- 18/05/2022
Φορολογικές δηλώσεις 2022. Οι κωδικοί της δήλωσης που «κουρεύουν» τους φόρους
Γράφει ο Θράσος Μίαρης, Φοροτεχνικός, Συνεργάτης Ε.Ε.Α.
Με ρυθμούς χελώνας υποβάλλονται οι φετινές φορολογικές δηλώσεις πριν από την λήξη της προθεσμίας, στο τέλος Ιουνίου.
Από τις 8,9 εκατομμύρια δηλώσεις που υποβάλλονται κάθε χρόνο μόλις το 6% έχει εκκαθαριστεί μέχρι στιγμής με περίπου 8,3 εκατομμύρια φορολογικές δηλώσεις να εκκρεμούν. Σημειώνεται ότι πέρυσι περίπου 2,9 εκατομμύρια φορολογούμενοι, δηλαδή περίπου 1 στους 3 πλήρωσαν 2,8 δισ. ευρώ σε φόρο εισοδήματος, δηλαδή 966 ευρώ κατά μέσο όρο ανά φορολογούμενο.
Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην συμπλήρωση των φόρων που οδηγούν σε «έκπτωση» του φόρου. Εντοπίζοντας και συμπληρώνοντας τους σωστούς κωδικούς θα πληρώσουν μικρότερο φόρο εισοδήματος ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι θα καταβάλουν και χαμηλότερη εισφορά αλληλεγγύης.
Σημειώνεται ότι ανεξάρτητα με το πότε θα υποβάλει κάποιος την φορολογική του δήλωση, η πρώτη δόση θα πρέπει να πληρωθεί μέχρι τις 29 Ιουλίου ενώ όσοι επιλέξουν να πληρώσουν εφάπαξ τον φόρο εισοδήματος θα έχουν έκπτωση 3%.
Ο φοροτεχνικός συνεργάτης του Ε.Ε.Α. Θρασύβουλος Μίαρης καταγράφει χρήσιμες συμβουλές για λιγότερους φόρους.
Ποιοι δικαιούνται μείωση τεκμηρίων διαβίωσης;
Τα τεκμήρια είναι ένας από τους λόγους που αρκετοί φορολογούμενοι πληρώνουν φόρους για εισοδήματα που στην πραγματικότητα δεν έχουν. Ουσιαστικά ακόμη και ένας άνεργος θα πληρώσει φόρους εάν έχει ένα μικρό σπίτι ή ένα αυτοκίνητο στο όνομά του. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να γνωρίζουν οι συνταξιούχοι άνω των 65 ετών, δηλαδή όσοι γεννήθηκαν μέχρι και την 31η-12-1956, ότι δικαιούνται μείωση τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30%, αρκεί να συμπληρώσουν τους κωδικούς 013-014 του πίνακα 2 που βρίσκεται στην 1η σελίδα του Ε1.
Τα άτομα με αναπηρία δικαιούνται μείωση φόρου;
Ναι. Οι μισθοί, οι συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται σε άτομα με ποσοστό αναπηρίας άνω 80% απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος. Οι δικαιούχοι των εισοδημάτων αυτών, για να κατοχυρώσουν την απαλλαγή, θα πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους γνωματεύσεις των οικείων υγειονομικών επιτροπών του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή των Ανωτάτων Υγειονομικών Επιτροπών του Στρατού (ΑΣΥΕ), του Ναυτικού (ΑΝΥΕ), της Αεροπορίας (ΑΑΥΕ), της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος ή βεβαιώσεις των συνταξιοδοτικών τους φορέων ή αποφάσεις συνταξιοδότησης ή παράτασης της σύνταξης και να συμπληρώσουν τους κωδικούς 905-906 του Πίνακα 2 του εντύπου Ε1. Επίσης να δηλώσουν τα εισοδήματα που απαλλάσσονται από την φορολόγηση στον Πίνακα 6 και στους κωδικούς 659-660 όσοι δεν είναι ολικά τυφλοί ή βαριά κινητικά ανάπηροι, στους κωδικούς 657-658 οι ολικά τυφλοί ή βαριά κινητικά ανάπηροι εφόσον τα ποσά αυτά δεν έχουν προσυμπληρωθεί από τις υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων εσόδων στους κωδικούς 619-620 και 617-618, αντίστοιχα.
Επίσης τα άτομα με αναπηρία 67% και άνω έχουν πρόσθετη μείωση φόρου ποσού 200 ευρώ. Για να λάβουν όμως αυτή την έκπτωση θα πρέπει να συμπληρώσουν του κωδικούς: 001-002, 005-006 και 009-010. Επίσης έκπτωση δικαιούνται ανάπηροι αξιωματικοί και οπλίτες οι οποίοι έχουν αποστρατευτεί και θύματα πολέμου ή τρομοκρατικών ενεργειών που δικαιούνται να λαμβάνουν σύνταξη από πολεμική αιτία. Επίσης, έκπτωση φόρου 200 ευρώ μπορούν να έχουν και όσοι δικαιούνται σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου. Για να κατοχυρώσει μια οικογένεια με ανάπηρο των παραπάνω κατηγοριών το δικαίωμα έκπτωσης φόρου 200 ευρώ, ο υπόχρεος υποβολής της δήλωσης θα πρέπει να συμπληρώσει την ένδειξη «ΝΑΙ» στον κωδικό 001 του Πίνακα 3 στην 1η σελίδα του Ε1 εφόσον είναι ανάπηρος ο ίδιος ή να συμπληρώσει την ένδειξη «ΝΑΙ» στον κωδικό 002 του ιδίου πίνακα εφόσον είναι ανάπηρη η σύζυγός του και υποβάλλουν από κοινού τη δήλωση.
Εάν κάποιος έχει εξαγοράσει χρόνο ασφάλισης μπορεί να μειώσει το φορολογητέο του εισόδημα;
Ναι. Σύμφωνα με φοροτεχνικούς πολλοί είναι οι εργαζόμενοι που λίγο χρονικό διάστημα πριν βγουν στην σύνταξη εξαγοράζουν χρόνο ασφάλισης αλλά δεν ξέρουν ότι το χρηματικό ποσό που πληρώνουν μειώνει το συνολικό τους φορολογητέο εισόδημα που προκύπτει από μισθωτή εργασία. Έτσι για παράδειγμα ένα κάποιος έχει πληρώσει 5.000 ευρώ σε ασφαλιστικούς οργανισμούς υποχρεωτικής ασφάλισης για να εξαγοράσουν χρόνο για παράδειγμα τα χρόνια που υπηρέτησαν στο στρατό, το ποσό αυτό αφαιρείται από το φορολογητέο εισόδημα. Για να μειωθεί ωστόσο το φορολογητέο εισόδημα, κάθε μισθωτός θα πρέπει να αναγράψει το ποσό των εισφορών που πλήρωσε για εξαγορά στον κωδικό 351 ή 352 του Πίνακα 4Α στην 1η σελίδα του εντύπου Ε1.
Τα ανείσπρακτα ενοίκια μπορούν να μειώσουν το φόρο;
Ναι. Τα ενοίκια που δεν εισέπραξαν οι ιδιοκτήτες ακινήτων εντός του 2021 δεν θα υπολογιστούν στο συνολικό φορολογητέο εισόδημα και δεν θα επιβαρυνθούν με φόρο εισοδήματος εφόσον μέχρι την υποβολή της φορολογικής δήλωσης έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων και ο ιδιοκτήτης έχει προσκομίσει στην αρμόδια ΔΟΥ ευκρινή φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων ή ασκηθεισών αγωγών. Για την απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα ενοίκια θα πρέπει να συμπληρωθούν οι κωδικοί 125-126 του Πίνακα 4Δ2.
Ποια άλλα χρηματικά ποσά δεν θεωρούνται έσοδα και απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος;
Ιδιαίτερα προσεκτικοί θα πρέπει να είναι οι ιδιοκτήτες που θα πρέπει να συμπληρώσουν τους κωδικούς 781 και 782 και στους οποίους πρέπει να αναγράψουν έσοδα από πωλήσεις ακινήτων, από πωλήσεις άλλων περιουσιακών στοιχείων, εφάπαξ παροχές ασφαλιστικών ταμείων, χρηματικές αποζημιώσεις για ηθική βλάβη, κληρονομιές, δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών, κέρδη από λαχεία, ΠΡΟΠΟ, ΛΟΤΤΟ, ΤΖΟΚΕΡ, ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ, οι προνοιακές παροχές που χορήγησε ο ΟΠΕΚΑ σε άτομα με αναπηρίες και πολλές άλλες. Προσοχή! Σε αυτούς τους κωδικούς θα πρέπει να αναγραφούν και οι αποζημιώσεις ειδικού σκοπού που καταβλήθηκαν το 2021 για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας του Covid-19.
Οι πληρωμές με χρεωστικές, πιστωτικές κάρτες ή μέσω e-banking οδηγούν σε έκπτωση φόρου; Ποιοι κωδικοί πρέπει να συμπληρωθούν;
Οι κωδικοί στους οποίους πρέπει όλοι οι φορολογούμενοι κάτω από 70 ετών να δώσουν ιδιαίτερη σημασία είναι οι 049 και 050 που αφορούν τις ηλεκτρονικές δαπάνες. Κάθε φορολογούμενος που δεν υπάγεται σε κάποια εξαίρεση, θα πρέπει να συμπληρώσεις τον κωδικό 049 του πίνακα 7 το συνολικό ποσό των δαπανών για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που εξόφλησε το 2021 μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Στον κωδικό 050 πρέπει να συμπληρωθεί το αντίστοιχο ποσό για τη σύζυγο. Προσοχή! Οι συγκεκριμένοι κωδικοί δεν προσυμπληρώνονται από την ΑΑΔΕ, αλλά το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό αναγράφεται από τους φορολογούμενους.
Προς διευκόλυνση του υπολογισμού αυτού, η ΑΑΔΕ αναρτά την ηλεκτρονική πληροφόρηση που έχει στη διάθεσή της και οι φορολογούμενοι έχοντας οι ίδιοι το βάρος της απόδειξης, αναγράφουν τα ποσά αυτά που πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Δαπάνες οι οποίες έχουν μεν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, αλλά δεν περιλαμβάνονται στην αναρτώμενη πληροφόρηση, συμπεριλαμβάνονται εφόσον πληρούν τις ίδιες προϋποθέσεις και αποδεικνύονται από τον φορολογούμενο με κάθε πρόσφορο μέσο.
Στον εσωτερικό πίνακα των κωδικών 049-050, εμφανίζονται επιπλέον οι καταβολές φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2021 καθώς και οι καταβολές σε δόσεις δανείων, εφόσον υπάρχουν. Στα αντίστοιχα πεδία, πρέπει να συμπληρωθούν οι καταβολές σε δόσεις δανείων, η πληρωμή ενοικίων καθώς και η καταβολή ποσού διατροφής εφόσον υπάρχουν και έχουν πραγματοποιηθεί με τα οριζόμενα μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής εντός του 2021.
Οι ηλεκτρονικές δαπάνες που θα δηλωθούν θα πρέπει να καλύπτουν τουλάχιστον το 30% του συνολικού πραγματικού εισοδήματος που απέκτησε το 2021 από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές-αγροτικές δραστηριότητες και εκμετάλλευση ακινήτων.
Στην περίπτωση που οι δαπάνες που θα δηλωθούν δεν καλύπτουν το 30% του ετήσιου ατομικού εισοδήματος από τις παραπάνω πηγές, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον φόρο 22% επί της διαφοράς.
Το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης μειώνεται στο 20% για όσους εξόφλησαν με ηλεκτρονικά μέσα κατά τη διάρκεια του 2021 δαπάνες για ενοίκια, τοκοχρεολυτικές δόσεις δανείων, φόρο εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ συνολικού ύψους τουλάχιστον 60% του ετήσιου πραγματικού ατομικού εισοδήματος.
Στην περίπτωση που έχουν κατασχεθεί οι τραπεζικοί λογαριασμοί του φορολογουμένου, το όριο των δαπανών που πρέπει καλυφθεί περιορίζεται στις 5.000 ευρώ, ανεξαρτήτως εισοδήματος.
Όσοι έχουν παιδιά δικαιούνται έκπτωση φόρου;
003: Εκπτώσεις φόρου λόγω τέκνων, που ξεκινούν από τα 777 ευρώ για τον άγαμο και φτάνουν τα 810 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με ένα τέκνο, τα 900 ευρώ για δύο τέκνα και μέχρι τα 1.120 ευρώ για τα τρία τέκνα. Για κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν των τριών, ισχύει επιπλέον έκπτωση φόρου 220 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, όσοι μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες βαρύνονται με τέκνα δικαιούνται προσαυξημένης έκπτωσης φόρου. Ως «εξαρτώμενα τέκνα» τα οποία βαρύνουν τον φορολογούμενο και του δίνουν το δικαίωμα προσαυξημένης έκπτωσης φόρου θεωρούνται φέτος: Τα άγαμα τέκνα που γεννήθηκαν από 1ης/1/2003 έως 31/12/2021.
Τα άγαμα τέκνα που γεννήθηκαν από 1ης/1/1996 και φοιτούν σε σχολές ή σχολεία ή Ινστιτούτα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης ή Κατάρτισης του εσωτερικού ή του εξωτερικού ή είναι εγγεγραμμένα στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ ή υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία. Τα άγαμα τέκνα που παρουσιάζουν ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%.
Οι νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες πληρώνουν λιγότερους φόρους;
017-018: Συμπληρώνονται από τους φορολογούμενους με πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από 1.1.2019 και μετά, καθόσον για τα τρία πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς τους εφαρμόζεται φορολογικός συντελεστής 4,5% από 9%, με την προϋπόθεση ότι το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που προέρχεται από επιχειρηματική δραστηριότητα ή και αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα είναι μέχρι 10.000 ευρώ. Οι νέοι επαγγελματίες γλιτώνουν για τα πρώτα τρία χρόνια και από το χαράτσι των 650 ευρώ του τέλους επιτηδεύματος.
Έχουν μείωση φόρου όσοι προχωρούν σε δωρεές;
059-060: Έκπτωση 10% στον φόρο έχουν οι φορολογούμενοι που το 2021 προχώρησαν σε χρηματικές δωρεές άνω των 100 ευρώ προς το Δημόσιο ή προς τους ιερούς ναούς. Το συνολικό ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος.
Ποια είναι η μείωση φόρου σε όσους προχωρούν σε ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση σπιτιών;
627-628: Συμπληρώνεται το συνολικό ποσό των δαπανών που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του φορολογικού έτους 2021 και αφορούν τη λήψη υπηρεσιών για ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων. Οι δαπάνες μειώνουν, ισόποσα κατανεμημένες σε περίοδο τεσσάρων ετών, σε ποσοστό 40% του ύψους τους, τον φόρο εισοδήματος των φυσικών προσώπων, μέχρι του αναλογούντος για κάθε φορολογικό έτος φόρου, με ανώτατο συνολικά όριο δαπάνης τα 16.000 ευρώ.