tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

Τεκμήρια, μια σημαντική μεταβλητή

Του Παναγιώτη Παντελή, με τη συνεργασία του Ηλία Χατζηγεωργίου, φοροτεχνικών

Του Παναγιώτη Παντελή,
με τη συνεργασία του Ηλία Χατζηγεωργίου, φοροτεχνικών

Τα φορολογικά και ασφαλιστικά νομοσχέδια είναι πλέον γεγονός, αφού αποτελούν νόμους του κράτους. Μάλιστα, έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή από 1/6/2016  με την αύξηση του ΦΠΑ, την κατάργηση της μείωσης του ΦΠΑ στην δεύτερη ομάδα νησιών, τη θέσπιση του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης, αλλά και τέλος, μέσω της μείωσης των μισθών και των συντάξεων λόγω της αύξησης της παρακράτησης φόρου.
Τα δεδομένα είναι λίγο πολύ γνωστά και αναλυμένα, αλλά ολοκληρωμένη άποψη για τα πάντα θα αργήσουμε να έχουμε δεδομένου ότι αναμένουμε διευκρινίσεις μέσω εγκυκλίων από τα δύο εμπλεκόμενα υπουργεία, και κυρίως, του υπουργείου εργασίας και τις απορίες που γεννούνται με το ασφαλιστικό νομοσχέδιο.
Ο νόμος 4387/2016 στο άρθρο 39 αναφέρει τα εξής:  
1 α. Από 1.1.2017, το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης, που καταβάλλουν τα πρόσωπα, παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι κατά τη διάκριση του ν. 2084/1992, τα οποία υπάγονται ή θα υπάγονταν, σύμφωνα με τις γενικές ή ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, όπως ίσχυαν ως την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, στην ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 20%.
2. Τα ως άνω ποσοστά υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την άσκηση δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος. Ως ετήσιο εισόδημα των προσώπων που είναι μέλη προσωπικών εταιριών νοείται, για τη δραστηριότητά τους αυτή και για την εφαρμογή του παρόντος, το γινόμενο του πολλαπλασιασμού των συνολικών κερδών της εταιρίας επί του ποσοστού συμμετοχής εκάστοτε μέλους σε αυτή. Σε περίπτωση ζημιών ή μηδενικών κερδών τα μέλη των προσωπικών εταιριών καταβάλλουν εισφορές, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 3 του παρόντος. Ελληνική Στατιστική Αρχή. Η οφειλή εξοφλείται κατά 1/5 κατ' έτος για τα έτη κατά τα οποία το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την άσκηση δραστηριότητας του ασφαλισμένου κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, υπερβαίνει το ποσό των δεκαοκτώ χιλιάδων (18.000) ευρώ. Σε κάθε περίπτωση η οφειλή εξοφλείται εξ ολοκλήρου μέχρι και τη συμπλήρωση δεκαπέντε (15) ετών ασφάλισης.
Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης εξειδικεύονται τα ειδικότερα θέματα όσον αφορά στους κανόνες προσδιορισμού της βάσης υπολογισμού εισφορών ανά επαγγελματική δραστηριότητα, καθώς και τον τρόπο είσπραξης.
Στο σημείο αυτό του νόμου γεννάται ένα μεγάλο ερώτημα, για το οποίο ακόμα δεν έχουμε λάβει μία σαφέστατη απάντηση από το νομοσχέδιο, αλλά και από τον ίδιο τον υπουργό. Τι γίνεται στην περίπτωση που ο φορολογούμενος έχει διαφορές στο εισόδημα λόγω τεκμηρίων; Βέβαια, έχει αναφερθεί προφορικά ότι το τεκμαρτό εισόδημα δεν θα παίζει ρόλο, αλλά το πραγματικό όμως ας κρατάμε μία επιφύλαξη για την απόφαση που προβλέπει ο νόμος ότι θα πρέπει να ληφθεί, λαμβάνοντας υπόψη τα μέχρι τώρα πεπραγμένα.
Ας θυμηθούμε, όμως, τι ορίζει ο κώδικας φορολογίας εισοδήματος ως φορολογητέο εισόδημα. Ο νόμος 4172/2013 ως φορολογητέο εισόδημα ορίζει το εξής :
Φορολογητέο εισόδημα είναι το εισόδημα που απομένει μετά την αφαίρεση των δαπανών που εκπίπτουν, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε. από το ακαθάριστο εισόδημα.
Ο Κ.Φ.Ε. διακρίνει τις ακόλουθες κατηγορίες ακαθάριστων εισοδημάτων:
α) εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις,
β) εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα,
γ) εισόδημα από κεφάλαιο και
δ) εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
Ορίζει όμως και το εξής:
Ο φορολογούμενος που υπόκειται σε φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων υποβάλλεται σε εναλλακτική ελάχιστη φορολογία όταν το τεκμαρτό εισόδημά του είναι υψηλότερο από το συνολικό εισόδημά του. Σε αυτή την περίπτωση στο φορολογητέο εισόδημα προστίθεται η διαφορά μεταξύ του τεκμαρτού και πραγματικού εισοδήματοςκαι αυτή φορολογείται, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 34.
Βάση των ανωτέρω, θεωρούμε ότι το ερώτημα που γεννάται είναι εύλογο και η απάντησή του είναι αναγκαία να υπάρξει άμεσα και με απόλυτη σαφήνεια, γιατί τα τεκμήρια είναι ήδη κάτι που επιβαρύνουν κατά πολύ τους φορολογούμενους.Σκεφτείτε τι έχει να γίνει αν για αυτά μας επιβάλλονται και ασφαλιστικές εισφορές.
Στο σημείο αυτό, με την ευκαιρία των φετινών φορολογικών δηλώσεων, που ήδη τρέχουν, καλό θα ήταν να θυμηθούμε πώς υπολογίζεται το τεκμαρτό εισόδημα βάσει του άρθρου 31, του ίδιου νόμου.
Αυτοκίνητο Ι.Χ  ανάλογα με τον κυβισμό και την παλαιότητα
Στα Ι.Χ παλαιότητας 6-10 ετών το τεκμήριο μειώνεται κατά 30%, ενώ για άνω της δεκαετίας μειώνεται κατά 50%.
Οικία ανάλογα με την επιφάνεια και την τιμή ζώνης
 
Μηχανοκίνητα σκάφη ανοιχτού τύπου ανάλογα με το μήκος
 
Στα σκάφη παλαιότητας 5-10 ετών το τεκμήριο μειώνεται κατά 15%, ενώ για άνω της δεκαετίας μειώνεται κατά 30%. Επίσης, δεν εφαρμόζεται τεκμήριο σε όσα σκάφη δεν έχουν μηχανή (αμιγώς κωπήλατα), ενώ υπάρχει και μείωση 50% για τα ιστιοφόρα που έχουν και μηχανή.
Τεκμαρτό εισόδημα προσδιορίζεται και για την κατοχή και χρήση σκάφους με καμπίνα, ανεμόπτερου, ελικόπτερου, αεροσκάφους αλλά όπως αναλύεται και αυτό στο ίδιο άρθρο του Κ.Φ.Ε.
Σε αυτά, βέβαια, δεν πρέπει να ξεχάσουμε να προσθέσουμε το ελάχιστο τεκμήριο των 3.000 ευρώ για τον άγαμο και 5.000 ευρώ για τον έγγαμο, αλλά και τις αγορές περιουσιακών στοιχείων, που έγιναν μέσα στο έτος (Ι.Χ, σκαφών, πραγμάτων αξίας άνω των 10.000 ευρώ, οικιών, οικοπέδων, κ.λπ.), οι αποπληρωμές δανείων, η χορήγηση δανείων και δωρεών, η αγορά επιχειρήσεων και εταιρικών μεριδίων, η αγορά επενδυτικών προϊόντων, η δαπάνη για ιδιωτικά σχολεία.
Για τους συναδέλφους είναι γνωστό, άλλωστε, πόσο μεγάλη ζημιά μπορεί να προκαλέσει η διαδικασία των τεκμηρίων στον φορολογούμενο. Τα ποσά του φόρου που προκύπτουν από αυτά είναι πολλές φορές δυσανάλογα και κάνουν το φόρο να ξεπερνά ακόμα και το πραγματικό εισόδημα. Η ζημιά μεγαλώνει ακόμα περισσότερο, όταν υπολογίσουμε, ότι λόγω του φορολογητέου εισοδήματος μπορεί να μειωθούν ή και να κοπούν επιδόματα, εκπτώσεις φόρων κ.ο.κ.
Ο προβληματισμός μεγαλώνει, αν στην εξίσωση αθροίσουμε το νομοσχέδιο, που αναμένουμε και θα προβλέπει το ποσό που θα πρέπει να ξοδεύουν οι φορολογούμενοι μέσω πλαστικού χρήματος προκειμένου να έχουν την έκπτωση φόρου.
Σε προσωπική μου ερώτηση στον αναπληρωτή υπουργό οικονομικών για το θέμα των τεκμηρίων η απάντηση που έλαβα είναι ότι θα επανεξεταστεί το θέμα των τεκμηρίων από την βάση του. Φυσικά και πρέπει να επανεξεταστεί…. Όχι όμως όπως επανεξετάζεται όλα αυτά τα χρόνια και όχι με την λογική που επανεξετάστηκε ο ΕΝΦΙΑ.