Ομιλία του κ. Γιάννη Κυριακόπουλου, Δικηγόρου, Ειδικού σε θέματα οφειλών σε τράπεζες στην Ημερίδα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθήνας στο πλαίσιο του  HELLENIC INNOVATION FORUM 2017 με θέμα: “ Προτάσεις 2^ης ευκαιρίας για την Επιχείρηση σε κρίση”, η οποία διεξήχθη στις 2/3/2017.
 

 

Ο κ. Κυριακόπουλος αναφέρθηκε στο σοβαρό ζήτημα των «κόκκινων» δανείων, στο νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει για το «κούρεμα» των καθυστερούμενων και είναι αδύνατο να αποπληρωθούν δάνεια, στα γραφειοκρατικά και άλλα εμπόδια, προϋποθέσεις και δυσκολίες να φτάσει κανείς στο τέρμα κ.λπ. Ιδιαίτερη μνεία και ανάλυση θετικών και αρνητικών σημείων έκανε στο νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών των επιχειρήσεων. Κατά την εκτίμησή του:

 

«Από την ανάγνωση του σχεδίου νόμου προκύπτει αβίαστα (Άρθρο 1) ότι σκοπός του νομοθέτη είναι η ρύθμιση οφειλών βιώσιμων επιχειρήσεων. Σ’ αυτό τον προφανή σκοπό του νομοθέτη, ο υποφαινόμενος έρχεται να προσθέσει την ανάγκη για την παράλληλη υγιή λειτουργία της αγοράς και κατ’ επέκταση του ανταγωνισμού».

 

 

Δείτε το βίντεο με την ομιλία

 

 

 

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ:

 

1. Γιατί εξαιρείται η περίπτωση που η οφειλή αφορά έναν πιστωτή με άνω του 85%

2. Συντονιστής Διαμεσολάβησης: Πρέπει να μπει στους ορισμούς (άρθρο 1)

3. Εμπειρογνώμων: Είναι θέμα ΚΑΔ ή ουσιαστικών γνώσεων : ΠΧ πιστοποιημένοι αναλυτές (Αρθρο 1)

4. Γιατί από τα φυσικά πρόσωπα μόνον αυτά που έχουν πτωχευτική ικανότητα; Εξαιρούνται οι δικηγόροι και άλλοι ελευθεροεπαγγελματίες (Άρθρο 2)

5.  Γιατί μία κερδοφόρα χρήση στις τρεις προηγούμενες; Εχουμε 7 χρόνια ύφεση, θα πρέπει να διευρυνθεί τουλάχιστον σε 5

6. Γιατί μόνον οι οφειλές που ρυθμίστηκαν μετά την 1^η

Ιουλίου 2016; Επίσης                                  εδώ θα             πρέπει να

«προσωποποιηθούν» τα κριτήρια (κλάδος)

1. Διαφωνώ με την απόλυτη και ανεπιφύλακτη παροχή πληροφοριών εκ των προτέρων, χωρίς να είναι γνωστά ούτε τα «όρια» που μπορεί να κινηθεί η εξωδικαστική επίλυση, είδος, ποσοστό κουρέματος οφειλών κλπ. (προστασία προσωπικών δεδομένων)

2. Δεν αναφέρεται πουθενά σε τι συνίσταται, έστω ως πλαίσιο η εξωδικαστική ρύθμιση: επιμήκυνση, διαγραφή κεφαλαίου, τόκων κλπ

3. Αρμοδιότητα όχι στα Πολυμελή Πρωτοδικεία αλλά στα Ειρηνοδικεία με εμπειρία Ν. Κατσέλη 3869/2010

4. Ανταπαιτήσεις κατά των πιστωτών από άλλες γενεσιουργούς αιτίες : Από ενδοσυμβατική ή αδικοπρακτική ευθύνη, από παραβιάσεις νομοθεσίας επενδυτικών υπηρεσιών, από καταχρηστικούς ΓΟΣ, από επίδικες απαιτήσεις για δάνεια σε ελβετικό φράγκο

5. Αμοιβή συντονιστή : Χωρίς χρονοχρέωση;

6. Εμπειρογνώμων. Γιατί δεν επιμερίζεται το κόστος και στους δύο στην περίπτωση της υποχρεωτικής υπαγωγής; Εξαιρετικά άδικο

7. Εμπλοκή των επιμελητηρίων, έχουν τα ΓΕΜΗ άρα πρέπει να εμπλακούν.

8. Αναστολή εκτελέσεως : Οι 70 ημέρες είναι λίγες, 90 ημέρες θα ήταν πιο κοντά στο ΙΟΟημερο

9. το άρθρο 15 παρ. 22 (Συμμετοχή του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης) αναφέρεται ότι:

15-22. Το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, μετά από αίτηση οφειλετών τους που εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος νόμου με βάση τα οριζόμενα στην περίπτωση (β) της παραγράφου 1 και στην παράγραφο 5 του άρθρου 2 δύνανται να προτείνουν σε αυτούς λύσεις ρύθμισης οφειλών ανάλογες με αυτές που αποδέχονται ή αντιπροτείνουν στο πλαίσιο της διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών του παρόντος και σύμφωνα με τις εσωτερικές τους διαδικασίες. (Παρ.1 (β) άρθρου 2: οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές του ξεπερνούν το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ Παρ.5 (β) άρθρου 2: Δεν υποβάλλεται αίτηση υπαγωγής στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης του παρόντος νόμου, σε περίπτωση που οι απαιτήσεις ενός πιστωτή υπερβαίνουν ποσοστό 85% των συνολικών απαιτήσεων κατά του οφειλέτη.

Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου το Ελληνικό Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης λογίζονται ως δύο πιστωτές.)

Αρα στην περίπτωση αυτή το πνεύμα το νομού δίδει τη δυνατότητα σε όσους οφειλέτες εξαιρούνται από αυτόν επειδή:

α) χρωστάνε κάτω των 20.000 ευρώ σε δημόσιο-ταμεία και

χρωστούν μόνο στο δημόσιο η τα ταμεία, δηλαδή άνω του 85% των οφειλών τους είναι είτε στο ένα είτε στο άλλο, τη δυνατότητα να ρυθμίσουν και αυτοί τις οφειλές αυτές, με το ίδιο πλαίσιο που θα ρυθμιστούν και οφειλές όσων υπάγονται στον εξωδικαστικό.

Μόνη διάφορα είναι ότι όσοι εντάσσονται στον εξωδικαστικό θα μπορούν να ρυθμίζουν ταυτόχρονα τα χρέη τους προς δημόσιο-ταμεία και προς ιδιώτες-τράπεζες.

 

Ενώ οι εξαιρούμενοι του νόμου εντάσσονται στο ρυθμιστικό πλαίσιο της παραγράφου 15 και θα ρυθμίζουν τις οφειλές τους στο δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.

 

Το άρθρο έρχεται να συμπληρώσει ένα πολύ σημαντικό κενό, γιατί έως σήμερα:

α) τόσο στα πλαίσια του Ν. Κατσελη (που ενώ υπήχθησαν και οι οφειλές του δημοσίου προς ρύθμιση, αποκλείονται όμως εξ αυτού οι οφειλέτες που χρωστούν μόνο σε δημόσιο-ταμεία) β) όσο και στο πλαίσιο του εξωδικαστικού, ως παρατίθεται στο προσχέδιο, αποκλείεται σταθερά από τη ρύθμιση/διαγράφη οφειλών μια πολύ μεγάλη ομάδα που οφείλει ΜΟΝΟ στο δημόσιο και τα ταμεία, κυρίως από το χώρο των ελεύθερων επαγγελματιών.

Από την ανάγνωση του σχεδίου νόμου προκύπτει αβίαστα (Άρθρο 1) ότι σκοπός του νομοθέτη είναι η ρύθμιση οφειλών βιώσιμων επιχειρήσεων. Σ’ αυτό τον προφανή σκοπό του νομοθέτη, ο υποφαινόμενος έρχεται να προσθέσει την ανάγκη για την παράλληλη υγιή λειτουργία της αγοράς και κατ’ επέκταση του ανταγωνισμού.

 

Τι θα συμβεί όμως αν επιχειρηθούν να διασωθούν μη βιώσιμες επιχειρήσεις;

 

Είναι λοιπόν προφανές ότι η διάσωση μη βιώσιμων επιχειρήσεων «πυροβολεί» προς δύο κατευθύνσεις: Από μια την αγορά και από την άλλη, την εθνική οικονομία.

 

Πώς όμως αντιμετωπίζει το όλο θέμα ο νομοθέτης;

 

Στο Άρθρο 3 του σχεδίου προβλέπονται τα κριτήρια επιλεξιμότητας για υπαγωγή στην εξωδικαστική ρύθμιση, με βάση αυτά:

 

Ι.Μια επιχείρηση που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα είναι επιλέξιμη εφόσον έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης. Ανεξάρτητα αν έχει υποχρεώσεις πολλαπλάσιες του κύκλου εργασιών, ανεξάρτητα αν η επιχείρηση παράγει θετικές ταμειακές ροές, ανεξάρτητα αν ο κλάδος στον οποίο δραστηριοποιείται βρίσκεται σε διαρκή περιδίνηση!

2. Μια επιχείρηση που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα είναι επιλέξιμη εφόσον πληροί μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης:

(α) έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA)

(β) έχει θετική καθαρή θέση (equity). Ανεξάρτητα αν το EBITDA δεν αρκεί να καλύψει τους τόκους και τα χρεολύσια της οικονομικής χρήσης, ανεξάρτητα αν το θετικό EBITDA παράγει ένα απειροελάχιστο περιθώριο κέρδους και αρκετά χαμηλότερο του κλάδου (αρκεί να είναι μεγαλύτερο του μηδενός !), ανεξάρτητα αν υπάρχει θετικό ή αρνητικό κεφάλαιο κίνησης, ανεξάρτητα αν η καθαρή θέση είναι μικρότερη από το 10% του μετοχικού κεφαλαίου, ανεξάρτητα αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 48 του Ν. 2190/20 (λύση εταιρείας με δικαστική απόφαση μετά από αίτηση του έχοντος έννομο συμφέρον).

 

Οι προκύπτουσες στρεβλώσεις

 

Βεβαίως για τις μεγάλες επιχειρήσεις (νοούνται όσες, κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης, είχαν κύκλο εργασιών 2.500.000 ευρώ ή έχουν συνολικές υποχρεώσεις – ληξιπρόθεσμες ή μη – υψηλότερες από 2.000.000 ευρώ), ο νομοθέτης έχει προβλέψει (Άρθρο 11) τον υποχρεωτικό διορισμό εμπειρογνώμονα για την εκπόνηση αξιολόγησης βιωσιμότητας και του σχεδίου αναδιάρθρωσης οφειλών.

 

Για τις μικρές επιχειρήσεις τεκμαίρεται ότι η εκπόνηση αξιολόγησης βιωσιμότητας του οφειλέτη μπορεί να ανατεθεί σε εμπειρογνώμονα εφόσον υποβάλλεται σχετικό αίτημα από συμμετέχοντες πιστωτές που είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του ενός τρίτου (1/3) του συνόλου των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία (προαιρετικός διορισμός εμπειρογνώμονα)

 

Όμως ποιος είναι ο εμπειρογνώμονας; Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, ως «εμπειρογνώμονας» νοείται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που προσφέρει κατ' επάγγελμα υπηρεσίες χρηματοοικονομικών συμβουλών σχετικά με την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων.

 

 

Βασικές προτάσεις

 

 

• Πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η αξιολόγηση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων.

• Θετική αξιολόγηση θα μπορεί να οδηγεί σε ένταξη στη διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, ενώ αρνητική αξιολόγηση θα οδηγεί σε ειδική εκκαθάριση της επιχείρησης.

• Η δημιουργία Μητρώου Αξιολογητών Βιωσιμότητας που θα στελεχώνεται από πιστοποιημένους από την ΕΚ/ΤτΕ Οικονομικούς Αναλυτές, καθώς και από άλλους επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού κλάδου οι οποίοι διαθέτουν τις γνώσεις, την εμπειρία και τις επαγγελματικές πιστοποιήσεις προκειμένου να φέρουν σε πέρας ένα τέτοιο έργο (Βλέπε επιστολή ΕΕΠΑΜΑ προς Υπουργό Ανάπτυξης, 16/10/2016).

• Αυτό που προτείνω όμως πρώτα και πάνω από όλα είναι να δούμε το πρόβλημα κατάματα, προκειμένου να είμαστε ουσιαστικοί και αποτελεσματικοί χωρίς να στρουθοκαμηλίζουμε.

 

 

Επιβάλλεται το ξεκαθάρισμα της ήρας από το στάρι, επιβάλλεται να ξεκαθαρίσουν οι βιώσιμες από τις μη βιώσιμες επιχειρήσεις, και αυτό είναι πρωτίστως δουλειά των πιστωτών και ιδιαίτερα των τραπεζών, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις κρατούν στην «εντατική» μη βιώσιμες επιχειρήσεις προκειμένου να απομυζούν ότι και για όσο μπορούν, μεταφέροντας χρονικά το πρόβλημα στο μέλλον.

 

Όλα τα άλλα που εύλογα μπορεί να εντοπίσει όποιος μελετήσει το σχέδιο νόμου όπως, η μεγάλη γραφειοκρατία, τα όρια των οφειλών, τα ποσοστά συναίνεσης των πιστωτών, είναι δευτερεύουσας σημασίας αν δεν υπάρξει ουσιαστικός διαχωρισμός μεταξύ βιώσιμων και μη βιώσιμων εταιρειών.

 

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

• Ποιο είναι το πρωτοποριακό στοιχείο του νέου νόμου; Για πρώτη φορά δίνεται η δυνατότητα σε μια βιώσιμη επιχείρηση να ρυθμίσει όλα τα χρέη της προς πιστωτικά ιδρύματα, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και προμηθευτές μέσω μιας εξωδικαστικής διαδικασίας στο πλαίσιο συμφωνίας με τους πιστωτές της. Άρα, κερδίζει σίγουρα χρόνο και -ανάλογα τη συμφωνία- και χρήματα.

• Ποια η πλειοψηφία που απαιτείται για βιώσιμη λύση; Προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία για την εξεύρεση διευθέτησης των οφειλών μιας επιχείρησης απαιτείται απαρτία 50% + συμφωνία της πλειοψηφίας των πιστωτών σε ποσοστό 60% έτσι ώστε να μπορεί στη συνέχεια να επιβληθεί και στη μειοψηφία. Ωστόσο, στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο δεν παρέχεται ασυλία στα στελέχη των τραπεζών και τους δημοσίους υπαλλήλους, κάτι που μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα στη διαδικασία.

• Ποιοι υπάγονται στις                            διατάξεις             του νόμου;

Όλων των ειδών οι επιχειρήσεις (ατομικές, μικρές, μεγάλες) μπορούν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό εφόσον κριθούν βιώσιμες. Δηλαδή, για όσες τηρούν απλογραφικό σύστημα να έχουν θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων σε μια τουλάχιστον από τις τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της σχετικής αίτησης. Για όσες τηρούν διπλογραφικό σύστημα να έχουν τουλάχιστον σε μια από τις τρεις τελευταίες χρήσεις θετικό αποτέλεσμα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή καθαρή θετική θέση (equity).

•  Ο νόμος αφορά και τους ελεύθερους επαγγελματίες; Όχι, και αυτό είναι ένα από τα βασικά σημεία κριτικής του νομοσχεδίου καθώς μένουν εκτός ρύθμισης περίπου 300.000 ελεύθεροι επαγγελματίες όπως γιατροί, δικηγόροι, πολιτικοί μηχανικοί, λογιστές κά. Ο νομοθέτης θεωρεί πως καλύπτονται από τις διατάξεις του Νόμου Κατσέλη.

• Ποιες οι προϋποθέσεις υπαγωγής μιας επιχείρησης στο νόμο; Για να μπορέσει μια επιχείρηση να τύχει των ευνοϊκών διατάξεων του νόμου θα πρέπει να πληροί μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• να έχει οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα με καθυστέρηση τουλάχιστον 3 μηνών, κατά την 31/12/2016

• να έχει οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα που ρυθμίστηκε μετά την 1 η Ιουλίου 2016

• να έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις Εφορίες

• να έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης

• να έχει εκδώσει επιταγές που σφραγίστηκαν

• να έχουν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις εις βάρος τους, λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων από τρίτους (π.χ. προμηθευτές κλπ).

Επίσης, θα πρέπει το συνολικό προς ρύθμιση χρέος της να υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ και το 85% των συνολικών οφειλών της να μην ανήκει σε έναν πιστωτή.

• Αν μια επιχείρηση έχει χρέη εντός του 2017 μπορεί να υπαχθεί;

Όχι. Όπως ρητά αναφέρεται στο νόμο, δεν μπορούν να υπαχθούν οφειλές που γεννήθηκαν μετά την 31/12/2016

• Υπάρχει η δυνατότητα υποβολής κοινής αίτησης εκ μέρους των οφειλετών;

Ναι. Δίνεται η δυνατότητα σε περισσότερους του ενός οφειλέτες να υποβάλλουν κοινή αίτηση εφόσον είναι συνοφειλέτες ή νομικά πρόσωπα που έχουν σχέση μητρικής- θυγατρικής ή συντάσσουν ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις.

• Πώς διασφαλίζεται το απόρρητο της διαδικασίας; Όλη η διαδικασία είναι εμπιστευτική προκειμένου να διασφαλίζεται η προστασία του απορρήτου της επιχείρησης αλλά και όλων των εμπλεκόμενων μερών. Όλοι οι συμμετέχοντες έχουν υποχρέωση εχεμύθειας.

• Ποιοι δε μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στο νόμο; Δεν θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στον εξωδικαστικό Νόμο οι ακόλουθοι:

• τράπεζες και χρηματοδοτικά ιδρύματα καθώς και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών τραπεζών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα

• πάροχοι επενδυτικών υπηρεσιών (π.χ. χρηματιστηριακές εταιρείες)

• ασφαλιστικές εταιρείες

• οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (π.χ. hegde funds)

• νομικά πρόσωπα που έχουν υποβάλλει αίτηση εξυγίανσης ή πτώχευσης ή βρίσκονται σε διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης ή έχουν ήδη διακόψει την επιχειρηματική δραστηριότητα

• επιχειρήσεις των οποίων οι εκπρόσωποι (π.χ. πρόεδροι / διευθύνοντες σύμβουλοι /διαχειριστές και κάθε άλλο πρόσωπο εντεταλμένο για τη διαχείριση εταιρειών) έχουν καταδικαστεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση για φοροδιαφυγή ή υπεξαίρεση ή απάτη κατά του δημοσίου / φορέων κοινωνικής ασφάλισης ή νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή εκβίαση ή πλαστογραφία ή δωροδοκία ή δωροληψία ή λαθρεμπορία ή χρεοκοπία ή καταδολίευση δανειστών

• Ποιος θα συντονίζει τη διαδικασία; Ο νομοθέτης αποφασίζει να ενεργοποιήσει έναν θεσμό- αυτόν του διαπιστευμένου διαμεσολαβητή- ο οποίος βρίσκεται εν υπνώσει από το 2010. Παρά το γεγονός πως μέχρι σήμερα έχουν διαπιστευθεί από το Υπουργείο Δικαιοσύνης περίπου 2.000 άτομα, κανείς δεν αντιλαμβάνεται το ρόλο τους, αφού η εξωδικαστική επίλυση διαφορών που επί της ουσίας είναι η διαμεσολάβηση, είναι προαιρετική. Βέβαια, ο ρόλος τους θα είναι καθαρά συντονιστικός-βοηθητικός και όχι επιτελικός.

 

 

 

ΣΒ