Γ. Χατζηθεοδοσίου: BREXIT. Συνέπειες, ευκαιρίες και προβληματισμοί

Η απόφαση των Άγγλων πολιτών να βαδίσει η χώρα τους έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργεί νέα δεδομένα

Μοιράσου το στο

Άρθρο του προέδρου του

Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας

κ. Γιάννη Χατζηθεοδοσίου

στην εφημερίδα THESSNEWS της 14^ης Απριλίου 2017

με τίτλο: BREXIT. Συνέπειες και ευκαιρίες για την ελληνική οικονομία

Χωρίς καμία αμφιβολία, ζούμε ιστορικές στιγμές. Η απόφαση των Άγγλων πολιτών να βαδίσει η χώρα τους έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργεί νέα δεδομένα και τώρα που έφτασε η ώρα της εφαρμογής του αποκαλούμενου BREXIT αναμένεται ένα ντόμινο συνεπειών που θα επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία και βεβαίως και την ελληνική.

Τεράστιες αλλαγές σηματοδοτούνται όμως και σε πολιτικό επίπεδο, καθώς είναι πλέον ξεκάθαρο ότι αυξάνεται διαρκώς ο ευρωσκεπτικισμός και αλλάζει δραματικά το τοπίο, όχι μόνο για τη «Γηραιά Ήπειρο», αλλά για τον κόσμο ολόκληρο.

Η αγωνία είναι στραμμένη τώρα στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για την εφαρμογή της εξόδου της Αγγλίας από την Ε.Ε., δηλαδή τι ακριβώς θα ισχύσει και πώς θα ολοκληρωθεί αυτή η μετάβαση στη νέα πραγματικότητα. Το βέβαιο είναι ότι θα υπάρξουν πλήθος συνεπειών, κάποιες από τις οποίες θα αντιληφθούμε αμέσως, ενώ για ορισμένες άλλες θα χρειαστούμε περισσότερο χρόνο.

Εκτίμησή μου είναι ότι οι περισσότερες συνέπειες θα είναι αρνητικές για το κάποτε μεγάλο οικοδόμημα της Ενωμένης Ευρώπης και για την Ελλάδα, χωρίς όμως να αποκλείεται κάποιες να έχουν τελικά θετικό πρόσημο, ενώ βέβαια υπάρχουν αυτή τη στιγμή πολλά ερωτηματικά για το μέλλον.

Επιγραμματικά ορισμένες από τις συνέπειες που θεωρώ ότι θα βρούμε άμεσα μπροστά μας ως Ελλάδα:

Ξεκινώντας από τις αρνητικές

Φοβάμαι ότι επειδή θα κλείσουν πολλές πολυεθνικές εταιρείες στην Αγγλία, αυτό θα επηρεάσει και τις θέσεις εργασίας για πολλούς 'Έλληνες που ήδη απασχολούνται σε αυτές.

Τα τελευταία χρόνια αρκετοί συμπατριώτες μας ζουν και εργάζονται στην Αγγλία. Όσοι έχουν συμπληρώσει πενταετία έχουν εξασφαλίσει κάποια δικαιώματα. Τι θα γίνει όμως με όσους δεν θα τα έχουν εξασφαλίσει τη χρονική στιγμή που θα ολοκληρωθεί και τυπικά το brexit;

Είναι γνωστό ότι ένας πολύ μεγάλος αριθμός Ελλήνων φοιτητών επιλέγουν για τις σπουδές τους τα φημισμένα αγγλικά πανεπιστήμια. Με τα νέα δεδομένα ανησυχώ ότι η επιλογή θα γίνει πλέον πιο δαπανηρή λόγω της πιθανής αύξησης των διδάκτρων αλλά και του κόστους διαβίωσης. Φοιτητές που ξεκίνησαν φέτος ή πέρσι, κινδυνεύουν να τους βρει το brexit με τελείως διαφορετικά οικονομικά δεδομένα, κάτι που μπορεί να σημαίνει και επιπλέον επιβάρυνση για πάρα πολλές ελληνικές οικογένειες.

Είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν πολλές αλλαγές στις εμπορικές σχέσεις της Αγγλίας με τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη, άρα και με την Ελλάδα. Αυτό αναμένεται να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στην πρόσβαση ελληνικών επιχειρήσεων και στην προώθηση ελληνικών προϊόντων προς την αγορά της Αγγλίας. Γενικότερα μόνο ανησυχία προκαλεί η δυσκολία στη διακίνηση προϊόντων και αγαθών, ενώ υπάρχει ο ορατός κίνδυνος να επηρεαστούν αρνητικά οι παραγωγικές δραστηριότητες και εντός της χώρας μας για όσες επιχειρήσεις είχαν συνάψει εμπορικές σχέσεις με την αγγλική αγορά. Μην ξεχνάμε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά των ελληνικών φαρμακευτικών προϊόντων και την τρίτη των ελληνικών αγροτικών προϊόντων.

Πολλές αγγλικές εταιρείες αλλά και απλοί πολίτες διέθεταν σημαντικά ποσά σε επενδύσεις που έκαναν στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν αρκετοί Άγγλοι που έχουν αγοράσει εξοχικές κατοικίες στη χώρα μας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα και να ωφεληθεί η κτηματαγορά αλλά και να επιλέγουν μόνιμα την Ελλάδα ως τόπο διακοπών. Τώρα φοβάμαι ότι με τις αναταραχές που θα προκληθούν στην οικονομία τους δεν θα ρισκάρουν σε ανάλογες κινήσεις, ενώ παραμένει μεγάλο το ερωτηματικό για τη δυνατότητα πολλών από τους Άγγλους να επιλέγουν να περάσουν τις διακοπές τους εκτός της χώρας τους. Οι πιθανές απώλειες για τον τουρισμό μας είναι μεγάλες, καθώς υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο επισκέπτονται την Ελλάδα για διακοπές 2 εκατομμύρια Βρετανοί τουρίστες.

Μεγάλες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες, μία σημαντική δύναμη για την ελληνική οικονομία, έχουν ως γνωστόν την έδρα τους στο Λονδίνο. Το brexit ενδεχομένως να σημάνει και την αλλαγή έδρας, δηλαδή τη μετεγκατάστασή τους, κάτι που προϋποθέτει κόστος, που ίσως καλυφθεί από μείωση των επενδύσεών τους, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την απασχόληση στον κλάδο και τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξής του.

Παρόλα αυτά, εκτιμώ ότι μπορεί να υπάρξουν και ορισμένες θετικές συνέπειες για την Ελλάδα.

Με δεδομένο ότι πλέον ξετυλίγεται το πουλόβερ της κατ’ ευφημισμόν Ενωμένης Ευρώπης, θέλω να πιστεύω ότι σε πολιτικό επίπεδο μπορεί το brexit να σημάνει και την αλλαγή πολιτικής που ασκείται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι καιρός να σταματήσει αυτή η ανισότητα που παρατηρείται και που είναι ένας σοβαρός λόγος για τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται η χώρα μας. Επειδή ήδη αυξάνεται ο ευρωσκεπτικισμός και ο λαϊκισμός και μαζί τους οι τάσεις απόσχισης από την ΕΕ μεγάλων κρατών, όπως η Γαλλία, είναι πιθανό μπροστά στον κίνδυνο διάλυσης της Ένωσης να χαραχθεί μία διαφορετική πολιτική που θα έχει θετικότερες συνέπειες για χώρες όπως η Ελλάδα, ενώ μπορεί να βάλει τέλος στις ακραίες φωνές που βρήκαν την αφορμή να ακουστούν.

Δεν αποκλείεται αυτή η εξέλιξη με το ΒγθχϊΙ να αποτελέσειτην απαρχή για μία σειρά στενότερων συνομιλιών και διακρατικών συμφωνιών μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδας. Εκτιμώ ότι θα μπουν πολλά προσκόμματα από τις Βρυξέλλες, όμως δεν μπορώ να αποκλείσω και τίποτα, καθώς ακόμα είναι όλα ρευστά. Και η αισιόδοξη άποψη είναι ότι ενδεχομένως να υπάρξει κάποια συμμαχία που μπορεί να αποφέρει και κάποια οφέλη για την ελληνική οικονομία