Άρθρο. Ο κίνδυνος της μονοπώλησης- βίντεο

Η ψήφιση του πολυνομοσχεδίου: «μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο εφαρμογής  του ν.4046/2012 και άλλες διατάξεις», δεν ανέδειξε μόνο τις άμεσες επιπτώσεις σε ορισμένους κλάδους από την ανατροπή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας τους, στο όνομα της «απελευθέρωσης» της επιχειρηματικότητας και του ανταγωνισμού. Ανέδειξε μεταξύ άλλων και ένα σοβαρό κίνδυνο που απειλεί την ελληνική κοινωνία. Ο κίνδυνος της μονοπώλησης!

Ο κίνδυνος της μονοπώλησης, επισημαίνεται σχεδόν καθημερινά από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθήνας σε όλους τους τόνους και κάθε ευκαιρία.

Δεν εισακούεται και δυστυχώς πολύ γρήγορα, όπως τόσες άλλες φορές, θα βλέπουμε τα αρνητικά αποτελέσματα και θα έχουμε μείνει μόνο με την ικανοποίηση ότι «τα είπαμε»! Όταν μια κυβέρνηση δεν στήνει «αυτί» στους κλάδους και στις επιχειρήσεις που σηκώνουν στις πλάτες τους την κρίση και νομοθετεί με βάση τις αποδεδειγμένα λαθεμένες πολιτικές της τρόικας, καμία σωστή κριτική δεν μπορεί να διορθώσει την πολιτική της.

 

 Ακόμη και τα 10 ερωτήματα που έθεσε με το σχετικό δελτίο τύπου το ΕΕΑ, αφορούν τα τεράστια προβλήματα που αναμένουν την κοινωνία από τις πολιτικές που ασκούνται. Για του λόγου το αληθές παραθέτουμε τα δύο πρώτα:

1. Ποιο είναι το εύλογο χρονικό διάστημα εντός του οποίου πρέπει να αποδώσουν υπέρ του ελεύθερου ανταγωνισμού και του καταναλωτή οι ρυθμίσεις για το άνοιγμα των επαγγελμάτων και τι μέτρα πρόκειται να λάβει η κυβέρνηση αν δεν μειωθούν οι τιμές στο γάλα, το ψωμί, τα βιβλία και τα φάρμακα ;
2. Πως προτίθεται να προστατεύσει η κυβέρνηση τους μικρούς εκδοτικούς οίκους, τους φαρμακοποιούς και τους αρτοποιούς και τους κτηνοτρόφους σε περίπτωση που οι διατάξεις του πολυνομοσχεδίου οδηγήσουν σε γιγάντωση μεγάλες ξένες πολυεθνικές ή εγχώρια μονοπώλια ;

 

Χωρίς περιστροφές, η μονοπώληση είναι κίνδυνος για την κοινωνία γιατί κάθε μονοπωλιακή κυριαρχία, εξ ορισμού απελευθερώνει τις χειρότερες δυνάμεις του συστήματος, όπως η ομηρία των καταναλωτών, η καταστροφή κάθε πιθανού ανταγωνιστή στη γέννησή του και φυσικά η απόσπαση μονοπωλιακού υπερκέρδους, με επιβολή αυθαίρετων τιμών, πάνω από την αξία, στα εμπορεύματα.

 

Δεν πρόκειται για σενάριο ιδεοληψίας και φαντασίας αλλά για μια πραγματικότητα που έρχεται με σταθερά επιταχυνόμενα βήματα. Το ότι αυτό τον καιρό πήρε μεγαλύτερη δημοσιότητα ο κίνδυνος της μονοπώλησης, δεν είναι γιατί δεν επισημαίνονταν παλιότερα. Είναι γιατί οι κλάδοι που παλιότερα απελευθερώθηκαν, όπως των τροφίμων, των καυσίμων, των μεταφορών κ.α. δεν οδήγησαν σε φθηνότερε τιμές και επιπλέον αφανίστηκαν και αφανίζονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες υποτίθεται ότι θυσιάστηκαν στο βωμό της φθηνότερης τιμής και των καλύτερων υπηρεσιών για τους καταναλωτές!

 

Οι μεταβολές που το πολυνομοσχέδιο έφερε στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας στους κλάδους φαρμάκου, βιβλίου, άρτου και εν μέρει στο γάλα, ντύθηκαν μεν με το όραμα της «φθηνότερη τιμής» αλλά είναι πλέον αδύνατο να αποκρυβεί η το «στρώσιμο του χαλιού»  που γίνεται σε μεγάλες μονοπωλιακές αλυσίδες να αλώσουν την αγορά.

 

Η κοινή γνώμη μετρούσε τα επιχειρήματα, μετρούσε ανάλογα εγχειρήματα στο παρελθόν, προσπαθούσε να δει το μέλλον και μάλλον τρομοκρατημένη άρχισε να πιστεύει ότι οι εκπρόσωποι των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, δεν μιλάνε πια σαν συντεχνίες αλλά και σαν κομμάτι της κοινωνίας που απειλείται από τη μονοπώληση. Σήμερα η κοινή γνώμη μάλλον πιστεύει ότι οι «απελευθερώσεις» που επιβάλλουν η τρόικα και ο ΟΟΣΑ(*), οδηγούν σε κυριαρχία μονοπωλίων, καταστροφή μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αύξηση της ανεργίας και σε αποτροπή  ή αφανισμό μικρών επενδύσεων, άκρως απαραίτητων για την οικονομία μας και για την αντιμετώπιση της κρίσης. Βλέπει δηλαδή το καταστροφικό και όχι το αναπτυξιακό σενάριο.

 

Είναι εντελώς άλλο να  επισημαίνει μια κυβέρνηση αγκυλώσεις και αναντιστοιχίες προσφοράς και απολαβής σε κάποιους κλάδους και μέσα από σχεδιασμένα μέτρα συνενώσεων – συγχωνεύσεων και προγραμματισμένης ανάπτυξης να φύγει η οικονομία προς το μέλλον και άλλο να αποφασίζεται με νόμο η καταστροφή/τιμωρία των «απείθαρχων» (σε τι;) για να έρθουν ξένοι, ή ντόπιοι μεγάλοι, υποτίθεται καλοί, αντικαταστάτες – επιχειρήσεις.  

 

Πρέπει να επισημάνουμε ότι η συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου είναι μια αντικειμενική διαδικασία που παράγεται από τις νομοτέλειες του συστήματος για διαρκώς και μεγαλύτερες επιχειρήσεις που επιτυγχάνουν καινοτομίες, οικονομίες κλίμακας και καλύτερες τιμές. Αυτό βέβαια  ισχύει σε ομαλές οικονομικές διαδικασίες. Όταν όμως, καλούνται τρίτες δυνάμεις που ονομάζονται «επενδυτές», να εξοντώσουν με δοτά προνόμια, τις μικρές επιχειρήσεις για το «έγκλημα» της καθυστέρησης της οικονομίας και ο κοινωνικός και κυβερνητικός αντιμονοπωλιακός έλεγχος χαλαρώσει (όπως συμβαίνει τώρα δυστυχώς), αυτή η διαδικασία μετατρέπεται στο αντίθετο, δηλαδή σε μια κυριαρχία με σκοπό το εύκολο κέρδος, χωρίς η κοινωνία να απολαύσει τα πλεονεκτήματα των φθηνών τιμών, της ανάπτυξης και των δυνατοτήτων επιλογής. Μιλάμε για ομηρία μιας κοινωνίας!

 

Ως που θα φτάσουμε όμως σε αυτή την τρελή κούρσα καταστροφής των μικρομεσαίων, βορρά στο βωμό των πολυεθνικών; Το ΕΕΑ μίλησε για το φόβο προγραμματισμένης προγραφής σχεδόν των μισών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μπορεί όμως να φανταστεί κανείς ανάπτυξη με σπουδαίες μεγάλες επιχειρήσεις πάνω σε μια Σαχάρα μικρομεσαίων επιχειρήσεων; Είναι αδύνατο. Το μικρό κεφάλαιο όταν ληφθεί συνολικά είναι όχι μόνο πιο μεγάλο από τα μεγάλα κεφάλαια αλλά αποτελεί και το υπόβαθρο επιβίωσης κάθε μεγάλης επένδυσης. Ας μη το ξεχνάνε αυτό οι κυβερνήσεις για να μην έρθουν εκ των υστέρων, όπως το ΔΝΤ, και να πουν απλώς «συγνώμη λάθος», με ανεπανόρθωτα όμως αποτελέσματα.

Υποσημειώνουμε εδώ μια εκτρωματική κατάσταση που διαμορφώνεται στην ελληνική οικονομία. Όπως δείχνουν τα στοιχεία του ΕΕΑ, από τη μια κλείνουν οι οργανωμένες μικρομεσαίες  επιχειρήσεις και από την άλλη αντικαθίστανται ως μονάδες από μικρές ατομικές επιχειρήσεις κυρίως ελαφρών υπηρεσιών, χαμηλής οργανικής σύνθεσης (έντασης) κεφαλαίου. Αυτό σημαίνει τόσο πτώση του  αρχικού κεφαλαίου επένδυσης (έναρξης) στις μικρομεσαίες, όσο και της οργανικής σύνθεσης (έντασης) του κεφαλαίου ενώ η έξοδος από την κρίση και η ανάπτυξη επιβάλουν αύξηση.  Ταυτόχρονα ανοίγει το έδαφος γιγάντωσης των μεγάλων επιχειρήσεων και διεύρυνσης της απόστασης από τις μικρές επενδύσεις, πράγμα άκρως επικίνδυνο για τη συνοχή κάθε οικονομίας.

Η ομαλή ανάπτυξη και όχι η αναπαραγωγή μιας κατάστασης, ακόμη πιο στρεβλής από αυτή που έφερε την κρίση, απαιτεί την ομαλή αύξηση της μέσης επένδυσης των επιχειρήσεων και της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, χωρίς διεύρυνση της απόστασης μικρών και μεγάλων επενδύσεων για να υπάρχει παραγωγική ακολουθία και επικοινωνία μεταξύ των επιχειρήσεων και όχι οργανική αποκοπή μεταξύ τους. Αυτός ο διχασμός που απειλεί την οικονομική συνοχή, αποτελεί άλλον έναν μεγάλο  κίνδυνο που ελλοχεύει από τη μονοπώληση.

 

Σ.Β.

(*)

Στη συνέντευξη τύπου, της 28/3, των κλάδων άρτου, γάλακτος, φαρμάκου και βιβλίου, κατά του πολυνομοσχεδίου που ανοίγει το δρόμο στη μονοπώληση, το μέλος του ΔΣ του ΕΕΑ και πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού του Επιμελητηρίου κ. Γιώργος φλωράς, κατάγγειλε ότι στα συρτάρια της Επιτροπής Ανταγωνισμού «αραχνιάζουν» ανέλεγκτες υποθέσεις καραμπινάτων καρτέλ, προφανώς λόγω παρέμβασης ισχυρών συμφερόντων. Ανέφερε ακόμη ότι η λεγόμενη έκθεση του ΟΟΣΑ για την απελευθέρωση των επαγγελμάτων, ήταν απλώς έκθεση Ελλήνων παραγόντων οπαδών ισχυρών συμφερόντων, γι αυτό ο ΟΟΣΑ δεν ανέλαβε στην ευθύνη για τα γραφόμενα στην έκθεσή του (!) ενώ και από ελληνικής πλευράς δεν έχει επισήμως παραληφθεί στο σύνολό της, παρότι έχει ήδη νομοθετηθεί! Πρόκειται για πρωτοφανές σκάνδαλο, ένας Οργανισμός να μην αναλαμβάνει την ευθύνη όσων λέει σε υποτιθέμενη έκθεσή/μελέτη του και μια κυβέρνηση να μη την παραλαμβάνει αλλά να τη νομοθετεί!