Κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων, επί του σχεδίου νόμου: «Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οργανωτικά θέματα Υπουργείου Οικονομικών και άλλες διατάξεις» ο Υφυπουργός Οικονομικών, Γιώργος Μαυραγάνης, ανέλυσε τις επιπτώσεις από τις αλλαγές στον ΦΠΑ και στη φορολογία.

Όπως ανέφερε ο κ. Υφυπουργός:

«Με τις φορολογικές διατάξεις του νομοσχεδίου αυτού συνεχίζεται η συστηματική προσπάθεια απλοποίησης και εξορθολογισμού του φορολογικού συστήματος. Η θέσπιση των δύο νέων Κωδίκων, του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, ήταν ήδη ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, όπως και η σημαντική βελτίωση που επέφερε η αντικατάσταση του αναχρονιστικού Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων με τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης των Συναλλαγών τον οποίο πολύ σύντομα σκοπεύουμε να απλοποιήσουμε ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με τα διεθνώς ισχύοντα στη λογιστική.
Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο προωθεί μια σειρά από ρυθμίσεις κυρίως στο ΦΠΑ που αποβλέπουν στη μείωση των διοικητικών βαρών τόσο για τη Φορολογική Διοίκηση, όσο και για τους φορολογουμένους. Ειδικότερα:
– Καταργείται η υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ, με σκοπό τη μείωση του διοικητικού και διαχειριστικού κόστους τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τη Φορολογική Διοίκηση και επαναλαμβάνεται σειρά διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ, για νομοτεχνικούς λόγους, προκειμένου αυτές να εναρμονισθούν με την κατάργηση της εκκαθαριστικής δήλωσης, χωρίς περαιτέρω ουσιαστικές αλλαγές.

– Καταργείται η πρόβλεψη αίτησης επιστροφής ΦΠΑ, η οποία πλέον θα προβλέπεται στο έντυπο της δήλωσης ΦΠΑ, χωρίς να απαιτείται υποβολή διακριτής αίτησης.
– Διαμορφώνεται το πλαίσιο αναστολής ή απενεργοποίησης των ΑΦΜ αφενός μεν σε περιπτώσεις παύσης της οικονομικής δραστηριότητας, αφετέρου δε σε περιπτώσεις δήλωσης ψευδών ή ανακριβών στοιχείων για την απόκτηση του ΑΦΜ ή διάπραξης φοροδιαφυγής. Είναι σαφές ότι η δυνατότητα αυτή για την αναστολή ή την απενεργοποίηση των ΑΦΜ έχει εντελώς συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής. Από τη μια πλευρά, αντιμετωπίζεται το φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν της αποστολής ειδοποιήσεων για την εκπλήρωση φορολογικών υποχρεώσεων, όπως της καταβολής του τέλος επιτηδεύματος, σε επιχειρήσεις που έχουν παύσει να λειτουργούν ακόμη και προ τριακονταετίας – φαινόμενο ξένο προς κάθε έννοια χρηστής φορολογικής διοίκησης. Από την άλλη πλευρά, παρέχεται στη Φορολογική Διοίκηση η δυνατότητα αναστολής ή απενεργοποίησης ΑΦΜ όχι σε περίπτωση διάπραξης της οποιασδήποτε φορολογικής παράβασης, αλλά μόνο σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής. Και η έννοια της φοροδιαφυγής είναι απολύτως σαφής και συγκεκριμένη σύμφωνα με το άρθρο 55 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας. Εκτός των άλλων προϋποθέσεων και ποσοτικών ορίων, απαιτεί τη συνδρομή σκοπού μη πληρωμής του φόρου. Άρα λοιπόν η μη εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων από μόνη της, π.χ. σε περιπτώσεις αντικειμενικής αδυναμίας, σε καμία περίπτωση δεν επαρκεί, προκειμένου να είναι δυνατή η αναστολή ή απενεργοποίηση του ΑΦΠ. Επίσης, σε συμφωνία προς το συνταγματικό δικαίωμα ακρόασης, ρητά επιβεβαιώνεται το δικαίωμα του φορολογουμένου να αποδείξει ότι δεν συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις της αναστολής ή της απενεργοποίησης.
Ταυτόχρονα, γίνονται και άλλες βελτιωτικές παρεμβάσεις, που αντιμετωπίζουν χρόνιες στρεβλώσεις στην εφαρμογή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας και συμβάλλουν στην πληρέστερη εναρμόνιση της εθνικής προς την ενωσιακή νομοθεσία. Πιο συγκεκριμένα:
-Καταργείται η υποχρέωση διακανονισμού στην περίπτωση που ο φόρος που οφείλεται στην παράδοση επενδυτικών αγαθών κατά την προβλεπόμενη περίοδο διακανονισμού είναι μικρότερος από το φόρο που αναλογεί στα εναπομένοντα έτη της περιόδου αυτής.
-Προβλέπεται ότι το δικαίωμα επιστροφής υφίσταται, ανεξάρτητα από την αιτία στην οποία οφείλεται η δημιουργία του πιστωτικού υπολοίπου.
-Αποσαφηνίζεται ότι υποκείμενοι στο φόρο που δεν πραγματοποιούν σε συνεχή βάση φορολογητέες πράξεις υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης ΦΠΑ μόνο για τις φορολογικές περιόδους που πραγματοποιούν πράξεις για τις οποίες είναι οι ίδιοι υπόχρεοι για την καταβολή του φόρου, ως λήπτες των πράξεων αυτών.
-Προβλέπεται αντιστροφή της υποχρέωσης καταβολής του ΦΠΑ των δήμων και λοιπών δημοσίων φορέων για κατασκευαστικές εργασίες έργων υποδομής που εκτελούνται από τους αναδόχους στα πλαίσια των φορολογητέων δραστηριοτήτων τους. Αντιμετωπίζεται έτσι το πρόβλημα καθυστέρησης καταβολής του φόρου στους αναδόχους με συνέπεια την καθυστέρηση της κατασκευής του έργου και τελικά τη διακύβευση ακόμη και της ολοκλήρωσής του καθώς τα έργα αυτά χρηματοδοτούνται από ενωσιακούς πόρους.

3. Με τις διατάξεις του παρόντος νομοσχεδίου, ακόμη, αποσαφηνίζεται ότι οι δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών καθώς και τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, που αφορούν το οικονομικό έτος 2014, λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του φόρου, ακόμη και στην περίπτωση που συμπεριληφθούν σε εκπρόθεσμες αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος. Επιτυγχάνεται έτσι εναρμόνιση με τις διατάξεις του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, καθώς η εκπρόθεσμη υποβολή της φορολογικής δήλωσης δεν δικαιολογείται να συνεπάγεται για τους φορολογούμενους κυρώσεις ως προς τη μη αναγνώριση δαπανών και εξόδων.

Συστήνονται, τέλος, στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών τετρακόσιες νέες οργανικές θέσεις μόνιμου προσωπικού του κλάδου Εφοριακών. Αντιμετωπίζεται έτσι η επιτακτική ανάγκη άμεσης στελέχωσης των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας με το επιπλέον αυτό προσωπικό, προκειμένου να επιτευχθεί η αποδοτικότερη λειτουργία των φοροελεγκτικών και φοροεισπρακτικών υπηρεσιών για την πάταξη της φοροδιαφυγής και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
 

Η μάχη για την καταπολέμηση των παθογενειών του φορολογικού συστήματος και του φορολογικού μηχανισμού είναι, σε μεγάλο βαθμό, η μάχη του αυτονόητου. Οι διατάξεις που προτείνουμε σήμερα συνιστούν τέτοιες αυτονόητες θετικές παρεμβάσεις που συμβάλλουν στην απλοποίηση των διαδικασιών και στην αντιμετώπιση χρόνιων στρεβλώσεων.