

 

Τέταρτη  Δημοκρατία

 

Το Σύνταγμα της 27ης Οκτωβρίου 1946 επαναλαμβάνει την αρχή της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από καθολική ψηφοφορία και με απόλυτη πλειοψηφία από τα δύο σώματα του Κοινοβουλίου σε κοινή συνεδρία, για 7 χρόνια και για μια μόνο επανεκλογή. Δυο εκλογές διεξήχθησαν ανάμεσα στο 1946 και το 1958 και εξελέγησαν δυο Πρόεδροι.

 

Πέμπτη  Δημοκρατία

 

Το Σύνταγμα του Οκτωβρίου του 1958 προβλέπει αρχικά την εκλογή Προέδρου για 7 χρόνια από τα μέλη του Κοινοβουλίου, τα Γενικά Συμβούλια και τις Εθνοσυνελεύσεις των υπερπόντιων εδαφών και εκπροσώπους των Δημοτικών Συμβουλίων. Αυτή η αρχή αλλάζει με δημοψήφισμα το 1962 κι έτσι οι εκλογές του 1965 διεξάγονται για πρώτη φορά με άμεση και καθολική ψηφοφορία και ο Πρόεδρος εκλέγεται με απόλυτη πλειοψηφία. Η διάρκεια της εντολής μειώνεται σε 5 χρόνια  το 2000. Το 2011 η ηλικία των ψηφοφόρων μειώνεται από τα 23 στα 18 έτη.  Δέκα εκλογικές αναμετρήσεις έλαβαν χώρα από το 1958, εκ των οποίων εννέα με καθολική ψηφοφορία και εξελέγησαν 7 Πρόεδροι.

 

Πηγή: Το Ποντίκι, ΞΕΝΟΦΩΝ Α. ΜΠΡΟΥΝΤΖAΚΗΣ, 21/4/2017

 

 

 

 

ΣΒ