Απώλειες 15%-20% του ΑΕΠ σε ενάμιση χρόνο θα έφερνε ένα Grexit

Σωρευτική μείωση 15% του πραγματικού εθνικού εισοδήματος, η οποία θα μπορούσε να φτάσει και το 20%, κατά τον πρώτο ενάμιση χρόνο μετά από την έξοδο, θα έφερνε ένα συντεταγμένο Grexit. Με δεδομένη τη συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 25% τα τελευταία έξι χρόνια, η οικονομία θα μπορούσε, σωρευτικά, να χάσει περίπου το ήμισυ του προ της κρίσης ΑΕΠ.

Η παραπάνω εκτίμηση προκύπτει από μελέτη της ΕΥ, η οποία εξετάζει τις επιπτώσεις ενός Grexit στην ελληνική οικονομία και κοινωνία και βασίστηκε στο σενάριο μιας συντεταγμένης εξόδου από την Ευρωζώνη, μετά από διαπραγμάτευση με τους εταίρους και δανειστές της χώρας.

Σύμφωνα με τη μελέτη της ΕΥ, κατά τον πρώτο χρόνο μετά από την έξοδο από την Ευρωζώνη, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σε όρους ευρώ, θα μπορούσε να μειωθεί σε περίπου €11.000, όταν, με βάση τις εκτιμήσεις της Eurostat, το 2014 το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας ανήλθε σε περίπου €17.000.

Όπως προκύπτει από τη μελέτη, που εκπονήθηκε σε συνεργασία με την Oxford Economics και ολοκληρώθηκε στα τέλη Μαΐου 2015, ενδεχόμενη έξοδος της χώρας από τη ζώνη του ευρώ, ακόμη και στην καλύτερη περίπτωση, εκείνη μιας συντεταγμένης εξόδου, θα επιβαρύνει τα ελληνικά νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις με τεράστιο κόστος και θα αφήσει τη χώρα γεωπολιτικά, στρατηγικά και οικονομικά απομονωμένη.

Σύμφωνα με τη μελέτη, με την έκδοση του νέου νομίσματος, η συναλλαγματική ισοτιμία θα υποτιμούνταν δραστικά, κατά τουλάχιστον 50%. Στο πιο θετικό σενάριο και με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει περιορισμένη πολιτική, κοινωνική και οικονομική αστάθεια, η συναλλαγματική ισοτιμία μετά την αρχική δραστική υποτίμηση, θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί κοντά στο -30%.

Ωστόσο, σύμφωνα με τη μελέτη, εάν η Πολιτεία δεν καταφέρει να αντιμετωπίσει τις αρχικές αντιδράσεις των αγορών και εφαρμόσει πολιτική νομισματικής χαλάρωσης με αυξητικές πληθωριστικές πιέσεις, η υποτίμηση μπορεί να υπερβεί κατά πολύ το 50%. Σε αυτήν την περίπτωση, η επίτευξη ισορροπίας δεν θα ήταν δυνατή για αρκετά χρόνια, με τις επιπτώσεις στο ΑΕΠ να είναι βαθύτερες και αισθητές σε βάθος χρόνου.

Παραμένει υψηλό το χρέος

Σε ό,τι αφορά στο χρέος, η μελέτη διαπιστώνει ότι, ακόμα και στο πιο ιδεατό σενάριο μιας συμφωνίας για σημαντική μείωση του σε ποσοστό 50%, η αδυναμία μετατροπής του χρέους στο νέο νόμισμα, σε συνδυασμό με τη σημαντική υποτίμηση, θα διατηρήσει το λόγο του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ πάνω από το 130%.

Περαιτέρω, η μελέτη εκτιμά ότι η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας θα ήταν δραματική, ενώ οι απώλειες της αγοραστικής δύναμης δεν θα αντιστρέφονταν γρήγορα. Κατά τους πρώτους 18 μήνες μετά την έξοδο, η κατάρρευση της εγχώριας ζήτησης ενδέχεται να ξεπεράσει το 25%.

Επιπλέον, σύμφωνα με τη μελέτη, η υποτίμηση θα οδηγήσει άμεσα σε υψηλό πληθωρισμό, καθώς οι τιμές των εισαγόμενων και των εμπορεύσιμων αγαθών θα αυξηθούν απότομα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο πληθωρισμός ενδέχεται να φθάσει, στο πιο αισιόδοξο σενάριο, τουλάχιστον το 10%. Η σταδιακή αποκλιμάκωσή του θα κριθεί από τις πολιτικές που θα ακολουθηθούν, καθώς η όποια νομισματική χαλάρωση θα οδηγήσει σε σπιράλ πληθωρισμού και υποτίμησης με σχεδόν σίγουρο αποτέλεσμα τον υπερπληθωρισμό, στην οποία περίπτωση δεν θα ήταν παράλογο να ξεπεράσει ακόμα και το 30%. 

Οι δε επενδύσεις, σύμφωνα πάντα με το σενάριο της ελεγχόμενης εξόδου, θα μειώνονταν κατά 30% τα δύο πρώτα χρόνια, ενώ οι όποιες προοπτικές αύξησης δεν προβλέπεται να υπάρξουν νωρίτερα από το πέρας του τρίτου χρόνου.

Εκτόξευση της ανεργίας
Το Grexit, σύμφωνα με τη μελέτη θα εκτόξευε την ανεργία (συμπεριλαμβανομένης της ανεργίας των νέων) βραχυπρόθεσμα άνω του 30%. Οι δε πραγματικοί μισθοί θα μειώνονταν, οδηγώντας σε μεγάλη συμπίεση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος, ειδικά για τα νοικοκυριά με σταθερά εισοδήματα, όπως οι συνταξιούχοι, οι νέοι, καθώς και οι χαμηλά αμειβόμενοι μισθωτοί. Επίσης, οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα κατέρρεαν, ως αποτέλεσμα της δραματικής αύξησης του κόστους μετά την υποτίμηση, οδηγώντας σε ελλείψεις για μια σειρά από βασικά αγαθά και προϊόντα.

“Για τους καταναλωτές και τα νοικοκυριά, οι επιπτώσεις από τις ελλείψεις θα είναι σημαντικές. Για ορισμένα βασικά αγαθά και προϊόντα, όπως η βενζίνη και το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τα φάρμακα και άλλα φαρμακευτικά προϊόντα, καθώς και ορισμένα προϊόντα διατροφής, δεν θα ήταν παράλογο να υποθέσουμε ότι θα χρειασθεί η εισαγωγή δελτίου. Για τα υπόλοιπα, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας και ένδυσης, θα υπάρξουν τεράστιες ελλείψεις στην αγορά”, αναφέρει η μελέτη της ΕΥ.