- 08/06/2015
Χρωστάω στον ασφαλιστικό μου φορέα.Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω το ΚΕΑΟ;
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας είσπραξης των οφειλών, ο οφειλέτης μπορεί να υπαχθεί σε ρύθμιση οφειλών
Το ρήμα «χρωστάω» ή «οφείλω» είναι εκείνο που χρησιμοποιείται ή ακούγεται περισσότερο από πότε τα τελευταία μνημονιακά έτη στην κοινότητα των ασφαλισμένων, είτε σε προσωπικές συζητήσεις τους με συγγενείς-φίλους-γνωστούς, είτε στις συναλλαγές τους με τα ασφαλιστικά Ταμεία. Η οικονομική «δυσπραγία» σε όλο και περισσότερα ελληνικά νοικοκυριά αποτελεί, δυστυχώς, καθημερινή πραγματικότητα, με ποικίλες οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις, αλλά και ψυχολογικές συνέπειες για το μέσο ασφαλισμένο.
Η αδυναμία καταβολής εισφορών στα ασφαλιστικά Ταμεία είναι μόνο μια όψη της γενικότερης αδυναμίας στη διευθέτηση πάγιων οικονομικών υποχρεώσεων, αλλά αυτό που ίσως δεν συναντάται συχνά σε άλλης φύσεως οφειλές προς το Δημόσιο, είναι ο απρόσμενος διαξιφισμός, εν προκειμένω, του οφειλέτη ασφαλισμένου με περισσότερους φορείς-εκπροσώπους του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίοι μπορούν οποτεδήποτε να αξιώσουν την καταβολή της κοινωνικοασφαλιστικής οφειλής, διαθέτοντας όλα τα νόμιμα προς τούτο μέσα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο) που ιδρύθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 101 του Ν. 4172/2013. Όπως θα είναι ήδη γνωστό σε πολλούς ασφαλισμένους, στο Κ.Ε.Α.Ο διαβιβάζονται οι ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και του ΟΑΕΕ, αλλά και οι αντίστοιχες οφειλές του ΟΓΑ και του ΕΤΑΑ. Οι οφειλές που διαβιβάζονται πρέπει να είναι μη ρυθμισμένες, να είναι άνω των €5.000 (κύρια οφειλή και τυχόν επιβαρύνσεις) και να μην τελούν σε δικαστική αναστολή. Το ίδιο ισχύει και για τις οφειλές που κατέστησαν απαιτητές, λόγω μη τήρησης προηγούμενων ρυθμίσεων. Οι λοιπές οφειλές παραμένουν στους οικείους φορείς και εξακολουθούν να εισπράττονται από αυτούς.
Οι υπηρεσίες του Κ.Ε.Α.Ο ενημερώνουν τον οφειλέτη για τη ύπαρξη της οφειλής (τηλεφωνικά, με επιστολή, με sms ή μέσω e-mail) και, εφόσον αυτός δεν ανταποκριθεί, αποστέλλεται ατομική ειδοποίηση. Στην ατομική ειδοποίηση προβλέπεται προθεσμία 20 ημερών στον οφειλέτη να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει την οφειλή. Η ατομική ειδοποίηση αποστέλλεται εντός μηνός από την ημερομηνία που διαβιβάστηκε η Πράξη Βεβαίωσης Οφειλής στο Κ.Ε.Α.Ο. Μετά την παρέλευση της προθεσμίας και εφόσον ο οφειλέτης δεν προχωρήσει σε εξόφληση ή ρύθμιση της οφειλής, οι υπηρεσίες του Κ.Ε.Α.Ο δύνανται να προβούν στη λήψη μέτρων αναγκαστικής είσπραξης κατά ΚΕΔΕ.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας είσπραξης των οφειλών, ο οφειλέτης μπορεί να υπαχθεί σε ρύθμιση οφειλών. Αν η οφειλή βρίσκεται στους ασφαλιστικούς οργανισμούς, η ρύθμιση γίνεται από τα Ταμεία, ενώ, μετά τη διαβίβαση στο Κ.Ε.Α.Ο, η ρύθμιση οφειλών γίνεται από το Κ.Ε.Α.Ο (σημειώνεται ότι οι ασφαλιστικές οφειλές που διαβιβάζονται στο Κ.Ε.Α.Ο εξακολουθούν να επιβαρύνονται με τις κάθε είδους προσαυξήσεις που προβλέπονται). Επειδή, ωστόσο, η πλειονότητα των ασφαλισμένων αδυνατεί όχι μόνο να ανταποκριθεί στην εξόφληση της οφειλής του, αλλά και να ενταχθεί σε διακανονισμό-ρύθμιση, αφού οι προβλεπόμενες δόσεις δεν επαρκούν εκ νέου για την εξυπηρέτηση του χρέους του, το ερώτημα που ανακύπτει είναι πώς η αντικειμενική αυτή αδυναμία, λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών, μπορεί να αντιταχθεί σε επίπεδο Κ.Ε.Α.Ο.
Σε μια τέτοια περίπτωση, η προσφυγή στο Δικαστήριο με ένδικα μέσα φαντάζει μάλλον αναπόφευκτη, δεδομένου, άλλωστε, ότι το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει τη σχετική δυνατότητα για την προστασία του οφειλέτη ασφαλισμένου. Εξυπακούεται ότι εναπόκειται στη στρατηγική κάθε δικηγόρου ποια νομική βάση θα χρησιμοποιηθεί και σε ποιο δικαστήριο θα εισαχθεί το δικόγραφό του για να κριθεί η νομική επιχειρηματολογία του, τηρουμένων φυσικά των ισχυουσών νομοθετικών διατάξεων και δικονομικών διαδικασιών.
Δεν θα μπορούσε, ωστόσο, να μην επισημανθεί ότι ιδιαίτερα θετική εξέλιξη προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικής προστασίας του μέσου ασφαλισμένου, ο οποίος επλήγη από την οικονομική κρίση και περιήλθε σε παντελή εισφοροδοτική αδυναμία, αποτελεί η έκδοση τον τελευταίο καιρό δικαστικών αποφάσεων, με τις οποίες επιτεύχθηκε η δικαστική αναστολή εκτέλεσης ατομικών ειδοποιήσεων του Κ.Ε.Α.Ο., όπερ συνετέλεσε, ώστε να μη ληφθούν τα προβλεπόμενα από τον Κ.Ε.Δ.Ε. αναγκαστικά μέτρα είσπραξης σε βάρος των οφειλετών ασφαλισμένων.
Οι εν λόγω δικαστικές αποφάσεις αφορούσαν μεν κατά κύριο λόγο ελεύθερους επαγγελματίες που αδυνατούσαν να καταβάλουν εισφορές, με αποτέλεσμα οι οφειλές τους να καταστούν απαιτητές από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (Κ.Ε.Α.Ο.), μέσω του πλειστηριασμού ακινήτων ή της δέσμευσης λογαριασμών, αλλά τούτο δεν σημαίνει πως η εν λόγω θετική δικαστική κρίση δεν μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες κατηγορίες ασφαλισμένων, οι οποίοι βρίσκονται ενώπιον του φάσματος της παύσης πληρωμών εισφορών προς το ασφαλιστικό τους Ταμείο, λόγω αντικειμενικής οικονομικής δυσχέρειας. Σε κάθε περίπτωση, για την ορθή και αποτελεσματική νομική προστασία του αδύναμου αυτή τη χρονική περίοδο ασφαλισμένου, απαιτείται ενδελεχής εξέταση και αξιολόγηση του ιστορικού που οδήγησε στην ουσιαστική μείωση ή και εξαφάνιση της εισφοροδοτικής του ικανότητας, ώστε να προσαρμοστεί αναλόγως και η δέουσα νομική υποστήριξή του ενώπιον των αρμόδιων δικαστηρίων.
Ο συντάξας Δικηγόρος,
Γιώργος Κουτσούκος
Εταίρος, Δικηγόρος –Δρ.
ΚΡΕΜΑΛΗΣ | Ius Laboris Greece | Global HR Lawyers
Κυρίλλου Λουκάρεως 35 – 114 75 Αθήνα