Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, η στήλη εύχεται σε όλες τις γυναίκες να επιτευχθεί σύντομα ο στόχος της πραγματικής ισότητας δικαιωμάτων των φύλων, και όλων των ανθρώπων, στην κοινωνία, στην οικονομία, στην εργασία, στην επιχείρηση, στην πολιτική, στην οικογένεια. Αυτή η επιτυχία είναι υπόθεση όλης της ανθρωπότητας, όχι μόνο των γυναικών.

 

 

Το άλλο «μισό του ουρανού» και της κοινωνίας μας, οι γυναίκες έχουν σήμερα, 8 Μάρτη, την τιμητική τους με τη γιορτή της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας. Φυσικά η στήλη δεν θεωρεί ότι η γυναίκα πρέπει να τιμάται για την προσφορά της μια μέρα του χρόνου αλλά όλο το χρόνο όπως γίνεται και με τους άνδρες.

 

 

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας καθιερώθηκε σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η γιορτή αυτή καθιερώθηκε το 1910 από τη Διεθνή Γυναικεία Διάσκεψη της Κοπεγχάγης, ύστερα από πρόταση της μεγάλης φεμινίστριας και σοσιαλίστριας Κλάρας Τσέτκιν. Σκοπός της ήταν να διατηρηθεί η ανάμνηση της πρώτης διαδήλωσης των Αμερικανίδων, το 1857.

 

Η ιστορία της ισότητας των φύλων είναι πολύ παλιά. Ξεκινάει από τα χρόνια της αρχέγονης γυναικοκρατίας, περνάει ενδιαμέσως στην πλήρη υποτίμησή της γυναίκας μέχρι και το πρώτο μισό του 20^ου αιώνα και καταλήγει σήμερα να έχει διεθνώς αναγνωρισμένα ίσα νομικά δικαιώματα, αλλά όχι ίσα πραγματικά.

 

Σήμερα ο αγώνας για πραγματική ισότητα στην κοινωνία, στην οικονομία, στην εργασία, στην επιχείρηση, στην πολιτική, στην οικογένεια δεν μπορεί να είναι αγώνας μόνο των γυναικών αλλά και των ανδρών. Έχει γίνει πλέον συνείδηση ότι όταν οι μισή ανθρωπότητα έχει μειωμένα δικαιώματα, τότε όλη η ανθρωπότητα έχει μειωμένα δικαιώματα. Και είναι μεγάλη ιστορική προσβολή σήμερα αυτό. Έτσι ο αγώνας των γυναικών για ίσα δικαιώματα είναι αγώνας όλων των ανθρώπων.

 

Η γυναίκα ένοιωθε πάντα την άνιση θέση στην οποία την είχαν, είτε στην αρχαιότητα, είτε στον Μεσαίωνα, είτε και πρόσφατα στην εργασία και την κοινωνία. Άπειρες οι αιτίες, οι αφορμές, και οι θεωρίες. Όλες κατέληγαν σε υποτίμηση των γυναικών. Έτσι ο αγώνας της για κατάκτηση ίσων δικαιωμάτων ήταν μονόδρομος.

 

Αυτός ο αγώνας άρχισε από τον 19^ο αιώνα. Τότε, στις 8 Μάρτη 1857, οι ράφτρες και οι υφάντρες της Ν. Υόρκης βγαίνουν στους δρόμους διεκδικώντας μείωση του εργάσιμου χρόνου, ίση αμοιβή με τους άντρες συναδέλφους τους και ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς. Σήκωσαν το ανάστημά τους απέναντι στην ανισότητα και στην αδικία.

 

 

Το 1913, όταν το γυναικείο κίνημα εξαπλώθηκε από τη Βρετανία στις ΗΠΑ, η εταιρεία παραγωγής Edison παρουσίασε την ταινία «Πώς κέρδισαν την ψήφο» (How they got the vote), που είχε σκοπό να σατιρίσει τις Βρετανίδες σουφραζέτες, οι οποίες προέβαιναν σε ιδιαίτερα μαχητικές διαδηλώσεις στη χώρα τους προσπαθώντας να τραβήξουν την προσοχή του Κοινοβουλίου. Σε κάποια σκηνή της ταινίας, μια σουφραζέτα επιδεικνύει μια κορδέλα που φοράει στο στήθος της που αναγράφει ένα σύνθημα υπέρ της ψήφου των γυναικών, και με την μαχητικότητα με την οποία υπερασπίζεται το δικαίωμα αυτό προκαλεί την αναστάτωση και τον φόβο ακόμα και κάποιων βουλευτών που είναι παρόντες στη σκηνή. Σε μιαν άλλη σκηνή η ίδια γυναίκα παρουσιάζεται να μισεί τόσο πολύ τους άνδρες, ώστε διαλύει τον αρραβώνα της ίδιας της της κόρης. Το τέλος του φιλμ είναι μάλλον απρόοπτο: Ο διωγμένος αρραβωνιαστικός της κόρης θα καταφύγει στη μαγεία για να εξασφαλίσει το δικαίωμα της ψήφου για τις γυναίκες, κι έτσι να κερδίσει την εύνοια της πεθεράς του και τη συγκατάθεσή της για το γάμο!

 

Στην Ελλάδα

 

Στην Ελλάδα την πρώτη κίνηση έχουμε το 1887 – 1888 όταν ακούγεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα το σύνθημα : “Ψήφος στη Γυναίκα”. Αυτό το θαρραλέο για την εποχή του σύνθημα, ανήκει στο έντυπο η “Εφημερίδα των Κυρίων”, του “Συλλόγου Κυριών”.

 

Η πρώτη απεργία γυναικών εργατριών για ίσα δικαιώματα με τους άνδρες και διαφύλαξη των μισθών, έγινε το 1892 στο εργοστάσιο υφαντουργίας των αδελφών Ρετσίνα, στον Πειραιά.

 

Το 1921 ο πρωθυπουργός Γούναρης, παρευρίσκεται στο συνέδριο του Ελληνικού Λυκείου, που έγινε στις 28 του Μάρτη του 1921, και υπόσχεται ψήφο στις γυναίκες. Υποβάλλει αμέσως ανάλογη πρόταση στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση, αλλά η πρόταση δεν συγκεντρώνει την απαιτούμενη πλειοψηφία της Βουλής. Οι αντιρρήσεις των ανδρών εκπροσώπων είναι ακόμα πολύ ισχυρές. Η πρόταση προκαλεί βίαιες συζητήσεις.

 

Το 1924 η Εθνοσυνέλευση αποφασίζεται να δοθεί στις γυναίκες μετά την πενταετία, το δικαίωμα ψήφου στις Δημοτικές εκλογές. Στην πράξη δεν ήταν και τόσο εύκολη η άσκηση αυτού του δικαιώματος.

 

Το1928 πραγματοποιείται η πρώτη δημόσια συγκέντρωση για την ψήφο των γυναικών,  στο Θέατρο Απόλλων στις 18 του Μάρτη.

 

Το 1934 μετά την τροποποίηση της νομοθεσίας – περί δήμων και κοινοτήτων, οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν στις Δημοτικές εκλογές του 1934. Οι εκλογές αυτές είναι οι πρώτες στην ιστορία της Ελλάδας που οι γυναίκες – έστω και υπό όρους – έχουν δικαίωμα ψήφου. Εγγράφηκαν 14.000 γυναίκες στους πρώτους εκλογικούς και ψήφισαν στις εκλογές του Φεβρουαρίου 12.000.

 

Το 1944, εν μέσω κατοχής, το ανώτερο πολιτικό- πολιτειακό όργανο της Εθνικής Αντίστασης στην Ελλάδα, η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) αναγνωρίζει τυπικά και ουσιαστικά την ισότητα της γυναίκας. Το ψήφισμα του Εθνικού Συμβουλίου των Κορυσχάδων λέει ρητά: “΄Όλοι οι ΄Έλληνες άνδρες και γυναίκες έχουν τα ίδια πολιτικά και αστικά δικαιώματα” Το ψήφισμα του Εθνικού Συμβουλίου που έχει χαρακτήρα προσωρινού συνταγματικού χάρτη, αναγνωρίζει για πρώτη φορά τα ίσα πολιτικά δικαιώματα των δύο φύλων. Η ΠΕΕΑ και το Εθνικό Συμβούλιο θεσμοθέτησαν την ίση αμοιβή για ίση εργασία.

 

23 Απρίλη του 1944. Οι γυναίκες ψηφίζουν για πρώτη φορά, για την ανάδειξη του Εθνικού Συμβουλίου στην Ελεύθερη Ελλάδα. Ψήφισαν 2.000.000 πολίτες, άνδρες και γυναίκες κάτω από τη μύτη των κατακτητών!

 

 

Οι πρώτες γυναίκες εθνοσύμβουλοι που αναδείχτηκαν ήταν: Η Καίτη Ζεύγου από την Αθήνα, η Μάχη Μαυροειδή από την Καλαμάτα, η Μαρία Σβώλου από την Αθήνα, η Φωτεινή Φιλιππίδη από τη Λάρισα και η Χρύσα Χατζηβασιλείου από τον Πειραιά.

 

 

Το 1952 ο νόμος 2159, κατοχυρώνει το δικαίωμα της γυναίκας όχι μόνο να εκλέγει, αλλά και να εκλέγεται στις Δημοτικές και Βουλευτικές εκλογές. Ωστόσο οι γυναίκες δεν ψηφίζουν τον Νοέμβρη που γίνονται εκλογές, γιατί δεν έχουν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι. Σε επαναληπτικές όμως εκλογές, μόνο για την Θεσσαλονίκη και λόγο εκκένωσης μιας έδρας στις 18 Ιανουαρίου 1953, εκλέγεται με την παράταξη “Ελληνικός Συναγερμός” η πρώτη Ελληνίδα Βουλευτής. Είναι η κ. Ελένη Σκούρα.

 

1956. Στις της 19^ης Φεβρουαρίου 1956 εκλέγονται  η Λίνα Τσαλδάρη της ΕΡΕ και η Βάσω Θανασέκου της Δημοκρατικής Ένωσης (Κεντρώα κόμματα και ΕΔΑ). Πρώτη γυναίκα υπουργός η Είναι η Λίνα Ταλδάρη, υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας. Επίσης εκλέγεται στην Κέρκυρα η πρώτη γυναίκα Δήμαρχος.

 

1964. Στις εκλογές του 1964, εκλέγονται 135 γυναίκες δημοτικοί σύμβουλοι. Έχουν περάσει 12 χρόνια, από το 1952 που κατοχυρώθηκε με νόμο το δικαίωμα των γυναικών να εκλέγουν και να εκλέγονται. Ο μακροχρόνιος όμως αποκλεισμός τους από την πολιτική ζωή, είναι η βασική αιτία της περιορισμένης εκλογής των γυναικών

 

1975. Το Σύνταγμα του 1975 είναι το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας, που ορίζει ρητά, ότι “όλοι οι ΄Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου”.

 

1978. Στις εκλογές αυτές εκλέχθηκαν 337 γυναίκες στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μια σημαντική διαφορά από τις εκλογές του 1964

 

Οι σουφραζέτες

 

Ο όρος  σουφραζέτα (suffragette) προέρχεται από τη γαλλική λέξη ‘suffrage’ (δικαίωμα ψήφου) και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τη βρετανική εφημερίδα Daily Mail, με σκοπό να σαρκάσει τις γυναίκες που μάχονταν υπέρ της θέσπισης του δικαιώματος της γυναικείας ψήφου κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Σήμερα ο όρος σουφραζέτα μεταφράζεται απλά ως φεμινίστρια

 

 

 

ΣΒ