Αποτελέσματα έργου ΕΟΧ, “Καινοτομία και Απασχολησιμότητα για γυναίκες”

Τον Ιανουάριο του 2016 μια κοινοπραξία πέντε εταίρων από την Ελλάδα και τη Νορβηγία εντάχθηκε το έργο με τίτλο «Καινοτομία και Απασχολησιμότητα για τις γυναίκες (e-women) – μια συνεργασία για την καινοτομία και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών, στο πλαίσιο του Προγράμματος Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος (ΕΟΧ – European Economic Area).

Το έργο έχει επικεντρωθεί στη διερεύνηση, ανάλυση και τεκμηρίωση των δυνατοτήτων που παρέχει το internet, τα κοινωνικά δίκτυα και  οι λοιπές Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας, σύμφωνα με τις οποίες μειώνεται το «χάσμα του φύλου» και επομένως οι εργασιακές ανισότητες και κατ’ επέκταση ενισχύεται η προώθηση νέων ευκαιριών για την Επιχειρηματικότητα και την Απασχόληση  των γυναικών όλων των ηλικιών.

Αναγκαιότητα – Σκοπιμότητα του Έργου

Σήμερα, ο ψηφιακός εγγραματισμός αποτελεί παγκόσμια προτεραιότητα. Η ραγδαία εξέλιξη των ψηφιακών τεχνολογιών και ιδιαίτερα των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) σε παγκόσμιο επίπεδο, δημιουργεί μεγάλες προκλήσεις για μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.

Η ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς (inclusive growth) σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρεται στα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως για τις γυναίκες, τους νέους και τους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας
• επένδυση σε δεξιότητες
• διά βίου εκπαίδευση που βοηθά τα άτομα όλων των ηλικιών να προβλέπουν και να διαχειρίζονται τις αλλαγές
• εκσυγχρονισμός της αγοράς εργασίας και των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας
• δικαιότερη κατανομή των ωφελειών της ανάπτυξης προς όλα τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Είναι επομένως αναμενόμενο οι κυβερνήσεις τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και σε όλο τον κόσμο να σχεδιάζουν και υλοποιούν προγράμματα και πρωτοβουλίες για την υιοθέτηση των ΤΠΕ και των στρατηγικών για την ψηφιακή ανάπτυξη προκειμένου:

• να ενδυναμωθεί το ερέθισμα για τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων με έμφαση στην τεχνολογία και στην καινοτομία
• να μειωθούν τα εμπόδια πρόσβασης στην αγορά εργασίας για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού
• να διατηρηθούν θέσεις εργασίας και να δημιουργηθούν νέες «μόνιμες» θέσεις
• να υποστηριχτεί η ανταγωνιστικότητα, η καινοτομία και η εξωστρεφής δραστηριότητα των επιχειρήσεων
• να βελτιωθεί η κοινωνικής ευημερία και η ποιότητας ζωής των πολιτών
• να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα και η διαφάνεια στη δημόσια διοίκηση

Η ψηφιακή οικονομία και οι τομείς των ΤΠΕ αναπτύσσονται γρηγορότερα (επτά φορές) σε σύγκριση με τους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας και αποτελεί συνεπώς μία από τις επτά βασικές εμβληματικές πρωτοβουλίες (flagship initiatives) της στρατηγικής για την Ευρώπη 2020.

Ταυτόχρονα, από τις περισσότερες µέχρι σήµερα µελέτες προκύπτει ότι η Ευρώπη βρίσκεται συνεχώς αντιµέτωπη µε ένα όλο και πιο διευρυνόµενο χάσµα ψηφιακών δεξιοτήτων. Το γεγονός αυτό, αποτελεί επακόλουθα έναν σηµαντικό παράγοντα ανησυχίας, ακριβώς λόγω της στρατηγικής σηµασίας των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για µια πιο ανταγωνιστική οικονοµία σε διεθνές επίπεδο.

Στο ήδη υπάρχον πρόβληµα της έλλειψης στελεχών ΤΠΕ στην Ευρωπαϊκή Αγορά εργασίας, προστίθεται ακόµα πιο έντονα, το πρόβληµα της χαµηλής εκπροσώπησης των γυναικών στα επαγγέλµατα που σχετίζονται µε τις ΤΠΕ.

Στην Ελλάδα της προσπάθειας για έξοδο από την κρίση και τη συνεχιζόμενη ύφεση, οι ΤΠΕ βρίσκονται, τουλάχιστον θεωρητικά,  στον πυρήνα του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας, τόσο ως κλαδικό οικοσύστημα από την οπτική πλευρά της προσφοράς όσο και ως διαδικασία ενσωμάτωσης / διάχυσης της χρήσης τους σε κάθε πτυχή της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής της χώρας.

Ωστόσο σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, η Ελλάδα, κατατάσσεται στην 26η θέση, μεταξύ των 28 κρατών – μελών της Ε.Ε. με βάση τον δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας της Eυρωπαϊκής Επιτροπής για το 2017.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της ετήσιας έρευνας της Κομισιόν, η Ελλάδα σημείωσε ελάχιστη πρόοδο, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, και ως εκ τούτου, επισημαίνεται ότι το χαμηλό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων μπορεί να δράσει ως τροχοπέδη για την περαιτέρω ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας.

Περιεχόμενα του Έργου

Το έργο περιλαμβάνει:

• Έρευνα και κοινωνική ανάλυση για την επίδραση των τεχνολογιών ΤΠΕ στην Επιχειρηματικότητα και την Απασχολησιμότητα, μέσω έρευνας πεδίου σε 1000 γυναίκες όλων των ηλικιών στο σύνολο της Επκράτειας, ομάδας εστίασης (focus group) και προσωπικών συνεντεύξεων με γυναίκες και άνδρες που κατέχουν θέσεις ευθύνης
• Μελέτη για τις νέες τάσεις της απασχολησιμότητας & της επιχειρηματικότητας στις γυναίκες
• Πιλοτική e-learning πλατφόρμα και εκπαιδευτικό υλικό σύμφωνα με τις ανάγκες που προσδιορίστηκαν στην έρευνα
• Σχέδιο Δράσης για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων και τη Δημιουργία ενός Κέντρου Καινοτομίας για τις γυναίκες, με έμφαση σε δραστηριότητες ΤΠΕ (Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνίας)

Συμπεράσματα

Τα βασικότερα συμπεράσματα της έρευνας πεδίου σταχυολογούνται ως εξής:

• το 38.6% των συμμετεχουσών θεωρεί ότι οι άνδρες υπερτερούν όσον αφορά τις δεξιότητες ΤΠΕ.
• το 49.3% θεωρεί ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε θέσεις ευθύνης.
• Οι δεξιότητες που θα πρέπει να έχουν οι γυναίκες στο τομέα της απασχόλησης τον 21ο αιώνα είναι οι δεξιότητες επικοινωνίας, οι δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, η ομαδική εργασία και οι διαπροσωπικές δεξιότητες.
• Οι γυναίκες στην πλειοψηφία τους, πιστεύουν ότι δεν υπάρχει διάκριση στο επιχειρείν μεταξύ ανδρών και γυναικών.
• Το 76.8% των συμμετεχουσών στην έρευνα θεωρεί ότι ο αριθμός των γυναικών επιχειρηματιών σε τομείς που απαιτούν δεξιότητες ΤΠΕ είναι χαμηλός.
• Το 90.1% των συμμετεχουσών γυναικών θεωρεί ότι το πεδίο της ψηφιακής επιχειρηματικότητας αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς δείκτες της επιτυχίας στην οικονομία του 21ου αιώνα.
• Ως σημαντικότερες για την επιχειρηματικότητα αναδείχθηκαν η καινοτομία και το όραμα/φαντασία, οι οργανωτικές ικανότητες, η δημιουργικότητα, οι ικανότητες διαπραγμάτευσης η επινοητικότητα και η πρωτοβουλία.
• Το 54.4% των γυναικών θεωρεί ότι οι γυναίκες δεν είναι εξίσου παρακινούμενες για σπουδές σε σχέση με τους άνδρες.
• Το 68.0% θεωρεί ότι υπάρχει χάσμα μεταξύ των φύλων τόσο στα επαγγέλματα πληροφορικής όσο και στα νέα επαγγέλματα που συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες της επικοινωνίας.
• Το 77.9% των συμμετεχουσών γυναικών στην έρευνα θεωρεί ότι οι γυναίκες υπό-εκπροσωπούνται στους κλάδους ΤΠΕ.
• Το 56.3% θεωρεί ότι οι γυναίκες έχουν διαφορετική στάση απέναντι στους υπολογιστές σε σχέση με τους άνδρες.
• Το 80.5% των συμμετεχουσών στην έρευνα ανέφερε ότι δεν είναι ενημερωμένες για επιμορφώσεις σε δραστηριότητες ΤΠΕ.
• Το 90.9% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρεί ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν κενά και αναντιστοιχίες μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης ηλεκτρονικών δεξιοτήτων.
• Το 18.1% των γυναικών ανέφερε ότι το επίπεδο επάρκειας του στη χρήση των ΤΠΕ είναι το βασικό. Το 44.5% αξιολόγησε το επίπεδο του ως μέτριο και το 37.4% ως προχωρημένο.
• Το 43.3% των γυναικών θα ήταν πάρα πολύ πρόθυμο, το 25.7% πολύ πρόθυμο και το 23.7% αρκετά πρόθυμο για τη συμμετοχή σε εκπαιδευτικές δράσεις μέσα από το διαδίκτυο.
• Το 33.0% των γυναικών  αξιολόγησε τις ΤΠΕ στην εργασία ως εξαιρετικά σημαντικές, το 34.6% πολύ σημαντικές και το 28.1% σημαντικές.
• Το υψηλό εκπαιδευτικό εκπαιδευτικό επίπεδο συσχετίζεται με αυξημένη επάρκεια στη χρήση των ΤΠΕ και προθυμία για επέκταση της γνώσης σε θέματα ΤΠΕ.
• Οι γυναίκες που μένουν στο εξωτερικό είναι λιγότερο πρόθυμες να επεκτείνουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους στις ΤΠΕ.
• Οι ανύπαντρες γυναίκες θεωρούν αφενός ότι οι γυναίκες συναντάνε δυσκολίες σε θέσεις manager και σε θέσεις λήψης αποφάσεων αφετέρου οι άνδρες και οι γυναίκες δεν είναι εξίσου παρακινούμενοι για σπουδές και σταδιοδρομίες σε ΤΠΕ.
• Η εκπροσώπηση των γυναικών στους κλάδους ΤΠΕ και το χάσμα μεταξύ των φύλων τόσο στα επαγγέλματα πληροφορικής όσο και στα νέα επαγγέλματα που συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες της επικοινωνίας,  αυξάνονται όσο αυξάνεται και ο πληθυσμός.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του έργου: http://www.iewomen.eu

Το έργο χρηματοδοτείται από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου υπό τον έλεγχο της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Τεχνολογίας, Project “3889” of EEA, GR07