tuv-iso-logo tuv-iso-27001-logo

Τι ισχύει για τις άδειες και τις παροχές σε εργαζόμενες μητέρες στον ιδιωτικό τομέα – Πρακτικός Οδηγός

ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

– ΑΔΕΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ

ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ –

ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΣ ΜΕΧΡΙ 23/12/2020

Της Σουζάνας Κλημεντίδη, νομικής συνεργάτη του ΕΕΑ και

Της Δήμητρας Καραδήμα, εργατολόγου

 

Α.  ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ

(ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ):

 

1. ΑΔΕΙΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ

(άδεια τοκετού και άδεια λοχείας)

ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ:

 

17 εβδομάδες

Οι 8 εβδομάδες χορηγούνται υποχρεωτικά πριν από την πιθανή ημερομηνία του τοκετού (άδεια τοκετού) και οι υπόλοιπες 9 εβδομάδες, μετά τον τοκετό (άδεια λοχείας).

ΣΗΜ.:

Ø  Σε περίπτωση, που ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο από αυτόν που είχε αρχικά πιθανολογηθεί, το υπόλοιπο της αδείας  χορηγείται, υποχρεωτικά μετά τον τοκετό, ώστε να εξασφαλίζεται χρόνος συνολικής αδείας 17 εβδομάδων. Σε περίπτωση πραγματοποιήσεως του τοκετού σε χρόνο μεταγενέστερο από αυτόν που είχε αρχικά πιθανολογηθεί (και βάσει του οποίου είχε χορηγηθεί η προ του τοκετού άδεια) η άδεια παρατείνεται μέχρι την πραγματική ημερομηνία του τοκετού, χωρίς η παράταση αυτή να συνεπάγεται την αντίστοιχη μείωση της αδείας.

Ø  Για τη χορήγηση της εν λόγω άδειας, δεν έχει σημασία ο χρόνος προϋπηρεσίας της εργαζομένης στον εργοδότη, ούτε εάν πρόκειται για σύμβαση εκ περιτροπής ή μερικής απασχόλησης.

Ø  Η άδεια μητρότητας δεν χορηγείται στη θετή μητέρα.

Ø  Η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 ΑΚ, που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας δικαιούται το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας (δηλαδή την άδεια λοχείας – 9 εβδομάδες).

Ø  Λαμβάνοντας υπόψη ότι η άδεια λοχείας (9 εβδομάδες μετά τον τοκετό) χορηγείται στην εργαζομένη κυρίως προκειμένου να αποκατασταθεί ο οργανισμός της μετά από τον τοκετό και δευτερευόντως για τη φροντίδα του τέκνου, η άδεια αυτή οφείλεται και στην εργαζόμενη της οποίας το τέκνο γεννήθηκε νεκρό ή πέθανε αμέσως μετά τον τοκετό ή κατά τη διάρκεια της άδειας των 9 εβδομάδων.

ΠΑΡΟΧΕΣ:

–   Η εργαζόμενη νέα μητέρα δικαιούται από τον εργοδότη της τις αποδοχές είτε 15 ημερών, εάν δεν είχε συμπληρώσει έτος υπηρεσίας, είτε 1  μηνός, εάν είχε συμπληρώσει έτος υπηρεσίας. Από τις αποδοχές αυτές ο εργοδότης δικαιούται να αφαιρέσει ολόκληρο το καταβληθέν για το συγκεκριμένο διάστημα από τον ασφαλιστικό οργανισμό ποσό. Ωστόσο, εάν η εργαζόμενη δε δικαιούται να λάβει παροχές από τον φορέα υποχρεωτικής ασφαλίσεως, τότε ο εργοδότης υποχρεούται να της καταβάλει ολόκληρες τις αποδοχές των 15 ημερών ή του 1 μηνός.

–   Επιπλέον η εργαζόμενη δικαιούται επίδομα μητρότητας από τον ΕΦΚΑ (από την πρώτη ημέρα απουσίας της) ίσο με το 50% του τεκμαρτού ημερομισθίου της ασφαλιστικής κλάσεως στην οποία εμπίπτει ο μέσος όρος αποδοχών της των τελευταίων 30 ημερών εργασίας του ημερολογιακού έτους πριν από την πιθανή ημέρα τοκετού. Το βασικό αυτό επίδομα προσαυξάνεται κατά 10% για κάθε συντηρούμενο μέλος οικογενείας. Οι μητέρες ασφαλισμένες όλων των φορέων ασφαλίσεως, δικαιούνται μείωση κατά 50% των εισφορών κλάδου συντάξεως για τους πρώτους 12 μήνες που έπονται της γεννήσεως κάθε παιδιού.

–  Η εργαζόμενη, ασφαλισμένη στον ΕΦΚΑ, δικαιούται να λάβει από τον ΟΑΕΔ τη διαφορά μεταξύ των τακτικών της αποδοχών και των επιδομάτων μητρότητας, που έλαβε ή δικαιούται να λάβει από τον ΕΦΚΑ, για το διάστημα που δεν λαμβάνει αποδοχές από τον εργοδότη της. Στην περίπτωση αυτή, ο χρόνος επιδοτήσεως από τον ΟΑΕΔ λογίζεται ότι διανύθηκε στην ασφάλιση του κλάδου συντάξεως ΕΦΚΑ, ενώ τις αναλογούσες εισφορές καταβάλλει στον ΕΦΚΑ ο ΟΑΕΔ.

 

 

2. ΑΔΕΙΑ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΑΠΟΔΟΧΕΣ

(Μειωμένο Ωράριο)

 

ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ:

(α) Οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται να διακόπτουν την εργασία τους για 1 ώρα κάθε ημέρα, είτε να προσέρχονται αργότερα, είτε να αποχωρούν νωρίτερα, για χρονικό διάστημα 2,5 ετών από τη λήξη της αδείας λοχείας.
(β) Κατόπιν συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενης, η μείωση του χρόνου εργασίας μπορεί να ορίζεται σε 2 ώρες  κάθε ημέρα, επί 1 έτος μετά τη λήξη της αδείας λοχείας και εν συνεχεία, επί μία 1ώρα κάθε ημέρα για 6 επί πλέον μήνες.
(γ) Υπό την προϋπόθεση της συμφωνίας του εργοδότη, μπορεί να ληφθεί το μειωμένο ωράριο ως ισόχρονη συνεχόμενη άδεια με αποδοχές (περίπου 3,5 μήνες) κατόπιν αιτήσεως της εργαζομένης.

ΣΗΜ.:

Ø  Η άδεια χορηγείται για τη φροντίδα του παιδιού και είναι ακριβώς η ίδια, από απόψεως χρονικής διαρκείας, και όταν η μητέρα έχει αποκτήσει δίδυμα ή και τρίδυμα.

Ø  Δικαιούχοι της άδειας αυτής είναι, όχι μόνο οι φυσικές μητέρες, αλλά και η ανάδοχη και η θετή μητέρα. 

Ø  Για τις μητέρες που απασχολούνται με σύμβαση μερικής απασχόλησης, το μειωμένο ωράριο εφαρμόζεται για αυτές αναλογικά ως προς το χρόνο εργασίας.

 

 

3. ΕΙΔΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ

 (ΑΔΕΙΑ ΟΑΕΔ)

 

ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ:

 

6 μήνες

ΣΗΜ.:

– Η μητέρα που είναι ασφαλισμένη στον ΕΦΚΑ και εργάζεται με σχέση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου -πλήρους ή μερικής απασχόλησης– μετά τη λήξη της άδειας λοχείας και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, δικαιούται να λάβει ειδική άδεια προστασίας μητρότητας διάρκειας 6 μηνών.

– Χορηγείται κατόπιν υποβολής αιτήσεως στον ΟΑΕΔ, εντός αποκλειστικής προθεσμίας 60 ημερών από τη λήξη, είτε της άδειας μητρότητας, είτε της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας.

– Την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας, δικαιούται και η τεκμαιρόμενη μητέρα του άρθρου 1464 ΑΚ, που αποκτά τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.è Εάν διακοπεί, κατόπιν αιτήσεως της εργαζομένης, η εν λόγω άδεια, το υπόλοιπο αυτής δε μεταφέρεται σε άλλη χρονική περίοδο.

– Η εργαζομένη, 1 μήνα πριν την έναρξη της άδειας, οφείλει να ενημερώσει τον εργοδότη.

– Ο χρόνος της άδειας αυτής, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της κανονικής άδειας, του χρόνου προϋπηρεσίας και της αποζημίωσης απόλυσης.

ΠΑΡΟΧΕΣ:

– Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του ΕΦΚΑ, καθώς και στους οικείους φορείς επικουρικής ασφάλισης, οι δε προβλεπόμενες εισφορές υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου παραπάνω ποσού, από το οποίο ο ΟΑΕΔ παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά ασφαλισμένου και την αποδίδει στους αρμόδιους φορείς μαζί με την προβλεπόμενη εισφορά εργοδότη που βαρύνει τον ΟΑΕΔ. Ο χρόνος ασφάλισης, που έχει διανυθεί από την έναρξη ισχύος των διατάξεων του άρθρου θεωρείται χρόνος ασφάλισης στον Κλάδο Ασθένειας σε είδος και σε χρήμα του ΕΦΚΑ.è Κατά τη διάρκεια της άδειας αυτής, ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, καθώς και αναλογία δώρων και επιδόματος αδείας.

 

 

 

4. ΓΟΝΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΑΝΑΤΡΟΦΗΣ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ

ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: ελάχιστη διάρκεια 4 μήνες 
ΣΗΜ.:Ø  Η εργαζόμενη μητέρα έχει δικαίωμα γονικής άδειας ανατροφής μέχρις ότου το τέκνο της συμπληρώσει την ηλικία των 6 ετών, εφόσον έχει συμπληρώσει 1 χρόνο συνεχόμενης ή διακεκομμένης εργασίας στον ίδιο εργοδότη.Ø  Πρόκειται για άδεια άνευ αποδοχών.Ø  Χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά, με βάση σχετική αίτηση της εργαζομένης, όπου διευκρινίζεται η έναρξη και η λήξη της. Ø  Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, το δικαίωμα των γονέων είναι αυτοτελές για το καθένα από αυτά, εφόσον από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί μεσολάβησε 1 χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη.Ø  Τη γονική άδεια ανατροφής δικαιούται και η εργαζόμενη θετή ή ανάδοχος μητέρα. Το ανωτέρω δικαίωμα ισχύει μέχρι τα 8 έτη του παιδιού, σε περίπτωση που η διαδικασία υιοθεσίας ή αναδοχής δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι την ηλικία των 6 ετών αυτού.Ø  Ο χρόνος απουσίας λόγω γονικής άδειας λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό των αποδοχών, τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας απουσίας και του επιδόματος αδείας, την επαγγελματική εξέλιξη, καθώς και για τον υπολογισμό της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης.Ø  Η εργαζόμενη μητέρα που λαμβάνει αυτήν την άδεια, κατά το χρονικό διάστημα της απουσίας από την εργασία της, έχει πλήρη ασφαλιστική κάλυψη από τον ασφαλιστικό της φορέα. 

 

 

5. ΑΔΕΙΑ ΛΟΓΩ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΤΕΚΝΟΥ

 

ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ:

 

10 εργάσιμες ημέρες κατ` έτος

ΣΗΜ.:

Ø  Δικαιούχες είναι οι φυσικές, θετές ή ανάδοχες μητέρες παιδιού ηλικίας έως 18 ετών συμπληρωμένων, το οποίο πάσχει από νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση, από νεοπλασματική ασθένεια, ή χρήζει μεταμόσχευσης, ή πάσχει από βαριά νοητική στέρηση ή σύνδρομο Down ή αυτισμό. Ø  Η άδεια αυτή είναι με αποδοχές και χορηγείται έπειτα από αίτηση της εργαζομένης, κατά απόλυτη προτεραιότητα.

 

  ΑΔΕΙΑ ΛΟΓΩ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΤΕΚΝΟΥ

 

ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ:

 για όσο διάστημα διαρκεί η νοσηλεία του παιδιού και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν των 30 εργάσιμων ημερών κατ’ έτος  

ΣΗΜ.:

Ø  Δικαιούχες είναι οι φυσικές, θετές ή ανάδοχες μητέρες παιδιού ηλικίας έως 18 ετών συμπληρωμένων, σε περίπτωση νοσηλείας λόγω ασθένειας ή ατυχήματος, που καθιστά αναγκαία την άμεση παρουσία της εργαζομένης. Ø  Η άδεια αυτή είναι χωρίς αποδοχές (εφόσον έχει εξαντληθεί η γονική άδεια ανατροφής).

 

6. ΑΔΕΙΑ ΣΕ ΜΟΝΟΓΟΕΪΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: (α) 6 εργάσιμες ημέρες το χρόνο στις εργαζόμενες άγαμες μητέρες ή σε αυτές που έχουν χηρέψει, οι οποίες έχουν την επιμέλεια του παιδιού μέχρι 12 ετών.
(β) 8 εργάσιμες ημέρες το χρόνο στις εργαζόμενες άγαμες μητέρες ή σε αυτές που έχουν χηρέψει, εάν έχουν 3 παιδιά ή περισσότερα έως 12 ετών.

ΣΗΜ.:

Ø  Η άδεια αυτή είναι με αποδοχές.

Ø  Δύναται να χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά, ενώ δεν πρέπει να συμπίπτει με την αρχή ή το τέλος της κανονικής άδειας.

 

7. ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΔΕΙΑ

 

ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ:

 

συνολικά μέχρι 4 εργάσιμες ημέρες το χρόνο.

ΣΗΜ.:

Ø  Δικαιούχες είναι οι εργαζόμενες, που έχουν παιδιά ηλικίας μέχρι 16 ετών, τα οποία παρακολουθούν μαθήματα στοιχειώδους ή μέσης εκπαίδευσης, και οι οποίες μπορούν να απουσιάζουν ορισμένες ώρες ή ολόκληρη ημέρα από την εργασία τους για να επισκεφτούν το σχολείο των παιδιών τους.

Ø  Η άδεια αυτή είναι με αποδοχές.

Ø  Την παραπάνω άδεια δικαιούνται και οι μητέρες με παιδιά στο νηπιαγωγείο.

Ø  Η άδεια αυτή δεν συμψηφίζεται με τις άλλες άδειες.