Βασίλης Κορκίδης:Ο λόγος στην οικονομική διπλωματία

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υιοθέτησαν οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας με στόχο να την πιέσουν να σταματήσει να υποστηρίζει τους αυτονομιστές αντάρτες στην ανατολική Ουκρανία. Το πρόβλημα, όμως, μετατέθηκε σε κάθε χώρα μέλος της ΕΕ ξεχωριστά και, ιδιαίτερα, στην Ελλάδα, εφόσον η Ρωσία είναι μία από τις κατ´εξοχήν χώρες εισαγωγής ελληνικών αγροτικών προϊόντων και γουναρικών αξίας 406 εκ. ευρώ, ετησίως, σε μία περίοδο που η οικονομία μας έχει ανάγκη από όλα τα οφέλη του εξαγωγικού εμπορίου. Εάν μάλιστα κανείς θεωρεί τα 406 εκ. ή το 1,5% του συνόλου των εξαγωγών μας, μικρό ποσό, τότε θυμίζω ότι στη Κίνα οι εξαγωγές μας δεν ξεπερνούν τα 420 εκ. ευρώ.

Η έγκριση των κυρώσεων δόθηκε γραπτώς από τις 28 χώρες μέλη της ΕΕ με κείμενο που διευκρινίζει τί ακριβώς προβλέπουν όσες υιοθετήθηκαν, γεγονός που θα δώσει τη δυνατότητα στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να γνωρίζουν τί επιτρέπεται και τί απαγορεύεται. Οι κυρώσεις τέθηκαν σε ισχύ από την 1/8/14 με σκοπό να εμποδίσουν τη πρόσβαση της Ρωσίας στις ευρωπαϊκές οικονομικές αγορές, όμως οι κυρώσεις της ευρωπαϊκής πλευράς όπως αναμενόταν έφεραν αντίστοιχες απαγορεύσεις εισαγωγής  και από την πλευρά της Ρωσίας σε κατηγορίες αγροδιατροφικών προϊόντων, από την Ευρώπη.

Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν θα μπορούν πλέον να αγοράζουν ομόλογα, μετοχές ή άλλο χρηματοπιστωτικό προϊόν από ρωσικούς οικονομικούς θεσμούς, από τις κρατικές τράπεζες και τις θυγατρικές τους. Επίσης, οι κυρώσεις προβλέπουν την απαγόρευση των πωλήσεων και αγορών στρατιωτικού υλικού και προϊόντων διπλής χρήσης, πολιτικής και στρατιωτικής. Παράλληλα, τίθενται περιορισμοί στις πωλήσεις ευαίσθητων τεχνολογιών και εξοπλισμού του ενεργειακού τομέα, οι οποίες πρέπει πρώτα να λαμβάνουν την έγκριση των χωρών μελών της ΕΕ.

Η χώρα μας ίσως να μη μπορεί να αγοράσει οτιδήποτε από όσα απαγορεύει  η ΕΕ, όμως μπορεί να πουλήσει σε ρωσικές επιχειρήσεις ελληνικά εποχιακά προϊόντα όπως οπωροκηπευτικά και φρούτα τα οποία μάλιστα έχουν περιορισμένο χρόνο παραγωγής, μεταφοράς και κατανάλωσης. Η Ρώσικη αγορά συντηρεί σε μεγάλα ποσοστά ολόκληρους κλάδους ελληνικών προϊόντων όπως της φράουλας κατά 50%, του ροδάκινου κατά 25%, των φρούτων κατά 34% και της εξαγωγής των γουνοδερμάτων κατά 45%.

Κάθε δράση, ως γνωστό δημιουργεί αντίδραση και ατυχώς η αντίδραση της Ρωσίας είναι σε βάρος των αδύναμων οικονομικά χωρών της ΕΕ και, επομένως, της Ελλάδας. Οι επιπτώσεις λοιπόν είναι άμεσες στους τομείς του διμερούς εμπορίου, των οδικών μεταφορών, του τουρισμού μέσω "χρεοκοπιών" ρωσικών τουριστικών γραφείων, της ενέργειας και μελλοντικά στην ενέργεια με το κόστος του φυσικού αερίου. Η σκληρή απάντηση της Ρωσίας δόθηκε με την εξειδικευμένη λίστα ανά χώρα και προϊόν που απαγορεύει την εισαγωγή συγκεκριμένων αγροτικών προϊόντων στη Ρωσία. Ηδη εξετάζεται εναλλακτικά από τη Ρωσία η εισαγωγή τροφίμων από τη Βραζιλία, τη Χιλή, τον Ισημερινό και την Αργεντινή.

Η οικονομική διπλωματία της χώρας μας καλείται τώρα να ξεδιπλώσει το ταλέντο της για την εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης σε ανώτατο επίπεδο. Η αποκλιμάκωση της κρίσης στις ελληνορωσικές οικονομικές σχέσεις και της επιβολής "εμπάργκο" στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ, ίσως να έχει λιγότερες επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές με μία διμερή οικονομική συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Μόσχας. Δυστυχώς η Ευρώπη και η Ρωσία σπέρνουν ανέμους εκατέρωθεν κυρώσεων και η Ελλάδα καλείται να θερίσει οικονομικές θύελλες. Η αρχικά συγκρατημένη αισιοδοξία, των Ελλήνων εμπόρων-εξαγωγέων, έχει δώσει πλέον τη θέση της στην έκδηλη ανησυχία.