Μειώνονται οι λεπτές πλαστικές σακούλες, αλλά όχι και η εξάρτηση από το πλαστικό

• Καταργεί τα πλαστικά μιας χρήσης ο δήμος Λειψών

 

Δεκαοκτώ μήνες μετά την εφαρμογή του μέτρου για τη μείωση της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς στην Ελλάδα και την επιβολή περιβαλλοντικού τέλους, οι Έλληνες μειώνουν τη χρήση λεπτής πλαστικής σακούλας, ωστόσο οι μεγάλες αλυσίδες τροφίμων και πολλά καταστήματα προωθούν σακούλες με «περισσότερο πλαστικό», χωρίς την ίδια ώρα να υπάρχει ανταποδοτικότητα.

Έτσι καταλήγουμε να χρησιμοποιούμε περισσότερο πλαστικό, καθώς η αλλαγή στη συνήθειά μας συνίσταται στην αλλαγή του πάχους της σακούλας, όχι στην πραγματική μείωση του αριθμού της.

Τα συμπεράσματα του «Δικτύου Συνεργασίας Για το Θαλάσσιο Περιβάλλον», με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Πλαστικής Σακούλας» στις 3 Ιουλίου, προέρχονται από τη μελέτη των στοιχείων που έχουν δημοσιοποιηθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς και σχετική έρευνα του ΙΕΛΚΑ.

Αναλυτικότερα στην ανακοίνωση του «Δικτύου Συνεργασίας Για Το Θαλάσσιο Περιβάλλον» και του «Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη» επισημαίνεται ότι:Από την 1η Ιανουαρίου 2018, σε εφαρμογή της Οδηγίας 2015/720 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έπαψε η δωρεάν διάθεση πλαστικής σακούλας μεταφοράς και επιβλήθηκαν η καταβολή αντισταθμιστικού περιβαλλοντικού τέλους για τις λεπτές πλαστικές σακούλες με πάχος τοιχώματος μικρότερο των 50 μικρών (μm) και η τιμολόγηση της πλαστικής σακούλας μεταφοράς με πάχος τοιχώματος από 50 – 70 μικρά (μm).

Κατά τα πρώτα τρία τρίμηνα του 2018, η ΑΑΔΕ εισέπραξε το ποσό των 15.506.584 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί σε 516.886.140 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς. Η τιμολόγηση των πλαστικών σακουλών μεταφοράς με πάχος τοιχώματος από 50 – 70 μικρά (μm) δεν περιλαμβάνει αντισταθμιστικό περιβαλλοντικό τέλος.

Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, «οι λεπτές σακούλες μικρότερες των 50 μm τείνουν να καταργηθούν: ήταν διαθέσιμες μόνο σε 5 από τα 13 ελεγχόμενα σημεία και σε όλα τα σούπερ μάρκετ διατίθεντο πλαστικές σακούλες μεγαλύτερες των 50 μm ή των 70 μm». Πράγματι στα σούπερ μάρκετ πλέον διατίθεται πλαστική σακούλα μεταφοράς (συχνά ονομαζόμενη «επαναχρησιμοποιούμενη») με πάχος 52μm, ενώ πληθώρα καταστημάτων (γαλακτοπωλεία, καταστήματα ηλεκτρονικών ειδών, παιχνιδιών κ.ά.) πωλούν την πλαστική σακούλα στην τιμή του περιβαλλοντικού τέλους, όταν στην πράξη αυτή είναι κατά πολύ παραπάνω των 50 μικρών.

Κατά το ΥΠΕΚΑ, «…80% ήταν η μείωση στη χρήση της λεπτής πλαστικής σακούλας μέσω των μεγάλων καταστημάτων πώλησης καταναλωτικών αγαθών και 60% από τα υπόλοιπα καταστήματα.». Σχετικά με το ίδιο θέμα, το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) ανακοίνωσε ότι «τα στοιχεία καταγράφουν για 2018 μείωση της τάξης του 80,3% στη χρήση της πλαστικής σακούλας ελαφρού βάρους σε σχέση με το 2017». Στην πράξη, όλα τα καταστήματα χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες μεταφοράς αλλά τα μοναδικά τεκμηριωμένα στοιχεία για τον αριθμό των πλαστικών σακουλών μεταφοράς προέρχονται από το λιανεμπόριο.

Συμπερασματικά:
-Το περιβαλλοντικό τέλος της λεπτής πλαστικής σακούλας φαίνεται πως στο μέλλον θα αποτελεί αποκλειστικά έσοδο του εμπόρου αντί για ανταποδοτικό τέλος στο κράτος.
-Η παραγωγή εθνικών στατιστικών στοιχείων για άλλη μια φορά είναι πλημμελής, διασύροντας τη χώρα μας και λειτουργώντας σε βάρος του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
-Υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να γίνουν για την αλλαγή συμπεριφοράς σχετικά με τη μείωση του πλαστικού στην καθημερινότητα, ξεκινώντας από την ορθή εφαρμογή του υφιστάμενου μέτρου.

Το «Δίκτυο Συνεργασίας Για το Θαλάσσιο Περιβάλλον» επισημαίνει ότι η επιτυχής εφαρμογή του μέτρου περιορισμού χρήσης της λεπτής πλαστικής σακούλας αποτελεί προϋπόθεση για την ενσωμάτωση της Οδηγίας για τα πλαστικά μιας χρήσης. Για τον σκοπό αυτό είναι αναγκαία η ορθή και αληθής ενημέρωση του κοινού, καθώς και η προώθηση της συμμετοχής των πολιτών και των ενδιαφερόμενων μερών (επιχειρήσεις, δημόσιες αρχές, ερευνητικοί φορείς, μη κυβερνητικές οργανώσεις κ.ά.) σε όλα τα στάδια διαμόρφωσης και εφαρμογής νομοθεσίας και πολιτικών.

Καταργεί τα πλαστικά μιας χρήσης ο δήμος Λειψών

Με στόχο την προστασία του εξωτισμού και του φυσικού περιβάλλοντος των Λειψών, νέες συλλογικές δράσεις αναπτύσσονται από τον δήμο σε συνεργασία με τους κατοίκους και τους επαγγελματίες του νησιού. Με πρωτοβουλία του δημάρχου Λειψών Φώτη Μάγγου και μετά την πρόσφατη συγκέντρωση των επιχειρηματιών και ιδιοκτητών καφετεριών και μπαρ, αποφασίστηκε ομόφωνα και δρομολογήθηκε άμεσα η κατάργηση πλαστικών μίας χρήσης  και η αντικατάσταση τους από ποτήρια και καλαμάκια από ανακυκλώσιμο χαρτί ή μπαμπού. Μέσω του μηχανισμού της αυτο-οργάνωσης και με ενισχυμένη την οικολογική συνείδηση, οι αντίστοιχες επιχειρήσεις στο νησί θα αποσύρουν τα πλαστικά ποτήρια και τα καλαμάκια και τη θέση τους θα πάρουν, νέα φιλικά προς το περιβάλλον υλικά. Παράλληλα, ο δήμος και οι επιχειρήσεις, θα συνεχίζουν να παροτρύνουν τους επισκέπτες, πελάτες και εργαζόμενους σε μια πιο οικολογική προσέγγιση ως προς τις καταναλωτικές τους συνήθειες.

Η απόφαση αυτή αποτελεί προπομπό της σχετικής  οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία έως το 2021 θα απαγορευτούν σταδιακά τα πλαστικά μίας χρήσης (πλαστικά ποτήρια, πιάτα, καλαμάκια, συσκευασίες φαγητού κλπ.) στα κράτη-μέλη της.  Αξίζει να σημειωθεί πως το οικοσύστημα των Λειψών που έχει ιδιαίτερη σημασία στην ευρύτερη περιοχή, αναμένεται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό  ρόλο στην προστασία των θαλασσίων ειδών τα επόμενα χρόνια. Προς αυτή την κατεύθυνση, άλλωστε, το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» σε συνεργασία και με την υποστήριξη του δήμου, ιδρύει στους Λειψούς το πρώτο, παγκοσμίως, κέντρο απελευθέρωσης δελφινιών τα οποία μεγαλώνουν σε καθεστώς αιχμαλωσίας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Β