Γ. Χατζηθεοδοσίου στη “Δημοκρατία”: Εθνική στρατηγική για τον πρωτογενή τομέα

Άρθρο του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμου Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πειραιά, στην εφημερίδα “Δημοκρατία” (06/02/2024).

---

Το τελευταίο διάστημα ο αγροτικός κόσμος βρίσκεται σε αναβρασμό. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στο επίκεντρο των κινητοποιήσεων, βρίσκεται η εκτόξευση του κόστους παραγωγής εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, αλλά και οι ρυθμίσεις στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης, που οδηγούν σε συρρίκνωση της πρωτογενούς παραγωγής – ενώ την ίδια ώρα εντείνεται ο ανταγωνισμός από τρίτες χώρες, οι οποίες δεν δεσμεύονται από αντίστοιχες ρυθμιστικές προδιαγραφές.

Η Κοινή Αγροτική Πολιτική φαίνεται ότι στην παρούσα συγκυρία δεν επιτελεί τον σκοπό της. Είναι προφανές ότι θα απαιτηθεί αναθεώρηση, με βάση τις νέες συνθήκες.

Η Ελλάδα οφείλει να έχει ενεργό και ουσιαστικό ρόλο στη λήψη των σχετικών αποφάσεων. Στη χώρα μας ο πρωτογενής τομέας είναι βασικός πυλώνας ανάπτυξης, αλλά και κοινωνικής συνοχής, συνεισφέροντας πάνω από 6 δισ. προστιθέμενης αξίας, έχοντας τριπλάσια συμμετοχή στο ΑΕΠ σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ε.Ε. και στηρίζοντας πάνω από το 10% της συνολικής απασχόλησης.

Την ίδια στιγμή, όμως, αντιμετωπίζει προβλήματα όπως το αυξημένο κόστος παραγωγής, η χαμηλή παραγωγικότητα, ο μικρός και κατακερματισμένος κλήρος, η περιορισμένη εξωστρέφεια και η μικρή διείσδυση στις ξένες αγορές.

Είναι ευθύνη της Πολιτείας να εφαρμόσει μια συγκροτημένη εθνική στρατηγική για τον εγχώριο πρωτογενή τομέα. Μια στρατηγική, που θα του επιτρέψει να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητά του, να αξιοποιήσει πλεονεκτήματα – όπως η υψηλή ποιότητα των ελληνικών προϊόντων – και να ανταποκριθεί σε ευκαιρίες, όπως είναι η στροφή των καταναλωτών στην υγιεινή διατροφή και σε φυτικά προϊόντα.

Πέρα από τις διεκδικήσεις στο πλαίσιο της αναμόρφωσης της ΚΑΠ, θα πρέπει να υλοποιηθεί ένα πλέγμα μέτρων και πολιτικών σε εθνικό επίπεδο, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το ΠΔΕ. Στις παρεμβάσεις θα πρέπει να περιλαμβάνονται μέτρα για την μείωση του κόστους παραγωγής. Ήδη οι Έλληνες αγρότες ζητούν την κατάργηση του ειδικού φόρου πετρελαίου. Παράλληλα απαιτούνται, ενισχύσεις για την ανάπτυξη της αγροτικής επιχειρηματικότητας, μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού, βελτίωση των δημόσιων υποδομών στη γεωργία, καθώς και ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών για την αντιμετώπιση των παράνομων «ελληνοποιήσεων» αγροτικών προϊόντων. Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί και στον έλεγχο των τιμών από «το χωράφι στο ράφι», σε μία προσπάθεια πάταξης της αισχροκέρδειας, περιορισμού της ακρίβειας και ουσιαστικής στήριξης του αγροτικού εισοδήματος αλλά και της κοινωνίας.

Επίσης να δοθεί έμφαση στην οικοδόμηση συνεργασιών, με άλλους κλάδους της οικονομίας – κυρίως τη μεταποίηση και τον τουρισμό.

Στα επόμενα χρόνια, ο πρωτογενής τομέας οφείλει και μπορεί να αποκτήσει ρόλο – κλειδί στην προσπάθεια της χώρας για μετάβαση σε ένα νέο, ανθεκτικό παραγωγικό μοντέλο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με αποτελεσματική διεκδίκηση στην Ευρώπη, αλλά και με εθνικές πολιτικές που ξεκλειδώνουν τις αναπτυξιακές δυνατότητες του κλάδου και προσθέτουν αξία στο σύνολο της εθνικής οικονομίας.