Θετικές θα είναι οι συνέπειες για την ελληνική οικονομία των αποφάσεων του Eurogroup, εκτίμησαν ο συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας, και ο καθηγητής Πάνος Καζάκος, μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Γραφείου, κατά την ενημέρωση της Επιτροπής Προϋπολογισμού της Βουλής, επί της τριμηνιαίας Έκθεσης, για το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου 2016 – Μαρτίου 2016.

 

Η παρούσα έκθεση εξετάζει την τήρηση των δημοσιονομικών στόχων της ελληνικής οικονομίας που τίθενται στον Κρατικό Προϋπολογισμό και στα Μεσοπρόθεσμα Δημοσιονομικά Πλαίσια Στρατηγικής, τα οποία έχουν ψηφιστεί από την Βουλή των Ελλήνων. Επικεντρώνεται στο πρώτο τρίμηνο του 2016. Η έκθεση συντάχθηκε με βάση το σημερινό πλαίσιο πολιτικής, όπως αυτό διαμορφώνεται από τις συμφωνίες που έχει πραγματοποιήσει η κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ε.Ε.), τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (Ε.Μ.Σ.) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ.). Λαμβάνει, επίσης, υπόψη της όλη την τρέχουσα συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με την αναθεώρηση της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα της Ευρωζώνης.

 

Σύνοψη και Συμπεράσματα

 

Μετά την «αξιολόγηση»: Αποφεύγουμε παράταση της ύφεσης;

1. Οι αναμενόμενες (υπό όρους) θετικές επιπτώσεις της αξιολόγησης

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς ολοκληρώνε-ται αν δεν συμβούν αιφνίδιες πολιτικές εκπλήξεις,¹ επομένως θα προχωρήσει τότε η πρώτη αξιολόγηση της εφαρμογής του τρίτου προγράμματος προσαρμογής (=Μνημονίου) και θα ακολουθήσει η εκταμίευση δόσεων της δανειακής σύμβασης. Αν όλα πάνε καλά θα αφήσουμε πίσω τη φάση κατά τη διάρκεια της οποίας πολλοί πολιτικοί «φλέρταραν με αυταπάτες» – για να χρησιμοποιήσουμε την ειλικρινή δήλωση του Προέδρου της Βουλής Ν. Βούτση.²
Παρά τις επιφυλάξεις για το τελικό «μείγμα πολιτικής», η εξέλιξη θα είναι καλή για πολλούς λόγους: Θα εκπέμπει το μήνυμα ότι η κυβέρνηση έχει οριστικοποιήσει την απόφασή της για την επιλογή του δρόμου που θα ακολουθήσει η χώρα για να επιτύχει όσο γίνεται τους δημοσιονομικούς στόχους του προγράμματος προσαρμογής και των μεταρρυθμίσεων. Αυτό μπορεί να συμβάλει σε σταθεροποίηση ή/ και βελτίωση του πολιτικού και οικονομικού κλίματος την επόμενη περίοδο και, επομένως, στην αποκατάσταση της αξιοπιστίας και της αποτελεσματικότητας στην πολιτική (αν δεν εξουδετερωθεί από άλλες ενυπάρχουσες τάσεις και δομές).

Η αναμενόμενη πλέον ρύθμιση των «κόκκινων δανείων» θα συμπληρώσει την ανα-κεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την εξομάλυνση των συνθηκών χρηματοδότησης της οικονομίας από το τραπεζικό σύστημα.

Λογικά αναμένουμε ότι θα δοθεί επιπλέον ώθηση στις οικονομικές δραστηριότητες, αν, όπως διαφαίνεται αρχίσουν να υλοποιούνται και άλλες μεταρρυθμίσεις, για τις οποίες η χώρα δεσμεύθηκε το καλοκαίρι, όπως για παράδειγμα, οι ιδιωτικοποιήσεις. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει ήδη εξαγγείλει ότι θα εντάξει και την Ελλάδα στο περιβόητο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (= επαναγοράς κρατικών ομολόγων) που ήδη τρέχει για άλλες χώρες. Τέλος, μετά από μια συμφωνία, θα επιταχυνθεί η άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.

Εκτός τούτου η συμφωνία θα επιτρέψει την εκταμίευση των επόμενων δόσεων της δανειακής σύμβασης αποτρέποντας μια καταστροφική νέα κρίση ρευστότητας στο Δημόσιο και στην ιδιωτική οικονομία. Η σημασία τους μπορεί καλύτερα να καταδειχθεί, αν λάβουμε υπόψη ότι μέρος τους προορίζεται για να εξοφλήσει το Κράτος οφειλές του προς τους προμηθευτές, πράγμα που θα συμβάλει στην ανάκαμψη της οικονομίας. Το 2015 δόθηκαν στην Ελλάδα € 26 δισ., μέρος των οποίων κάλυψε την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και μερικές ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Είναι αλήθεια ότι τα προβλεπόμενα μέτρα στη φορολογία και στο ασφαλιστικό θα επηρεάσουν υφεσιακά την οικονομία.

Όμως δεν πρέπει να απομονώνεται η επίδραση αυτή για να ασκηθεί κριτική.

Η υπό διαμόρφωση συμφωνία με τους θεσμούς πρέπει να κρίνεται συνολικά και να μην παραβλέπονται οι θετικές επιπτώσεις που αναφέραμε.

Με τη συμφωνία (συνολικά και για να μη χάνουμε το δάσος κοιτάζοντας τα δένδρα) δημιουργούνται προϋποθέσεις για να αποτραπεί η παγίωση μιας κατάστασης που χαρακτηρίζεται από αυξανόμενες επιβαρύνσεις του ιδιωτικού τομέα, μείωση των εισοδημάτων στο δημόσιο τομέα, περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων, έξοδο επιχειρήσεων σε γειτονικές χώρες που φαίνεται ότι προσφέρουν καλύτερο πλαίσιο για τη δράση τους, έξοδο εκπαιδευμένων νέων σε αναζήτηση εργασίας και δυσλειτουργικές κρατικές δομές.

Θεωρητικά, όλα αυτά είναι προβλέψιμα αρκεί να μη αναιρεθούν από αντίρροπες αποφάσεις ή αδράνεια στη συνέχεια. Για τους ίδιους λόγους, το ΓΠΚΒ υποστήριξε σε όλες τις εκθέσεις του ότι τα μέτρα εφαρμογής του Μνημονίου έπρεπε να συμφωνηθούν με τους θεσμούς το ταχύτερο δυνατόν ώστε να κλείσει η πρώτη αξιολόγηση. Επιπροσθέτως όμως υποστηρίζουμε ότι η οικονομία δεν θα ανακάμψει αυτόματα μετά την πρώτη αξιολόγηση και τις επενδύσεις από το πακέτο Juncker αν δεν εξαλειφθεί η αβεβαιότητα για την κατεύθυνση της πολιτικής στο μέλλον και, ειδικότερα, αν δεν αλλάξουν οι κανόνες διακυβέρνησης της χώρας και δε γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.

Η Ελλάδα δεν έχει άλλη επιλογή από το να εφαρμόσει το τρίτο «Μνημόνιο» (με τις κατάλληλες βελτιώσεις όπου αυτές είναι δυνατές). Αυτό άλλωστε έδειξε και η εμπειρία του α΄ εξαμήνου 2015 και του α΄ τριμήνου 2016. Σε ένα περιβάλλον αστάθειας και αβεβαιοτήτων, η Ελλάδα θα πρέπει να αποφύγει ο,τιδήποτε θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερη σύγχυση για το δέον γενέσθαι.

1 Την ώρα που γράφεται η παρούσα Έκθεση έχει αρχίσει ο τελευταίος γύρος διαπραγματεύσεων με στόχο να επιτευχθεί συμ-φωνία τις επόμενες μέρες. Εκκρεμούν (α) η οριστικοποίηση των δημοσιονομικών μέτρων ύψους € 5,4 δισ. και (β) η συμφωνία για τα «προληπτικά μέτρα» που θα ενεργοποιηθούν στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονά-σματος 3,5% το 2018. Η διαπραγμάτευση περιστρέφεται γύρω από τον κατάλογο των μέτρων και τον μηχανισμό ενεργοποί-ησης.
2 Βλ. συνέντευξη του Προέδρου της Βουλής στην εφημερίδες η Καθημερινή 28.2.2016 και Εφημερίδα των Συντακτών 1.3.2016.

Δείτε ολόκληρη την έκθεση

 

Πηγή: Taxheaven