Άρθρο. 240 δόσεις – Όνειρα Θερινής Νυχτός…

Του Παναγιώτη Παντελή – Φοροτεχνικού, Οικονομικού Επόπτη Ε.Ε.Α., σε συνεργασία με την κ.Μαρία Μπακάλη Δικηγόρο – Νομικό Συνεργάτη Ε.Ε.Α.

---

Αν και κάποιος θα περίμενε στο σημερινό μας άρθρο να ασχοληθούμε με τον τρόπο που αντιμετωπίστηκαν οι συνάδελφοι λογιστές από πλευράς του Υπουργού για το θέμα της παράτασης των φορολογικών δηλώσεων δεν θα το κάνουμε.  Είναι τόσα πολλά τα σχόλια, οι επιστολές των Συλλόγων, των Επιμελητηρίων, μέχρι και η σημερινή συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Υπουργείο Οικονομικών που δεν νομίζω ότι χρειάζεται να προσθέσουμε κάτι περαιτέρω.

Ο Υπουργός για πολλοστή φορά προσπαθεί να ρίξει τις ευθύνες του, την ανεπάρκεια και τη δυσλειτουργία των υπηρεσιών του που αλλού –  στους λογιστές – φοροτέχνες.

Σήμερα όμως θα ήθελα να σταθώ σε ένα άλλο θέμα το οποίο θα το αντιμετωπίσουν χιλιάδες επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα με την εγκύκλιο Ε. 2065/25-08-2022 και θέμα «Παροχή διευκρινίσεων και οδηγιών επί θεμάτων είσπραξης δημοσίων εσόδων για την ενιαία εφαρμογή από την Φορολογική Διοίκηση των Άρθρων 5-30 του ν. 4738/2020 και των κατ’ εξουσιοδότηση του νόμου αυτού κανονιστικών αποφάσεων που ρυθμίζουν την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών».

Με έκπληξη, λοιπόν, αναγνώσαμε το περιεχόμενο  της ως άνω εκδοθείσας Εγκυκλίου της ΑΑΔΕ, στην οποία τίθεται ένα εξαιρετικά ουσιώδες ζήτημα, που αφορά τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων του Ν. 4738/2020 και το οποίο κλονίζει σημαντικά την εμπιστοσύνη των πολιτών ως προς τον εν λόγω μηχανισμό, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη επαναξιολόγησής του.

Πρωταρχικής σημασίας αποτελεί το ζήτημα της έκβασης των κατασχέσεων εις χείρας τρίτων. Πιο συγκεκριμένα, στην εν λόγω εγκύκλιο αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι:

«Επισημαίνεται ότι η οριστική υποβολή της αίτησης δεν συνεπάγεται την αναστολή κατάσχεσης εις χείρας τρίτων που έχει επιβληθεί από το Δημόσιο για οφειλές των οποίων ζητείται η ρύθμιση σε χρονικό σημείο που προηγείται της έναρξης της αναστολής, ακόμα και ως προς τυχόν μελλοντικές χρηματικές απαιτήσεις που αποτελούν αντικείμενο της κατάσχεσης (δηλαδή απαιτήσεις που γεννιούνται μετά την έναρξη της αναστολής) εξαιτίας της αναγκαστικής εκχώρησης των απαιτήσεων αυτών και του αποχωρισμού τους από την περιουσία του οφειλέτη. Ως εκ τούτου, ο τρίτος (π.χ. πιστωτικό ίδρυμα) οφείλει να εξακολουθήσει, και μετά την οριστικοποίηση υποβολής της αίτησης, να αποδίδει στο Δημόσιο τα κατασχεθέντα ποσά (κατ’ αναλογία προς τα κριθέντα με την υπ’ αριθ. 220/2019 γνωμοδότηση της Α΄ Τακτικής  Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ., που έχει γίνει δεκτή από το Διοικητή Α.Α.Δ.Ε. και έχει κοινοποιηθεί με την εγκύκλιο Ε. 2118/2020). Όσον αφορά ειδικά τα ποσά που αποδίδονται στο Δημόσιο από τις ως άνω κατασχέσεις μετά την έναρξη ισχύος της σύμβασης και κατά τη διάρκεια αυτής, αυτά λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη δόσης ή δόσεων της σύμβασης, εφόσον δεν πιστώνονται διαφορετικά κατά τις κείμενες διατάξεις (όπως στην περίπτωση ύπαρξης οφειλών που έχουν περιληφθεί στην κατάσχεση και δεν έχουν υπαχθεί στην εξωδικαστική ρύθμιση, βλ. και κατωτέρω στην παρ. 38 της παρούσας). Επισημαίνεται ότι ως προς την τύχη των εν λόγω ποσών δεν έχει τεθεί στο νόμο (στο άρθρο 18 ή στο άρθρο 23 του ν. 4738/2020) ειδικός κανόνας, κατ’ αντιστοιχία προς τον κανόνα της παρ. 2 του άρθρου 6 της υπ’ αριθ. 66468 ΕΞ 2021 Κ.Τ.Α. για τις διμερείς συμβάσεις. Παρά ταύτα, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από τη συστηματική ερμηνεία του νόμου, το σχετικό νομοθετικό κενό είναι ακούσιο, προκρίνεται για λόγους επιείκειας και για την ταυτότητα του λόγου, η εφαρμογή και στις πολυμερείς συμβάσεις του αντίστοιχου κανόνα που ισχύει στις διμερείς.»

Κατά την έναρξη υποβολής της αίτησης στον εξωδικαστικό μηχανισμό στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, ο αιτών οφειλέτης πρέπει να περιμένει 15 ημέρες, οπότε γίνεται η άρση του φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου και αντλούνται τα σχετικά στοιχεία από τις υπηρεσίες. Εν συνεχεία, ο οφειλέτης πρέπει να υποβάλει σειρά νομιμοποιητικών εγγράφων, μεταξύ των οποίων και πιστοποιητικά από δικαστικές αρχές, τα οποία πολλές φορές εκδίδονται σε διάστημα του ενός και πλέον μηνός.

Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι ο οφειλέτης, ακόμη και να επιθυμεί να διευθετήσει άμεσα τις οφειλές του συμμετέχοντας στον εξωδικαστικό μηχανισμό, τούτο δεν καθίσταται εφικτό, τόσο λόγω της καθυστέρησης απόκτησης του συνόλου των απαιτούμενων δικαιολογητικών (όπως λόγου χάριν του ενιαίου πιστοποιητικού δικαστικής φερεγγυότητας) όσο και λόγω τεχνικών αδυναμιών, που να ανακύπτουν κατά καιρούς στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Στην εν λόγω εγκύκλιο, γίνεται αναφορά στην ενημέρωση περί της οριστικής υποβολής της αίτησης στην πλατφόρμα της Ε.Γ.Δ.Ι.Χ., η οποία λαμβάνει χώρα αυτόματα κατά την ημερομηνία οριστικοποίησης της αίτησης. Εφόσον υπάρχει  η πρόθεση του οφειλέτη να υπαχθεί στο μηχανισμό και να ρυθμίσει τις οφειλές του, να δίνεται ένα περιθώριο διεκπεραίωσης του συνόλου των διαδικασιών της αίτησης έως την οριστικοποίηση και να μην στρέφονται οι φορολογικές αρχές σε βάρος του. Ενώ λοιπόν θέλει άμεσα να ρυθμίσει, συναντά τεχνικές και όχι μόνο δυσκολίες έως την οριστικοποίηση της αίτησης. Και τούτο διότι, μας έχουν αναφερθεί σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα περιπτώσεις και αναφέρουμε μια χαρακτηριστικά: «Νομικό πρόσωπο σε βάρος του οποίου επιβλήθηκε δέσμευση σε τραπεζικούς λογαριασμούς από την αρμόδια Δ.Ο.Υ μόλις λίγες μέρες πριν την οριστικοποίηση της αίτησης, και η οποία ανεστάλει  υπό το πρίσμα του άρθρου 18 του Ν. 4738/2020  αναβιώσε σε εφαρμογή  της εν λόγω εγκυκλίου, ζημιώνοντας τον αιτούντα – οφειλέτη, του οποίου η αίτηση βρίσκεται από τον Απρίλιο του 2022 σε στάδιο «Διμερής Σύμβαση μεταξύ οφειλέτη και Δημοσίου» και η οποία έως και σήμερα και παρά το γεγονός ότι το Δημόσιο πρέπει μέσα σε αποκλειστική προθεσμία πενήντα πέντε (55) ημερών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης να υποβάλει πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη, βρίσκεται ακόμη σε εκκρεμότητα. Εύλογα δημιουργείται λοιπόν η εξής απορία: το εν λόγω νομικό πρόσωπο – οφειλέτης επέλεξε τον εξωδικαστικό μηχανισμό, προκειμένου να διευθετήσει άμεσα και οριστικά τις οφειλές του, να μην κινδυνεύει από την επιβολή σε βάρος του καταδιωκτικών μέτρων και να μπορέσει με τη ρύθμιση των οφειλών να εξασφαλίσει την απαιτούμενη ρευστότητα, ώστε να αναπτύξει τις δραστηριότητές του. Επιδιώκοντας την ευνοϊκή ρύθμιση των 240 δόσεων στο Δημόσιο. Αν το Δημόσιο είχε υποβάλει εμπρόθεσμα την πρόταση αναδιάρθρωσης και δεν καθυστερούσε 4 και πλέον μήνες να την υποβάλει, θα είχε ο οφειλέτης δυνατότητα έγκαιρης διευθέτησης των οφειλών του χωρίς να κινδυνεύει να αναβιώσει η επιβληθείσα και ήδη ανασταλείσα κατάσχεση σε βάρος των τραπεζικών του λογαριασμών. Θα μπορούσε έτσι ο οφειλέτης, ακόμη και αν έκρινε ότι η πρόταση αναδιάρθρωσης των οφειλών του από το Δημόσιο δεν ήταν βιώσιμη, να την απορρίψει και να επιδιώξει μία άλλη ρύθμιση  από τις ισχύουσες. Στην περίπτωση, όμως, που αναφέρουμε ανωτέρω, το νομικό πρόσωπο – οφειλέτης, αναμένει για 4 και πλέον μήνες την πρόταση αναδιάρθρωσης από το Δημόσιο, γνωρίζοντας ότι δε θα επιβληθούν σε βάρος του μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης και ξαφνικά με την εν λόγω εγκύκλιο ενημερώνεται ότι θα αναβιώσει η επιβληθείσα προ της οριστικής υποβολής της αίτησης κατάσχεση σε βάρος των τραπεζικών του λογαριασμών, στερούμενο έτσι τη ρευστότητα που χρειάζεται για να αναπτύξει τις δραστηριότητές του και να εκπληρώσει τον εταιρικό του σκοπό, ενώ εξ αποκλειστικής υπαιτιότητας του Δημοσίου και των αρμοδίων φορέων αναμένει από τον Απρίλιο την πρόταση αναδιάρθρωσης των οφειλών του!!!

Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι ο ήδη πενιχρός απολογισμός των αιτήσεων που έχουν ολοκληρωθεί θα γίνει ακόμα πενιχρότερος (ο ν.4738 ψηφίστηκε τον Οκτώβρη του 2020). Στις 20/07/2022 ο Υπουργός  ανακοίνωνε ότι είχαν ολοκληρωθεί 425 αιτήσεις από τις οποίες 288 από τις τράπεζες και 137 από το Δημόσιο.   Συνολικά οι οφειλέτες φυσικά και νομικά πρόσωπα είναι κάποια εκατομμύρια και μόνο τα χρέη προς της ΑΑΔΕ ξεπερνούν τα 110δισ. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν λέγεται βοήθεια στις επιχειρήσεις στους οφειλέτες – φυσικά πρόσωπα και γενικότερα στην ομαλή λειτουργία και ανάπτυξη της οικονομίας.

Πηγή: www.e-forologia.gr