Τα πρώτα βήματα οργάνωσης της μεσαίας τάξης 19ος & 20ος αι. «Η φορολογική καταδυνάστευσις του μεσοαστικού εργαζομένου κόσμου»

Στη φωτογραφία:  «Ένωσις των Συντεχνιών Αθηνών Πειραιώς Ζευς  Σωτήρ»  1900 – αρχείο Ε.Λ.Ι.Α.

 

Διαμαρτυρία των επαγγελματοβιοτεχνών  δια τα φορολογικά ζητήματα κατά το έτος 1908  

Με την ίδρυσιν της πρώτης συνδικαλιστικής οργανώσεως των Επαγγελματιών και Βιοτεχνών εν Αθήναις κατά το έτος 1896 υπό τίτλον «Ένωσις των Συντεχνιών» χρονολογείται και η έναρξις του συνδικαλιστικού κινήματος της τάξεως με πρόγραμμα τας φορολογικάς ελαφρύνσεις και διευκολύνσεις, την προστασίαν και κατοχύρωσιν του επαγγέλματός των και την πολιτικήν χειραφέτησίν των.

Βέβαια προ της ιδρύσεως της οργανώσεως αυτής είχον προηγηθή ανεπίσημοι κινήσεις οργανωτικής ενώσεως των ανοργανώτων της τότε εποχής Επαγγελματιών και Βιοτεχνών οίτινες εξεδηλούντο υπό μορφήν των μετά την επανάστασιν του 1821 λειτουργησάντων «συναφιών ή ισναφιών ή ρουφετιών» δηλαδή ενός κύκλου ομοειδών επαγγελμάτων άτινα υπό τον «Πρωτομάστορα» διεξεδίκουν τα συμφέροντά των και ερρύθμιζον τας μεταξύ αυτών και της Πολιτείας σχέσεις των. Πάντως όμως αύται δεν είχον κάν νομικήν υπόστασιν ούτε ανεγνωρίζοντο επισήμως υπό της Πολιτείας ως νομικά πρόσωπα.

Η ίδρυσις λοιπόν της Ενώσεως των Συντεχνιών απετέλεσε την αφετηρίαν εξορμήσεως των Ελληνικών Συνδικαλιστικών Οργανώσεων των Επαγγελματιών και Βιοτεχνών και δύναται να είπη τις ότι οι Επαγγελματοβιοτέχναι πρέπει να χρεωστούν ευγνωμοσύνην προς τους πρωτοστατήσαντας εις την οργάνωσιν αυτήν.

Αξίζει να αναφερθούν τα ονόματα των ιδρυτών της οίτινες υπέγραψαν εις τας 10 Απριλίου του έτους 1907 το καταστατικόν του «Συνδέσμου των συντεχνιών εν Αθήναις» ούτοι είναι : Φωτ. Ε. Παπαφώτης, Κ.Δ. Καπερώνης , Δ. Κυριακός , Ευαγ. Κοφινιώτης , Μ. Κορναούρης , Ελευθ. Γεωργαντάς , Ι. Σ. Καρκούλιας , Λ. Σώχος , Ι. Ακριβόπουλος , Δ. Σπέντζος , Γ. Δ. Ρουσάκης , Φωτ. Ηλιόπουλος , Κ. Ρηγόπουλος , Θ. Θεοδωρόπουλος , Χ. Αποστολόπουλος , Ι. Κοντογόνης , Β. Καρδιασμένος , Κ. Γουρέλης , Ι. Σφακιανάκης , Στυλ. Σύρμος , Θ. Μαστραποστόλης , Α. Ι. Σπηλιόπουλος , Ι . Ξένος , Γρ. Γρηγοράκης , Α. Σκοπελίτης , Λεοπολ. Χάϊμαν , Θ. Τριανταφύλλου , Α. Ασημακόπουλος  και Π. Αντωνόπουλος.

Δείτε ακόμη:

Τα μεσαία στρώματα πρωτοπόρα στην επανάσταση του 1909

 

Το πρώτον θέμα με το οποίον απησχολήθη η οργάνωσις αυτή ήτο φυσικά το Φορολογικόν. Πράγματι η κατάστασις των μεσοαστικών τάξεων δεν ήτο καλυτέρα της σημερινής (1951).

Το μεγάλο κεφάλαιον οργανωμένον παλαιότερα κατά τρόπον θαυμάσιον διέθετεν όλα τα μέσα να κυριαρχή ασυδότως και ούτω τα βάρη όλα της Πολιτείας έπιπτον εις τους καχεκτικούς ώμους των μεσοαστών κυρίως δε εις τους ώμους των Επαγγελματιών και Βιοτεχνών οίτινες προερχόμενοι από εργατικάς οικογένειας το πλείστον μετά δέους και φόβου και με τα ισχνότατά των Κεφάλαια βιοπάλαιαν διά ν’ αναπτυχθούν επαγγελματικώς. Όλα τα πόστα διέκειντο εχθρικώς προς την τάξιν ενώ, ήσαν «Φίλια» προς τας «δυναμικάς» τάξεις των Εμπόρων και Βιομηχάνων οίτινες εχρησιμοποίουν το υπό της Τουρκοκρατίας επιβληθέν «λάδωμα» ή «μπαξίσι» διά να γίνεται η δουλειά των καλύτερα.

Φαίνεται ότι η καταπίεσις εκορυφούτο εις βάρος των Επαγγελματοβιοτεχνών οίτινες παρ’ όλην την Ιώβειον υπομονήν των δεν αντείχον πλέον και ένεκεν τούτου το πρώτον θέμα του Συνδέσμου Συντεχνιών απετέλεσε και την αφετηρίαν της συνδικαλιστικής εξορμήσεως.

Συγκαλούνται λοιπόν μεγάλα συλλαλητήρια εις τας Αθήνας και τας πόλεις του Πειραιώς και Σύρου Πρωτοβουλία του Συνδέσμου Συντεχνιών με θέμα το Φορολογικόν και την παύσιν της καταπιέσεως των φαυλοκρατικών κύκλων οίτινες διαθέτοντες ισχύν οικονομικήν και πολιτικήν καταδυνάστευον τον μεσοαστικόν εργαζόμενον κόσμον.

Εις τας 2 Δεκεμβρίου του έτους 1908 γίνεται η πρώτη εξόρμησις εις Αθήνας όπου εις το Πεδίον του Άρεως οργανώνεται το πρώτον λαϊκόν συλλαλητήριον με οργανωτήν τον Σύνδεσμον Συντεχνιών. Εις το συλλαλητήριον αυτό προσήλθεν όλος ο Αθηναϊκός λαός και η επιτυχία του υπήρξεν εξαιρετική και άνευ προηγουμένου.

Οι ρήτορες προήρχοντο από την τάξιν των Επαγγελματιών και Βιοτεχνών και όπως φαίνεται καταγοήτευσαν τους προσελθόντας οίτινες διά της κοινής βοής εξουσιοδότησαν εν  λευκώ την Διοκητικήν Επιτροπήν του Συνδέσμου Συντεχνιών να χειρισθή το θέμα και υποβάλη εις τον Βασιλέα και την Κυβέρνησιν ψήφισμα διαμαρτυρίας.

Πράγματι την επομένην εις την αίθουσα της Δημαρχίας Αθηνών συνήλθεν η Διοικητική Επιτροπή του Συνδέσμου Συντεχνιών ήτις μετά μακράν συζήτησιν συνέταξε το κατωτέρω ψήφισμα διαμαρτυρίας :

«Α΄. Ψήφισμα του Συνδέσμου των εν Αθήναις Συντεχνιών

της 3^ης Δεκεμβρίου 1908

 Εν Αθήναις σήμερον τη 8 Δεκεμβρίου 1908 ημέραν Τετάρτην συνελθόντες οι Πρόεδροι των εν Αθήναις Συντεχνιών εις έκτακτον συνεδρίασιν εν τη αιθούση της Δημαρχίας και λαβόντες υπ’ όψιν τα υπό της Κυβερνήσεως υποβληθέντα εις την ψήφον της Βουλής νέα επαχθή καταθλιπτικά και καταστρεπτικά διά τας συντεχνίας και τον λαόν φορολογικά Νομοσχέδια.

Αποφασίζουν παμψηφεί

Να μεταβώσιν εν σώματι παρά τε τω Προέδρω της Κυβερνήσεως και τω Προέδρω της Βουλής και διαμαρτυρόμενοι διά τα μέτρα ταύτα δηλώσωοιν αυτοίς ότι αδυνατούσι να δεχθώσι πλέον την επιβολήν ούτε των νέων τούτων φόρων, ούτε οιουδήποτε άλλου να συστήσωσι δε και εις την Βουλήν και την Κυβέρνησιν όπως μόνον διά της περικοπής των γνωστών του προϋπολογισμού περιττών εξόδων προς συντήρησιν εν τη αρχή του εκάστοτε Κόμματος και γενναίων οικονομιών καλυφθώσι τα τυχόν ελλείμματα και επιτευχθή το ισοζύγιον και ουχί διά της επιβολής νέων φόρων εις βάρος των μη δυναμένων πλέον να ανθέξωσιν εργατικών και επαγγελματικών τάξεων.

Η Διοικ. Επιτροπή του Συνδέσμου των Συντεχνιών

Ο Πρόεδρος

ΦΩΤ. Ε. ΠΑΠΑΦΩΤΗΣ»

Το ψήφισμα τούτο επεδόθη εις τον Πρόεδρο της Βουλής όστις έχων δεσμούς ως φαίνεται με την «Κομματικήν Κυβέρνησιν» εφρόντισε επιμελώς κατά τη διάρκειαν μικράς διακοπής της συνεδριάσεως της Βουλής να το αναγνώση επιτροχάδην «ειδησεογραφικώς» και να συνεχίση αμέσως την ημερησίαν διάταξιν. Το άξιον απορίας είναι ότι η τότε αντιπολίτευσις εκώφευσε και δεν ανησύχησεν (!!) ως θα έκαμνε κομματικώς οιαδήποτε άλλη ίσως φοβούμενη την εκδήλωσιν επαναστάσεως διότι τα πνεύματα ήσαν εξημμένα. Κατόπιν τούτου συνεκλήθη νέα Συνέλευσις της Συντεχνίας ήτις και έλαβεν χώραν την 13/2/1909 ήτις διετύπωσεν νέον υπόμνημα εκτενέστατον και ερμηνευτικόν της σοβούσης καταστάσεως εις τον εργαζόμενον κόσμον.

Του  ΠΕΤΡΟΥ ΜΙΧ. ΑΝΔΡΙΩΤΗ  από το Δελτίο του ΕΕΑ, Ιούνιος 1951

Β