Έκθεση της Europol εντοπίζει τα πλέον απειλητικά εγκληματικά δίκτυα στην ΕΕ

Η ανάλυση 821 εγκληματικών δικτύων είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενός πλαισίου ABCD που εντοπίζει τα κύρια χαρακτηριστικά τους

• Ημερομηνία δημοσίευσης 05 Απρ 2024

Το σοβαρό οργανωμένο έγκλημα εξακολουθεί να αποτελεί μείζονα απειλή για την εσωτερική ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Για την αποτελεσματική ιεράρχηση των πόρων και την καθοδήγηση της πολιτικής δράσης, οι αρχές επιβολής του νόμου και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να κατανοήσουν σαφώς τα πλέον απειλητικά εγκληματικά δίκτυα που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ και επηρεάζουν την ΕΕ.

Η νέα έκθεση της Ευρωπόλ, που δημοσιεύθηκε στις 5/4/2024, με τίτλο «Αποκωδικοποίηση των πλέον απειλητικών εγκληματικών δικτύων της ΕΕ», εξετάζει τα χαρακτηριστικά των εγκληματικών δικτύων που συνιστούν τη μεγαλύτερη απειλή. Αυτή η πανευρωπαϊκή ανάλυση επικεντρώνεται στους εγκληματικούς παράγοντες σε μια πρώτη στο είδος της χαρτογράφηση των πλέον απειλητικών εγκληματικών δικτύων. Περιγράφει, λεπτομερώς, πώς οργανώνονται τα πιο απειλητικά εγκληματικά δίκτυα, σε ποιες εγκληματικές δραστηριότητες επιδίδονται, καθώς και πώς και πού λειτουργούν. Αξιολογεί επίσης ποια από τα χαρακτηριστικά τους αυξάνουν την απειλή που θέτουν αυτά τα δίκτυα.

Αυτή η έκθεση χαρτογράφησης είναι ένα από τα βασικά παραδοτέα της βελγικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία ενθάρρυνε σθεναρά τις προσπάθειες της Europol στον τομέα αυτό. Θα αποτελέσει ουσιαστικό εργαλείο για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, κορυφαία προτεραιότητα της ΕΕ, όπως περιγράφεται στον πρόσφατο χάρτη πορείας που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου με την ευκαιρία της παρουσίασης των κύριων πορισμάτων της έκθεσης, η εκτελεστική διευθύντρια της Ευρωπόλ, Catherine De Bolle, δήλωσε:

Οι εγκληματίες ευδοκιμούν με μυστικότητα, αλλά αυτό το αλλάζουμε. Η παρούσα έκθεση της Europol αποτελεί την εκτενέστερη μελέτη σχετικά με τα βασικά εγκληματικά δίκτυα που έχει εκπονηθεί ποτέ σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τις αρχές επιβολής του νόμου. Χάρη στη συνεργασία όλων των κρατών μελών της ΕΕ και 17 χωρών εταίρων της Ευρωπόλ, ρίχνουμε φως στις δραστηριότητες των πλέον απειλητικών εγκληματικών δικτύων στην ΕΕ. Τα δεδομένα αυτά, τα οποία είναι πλέον συγκεντρωμένα στην Ευρωπόλ, θα δώσουν στις υπηρεσίες επιβολής του νόμου το πλεονέκτημα που χρειάζονται για την καλύτερη στόχευση και διεξαγωγή διασυνοριακών ποινικών ερευνών.

Η Υπουργός Εσωτερικών του Βελγίου, κα Annelies Verlinden, δήλωσε:

Εισάγουμε ένα νέο εργαλείο για την καταπολέμηση του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος – μια απόδειξη της δύναμης της ενότητας και της καινοτομίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή η έκθεση αποτελεί σημαντικό ορόσημο για τη βελγική Προεδρία μας, αλλά και για ολόκληρη την ευρωπαϊκή κοινότητα, αντικατοπτρίζοντας την ακλόνητη δέσμευσή μας για τη διαφύλαξη της ασφάλειας και της προστασίας των πολιτών μας. Ενώ αυτή η έκθεση είναι ένα πολύ σημαντικό επίτευγμα από μόνη της, είναι μόνο η αρχή. Απαιτείται σημαντική δουλειά και περαιτέρω βήματα τους επόμενους μήνες και χρόνια.

Ο Βέλγος Υπουργός Δικαιοσύνης, Paul Van Tigchelt, δήλωσε:

” καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για τη βελγική Προεδρία και αυτό είναι ένα σημαντικό νέο όπλο σε αυτόν τον αγώνα. Τώρα έχουμε, για πρώτη φορά, όλα τα κρίσιμα δεδομένα σχετικά με τα πιο απειλητικά εγκληματικά δίκτυα σε ένα σημείο – με την Europol. Το επόμενο βήμα είναι οι διάφορες αστυνομικές δυνάμεις των κρατών μελών να συνεχίσουν να εμπλουτίζουν αυτές τις συγκεντρωτικές πληροφορίες, ώστε να μπορέσουμε να ασκήσουμε περαιτέρω διώξεις και να εξαρθρώσουμε αυτά τα δίκτυα.

Η Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, κ. Ylva Johansson, δήλωσε:

Το οργανωμένο έγκλημα είναι μία από τις μεγαλύτερες απειλές που αντιμετωπίζουμε σήμερα, απειλώντας την κοινωνία με διαφθορά και ακραία βία. Πρέπει να γνωρίζουμε τι καταπολεμούμε – γι’ αυτό η χαρτογράφηση του οργανωμένου εγκλήματος αποτελεί βασικό στόχο της στρατηγικής μας για το οργανωμένο έγκλημα της ΕΕ και του χάρτη πορείας που δρομολόγησα τον περασμένο Οκτώβριο. Το αποτέλεσμα είναι αυτή η σημαντική έκθεση που δείχνει την εγκληματική απειλή που συνιστούν περισσότερα από 800 εγκληματικά δίκτυα με δεκάδες χιλιάδες μέλη. Συγχαίρω την Europol για αυτήν τη σημαντική έκθεση.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δικαιοσύνης, κ. Didier Reynders, δήλωσε:

Ο αντίκτυπος αυτών των ευρημάτων θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στα συστήματα απονομής δικαιοσύνης σε ολόκληρη την ΕΕ και στο κράτος δικαίου. Οι δικαστές και οι εισαγγελείς μπορούν να καταπολεμήσουν το οργανωμένο έγκλημα μόνον εάν είναι απαλλαγμένοι από εκφοβισμό, απειλές ή απόπειρες επηρεασμού της επαγγελματικής τους ακεραιότητας. Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι αυτό ισχύει. Δεδομένου ότι τα πλέον απειλητικά εγκληματικά δίκτυα διεξάγουν εγκληματικές επιχειρήσεις χωρίς σύνορα, η συνεργασία μεταξύ εμπειρογνωμόνων είναι ζωτικής σημασίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή θα υποστηρίξει προτάσεις για ένα νέο δικαστικό δίκτυο της ΕΕ, το οποίο θα τοποθετηθεί στη Eurojust, με έμφαση στο οργανωμένο έγκλημα, συμπεριλαμβανομένων στόχων υψηλής αξίας.

Ένα μοναδικό σύνολο δεδομένων

Η ανάλυση αυτή βασίζεται σε ένα μοναδικό σύνολο δεδομένων που κοινοποιήθηκε στην Ευρωπόλ ειδικά για τον σκοπό αυτό και συμπληρώθηκε με πρόσθετες πληροφορίες που έχουν ήδη κοινοποιηθεί στην Ευρωπόλ ως ευρωπαϊκό κόμβο πληροφοριών σχετικά με εγκληματικές δραστηριότητες.

Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και 17 χώρες εταίροι της Ευρωπόλ συνεισέφεραν δεδομένα για τον εντοπισμό των πλέον απειλητικών εγκληματικών δικτύων στην Ευρώπη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα μοναδικό σύνολο δεδομένων 821 εγκληματικών δικτύων υψηλότερου κινδύνου, με εκτενείς πληροφορίες για όλες τις πτυχές που τα περιγράφουν και βοηθούν στην αξιολόγηση της απειλής τους.

Αυτά τα εγκληματικά δίκτυα, των οποίων τα μέλη υπερβαίνουν τα 25 000 άτομα, επιλέχθηκαν βάσει κριτηρίων γύρω από την απειλή που αποτελούν. Τα δίκτυα αυτά δραστηριοποιούνται σε διάφορους τομείς εγκληματικότητας, από τη διακίνηση ναρκωτικών έως την παράνομη διακίνηση μεταναστών, τα εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας και άλλα.

Η Ευρωπόλ εντόπισε τάσεις σχετικά με τα πλέον απειλητικά εγκληματικά δίκτυα μέσω της ανάλυσης του πλήρους συνόλου δεδομένων 821 δικτύων.

Το ABCD των πιο απειλητικών εγκληματικών δικτύων

Μέσα από μια ολοκληρωμένη ανάλυση 821 εγκληματικών δικτύων, αναπτύχθηκε ένα πλαίσιο ABCD, ρίχνοντας φως στα θεμελιώδη χαρακτηριστικά τους. Κατηγοριοποιώντας τις βασικές πτυχές αυτών των ομάδων σε τέσσερις διακριτές διαστάσεις – A για Agile, B για Borderless, C για Control και D για Destructive – το πλαίσιο ABCD προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας, τις δομές και τα λειτουργικά τους πρότυπα.

Τα πιο απειλητικά δίκτυα είναι:

• Ευκίνητος: Επιδεικνύουν μια αξιοσημείωτη ευελιξία να προσαρμόζουν τις εγκληματικές επιχειρηματικές διαδικασίες τους σε ευκαιρίες και προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των προκλήσεων που θέτει η επιβολή του νόμου. Είναι σε θέση να διεισδύσουν εκτενώς και να καταχραστούν τις νόμιμες επιχειρηματικές δομές. Αυτό βοηθά τις εγκληματικές επιχειρήσεις τους να ευδοκιμήσουν, τους επιτρέπει να ξεπλένουν τα εγκληματικά κέρδη τους και τους προστατεύει από τον εντοπισμό. Το 86 % των πλέον απειλητικών εγκληματικών δικτύων χρησιμοποιούν νόμιμες επιχειρηματικές δομές, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων στην ΕΕ.
• Χωρίς σύνορα: Τα πιο απειλητικά εγκληματικά δίκτυα εκτελούν εγκληματικές επιχειρήσεις χωρίς σύνορα. Οι δραστηριότητές τους αφορούν πολλές χώρες του κόσμου και η σύνθεσή τους είναι πολύ διεθνής, με μέλη δικτύου από πολλές χώρες της ΕΕ και του κόσμου. Συνολικά 112 εθνικότητες εκπροσωπήθηκαν μεταξύ των μελών των 821 πιο απειλητικών εγκληματικών δικτύων, με το 68% των δικτύων να αποτελείται από μέλη πολλαπλών εθνικοτήτων. Ωστόσο, εξετάζοντας τους τόπους των βασικών δραστηριοτήτων τους, η συντριπτική πλειονότητα διατηρεί ισχυρή γεωγραφική εστίαση και δεν επεκτείνει υπερβολικά ευρέως τις βασικές δραστηριότητές της.
• Έλεγχος: Τα εγκληματικά δίκτυα υψηλότερου κινδύνου ασκούν ισχυρό έλεγχο και επικεντρώνονται στις εγκληματικές τους δραστηριότητες. Τείνουν να ειδικεύονται σε μία κύρια εγκληματική επιχείρηση· Τα πραγματικά πολυεγκληματικά δίκτυα είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Η ηγεσία του 82% των πιο απειλητικών εγκληματικών δικτύων είναι εγκατεστημένη είτε στην κύρια χώρα δραστηριότητας είτε στη χώρα προέλευσης των βασικών μελών.
• Καταστροφικές: Οι εγκληματικές δραστηριότητες και οι πρακτικές διαφθοράς των πλέον απειλητικών εγκληματικών δικτύων προκαλούν σημαντική ζημία στην εσωτερική ασφάλεια, το κράτος δικαίου και την οικονομία της ΕΕ. Τα μισά από τα πλέον απειλητικά εγκληματικά δίκτυα εμπλέκονται στη διακίνηση ναρκωτικών ως κύρια εγκληματική δραστηριότητα. Πάνω από το 70 % των δικτύων εμπλέκονται σε διαφθορά για να διευκολύνουν εγκληματικές δραστηριότητες ή να παρεμποδίσουν την επιβολή του νόμου ή δικαστικές διαδικασίες. Το 68% των δικτύων χρησιμοποιούν τη βία και τον εκφοβισμό ως εγγενές χαρακτηριστικό του τρόπου λειτουργίας τους.

Η απειλή που θέτουν αυτά τα δίκτυα είναι διάχυτη και πολύπλοκη. Υπάρχει ανάγκη για συντονισμένη, διαρκή, πολυμερή αντίδραση και κοινή συνεργασία.

Το ABCD των εγκληματικών δικτύων επισημαίνει σημαντικά στοιχεία για την καθοδήγηση της πολιτικής και της επιχειρησιακής δράσης. Αποτελεί σημείο εκκίνησης για μελλοντική ανάλυση των εγκληματικών παραγόντων και θα αναπτυχθεί περαιτέρω σε προσεχή αναλυτικά προϊόντα της Ευρωπόλ, όπως η αξιολόγηση απειλών όσον αφορά το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα στην ΕΕ για το 2025.

Τα δεδομένα αυτά, τα οποία είναι πλέον συγκεντρωμένα στην Ευρωπόλ, θα βοηθήσουν τις εθνικές αρχές επιβολής του νόμου να στοχεύουν καλύτερα και να διεξάγουν τις διασυνοριακές ποινικές έρευνές τους.

 

 

Πηγή: europol.europa.eu

 

 

 

Β