- 08/11/2021
Πως εκδίδεται Διαταγή Πληρωμής βάσει τιμολογίων – δελτίων αποστολής
Γράφει η Σουζάνα Κλημεντίδη, Δικηγόρος-Συνεργάτης Ε.Ε.Α.
Είναι γεγονός ότι μεγάλο μέρος των συναλλαγών πραγματοποιείται μέσω των τιμολογίων – δελτίων αποστολής. Οι συναλλασσόμενοι μπορούν να διεκδικήσουν τις απαιτήσεις τους, που προκύπτουν από ανεξόφλητα τιμολόγια, μέσω της έκδοσης Διαταγής Πληρωμής ενώπιον του αρμόδιου Δικαστηρίου. Η Διαταγή Πληρωμής αποτελεί εκτελεστό τίτλο, που ενσωματώνει μια οφειλόμενη χρηματική απαίτηση και βάσει αυτής μπορεί να ξεκινήσει η αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος του οφειλέτη. Προκειμένου να εκδοθεί έγκυρη διαταγή πληρωμής από τιμολόγια – δελτία αποστολής θα πρέπει να συντρέχουν -μεταξύ άλλων- οι κάτωθι προϋποθέσεις:
- Η αξίωση πρέπει να είναι γεννημένη και βέβαιη:
Κατά το άρθρο 624 ΚΠολΔ, η έκδοση διαταγής πληρωμής μπορεί να ζητηθεί, μόνο, αν η απαίτηση δεν εξαρτάται από αίρεση, προθεσμία, όρο ή αντιπαροχή και το ποσό των χρημάτων ή χρεογράφων που οφείλεται είναι ορισμένο. Από τη διάταξη αυτή, σε συνδυασμό με εκείνη του άρθρου 623 ΚΠολΔ, συνάγεται, ότι για την έκδοση διαταγής πληρωμής προϋποτίθεται ότι η αξίωση είναι γεννημένη και βέβαιη. Δυνάμει της παραγράφου 2 του άρθρου 624 ΚΠολΔ δεν είναι δυνατό να εκδοθεί διαταγή πληρωμής, και αν εκδοθεί είναι άκυρη, αν η επίδοση της πρέπει να γίνει σε πρόσωπο που η διαμονή του είναι άγνωστη, εκτός αν έχει αντίκλητο νόμιμα διορισμένο, σύμφωνα με το άρθρο 142 ΚΠολΔ.
- Έγγραφη απόδειξη – Ιδιόχειρη υπογραφή του αγοραστή/οφειλέτη επί των τιμολογίων:
Επίσης, διαταγή πληρωμής μπορεί να εκδοθεί για χρηματική απαίτηση, η οποία αποδεικνύεται με δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο, ή ακόμα και με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, η οποία εκδόθηκε μετά από ομολογία ή αποδοχή της αίτησης του οφειλέτη ή με συνδυασμό τέτοιων εγγράφων που επισυνάπτονται στην αίτηση. Επισημαίνεται ότι, εάν η απαίτηση ή το ποσό δεν αποδεικνύονται εγγράφως, ο δικαστής οφείλει, κατ’ άρθρο 628ΚΠολ, να μην εκδώσει διαταγή πληρωμής. Εάν δε παρά την έλλειψη της διαδικαστικής αυτής προϋπόθεσης εκδοθεί διαταγή πληρωμής, αυτή ακυρώνεται, ύστερα από ανακοπή του οφειλέτη, κατά τα άρθρα 632 και 633 ΚΠολΔ. Η ακύρωση της διαταγής πληρωμής στην περίπτωση αυτή απαγγέλλεται, λόγω διαδικαστικού απαραδέκτου, ανεξαρτήτως της ύπαρξης της απαίτησης και της δυνατότητας να αποδειχθεί με άλλα αποδεικτικά μέσα.
Προκειμένου να μπορέσει να εκδοθεί η διαταγή πληρωμής με βάση τιμολόγια και δελτία αποστολής εμπορευμάτων, ο νόμος ορίζει πως είναι απαραίτητο τα έγγραφα αυτά να φέρουν την υπογραφή του αγοραστή κατά τρόπο που να αποδέχεται και ο ίδιος την οφειλή του. Σημειωτέον δε, ότι η υπογραφή αυτή θα πρέπει να αποτελείται από το πλήρες ονοματεπώνυμο του υπογράφοντος με αλφαβητικά στοιχεία, μιας και η μονογραφή από μόνη της δεν αρκεί. Έτσι λοιπόν, για να έχει αποδεικτική δύναμη ιδιωτικό έγγραφο πρέπει να έχει την ιδιόχειρη υπογραφή του ίδιου του εκδότη, ως εκδότης δε, κατά την έννοια του άρθρου αυτού, θεωρείται εκείνος ο οποίος αναλαμβάνει υποχρεώσεις από το έγγραφο. Επομένως, είναι δυνατή η έκδοση διαταγής πληρωμής με βάση τιμολόγια- δελτία αποστολής εμπορευμάτων, μόνο αν τα έγγραφα αυτά φέρουν την υπογραφή του αγοραστή, κατά τρόπο που να αποδέχεται την οφειλή του. Εάν, λοιπόν, δεν υπάρχει υπογραφή του αγοραστή στη θέση «ο παραλαβών», τότε δεν μπορούμε να καταθέσουμε αίτηση έκδοσης διαταγής πληρωμής από τιμολόγιο, καθώς δεν βεβαιώνεται η ανεπιφύλακτη παραλαβή των προϊόντων/υπηρεσιών από αυτόν.
Στην περίπτωση δε κατά την οποία έχει υπογράψει επί των τιμολογίων – δελτίων αποστολής, κάτω από τη δήλωση παραλαβής, τρίτο πρόσωπο, ως αντιπρόσωπος του υπόχρεου, κατόπιν εντολής και εξουσιοδοτήσεως τούτου, απαιτείται για την έκδοση διαταγής πληρωμής η εντολή και πληρεξουσιότητα αυτή να αποδεικνύεται από δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο. Η προϋπόθεση αυτή επιβάλλεται και από την αρχή της ασφάλειας των συναλλαγών, διότι διαφορετικά ο φερόμενος ως αντιπροσωπευόμενος οφειλέτης δεσμεύεται υπέρμετρα χωρίς να υπάρχει προηγούμενη καθαρή δήλωση της βουλήσεώς του.
- Υπογραφή του νομίμου εκπροσώπου στα προς απόδειξη της απαίτησης τιμολόγια
Περαιτέρω, για να υποχρεωθεί το νομικό πρόσωπο από δικαιοπραξία πρέπει αυτή να έχει συναφθεί, είτε από το όργανο που το διοικεί, το οποίο να ενεργεί μέσα στα όρια της εξουσίας του, κατά τους όρους της συστατικής πράξεως ή του καταστατικού του, είτε από φυσικό πρόσωπο στο οποίο παρέσχε σχετική εξουσία το όργανο που διοικεί το νομικό πρόσωπο. Δικαιοπραξία που έχει καταρτισθεί επ’ ονόματι νομικού προσώπου από φυσικό πρόσωπο, το οποίο δεν έχει εξουσία εκπροσωπήσεως δεν το δεσμεύει (ΑΠ 682/2015, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Από τα ως άνω αναφερόμενα, συνδυαζόμενα προς αυτά των άρθρων πληρωμής κατά νομικού προσώπου, το οποίο ανέλαβε την υποχρέωση πληρωμής τους κατά τον υπό του νόμου οριζόμενο τρόπο, δεν απαιτείται να αναγράφονται στο δικόγραφο της αιτήσεως και τα φυσικά πρόσωπα που εκπροσώπευσαν το νομικό πρόσωπο κατά την ανάληψη υποχρεώσεως ή ότι αυτά ενήργησαν, εντός των ορίων της εκπροσωπευτικής τους εξουσίας, σύμφωνα με το καταστατικό του νομικού προσώπου. Αν όμως με ανακοπή κατά της διαταγής πληρωμής αμφισβητηθεί η αντιπροσωπευτική εξουσία του φυσικού προσώπου που ανέλαβε για λογαριασμό του νομικού προσώπου υποχρέωση, για το λόγο ότι μόνη η υπογραφή τούτου επ’ αυτού δεν το δεσμεύει σύμφωνα με τα οριζόμενα στο καταστατικό του, ο κομιστής του τιμολογίου-δελτίου αποστολής, επικαλούμενος ότι εγκύρως εκδόθηκε η διαταγή πληρωμής, πρέπει να καθορίσει με τις προτάσεις του ενώπιον του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου ότι το φυσικό πρόσωπο το οποίο ανέλαβε για λογαριασμό του νομικού προσώπου υποχρέωση, νομίμως εκπροσώπησε αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση, σύμφωνα με το καταστατικό του και δήλωσε, κατά νόμιμο τρόπο, τη σχετική βούλησή του.
Τέλος, δέον όπως επισημανθεί ότι σε περίπτωση αδυναμίας έκδοσης διαταγής πληρωμής, ο κομιστής του τιμολογίου-δελτίου αποστολής δεν χάνει το δικαίωμά του. Πάντα υπάρχει και η δυνατότητα επιδίωξη της απαίτησης μέσω της κατάθεσης και συζήτησης αγωγής ενώπιον του αρμόδιου Δικαστηρίου κατά την τακτική διαδικασία.
